צונעמען: אויפגעקלערט, אנגעווייטאגט

[kliger]

אבער עס האט זיי געפעלט אינפא
וואס איז זייער שילד
יעדער נארמאלער מענטש טוישט זיך מיט אינפא

וועם האט געפעלט אינפארמאציע? די דור הפלגה?

יא עס געווען פארדרייטע אינפא

[יידל]

וואס למשל האט געמאכט אברהם אבינו איינזעהן מער ווי אנדערע

איז ער געווען אנדערש בטבע למשל אן אנדערע טיפערע וועג פון טראכטן?
וואס איז די קרעדיט?

א טיעפע וועג פון טראכטן יא, אן אנדערע וועג פון טראכטן נישט. ער האט פשוט אנגעהויבן נאכגיין די אלע זאכן וואס מ'זאגט אים מיט זיין שכל. ווי דער רמב"ם (דוכט זיך) שרייבט, אברהם אבינו איז געווען דער ערשטער פילאזאף. ער האט שוין אנגעהויבן טראכטן פון קליינוויז אן, ביז ביי די פערציג איז ער צוגעקומען צו א פעסטע מסקנא אז ס'איז דא איין איינציג באשעפער אויף די וועלט, וועלכער פירט די וועלט און ער איז דער וואס קאנטראלירט אלעס.

אבער עס האט זיי געפעלט אינפא
וואס איז זייער שילד
יעדער נארמאלער מענטש טוישט זיך מיט אינפא

וועם האט געפעלט אינפארמאציע? די דור הפלגה?

יא עס געווען פארדרייטע אינפא

ניין, וואס עפעס. זיי האבן נישט געוואלט אריין-טראכטן (אזוי ווי לדוגמא די קריסטן היינט וועלכע רעדן זיך איין אז יאשקע איז אן אפגאט.)

[kliger]

וואס האט זיי געמאכט נישט וועלן טראכטן?

[יידל]

וואס האט זיי געמאכט נישט וועלן טראכטן?

די זעלבע וואס מאכט פאר 90 פראצענט ילודי אישה נישט וועלן טראכטן... (יוסיף דעת יוסיף מכאוב, וד"ל).

[kliger]

נו איז דאך ווייטער דא א סיבה וואס זיי האבן געהאט און נח נישט

[הערשל]

יידל, ביסט זיכער אז די קריסטן ווילן נישט טראכטן?

איך קען גאנץ קלוגע קריסטן...

[דבילה]

לשיטתי איז די דיפערענס ציווישן א אנגעווייטאגטער און א אויפגעקלערטער נאר אז א אויפגעקלערטער איז א קלאזעטעד אנגעווייטאגטער, איין מאל מ'הייבט אן רעדן ברבים וואס מ'האלט אינעווייניג ווערט מען געלעיבעלט אלס אנגעווייטאגטער.

געפילטע פיש ידידי, דערפאר האט גאט באשאפן א קאווע שטיבל! דא קענסטו זיין אויפגעקלערט, אין קלאזעט אנגעווייטאגט, און אין מקוה א תמימות'דיגע מסורה'ניק!

[קול גדול]

לשיטתי איז די דיפערענס ציווישן א אנגעווייטאגטער און א אויפגעקלערטער נאר אז א אויפגעקלערטער איז א קלאזעטעד אנגעווייטאגטער, איין מאל מ'הייבט אן רעדן ברבים וואס מ'האלט אינעווייניג ווערט מען געלעיבעלט אלס אנגעווייטאגטער.

געפילטע פיש ידידי, דערפאר האט גאט באשאפן א קאווע שטיבל! דא קענסטו זיין אויפגעקלערט, אין קלאזעט אנגעווייטאגט, און אין מקוה א תמימות'דיגע מסורה'ניק!

הלוואי וואלט עס געהעריג געווען אזוי, ס'איז כאטש א שטאפל אויפן וועג.

[געפילטע פיש]

געפילטע פיש ידידי, דערפאר האט גאט באשאפן א קאווע שטיבל! דא קענסטו זיין אויפגעקלערט, אין קלאזעט אנגעווייטאגט, און אין מקוה א תמימות'דיגע מסורה'ניק!

נישט געזארגט, דאכט זיך אז כ'האב נאכנישט געזאגט עפעס אין ווירטואלן קאווע שטיבל וואס איך וואלט נישט אדער האב נישט געזאגט אינ'ם ממשות'דיגן קאווע שטיבל, איך פראביר מקיים צו זיין דעם ולא יתבייש מפני המלעיגים עליו.

[kliger]

quote="יידל"]

וואס למשל האט געמאכט אברהם אבינו איינזעהן מער ווי אנדערע

איז ער געווען אנדערש בטבע למשל אן אנדערע טיפערע וועג פון טראכטן?
וואס איז די קרעדיט?

א טיעפע וועג פון טראכטן יא, אן אנדערע וועג פון טראכטן נישט. ער האט פשוט אנגעהויבן נאכגיין די אלע זאכן וואס מ'זאגט אים מיט זיין שכל. ווי דער רמב"ם (דוכט זיך) שרייבט, אברהם אבינו איז געווען דער ערשטער פילאזאף. ער האט שוין אנגעהויבן טראכטן פון קליינוויז אן, ביז ביי די פערציג איז ער צוגעקומען צו א פעסטע מסקנא אז ס'איז דא איין איינציג באשעפער אויף די וועלט, וועלכער פירט די וועלט און ער איז דער וואס קאנטראלירט אלעס.

[quote="kliger"][quote="יידל"]

וואס איז די קונץ און קרעדיט

[א איד]

יודעים את רבונם ומתכוונים למרוד בו
מוז דאך זיין עפעס גייסטיש צירודערט ניין?

לאו דוקא. דור הפלגה האבן אויך געהאט עפעס א חשבון (כאטש ס'איז געווען א טעות'דיגער חשבון, אבל חשבון מיהא הוי).

נישט לויט אלע שיטות
ס'איז דא א שיטה אז עס איז געווען יודעים רבונם ומתכוינים למרוד בם

[דבילה]

יעצט באקומען א ריטוויט: די פראבלעם פון אן אויפגעקלערטן איז קיינמאל אז ער איז נישט גערעכט! ס'איז בלויז אז ער וואגט זיך צו זאגן זאכן פאר אנדערע באמערקן דאס אליין...