המונקאטשער רב וברכותיו

[משה געציל]

די רבי' זי'"ע האט כמה פעמים געזאגט אז עולמו של אבא מיט בעמח"ס יואל ב' איז געקנאטן פונעם זעלבן טייג. בפירוש'ע מושיען של ישראל.

[סאו וואט]

אגב לענין הקליף הידוע של שמירת שבת אצל חתונת בתו מסר לי החסיד הנ"ל מחסידי מונקאטש שהתגורר בדעברעצין,:
אז דער גאנצע קליף איז צו פאר דאנקען ר' יחזקאל שליססעל שהוא היה בן הדומ"ץ במונקאטש הגאון רבי דוד שליססעל זצ"ל
וואס ער איז געוועהן א בעה"ב מיט אפאר דאללער, און נאנט מיטן מנחת אלעזר, און ער האט עים צוגרעד דערפאר,.

אגב סיפר לי הנ"ל אז דער קליף וואלט געדארפט זיין סאך לענגער, נאר ס'פארברענט געווארן א טייל או נאבד

[קאווע טרינקער]

זאג, איר קענט נאך רעדאגירן דעם אשכולס' נאמען?

[דעת תורה]

ווער איז משה אלי עסטרייכער וואס האט ליעב ספרים?

בדרך אגב, עפעס א פרשה איז געוועהן מיט מונקאטש און בעלז.

משה אלי עסטרייכעק האט געדרוקט דעם גאונישן חיבור תיקון עולם (א געדרוקטע בושה צו אינטעליגענציע)

אפשר איבערגעדרוקט. לפי זכרוני איז ער נישט געווען דער אריגינעלער מוציא לאור. (איך ווייס, ס'איז א קליק אוועק. מען קען עס זייער גרינג נאכקוקן. איך בין אבער פויל אריין צו קלאפן אין גוגל און אויפמישן דעם שער בלאט. אוי, ווען וועט שוין ארויסקומען עפעס א טעכנאלאגיע צו פארגרינגערן אזא שווערע טעסק? )

[דעת תורה]

אגב לענין הקליף הידוע של שמירת שבת אצל חתונת בתו מסר לי החסיד הנ"ל מחסידי מונקאטש שהתגורר בדעברעצין,:
אז דער גאנצע קליף איז צו פאר דאנקען ר' יחזקאל שליססעל שהוא היה בן הדומ"ץ במונקאטש הגאון רבי דוד שליססעל זצ"ל
וואס ער איז געוועהן א בעה"ב מיט אפאר דאללער, און נאנט מיטן מנחת אלעזר, און ער האט עים צוגרעד דערפאר,.

אגב סיפר לי הנ"ל אז דער קליף וואלט געדארפט זיין סאך לענגער, נאר ס'פארברענט געווארן א טייל או נאבד

די לאנגע ווערסיע וואס דעקט די גאנצע שטאט מונקאטש על כל פלגיה וזרמיה, איז מצוי ביו טיוב. אדער מיינט ער אז עס וואלט געדארפט זיין נאך לענגער.

[[NAMELESS]]

אסאך יארן צירוק איז געוועהן אין מעלות א לאנגע ארטיקעל ווי אזוי דער מנחת אלעזר האט פארפירט וועגען די ווידיאו (ער איז שפעטער געוואר געווארן אז מ'האט אים אפגענארט) און האט געטרייט עס צוריקצובאקימען

[לאליפאפ]

דו האלטסט טאקע אז דער מונקאטשער רב איז נישט געקומען צו אן אייביגע רוה וועגן דעם קליפ?
אדער עכ״פ ר׳ מאטעלע וויזשניצער האלט אזוי?

[איך אויך]

עס איז פשוט ביותר ער האט זיך געפילט אפגענארט. ווער עס פארשטייט נישט די אבסורדקייט אז 'מונקאטשער רב' זאל שיקען א מעסעדש קיין אמעריקא דורך די 'טעלעוויזיע' איז דאך נישט שייך צו עם צו רעדן.

[לאליפאפ]

אהה! כ׳האגעמיינט אז ער האט געהאט א פראבלעם אז מ׳האט אפגעכאפט זיין צורה, ווייל טאמער ביסטו גערעכט אז זיין פראבלעם איז געווען די אבסורדקייט פון די שפיצל, דאן וואס העלפט אז ער באקומט דעם קליפ? בד״וו מיין איך אז עס איז נישט געווען קיין טעלעוויזיע נאר א פריוואטע קאמפאני וואס האט געוואלט מאכן ווידיו פונעם אידישן לעבן, און זיי האבן געפיקט דעם טאג וואס׳ע רב מאכט חתונה. כמיין.

[diff]

.
אז מ'רעדט פון מונקאטשער רב'ס ברכות, ווי קען מען נישט דערמאנען די באקאנטע פייערדיגע ברכה פאר די יודן אין אמעריקע

(אין דעם פאלגנדן קליפ, אנגעהויבן פון 1:00)

"שבת זאגט אבער תוס' פון מדרש, שבת איז נאר איינער, ס'האט נישט קיין דוגמא.
זאג איך ענק מיינע ברודער אין אמעריקע: עטס זאלטס האלטן שבת, וועט ענק גוט זיין!
מ'מיינט נישט שבת מיטן דאווענען. היטס אפ דעם שבת. עטס קאנטס האלטן שבת!"

http://www.youtube.com/watch?v=N_f25XPm4G8

This video is a big siyata dishmaya. It shows how fardorben munkatch city was, when he sent letters to all rabbis telling them how to be mechanech

[דולה ומשקה]

המהרי"ץ דושינסקי: דושינסקי- דא שטינק'סטו (לגבי האגודה בראשית ימיו)

די מעשה איז געוועהן: איידער די חתונה פון זיין טאכטער איז ער אריבער בעטן מחילה פון עטליכע רבנים אויף וועמען ער האט גערעדט אביסל שארף, בתוכם המהרי"ץ דושינסקי וועמען דער מונקאטשער רב האט שטארק אראפגעריסען נאכדעם וואס ער האט איהם געבעטן זיך אפצוזאגען פון זיין א מיטגלידער פון דער אגודת ישראל. ווען דער מנחת אלעזר איז יעצט געקומען בעטן מחילה, האט איהם הגרי"ץ דושינסקי צוריקגענפערט "איהר גייט יעצט מאכען א לופט רייזע?", דהיינו דו האסט א וועלט מיט רבנים פון וועמען צו גיין בעטן מחילה... דער מנחת אלעזר האט זיך געפילט שטארק געטראפען פון אזא אנטווארט, כאילו מ'מאכט דא חוזק פון איהם, האט ער זיך געגעבען א שטעל אויף און געזאגט "דא שטינקסטו", כלשון נופל על לשון, און ער איז ארויס פון דעם שטוב.

[דעת תורה]

עס איז פשוט ביותר ער האט זיך געפילט אפגענארט. ווער עס פארשטייט נישט די אבסורדקייט אז 'מונקאטשער רב' זאל שיקען א מעסעדש קיין אמעריקא דורך די 'טעלעוויזיע' איז דאך נישט שייך צו עם צו רעדן.

איך פארשטיי נישט די אבסורד. ער האט קלאר געמיינט - לויט די לעגענדע - אז בשעת ער רעדט הערן און זעהען אים אידן אין אמעריקע. טעלעוויזיע האט נאך נישט געקענט זיין אסור דעמאלטס, ווייל א איסור איז נישט חל אויף א דשלב"ע. טעלעוויזיע האט נאך דאן נישט עקזיסטירט.

[שמו יגער]

עס איז פשוט ביותר ער האט זיך געפילט אפגענארט. ווער עס פארשטייט נישט די אבסורדקייט אז 'מונקאטשער רב' זאל שיקען א מעסעדש קיין אמעריקא דורך די 'טעלעוויזיע' איז דאך נישט שייך צו עם צו רעדן.

איך פארשטיי נישט די אבסורד. ער האט קלאר געמיינט - לויט די לעגענדע - אז בשעת ער רעדט הערן און זעהען אים אידן אין אמעריקע. טעלעוויזיע האט נאך נישט געקענט זיין אסור דעמאלטס, ווייל א איסור איז נישט חל אויף א דשלב"ע. טעלעוויזיע האט נאך דאן נישט עקזיסטירט.

נאך נישט עקזיסטירט????אפשר איז עס נאך נישט געווען אין באנוץ אין גרויסען אבער א כלי האט מען שוין דעמאלסט געקענט קויפןjust to set the fact and history staight

[איך אויך]

המהרי"ץ דושינסקי: דושינסקי- דא שטינק'סטו (לגבי האגודה בראשית ימיו)

דער מעשה איז געוועהן: איידער דער חתונה פון זיין טאכטער איז ער אריבער בעטן מחילה פון עטליכע רבנים אויף וועמן ער האט גערעדט אביסל שארף, בתוכם המהרי"ץ דושינסקי וועמען דער מונקאטשער רב האט שטארק אראפגעריסען נאכדעם וואס ער האט איהם געבעטן זיך אפצוזאגען פון זיין א מיטגלידער פון דער אגודת ישראל. ווען דער מנחת אלעזר איז יעצט געקומען בעטן מחילה, האט איהם הגרי"ץ דושינסקי צוריקגענפערט "איהר גייט יעצט מאכען א לופט רייזע?", דהיינו די האסט א וועלט מיט רבנים פון וועמען ער קען גיין בעטען מחילה. דער מנחת אלעזר האט זיך געפילט שטארק געטראפען פון אזא אנטווארט, כאילו מ'מאכט דא חוזק פון איהם, האט ער זיך געגעבען א שטעל אויף אין געזאגט "דא שטינקסטו", כלשון נופל על לשון, אין ער איז ארויס פון דער שטוב.

ואני שמעתי הסיפור כך: דער מנח"א האט כמעט קיינמאל נישט איבערגעבעטן אבער צו איין רב [מונח בזכרוני אז דאס איז געווען דעם לבושי מרדכי אבער כ'בינישט הונדערט פראצענט זיכער] האט ער אמאל געשיקט צוויי שליחים ,פרעגט דער רב די שליחים זאגטס איר פארט אזוי ארום מעיר לעיר ומכפר לכפר?

[דעת תורה]

עס איז פשוט ביותר ער האט זיך געפילט אפגענארט. ווער עס פארשטייט נישט די אבסורדקייט אז 'מונקאטשער רב' זאל שיקען א מעסעדש קיין אמעריקא דורך די 'טעלעוויזיע' איז דאך נישט שייך צו עם צו רעדן.

איך פארשטיי נישט די אבסורד. ער האט קלאר געמיינט - לויט די לעגענדע - אז בשעת ער רעדט הערן און זעהען אים אידן אין אמעריקע. טעלעוויזיע האט נאך נישט געקענט זיין אסור דעמאלטס, ווייל א איסור איז נישט חל אויף א דשלב"ע. טעלעוויזיע האט נאך דאן נישט עקזיסטירט.

נאך נישט עקזיסטירט????אפשר איז עס נאך נישט געווען אין באנוץ אין גרויסען אבער א כלי האט מען שוין דעמאלסט געקענט קויפןjust to set the fact and history staight

איר רעדט מסתמא פון ווידיא, וואס די טעכנאלאגיע האט שוין עקזיסטירט אינגרויסן פאר לאנגע יארן. טעלעוויזיע דהיינו לייוו בראדקעסטינג פון נייעס און שוי'ס איז דאן נאך נישט געווען. טשעק אוט יור סטרעיט פעקטס.

[געפילטע פיש]

גערעכט, די חתונה איז פארגעקומען אין יאר 1933, צוויי יאר פאר טעלעוויזיע איז אריין אין באנוץ, אום 1935. ביי די 1936 אולימפיקס אין בערלין, האט מען געקענט מיטהאלטן לייוו אין בערלין און אין לייפציג. און שפעטער יענע יאר, האט די BBC, די ערשטע פובליק TV סטאנציע אנגעהויבן צו בראודקאסטן זייער סטעישען.

ס'מיר טאקע אינטערעסאנט, ווייל ס'איז אנגענומען אין די גאס אז דאס איז געווען אויף טעלעוויזיע, און איז געוויזן געווארן אין אמעריקע. איי געס מ'קען נישט אלעס גלייבן.

[דעת תורה]

ס'איז אינטערעסאנט וואס דו שרייבסט וועגן BBC, באמת זיי זענען (אויך?) א ראדיא סטאנציע, אפשר ראדיא באריכטן האבן זיי דעמאלטס אנגעהויבן. ווייל לפי מיטב ידיעתי איז טעלעוויזיע אריין אין באנוץ - אמווייניגסטנס דאהי אין אמעריקע - ערשט אין טרומאן'ס צייטן. (הגם עס איז מעגליך אז די אלימפיקס זענען געווארן לייוו בראדקעסט קיין בערלין דורך די טעכנאלאגיע, אבער קיין אפיציעלע סטאנציעס מיט צוהערער איז נאך נישט געווען). איי געס מען וועט ברויכן א גוגל טאן.

[לאליפאפ]

געפילטע, זאג כאטש ווער סאיז גערעכט... דזשאסט קידינג

[געפילטע פיש]

די ערשטע קאמערציאלע ראדיא בראדקאסט איז פארגעקומען אין יאר 1920, הערשט צוויי יאר שפעטער האט זיך די BBC געגרינדעט, און אנגעהויבן בראודקאסטען אין 1922.

אבער דעת תורה איז גערעכט, אז די ברייט באנוץ ביים אלגעמיינע באפעלקערונג האט זיך ערשט אנגעהויבן אין די טרומאן צייטן, צירקע '48. אין 1946 האט נאר א האלבע פראצענט פון אמעריקע געהאט TV'ס אינדערהיים, אבער אכט יאר שפעטער, אין 1954 האט שוין 55% געהאט, און אכט יאר דערנאך האט שוין 90 פראצענט געהאט.

[איך אויך]

איינער האט דען געזאגט עס איז געווען לייוו? לאמיר זאגן מען האט עס געוויזן אין אמעריקא צוויי וואכן שפעטער ,יעצט איז שוין גוט?

[שמו יגער]

עולמו של אבא, האט איר שוין געליינט?

אמאל האט מען גערופן דעם ספר עולמו של באבע כידוע האט ער דארט שיינע טעותים אין פאקטן, יחוס של רבנים, ועוד אבער אז ער האט אפאר בלעטער אויף די מחלוקת מיינט אז לעבעדיג איז געווען... איז עס אזוי ווי א מראה מקום אז מ׳דארף נאכקוקען ערגעץ אנדערש מה היה בדיוק שם

[אשכולות אויפוועקער]

אויפגעוועקט
צום יארצייט
זכותו יגן עלינו

[יהודי פשוט]

בנוגע די ווידיאו פון די חתונה ווי די הייליגן מנחת אלעזר זצוק״ל רעדט צו די אידן פון אמעריקא, מען האט פארן מנחת אלעזר נישט געזאגט אז דאס איז ווידיאו און אויך נישט אז דאס איז לייוו, מען האט איהם געזאגט אז דאס איז א אוידיאו און די אמעריקא׳נער אידן וועלן דאס שפעטער קענען הערן, שפעטער ווען ער איז געוואויר געווארן אז דאס איז געוועהן ווידיאו האט עס איהם גאר שטארק וויי געטוהן, כידוע איז ער געוועהן א מתנגד צו בילדער, עס זענען דא אפאר בילדער ווי מ׳זעהט אז ער פארדעקט זיך ס׳פנים