אדנירם האט געשריבן:א שיינע אשכול, וואס איז נוגע היינט צוטאגס פונקט אזוי.
ווי זאגט אדנירם?
[tag]יאיר[/tag] דער שארפער אינטעלעקטואל, באוואשט 'טאלעראנץ' אויפן חשבון פון 'אינטעליגענציע'.
[tag]הוגה[/tag] דער איידעלער אינטעלעקטואל, מאכט אוועק 'אינטעליגענציע' אויפן חשבון פון 'טאלעראנץ'.
איך וויל רעדן פון א היסטארישע פרעספעקטיוו, און דאס איז לדעתי דער שליסל ענטפער צום פראגע 'הי מינייהו עדיף'.
ווען תנועת ההשכלה האט זיך אנגעהויבן, איז עס געפארן אין ריכטונג פון אינטעליגענציע. משה מענדלסאנ'ס תלמידים זענען געווען הויכקלאסישע, געלערנטע, גאר קלוגע מענטשן. די זשורנאלן און ביכער וואס זיי האבן ארויסגעגעבן, איז געווען פרי עמלם פון אנשי מחקר, וואס האבן געמאכט א וואונדערבארער ארבעט און אפעלירט צום - אינטעליגענציע פונעם פאלק. אבער דער המון עם איז נישט נאכגעגאנגען די אינטעלעקטואלן, נאר די רבנים. מ'קען נישט 'ארויפצווינגען' אינטעליגענציע אויף א המון עם וואס איז טרענירט נישט צו טראכטן ווי אן אינטעלעקט.
וואס האט יא באוויזן צו ציען דעם המון עם, איז געווען עפעס וואס האט אפעלירט צו ספעציפיש צו זיי. אין בעהמען, מעהרן, און אונגארן, איז עס געווען רעפארם/נעאלאגיע. און אין רוסלאנד, ליטא, און פוילן, איז עס געווען די שפעטערדיגע 'איזמ'ס' [קאמוניזם, בונדיזם, סאציאליזם, ציונ'יזם, א.א.וו.]. די אלע געדאנקן האבן פארמאגט איין שורש, וואס האט עס געמאכט באליבט ביים המון עם: 'טאלעראנץ'. מ'האט נישט געדארפט זיין קיין עילוי, דורכאקערן פיל ביכער, ליינען מחקרים, זיך פארטיפן אין פילאזאפיע/טעאלאגיע/היסטאריע. מ'איז פשוט געווען חלק פון א טאלערירנדע קולטור.
רוב מענטשן זענען נאכגעגאנגען רעפארם, ווייל ס'איז געווען טאלערירנד צום המון עם, נישט ווייל זיי האבן אדורכגעאקערט גייגער'ס טיפזיניגע מאמרים פארוואס רעפארם איז אויסגעהאלטן. רוב קאמוניסטן האבן נישט געליינט אלע פילאזאפישע ביכער וואס האבן מסביר געווען אלע סארטן פארמען פון א רעגירונג און פארוואס קאמוניזם איז דאס בעסטע פארמאט פון רעגירונג. נאר זיי האבן גערעדט צום המון עם, פאלקסיש, קלאסיש [הגם נישט דאס איז די פשוט'ע אפטייטש פון 'טאלעראנץ', ליגט דאס אינעם געדאנק דערפון].
דערפאר, אויב מיר ווילן מאכן סיי וואספארא טויש אינעם סיסטעם, איז דער וועג - וואס האט זיך ארויסגעשטעלט ווירקנד, דורך טאלעראנץ. דער אויבנדערמאנטער ביישפיל פון ליפא'ס שול אין עירמאנט, איז טאקע נישט קיין רעפארם אדער קאמוניזם, און איז אזוי אויך גאנץ א קנאפע ביישפיל פאר סיי וואס [עס איז היבש אדורכגעפאלן, און נישט געבויט אויף א נארמאלע סטרוקטור]. אבער אויב עס איז דא א וועג, איז דאס דער וועג.
---
יעצט מערק איך, ווי יאיר האט געוואלט ברענגען א ראי' פון היסטאריע אויף פארקערט. לדעתי טעה יאיר בדבר היסטאריע.
דו האסט פארמישט טאלעראנץ מיט פאפיוליזם. א זאך וואס איז על פי רוב דער היפך פון טאלעראנץ.
טאלעראנץ איז פונקט אזוי אומפאפולער ביים אומוויסנדער המון עם ווי אינטעלעקטואליזם
