היות די דילעמא פלאגט מיר שוין די געוויסן אסאך יארן, און איך בין ווארשיינליך נישט דער איינציגסטער, איז לאמיר דא אויסשמועסן מיינע פאר צענט, כמו שהבטחתי לעיל, הגם עטליכע ניקס האבן שוין דערמאנט עטליכע פון מיינע רעיונות בקצירת האומר. איך בין נישט קיין סאך מוסיף צו הוגה'ס הערליכע ארטיקל, נאר ברענג ארויס זאכן פון א דיפערענט פרעספעקטיוו.
ערשטנס, האלט איך אז הוגה טרייבט אביסל איבער מיט די שרעק, מען הערט כמעט נישט אזוינס אז קינדער זאלן פארלירן טראסט אין די עלטערן צוליב אזעלכע איינרעדענישן וואס די עלטערן פארציילן זיי. צווייטענס, דארף מען צוטיילן די "פעלשערייען" אין עטליכע קאטעגאריעס, ווייל עטליכע דוגמאות פון הוגה זענען באזונדערע קאטעגאריעס. די קאטעגאריעס זענען נישט תורה מסיני, נאר בערך לפענ"ד.
1. זאכן וואס מען קען פשוט נישט מגלה זיין פאר די קינדער צוליב זייער יוגנט, אבער שפעטער אויב זיי געפינען אויס פארשטייען זיי דאס און שפירן נישט באטריבט, אנטוישט אדער אויסגענארט. ווי צב"ש די סוד ווי אזוי דער מלאך האט זיי אראפגעברענגט פון הימל ביים געבורט, אדער וואס די עלטערן טוען ביינאכט אונטער ריגל און טויער, אדער צו וועלכע "פארטי'ס" די מאמע איז געגאנגען יעדע שטיק צייט ביינאכט. אדרבה, דאס קינד אליינס וועט אויך אזוי טון צו זיינע קינדער ומובן מאליו.
2. זאכן וואס די קינדער וועלן אפשר יא כאפן א טרייסל אנהויב, אבער זיי וועלן עס עווענטועל פארשטיין. למשל אז דער טאטע דרש'נט צו זיי איבער שמירת עינים, און שפעטער געפינען זיי למשל אויס אז דער טאטע וואטשט אמאל א DVD ווי מען קען זעהן פרעמדע פרויען, קען עס אין אנהויב גורם זיין א שטיקל אנטוישונג, אבער עס וועט אים ווערן פארשטענדליך אז נישט אלעס קען מען שעירן, און ער האט עס באהאלטן פון יעדן נישט נאר פון די קינדער, ממילא וועט עס דאס קינד פארשטיין (בפרט אויב דאס קינד זעלבסט וועט עס אויך טון...)
3. זאכן וואס די עלטערן זענען היפאקריטיש, און די שקר איז שטארק בולט, ווי צב"ש הייסן דעם קינד דאווענען בשעת דער טאטע שמועסט און לאכט ארום; הייסן מעביר סדרה זיין בשעת דער טאטע טוט עס נישט, און נאך אנדערע זאכן וואס מען זעהט ארויס אפן, צב"ש צי דער טאטע דאווענט בכלל מיט מנין, צי האט ער א שיעור, צי טוט ער שעצן תורה, א.א.וו. ביי די זאכן קענען קינדער צומאל ווערן ווילד און בארעדן די עלטערן היתכן מען מאכט זיי משוגע בשעת דו אליינס האלטסט נישט דערביי, בלויז ווייל דער טאטע פארמאגט נישט דעם קינד'ס יצה"ר (דוגמא ו').
נאך א הקדמה, יעדער טאטע - כאטש ער וויל אז זיינע קינדער זאלן וואקסן בעסער ווי אים אליין - דארף אין הארצן זיין גרייט אז זיין קינד וועט זיין לכה"פ נישט בעסער ווי אים, און אלעס וואס ער טוט וועט זין קינד אויכעט טון. פאקט איז, די דורות פאלן. און די טאטעס דארפן פארגינען די קינדער זאלן האקן א טאג, פונקט ווי ער אליין טוט (צי "האט געטון" פאר די ימי הזקנה האבן זיך אונטערגעריקט..). א דוגמא, די עלטערן גייען צו באולינג, זיי זאגן פאר די קינדער אז זיי 'גייען עפעס ארלעדיגן'. אויב די קינדער ווערן עלטער און זיי דערוויסן זיך דעם אמת, אבער דער טאטע פארגינט עס זיי, בבחינת "וועלקאם טו די קלאב", וועלן די קינדער נישט פילן אויסגענארט, נאר זיי וועלן פארשטיין אז אמאל זענען זיי נישט געווען ראוי לאותה דבר, און עס וועט נישט צוריקקומען בייסן.
זעלבסטפארשטענדליך, דאס איז געזאגט געווארן נאר אין אזעלכע שטובער ווי דער טאטע האט א גוטן קשר מיט די קינדער. זייער אסאך אוועקגעפאלענע חברה, בחורים ווי יונגעלייט, לייגן אן די שולד אויף די עלטערן, נישט ווייל מען האט זיי עפעס אויסגענארט, נאר די גאנצע התנהגות צו זיי אין אלגעמיין איז געווען קארופטירט און אביוסיוו. א קינד וואס ווערט "פעדאפ" פון די עלטערן, זאגט ער "די העק מיט זיי", און מיט אלעס וואס זיי האבן אים געלערנט, נכלל אידישקייט אויכעט. אבער אויב די עלטערן ווייזן א גוטע עקזעמפל אין שטוב און עס הערשט א פרידליכע אטמאספערע, דאן אפילו מען טרעפט ביי די עלטערן עפעס פאלשקייטן, וועט עס נישט שאטן נישט צו אידישקייט און נישט צו די פאזיטיווע קשר פון קינד צום טאטן. אייגענטליך קען יעדער טרעפן זאכן ביי די עלטערן וואס מען האט אים איינגערעדט, און מען בלייבט בשלום מיט זיי. (אין מאחורי איז שוין אייגענטליך
פאראן א אשכול דערויף).
נאך א נקודה, די קלוגע טאטעס וועלן נישט שפילן פרומער פארן קינד נאר ווילאנג עס איז א צורך און ווילאנג עס איז מעגליך צו באהאלטן. אז דאס בחור'ל געפינט אויס באיזה אופן שהוא אז דער טאטע האט אומגעפילטערטע אינטערנעט (וואס איז באמת א עוולה), איז א שאד צו גיין פאררעדן די ציין. אויב געפינט ער אויס אז ער האט K9 אנשטאט משומר, קען דער טאטע גוט מסביר זיין פארן קינד אז פאר אים איז דאס גענוג, דאס קינד וועט פארשטיין, אדער כאטש האבן א נגיעה צו וועלן פארשטיין. און כאמור, דארף דער טאטע זיין גרייט אז זיין קינד וועט נישט זיין בעסער ווי אים.
זאכן וואס עס שטערט נישט לעת עתה, ווי למשל די דרעס-קאוד פונעם סקול בשם צניעות, קענסטו דערווייל אפלאזן. פארוואס זאלסטו סתם גיין דרייען דיין טאכטער'ס קאפ יעצט. עס האט צייט אין די עלטערע יארן ווען עס איז שוין פאראן מער זקנה און חכמה. זאגן פאר די קינדער אנדערש ווי די סקול/מוסד פארלאנגט איז אויך נישט קיין גרינגע זאך, און לויט מחנכים, קען דאס צומישן א קינד. ממילא ווי עס איז נישט נויטיג, לאז פארן דעם סיסטעם פון מוסד, און ווי עלטער מען ווערט קען מען מסביר זיין אז עס איז עקסטרעם. איך למשל בין אסאך מאל מסביר אינדערהיים דעם איסור פון קאמפיוטערס, אז משום לא פלוג און צוליב געוויסע לעכער וואס קענען זיך מאכן, גייען די מוסדות בכל חומר הדין, אבער עס מיינט נישט אז יעדער איינער וואס פירט זיך ערליך מוז איינהאלטן אלע תקנות 101%. ס'איז נישט קיין דאורייתא און ניטעמאל א דרבנן. א דוגמא, כ'קען מסביר זיין פאר די קינדער אז צוליב וואס געוויסע עלטערן זענען פארנאכלעסיגט און לאזן די קינדער שפילן מיט קאמפיוטערס אן אחריות אדער לאזן זיי קוקן וואס זיי ווילן און עס איז גורם חורבנות, ע"כ האט מען אלעס גע'אסר'ט, און עס איז גאר א גוטע זאך. אבער ביי אונז אינדערהיים קוקט מען נאר וואס - און ווען - די עלטערן זענען מסכים מיט א השגחה, אינאיינעם מיט א הסכמה פון א רב, ממילא בכגון דא וועט נישט באדערן פאר די מוסדות. און די קינדער פארשטייען עס קלאר (דוגמא א', ב', ז', וח').
ווי אנדערע האבן שוין ארויסגעברענגט (פאריז, נולד), איז פאראן א נאטורליכע צוטרוי פון קינדער צו עלטערן. פונקט ווי אסאך עלטערן קענען צומאל זאגן פאר די קלענערע קינדער, "א מאמע ווייסט אלעס", כאטש לא מיניה ולא מקצתיה, און דאס קינד וועט נישט פארלירן טראסט אין איר, נאר ווען זי וועט עלטער ווערן וועט עס ס"ה קאסטן א גוטן שמייכל, בשעת דאס עלטערע קינד וועט צוקוקן ווי פארן יונגערן קינד זאגט מען נאך אלץ דאס זעלבע נוסח אבער פארן עלטערן קינד נישט, וכן די איינרעדעניש פון די מלאך מיט די ציין, אזוי אויך איז מיט אסאך זאכן, די קינדער פארשטייען אז עלטערן זענען נאר מענטשן, און אמאל מוז מען נוצן אבק שקר מפני השלום, מפני חינוך, אדער אפילו נאר מחמת יראה.
מען זאל קיינמאל נישט הייסן פאר די קינדער צו זאגן ליגענט, נאר אז מען זאל זיך האלטן דאס מויל. חינוך צו שקר איז זייער נישט גוט. אדרבה, קינדער דארפן מחונך ווערן אז אויפריכטיגקייט און אמת איז דאס וויכטיגסטע, און אין די לאנג ראן קויפט מען זיך איין חברים און א שטארקע טראסט. אבער דאס מיינט נישט אז מען גיין דארף אויסשרייען דעם אמת. און ווי הוגה שרייבט שוין, מחנך זיין דעם קינד צו פרייוועסי איז גאר וויכטיג.
לסיכום: יעדער טאטע און מאמע זאל זיין ווי מער אויפריכטיג עס איז מעגליך, אבער ווי עס איז נישט מעגליך זאל מען פרובירן גיין צווישן די טראפן, ואונס רחמנא פטריה, נאר מען זאל זיין צוגעגרייט אויב די קינדער געפינען אויס זאל עס זיין גענוג פארשטענדליך אז זיי זאלן עס קענען פארשטיין און נישט פארלירן צוטרוי, לאפוקי פון פארלאנגען זאכן וואס די עלטערן האלטן בכלל נישט דערביי און קען בעקפייערן גאר שלעכט ח"ו. וה' הטוב יכפר.
