קאווע שטיבל

גוטע פינטעלך האט געשריבן:

יאיר האט געשריבן:איך דריי זיך ארום מיט א שווערע מאמר חז"ל שוין א לאנגע צייט. ביטע אויב איינער קען מיר ארויסהעלפן. די גמרא לערנט ארויס אז דוד האט נישט געזינדיגט, פון דעם וואס מען זעט אז די שכינה איז געווען מיט דעם. אויף דעם איז מיר שוין שווער, אדרבה, עס שטייט דאך אין פסוק אז דוד האט תשובה געטון, און במקום שבעלי תשובה עומדין אין צדיקים גמורים יכולין לעמוד, איז דאך א כל שכן אז די שכינה איז מיט אים.

לכאורה איז די פשט פון "וה' עמו" אז ה' איז געווען שטענדיג מיט עהם בלי הפסק, ממילא קען נישט זיין אז עס איז געווען א חטא בפועל, משא"כ בעלי תשובה אה"נ זיי שטייען זייער הויך נאכדעם וואס זיי טוען תשובה אבער פארדעם איז די שכינה נישט מיט זיי.

און אויף דיין צווייטע קשיא ענטפערט שוין דער מהרש"א, אז ביי זיי שטייט אויך "ויעש", משא"כ ביי דוד שטייט נאר "לעשות".

דער נביא האט געשריבן האט געשריבן:וַיֹּסִפוּ בְּנֵי יִשְׂרָאֵל, לַעֲשׂוֹת הָרַע בְּעֵינֵי יְהוָה; וְאֵהוּד, מֵת. וַיִּמְכְּרֵם יְהוָה, בְּיַד יָבִין מֶלֶךְ-כְּנַעַן, אֲשֶׁר מָלַךְ, בְּחָצוֹר. (שופטים פרק ד).
וַיֹּאמֶר אַחְאָב אֶל-אֵלִיָּהוּ, הַמְצָאתַנִי אֹיְבִי; וַיֹּאמֶר מָצָאתִי--יַעַן הִתְמַכֶּרְךָ, לַעֲשׂוֹת הָרַע בְּעֵינֵי יְהוָה. (מלכים א פרק כא).
(אויף מנשה) וְהֶעֱבִיר אֶת-בְּנוֹ, בָּאֵשׁ, וְעוֹנֵן וְנִחֵשׁ, וְעָשָׂה אוֹב וְיִדְּעֹנִים: הִרְבָּה, לַעֲשׂוֹת הָרַע בְּעֵינֵי יְהוָה--לְהַכְעִיס. (מלכים ב פרק כא).
(אויף די עשרת השהטים) וַיַּעֲבִירוּ אֶת-בְּנֵיהֶם וְאֶת-בְּנוֹתֵיהֶם, בָּאֵשׁ, וַיִּקְסְמוּ קְסָמִים, וַיְנַחֵשׁוּ; וַיִּתְמַכְּרוּ, לַעֲשׂוֹת הָרַע בְּעֵינֵי יְהוָה--לְהַכְעִיסוֹ. (מלכים ב פרק יז).

גוטע פינטעלך האט געשריבן:דער מהרש"א שרייבט דארט, אז דוד האט טאקע לפי מחשבתו עובר געווען - "בקש לעשות", נאר צום סוף האט זיך ארויסגעשטעלט אז ער האט נישט געזינדיגט, ווייל לבסוף איז ער נישט געווען מיט איר נאר נאכדעם וואס זי איז שוין הלכה'דיג נישט געווען די ווייב פון אוריה, ממילא איז נישט געווען קיין חטא, און הקב"ה ידע מכל זה ולכן "היה עמו" כל הזמן.

נהורא נפישא האט געשריבן:כ'האב נישט נאכגעקוקט, איז אפשר מיין מהלך גרייזיג, אבער ווייזט אויס אז די גמרא טענה'ט נישט אז לעשות הרע איז א דרש הכרחית, נאר א דרש סובלת, ד,מ, וואו אימער ס'שטייט ויעש מיינט ווירקלעך געטאן און ווי אימער ס'שטייט לעשות איז עס סובל די פשט פון ביקש לעשות ולא עשה.

די גמרא (שבת נו א) האט געשריבן:א"ר שמואל בר נחמני אמר ר' יונתן כל האומר דוד חטא אינו אלא טועה שנאמר (שמואל א יח, יד) ויהי דוד לכל דרכיו משכיל וה' עמו וגו' אפשר חטא בא לידו ושכינה עמו אלא מה אני מקיים (שמואל ב יב, ט) מדוע בזית את דבר ה' לעשות הרע שביקש לעשות ולא עשה אמר רב רבי דאתי מדוד מהפך ודריש בזכותיה דדוד מדוע בזית את דבר ה' לעשות הרע רבי אומר משונה רעה זו מכל רעות שבתורה שכל רעות שבתורה כתיב בהו ויעש וכאן כתיב לעשות שביקש לעשות ולא עשה.

והמאמרים הנ״ל, הם אפוא מן האגדות שהזמן גרמא והאגדות האלה אינם לא משפטים מקובלים ולא משפטים מושכלים כי אם תחבולות אשר קנו נבוני לב למשוך בהם את ההמון אחרי הטוב ולהרחיקו מן הרע.

שאכן יש בעיה, אלא שאסור להעלותה על דל שפתותינו ברבים או בפרהסיא. וכונתם ברורה: המפרסם את הדבר אינו אלא טועה, אף אם הדבר אמת.