דער כהן מיט די פלעסטיק בעג

[נולד מאוחר]

די טערקן לאכן סקען נישט זיין אז גאט וויל זאלכע נארישע זאכן.
כבין כמעט ברור אז די טערקן האבן פיינע משוגתן וואס זיי זענען מחשיב, נישט אלץ ריליגיע. זייערע סעלעברעטי'ס סטיילס און שטותים. מאכן כמעט אזויפיל סענעס.

[דעת תורה]

איר קענט זעהן דעם רלב"ג, רמב"ם, אדער אפילו שפעטערדיגע, דעם מלבים אדער נצי"ב, רבי שלמה זלמן אויערבאך אדער רבי משה פיינשטיין אין אזא בעג?
יא, רבי עקיבא יוסף שלעזינגער, רבי יעקב בהגר"ע יוסף, רבי מיכלע נתניה, רבי אליעזר בערלאנד יא.
אלזא, א נפש היפה קען אזוינס נישט טון, און וואלט געטראפן יעדע היתר, אדער גאר א חומרא בכלל נישט צופארן, אבי נישט צו טון א דבר תמוה כזה להבאיש את ריחנו

יתכן אז איינער פון די אויסגערעכנטע וואלטן זיך אפשר געמאכט אזא חומרא נישט צופארן, אבער אויב וואלטן זיי געדארפט פארן וואלטן זיי געפארן מיט גרויס שטאלץ, כמה דאת אמר ויגבה לבו בדרכי ה'. עס איז זיך נישטא מער וואס צו שעמען מיט א כהן בעג, ווי מיט א פרה אדומה. די זעלבע שטן ואומות העולם מונין את ישראל. נעווער העירד פון א איידיע צו טון מצוות באהאלטענערהייט צו פארשענערן אונזער אימעדזש ביי די גויים. זיי וואלטן מסתמא אפילו נישט געזוכט קיין היתר.

בכלל ווייס איך נישט פארוואס דו האסט מחליט געווען אז אלע דיינע אנדערשקייטן פונעם גוי אקצעפטירט ער יא, און עס אין זיינע אויגן נארמאלער ווי די כהן בעג. דער חילוק איז בסה"כ אין דיר, זינט דו ביסט נישט אויפגעוואקסן אין אזא נארמע. דערפאר איז גוט צו האלטן פאר די אויגן אז די בילד איז פון פאר צען יאר צוריק וואס פאר א שטיק צייט איז דאס געווען די כמו נארמע.

[אגב פאר די ת"ח שבינינו, אין תוס' ברכות דף כ ד"ה שב איז גראדע דא א משמעות אז כבוד הבריות איז יא דוחה די לאו פון טומאת כהנים].

[היימישער ליטוואק]

ער וואלט נישט געדארפט פארן. אויב איז ער סטאק געווארן - זאל ער פארן מיט א שיף.

[היימישער ליטוואק]

New York - El Al Says Photo Of Bag-Wearing Man 10 Years Old

[נולד מאוחר]

ער וואלט נישט געדארפט פארן. אויב איז ער סטאק געווארן - זאל ער פארן מיט א שיף.

פארוואס נישט. דער ארטיסט מיט זיין צידרייטע האר סטייל מעג יא פארן?

[היימישער ליטוואק]

ער מעג. ער דארף אבער נישט.
על מנת אנצוהאלטן כבוד היהדות און נישט פארשעמן די תורה וואס ער רעפרענזענטירט.

[דעת תורה]

היימישער, ברענג א מקור צו דיינע ווערטער אז כבוד התורה מעסט זיך ווי ווייט א גויאישער קאפ פארשטייט דאס.

[קאווע טרינקער]

אויף דעם איז געווען א שיעור דעם שבת דורך רב גלדהבר, לאמיר פרעגן.

@דעת-תורה: איינער מיט דעת תורה דארף נישט קיין מקור אז מ'דארף זיין נארמאל.

[דעת תורה]

דו מיינסט מסתם די מימרא אז ווער עס פרעגט ווי עס שטייט איז אן אפיקורס?...

ווי איך בין אויפגעוואקסן - סאטמאר בפרט, חסידים בכלל - האט מען זייער שטארק געלערנט און גערעדט די נקודה אז א איד דארף זיך נישט שעמען פאר א גוי - מיט זיין פראקטיצירן אידישקייט. א שטריימל דאן איז נישט געווען ווייניגער אויפפאלנד - אבער יא פיל ווייניגער וויכטיג - ווי די כהן בעג. אנדערע קרייזן האבן נישט געהאט דעם גאות דקדושה, והיינו דאהני להו אז פראצענטואל זענען זייערע קינדער פיל מער אוועקגעפאלן פון אידישן וועג אין די ת"ר יארן, כידוע דברי הח"ח בנושא.

דאס צו מאכן פאר א שיטה אז מען "דארף" זיך גאר אהערשטעלן פאר די גוים און נישט פארשעמען די תורה אונזערע, איז ככל הנראה א בייפאל און געדאנק פון א געוויסן גאר באקאנטן און גאר גרויסן אידישן חכם און פיליזאף וואס האט געואוינט אין בערלין, איבריג צו זאגן אז אף חכמתו לא עמדה לו און אלע זיינע קינדער האבן זיך ל"ע גע'שמד'ט. דאס האט שוין ביים ערשטן דור געוויזן אז אפילו ער זאל האבן א פוינט טעעאראטיש, קען מען למעשה נישט מגדל זיין קיין ערליכע דורות אויף אזא וועג.

נ.ב. שלא כהרגלי... האב איך גערעדט מער מצד א השקפה'דיגער און קולטורעלער בליק; איך טרעף נישט - אויף די מינוט - צופיל מקורות הלכתיות וואס זאלן ווייזן אויף די ספעציפישע נושא, חוץ די פסוקים המורים כן כנ"ל.

[איך בין עס]

וואס גייט דא פאר? אוי באשעפער העלפ שוין אלע יודן

[לעיקוואד]

דעת תורה
איך מיין איר זענט אביסעל מגזים מיט דער צושטעל פון אנקוקען א פלעסטיק בעג אויף א פלעין פאני ביז די שיטה פון רמ"ד. (איך רעד שוין נישט פון דעם וואס די גאנצע ראיה פון זיינע קינדער איז נישט קיין ראיה מער פון די אייניקלאך פון נודע ביהודה וואס זענען בערך אזוי פרום ווי רמ"ד'ס אייניקלאך). אז א כהן זאל דארפן זיך אריינשטעלן אין א בעג אין א פלעין איז פאני נישט נאר לפי עפעס א גויישע קולטור נאר אויך ווען די גאנצע פלעין איז פול מיט יודען איז עס פאני. און עס איז פאני אויך אין דער הלכה אליינס אז עס זאל פאדערן אזעלכע זאכען. כלומר עס איז זייער נישט מסתבר אז אזוי זאל זיין די הלכה, דאס איז א ריינע הלכהדיגער שיקול אז סדארף מאכען עפעס א סארט סענס, און די סארט פסק איז מוראדיג פאני, אפילו אז מזאל שוין יא פארשטיין די הנחה אז א כהן טאר זיך נישט מטמא זיין למתים, אזויווי די טערקן האבען גאנץ פיין ארויסגעברענגט. און פוסקים מיט שכל רעכענען זיך שטארק מיט אזא שיקול אין הלכה, אז עס האט נישט קיין זין אז עס זאל ארויסקומען א חוכא וטלולא. אמת, דאס איז נישט די איינציגסטע פאני פסק וואס איז ארויס פון די סארט מקומות ווי מהאט אינגאנצען געשיקט נארמאלקייט, שכל, און מענטשליכקיט ליפטערן, עס איז נאר מער אויפפאלנד, און ברענגט טאקע ארויס די פראלבעם מיט די סארט פסקים אויך אין אנדערע פעלער.

אגב, אויך דער נקודה פון הייסען פרויען טוישען סיטס אויף א פלעין ווייל דיר געפעלט נישט זיצען נעבן א פרוי, שהעירו עליהם הטורקים הנ"ל, דארף מען טוהן מיט חכמה. און אויב מקען נישט מעג מען בכלל זיצען נעבן א פרוי ע"פ הלכה.

[MickyMouse]

לכאורה גייט ער זיין די כהן גדול גלייך ווען משיח וועט קומען
איך קען נישט אנדערש טראכטן.

[בדחן]

גיין מיט ציצית און צו עסן צוויי כזתים מצה בהעלם אחת אדער מציצה בפה איז אויך נישט גרינג מסביר צו זיין פאר א גוי. נאר אידן האבן קיינמאל נישט געשטרעבט אז דער טערק זאל אונז פארשטיין, אלמלא אז ער וועט צו קימען אז ווער אונז שוין עטוואס פארשטיין, וועט זיך דערנאך אריינמישען די הלכה בידוע.

אגב. עס איז פאני אוועק צו מאכען די ענין פינעם בעג אויפן סמך ווייל עס איז פאני... אפגעזען די סטאטוס אין אידישקייט מאכט מען נישט אוועק קיין הלכה אז עס מאכט נישט קיין סענעס אויפן סמך ווייל אז עס איז פאני.

[יאיר]

נ.ב. שלא כהרגלי... האב איך גערעדט מער מצד א השקפה'דיגער און קולטורעלער בליק; איך טרעף נישט - אויף די מינוט - צופיל מקורות הלכתיות וואס זאלן ווייזן אויף די ספעציפישע נושא, חוץ די פסוקים המורים כן כנ"ל.

א פסוק אין משנה תורה איז דיר גוט?
ושמרתם ועשיתם כי הוא חכמתכם ובינתכם לעיני העמים אשר ישמעון את כל החקים האלה ואמרו רק עם חכם ונבון הגוי הגדול הזה.
כנראה אז עפעס וואס ברענגט א פארקערטע אפעקט איז לכאורה נישט נכלל אין די חוקים.

[לעיקוואד]

גיין מיט ציצית און צו עסן צוויי כזתים מצה בהעלם אחת אדער מציצה בפה איז אויך נישט גרינג מסביר צו זיין פאר א גוי. נאר אידן האבן קיינמאל נישט געשטרעבט אז דער טערק זאל אונז פארשטיין, אלמלא אז ער וועט צו קימען אז ווער אונז שוין עטוואס פארשטיין, וועט זיך דערנאך אריינמישען די הלכה בידוע.

אגב. עס איז פאני אוועק צו מאכען די ענין פינעם בעג אויפן סמך ווייל עס איז פאני... אפגעזען די סטאטוס אין אידישקייט מאכט מען נישט אוועק קיין הלכה אז עס מאכט נישט קיין סענעס אויפן סמך ווייל אז עס איז פאני.

איך האב דיר געזאגט איך רעד בכלל נישט כלפי דער גוי. איך רעד פשוט ווי מלערנט אפ א סוגיא אין הלכה. אז איך מיט מיין חברותא זיצען אין בית מדרש און זענען דן אין דער שאלה פון טמאת כהנים אויף אן עראפלאן, וועל איך גלייך זאגען אז א פסק אז מדארף א פלעסטיק בעג איז זייער פאני און נישט מסתבר. עס איז א שטארקע און יסודישע שיקול אין הלכה אז סזאל נישט ארויסקומען קיין חוכא וטלולא. עס איז א שיקול וואס ליגט אינטער זייער אסאך פסקים אין הלכה, אם בפירוש ואם מכללא. און סבכלל נישט פאני צו זאגען אזא סברא.

(גראדע ציצית איז טאקע פאני היינט וויבאלד מגייט נישט קיין בגד פון ארבע כנפות, עסן צוויי כזיתים פון א שיעור וואס איז נישט געווען אין גאנץ היסטאריע בהעלם אחת שלא כדרך אכילה איז טאקע פאני, מציצה בפה איז טאקע פאני און נישט אויסגעהאלטן הלכהדיג און איז ממש היפך הכוונה, די גאנצע חיוב איז וועגן רפואה, און היינט וואס עס איז גאר א ספק סכנה האלט מען עס נאך אן. ואכמ"ל)

[איך האב נישט קיין השגה וואס מישסטו דא אריין הלכה בידוע , ממעג שוין ארויסוואקסען דער קינדערישע מהלך פון דאס דערמאנען יעדער מאל וואס מרעדט פון איינער וואס איז נישט קיין יוד]

[יאיר]

דו האקסט דאך אונטער אידישקייט! באלד וועסטו נאך זאגן אז מ'דארף נישט גיין א קאפל, מ'מעג זיך שערן די בארד און פיאות, פרויען מעגן גיין מיט הויזן, מ'דארף נישט ווארטן זעקס שעה צווישן מילכיגס מיט פליישיגס, עסן פון א אידישע קאמפאני דארף נישט קיין הכשר, מ'מעג עסן נאכטמאל חוץ לסוכה, מ'דארף נישט טאנצן הקפות, מ'דארף נישט קיין האלצערנע לעפל פאר בדיקת חמץ..... רחמנא ליצלן וואו דו ווילסט אונז פירן מיט דיינע הלכות!

[לעיקוואד]

דער האלצערנער לעפל פון בדיקת חמץ איז מיר נאך שטארק לבי ממאן מתיר צו זיין, מחומרא דפסח.

[לעיקוואד]

דווקא מצד די גויים גיט מיר טאקע נישט אן. יעדער האט רעכט צו טוהן וואסארא משוגעת ער וויל, פון טאנצען מיט א ננח קאפל אויף אינטערסעקשין'ס אין תל אביב ביז זיך פארבען די האר גרין רויט און ארענדזש. פון גיין א ברייטער ביבער הוט אין דער זון ביז גיין דריי פערטל נאקעט אין דער ווינטער. עס גייט מיר אינגאנצן נישט אן. צו מהאלט די טיר אפען פאר א אלטער לעידי אין א סטאר זאגט מער וועגן דער מענטש ווי די אלע זאכען צוזאמען.

[נולד מאוחר]

רבתי פליז אביסעל טאלערנץ פארן כהן מיטן פלעסטיק זעקל.
עט ליעסט אזויפיל טאלערנץ וואס איר פארלאנגט פאר די עירמאנט חברה.
כהאב מורא הוגה איז גרעכט.

[גנדי]

נייער אויסדריק:

גיי לערן דעם טערק נגעים ואוהלות.

[דעת תורה]

נ.ב. שלא כהרגלי... האב איך גערעדט מער מצד א השקפה'דיגער און קולטורעלער בליק; איך טרעף נישט - אויף די מינוט - צופיל מקורות הלכתיות וואס זאלן ווייזן אויף די ספעציפישע נושא, חוץ די פסוקים המורים כן כנ"ל.

א פסוק אין משנה תורה איז דיר גוט?
ושמרתם ועשיתם כי הוא חכמתכם ובינתכם לעיני העמים אשר ישמעון את כל החקים האלה ואמרו רק עם חכם ונבון הגוי הגדול הזה.
כנראה אז עפעס וואס ברענגט א פארקערטע אפעקט איז לכאורה נישט נכלל אין די חוקים.

דא האסטו וואס די גמרא און מפרשים האבן צו זאגן אויף דעם פסוק:

התורה מייחסת חשיבות למעמדו של עם ישראל בעיני העמים:
דברים ד6: "וּשְׁמַרְתֶּם וַעֲשִׂיתֶם, כִּי הִוא חָכְמַתְכֶם וּבִינַתְכֶם לְעֵינֵי הָעַמִּים, אֲשֶׁר יִשְׁמְעוּן אֵת כָּל הַחֻקִּים הָאֵלֶּה וְאָמְרוּ 'רַק עַם חָכָם וְנָבוֹן הַגּוֹי הַגָּדוֹל הַזֶּה'."
מה צריך לעשות כדי להיחשב חכמים בעיני העמים?
א. לקיים את התורה

על-פי הפשט, כדי שניחשב חכמים בעיני הגויים יש לקיים את התורה במדוייק, כמו שנאמר בתחילת הפסוק "ושמרתם ועשיתם": "אז, כשלא תשכחו אותם ותעשום על אמתתם, תחשבו חכמים ונבונים; ואם תעוותו אותם מתוך שכחה, תחשבו שוטים" (רש"י על פסוק 9). מדוע קיום התורה יגרום לנו להיחשב חכמים? 1. חוקי התורה מקרבים את ה' אלינו, ובזכותם ה' מקבל את תפילותינו: דברים ד7: "כִּי מִי גוֹי גָּדוֹל אֲשֶׁר לוֹ אֱלֹהִים קְרֹבִים אֵלָיו כה' אֱלֹהֵינוּ בְּכָל קָרְאֵנוּ אֵלָיו": "הם תועלת גדולה שאין כמותה, שהשם יהיה קרוב להם בכל קראם אליו, וכן העמים יתבוננו בזה וידעו כי החוקים נעשים בחכמה ובינה לקרבה אל האלהים וייראו מהם" (רמב"ן). ההערכה של הגויים היא גדולה במיוחד כשהם רואים את החוקים, שהם המצוות שטעמן אינו ידוע לאדם: מכיוון שאנחנו מקפידים על חוקים שאף אחד לא מבין איך הם פועלים, ובכל זאת הם גורמים לכך שתפילותינו מתקבלות, הדבר מראה שיש לנו חכמה מיוחדת: "בראות העמים שישראל, בעשית החוקים שאין להם טעם, ידבקו באלהי יתברך, ויהיו קרובים אליו, יגזרו אומר שבלי ספק החוקים ההם, עם היות טעמם נעלם מעיניהם, הנה יש בהם חכמה מופלגת וטעמים גדולים, יורה עליו עוצם התועלת ההוא היוצא מהם" (אברבנאל).

2. משפטי התורה הם צדיקים (= נותנים לכל אחד את המגיע לו); דברים ד8: "וּמִי גּוֹי גָּדוֹל אֲשֶׁר לוֹ חֻקִּים וּמִשְׁפָּטִים צַדִּיקִם כְּכֹל הַתּוֹרָה הַזֹּאת אֲשֶׁר אָנֹכִי נֹתֵן לִפְנֵיכֶם הַיּוֹם": קל לשמור על חוקים צודקים בחברה קטנה ומשפחתית שבה כולם מכירים את כולם; אבל בגוי גדול, שיש בו הרבה קבוצות עם אינטרסים שונים, הנטיה הטבעית של כל אחד היא לקחת לעצמו מעבר למה שמגיע לו, על-חשבון הזולת; כשגוי גדול כמו עם ישראל מצליח לשמור על משפטים צודקים, הדבר מראה על חכמה מיוחדת: "והטעם שתיחשבו חכמים בעיני האומות, בשמרכם את חוקי האלהים ואת תורותיו, הוא, שלא היו אז שום גוי במציאות כזה שיהיו לו חוקים מורים מציאות האל ודרכיו, ומשפטים צדיקים שאין בם עניין לתועלת הדיין ולא לשכר חזניהם וסופריהם, אבל כל עניינם משפט וצדק" (ספורנו).

3. קיום החוקים והמשפטים יוצר חברה מתוקנת שהיא מופת לעמים אחרים: "החוקים והמשפטים בעצמם הם צדיקים, ישרים וטובים בישוב העם והמדינות" (רמב"ן).
ב. לעסוק במדע

חז"ל פירשו שיש לעסוק גם בעניינים מדעיים, עניינים שהחכמה שבהם גלויה לעין כל, גם לעיני הגויים שאינם מבינים בתורה: "מנין שמצוה על האדם לחשב תקופות ומזלות? שנאמר ושמרתם ועשיתם כי היא חכמתכם ובינתכם לעיני העמים - איזו חכמה ובינה שהיא לעיני העמים? הוי אומר: זה חישוב תקופות ומזלות" (ר' שמואל בר נחמני בשם ר' יוחנן, תלמוד בבלי שבת עה.).

(קרעדיט)

לויט די גמרא אין שבת באציט זיך דער פסוק נאר אויף תקופות ומזלות. (הגם דאס איז א צ"ע זינט אין פסוק שטייט כל החוקים האלה).

על כל פנים דער אברבנאל ווייזט אן א מורא'דיגע נקודה, אז פון פסוק זעלבסט איז מופרך דיין פשט. דער פסוק רעדט דאך דא פון חוקים, וואס די גוים לאכן דערפון, השטן ואומות העולם מונין את ישראל מה המצוה הזאת ומה טעם יש בה, דוקא אויף די זאכן וואס דער טערק (מי זה?) לאכט דערפון, דאס איז אונזער חכמה.

[לעיקוואד]

(הרהור כפירה: אפשר איז דער פסוק טאקע א קשיא אויף דער הנחה אז 'חוקים' איז טייטש חוקים אן א טעם אדער פשט? אדער אפשר איז דער כלל געזאגט געווארען נאר אויף געוויסע פעלער למשל ווי סשטייט כפול, און איז נישט א כלל אלעמאל אויפן טייטש פון דער ווארט חוק?)

[יאיר]

כך קיבלתי מבית אבא, אין מקרא יוצא מידי פשוטו.
אויב דו האסט באמערקט, אין די ציטאט וואס דו ברענגסט שטייט אז מען דארף לערנען סייענס, דאס וואס בימי חז"ל איז געווען חכמת התקופות והמזלות, כדי די גויים זאלן זען אונזער חכמה. איך מיין אז דאס איז נאר מחזק דעם פשוט'ן פשט פונ'ם פסוק. און עס וואלט טאקע נישט געווען שלעכט מען זאל אויך מקיים זיין דרשות חז"ל און אנהייבן לערנען מיט די קינדער געהעריג מאטעמאטיק און סייענס און א גוטער ענגליש, כדי עס זאל נישט זיין קיין חילול ה' ווען די חסידישע אידן קענען זיך נישט אויסקראצן דעם ענגליש אינ'ם מעדיקעיד אפיס. אינאיינווענגס קען מען שוין אויך לערנען מעננערס און עטיקעט, נישט זיך שטופן, נישט שרייען, וכדו'.
אגב, דעם אברבנאל'ס פשט, במחילת כבוד תורתו, איז רחוק מן הפשט כרחוק מזרח ממערב.