ישיבה "אור חדש" פראג (קרית יואל)

[דעת תורה]

דער פראבלעם מיט די סארט ישיבות איז, אז אממייסטנס באשטייט עס פון בחורים וואס זענען בגשמיות אויך נישט מסודר (על כל פנים אזוי קוקט מען עס אן אין די גאס, אויב עס איז נישט אזוי זאל מען עס שרייבן), אבער סתם געהעריגע געזונטע בחורים וואס זענען פשוט נישט געאייגנט צו לערנען האבן נישט קיין מקום וואו צו גיין.

[פאריז]

דער פראבלעם מיט די סארט ישיבות איז, אז אממייסטנס באשטייט עס פון בחורים וואס זענען בגשמיות אויך נישט מסודר, אבער סתם געהעריגע געזונטע בחורים וואס זענען פשוט נישט געאייגנט צו לערנען האבן נישט קיין מקום וואו צו גיין.

גערעכט, אמאל פלעגט מען אזעלכע בחורים - געזונטע בחורים וואס זענען פשוט נישט געאייגנט צו לערנען - שיקען אויף ענגלאנד אדער אנטווערפען, דארט איז געווען עטליכע ישיבות צי שטיפען די צייט און מען האט נישט פארלאנגט פון די בחורים קיין סאך. היינט צוטאגס איז אבער אכשיר דרא און די יוראפעשיע ישיבות פארלאנגען שוין אויך א שטרענגן סדר הלימוד.

[שמו יגער]

גערעכט, אמאל פלעגט מען אזעלכע בחורים - געזונטע בחורים וואס זענען פשוט נישט געאייגנט צו לערנען - שיקען אויף ענגלאנד אדער אנטווערפען, דארט איז געווען עטליכע ישיבות צי שטיפען די צייט און מען האט נישט פארלאנגט קיין סאך. היינט צוטאגס איז אבער אכשיר דרא און די ארייפעשיע ישיבות פארלאנגען אויף א שטרענגן סדר הלימוד.

לויט ווי ענק ווילן דא מאכן א בילד איז עס געווען כאילו דארט איז געווען אפיציעל ישיבות מייסוד פאר בחורים אין אזעלכע סארט מצבים אין דער וואס האט געוואלט מקיים זיין דעם " הרוצה לשקר ירחיק עדותו" בשלימות פארשטייט זיך פאר שידוכים צייטן ועוד האט אהינגעשיקט זיין זין
טאמער געדענק איך גוט זענען דאהי סיי אין וויליאמסבורג אין אויך אין בארא פארק אלעמאל געווען "געציילטע" אזוינע ישיבות פאר די בחורים יעדע מיט א אנדערע ספעציעליסים אבער בסך הכל איז געווען דאהי אויך ווי צו שיקן נאר דער עולם האט דאן זיך געשעמט...... האט מען זיי נישט גענוג געשטיצט זענען די הנהלה געפאלן פון די גרויסע לאסט פון די הוצאות אין זיך פארמאכט איינס ביי איינס

[פרישער]

נאך א מזל עס איז דא סערוועילענס כסדר..

[hopefully]

כ'האב מיך היבש נאכגעפרעגט און אנגעהערט די לעצטע פאר טעג איבער די ישיבה און וויאזוי ס'גייט דארטן די מצב, וואס זאל איך אייך זאגן ס'איז לא יאומן כי יסופר. הן לגבי רוחניות והן לגבי די חלק הגשמי וויאזוי זיי באקומען דארטן א גאר וויכטיגע עדיוקעישאן.

כ'וועל נאר שרייבן אויפן שפיץ גאפל ועוד חזון למועד.

קודם ווי מ'זעהט אויף די קליפ רעדט מען דא פון הונדרעט פראצענט נארמאלע בחורים, זיי האבן נאר פשוט נישט קיין זיץ פלייש. קיין איין בחור דארט איז נישט צוריקגעשטאנען אדער אויף פילען ל"ע.

דער ראש ישיבה און מנהל הישיבה איז הרב יוסף שווארץ אדער יהוסף פון די שווארץ משפחה פון קרית יואל, דער זעלבער וואס האט געמאכט א תיקון גדול אין די שמות לגניזה פיעלד מיטן אפקויפן לעצטענס א ריזיגן שטח צום באגראבן. ער איז דער מנהל און מייסד. ער לערנט אליינס פאר עטליכע שעורים א טאג דארטן.

די צוויי ר"מ זענען געקליבענע ת"ח פון קרית יואל וואס זיי לערנן פאר די גמרא שעורים,

הרה"ג ר' וואלף בראווער שליט"א
בעמח"ס סוכות שלם

און הרה"ג ר' ברוך לעווי שליט"א
אב"ד בנין אריאל אמסטערדאם

דערנאך איז דא דארטן אינגעלייט וואס לערנען מיט די בחורים ווי הר"ר ר' אהרן שמואל קליין און הר"ר יואל יאקאבאוויטש ועוד אברכים יקרים, אויך דריידט זיך דארטן משגיחים חשובים שכנים טובים ווי הר"ר מרדכי יצחק שימענאוויטש אז די בחורים זעהן פאר די אויגן א דמות פון א חסידישן יוד.

אויך קומט דער חלק הדרשות, כסדר קומען גיטע יודען און רעדט צו די בחורים דברים של טעם.

די ישיבה איז אויסגעשטעלט ווי א קליינע משפחה מען פראוועט הערליכע שבתים, און ליל ששי'ס און אנדערע יומא דפגראס, די בחורים האבן זיך אן אייגענער בענד.

איינע פון די שטערקסטע זאכן וויאזוי פראג'ער ישיבה איז אוועקגעשטעלט און ווי אזוי ער בויט אויף זיין סעלף עסטיעם איז אז ער פארלאנגט כסדר פון יעדען בחור אז ער זאל זיך אליינס פארשרייבן ווי אזוי ער וויל זיין לעבן זאל אויסקוקען, נאכאמאל און נאכאמאל, ער מאכט זיי שרייבן די שווערסטע זאכן אפי' זיי אליינס גלייבן נישט אז ער וועט דאס קענען עררייכען, און דאס מאכט דעם בחור ניצן זיין שכל און טראכטן וואס וויל איך באמת. און ווי אזוי וועל איך דערצו צוקומען.

לגבי סעלפאונס און אנדערע מאשינדלעך ווייס איך נאכנישט פונקטלעך זייערע פאליסיס.

א וויכטיגע נקודה צוצולייגן איז אז אין די ישיבה איז נישטא אזא מין מושג אז א בחור רעדט פריוואט מיט אן איינגעשטעלטן אין א פארמאכטן מקום אדער אליינס אין א קאר ואפי' מיטן ראש ישיבה, ס'דא א סטעדש אין ביהמ"ד וואס דארטן קען דער בחור רעדן מיטן מחנך און ס'איז היבש פריוואט אבער קיינמאל בשו"א אין א פארמאכטען מקום דאס איז פון די שטערקסטע תקנות וואס די בחורים ווייסן פון ווען מ'קומט אריין ביז מ'גייט ארויס, אויך איז דא דארטן עפעס אפטנארמאל אסאך סעקיוריטי קעמערעס, פארשטייט זיך אלעס מחמת סיבות טובות.

יעצט איבער די סיסטעם, ראשית זענען די בחורים איינגעשפאנט אין די הלוך ילך פון די ישיבה און יעדער האט זיך זיין תפקיד וואס ער מוז ערפילן און יא! ער באקומט אביסל באצאלט. איינער איז קעכער און איינער איז בעקער, ס'דא א וועקער און א בדק הבית גבאי און א איינקויפן גבאי און א צייכענער און א חברה ומקדשי תיראו, און אויך א רייניגער און א מקוה גבאי און א וועש וואשער ועוד ועוד. און אלע מיזן טאן זייער ארבעט בשלימות מיט א פונקטליכער חשבון.

דאן לערנט מען זיי אויס צו פירן א בודשעט אויף געלט און אויף צייט.

יעצט לגבי ענגליש, נאכן דן זיין בכובד ראש וואסערע ענגלישע לימודים צו לערנען מיט די בחורים, און נאכן פרובירן עטליכע מאל - דורך פראפעשאנעל טיטשערס - צו לערנן מיט זיי פאר א דשי. אי. די. טעסט אזאך וואס האט זיך נישט געקענט אויסארבעטן, היות דאס איז שרעקליך שווער פאר אונזערע יונגע קינדער האט די הנהלה מחליט געווען אז מען גייט לערנען בעסיק ריעל עסטעיט. אזאך וואס זיי זאלן האבן מער חשק און געדולד, זיי זאלן קענען זעהן א פיוטשער און פארשטייט זיך ווערן סערטיפייד ביי די שטאט, דורך נעמן אן עקזעם, כעין א דיפלאמע.

און ווי נישט ווי איז דאך ריעל עסטעיט א יודישע ביזנעס נאך מימות אברהם אבינו ועד היום הזה...

אומר ועושה ס'קומט אראפ א טיטשער און מען לערנט דארטן אלע בעיסיק ענינים וואס מען דארף צו קענען צו באקומען א ריעל עסטעיט לייסענס. ס'איז טאקע זייער שווער אבער גאר אינטערסאנט מען לערנט איבער געזעצן, איבער פארשידענע בילדינגס, איבער לענדלארד טענעטס, איבער אפרעיזאלס, איבער אינטיריער פון הייזער און עקסטיריער, פלאמבינג, עלעקטריק וכד' און אויך לערנט מען איבער טעקס און אינשורענס. ועוד

די אויפטו איז, קודם אז ער פילט גוט ער לערנט זיך עפעס אויס, און אויך אז שפעטער וועט אים דאס מוראדיג צוניץ קומען הן אויב וועט ער זיין אין ריעל עסטעיט פאר זיך אליינס, צו מענעדשען פאר אנדערע, צו אפי' ער וועט וועלן גיין צו אנדערן פאך. ער לערנט איבער מארטגעדשעס, הייזער, פארקלודשער, ער לערנט איבער עוויקשאנס, ער לערנט זיך מענעדשמעט בכלל. דאס אלעס וועט אים גאנץ ווארשיינדלעך צוניץ קומען.

פארשטייט זיך אז אפי' דאס קומט נישט אן גרינג צו לערנען מיט די בחורים אבער דאס איז דער סיסטעם דארטן.

איבער די פראגע ס'איז דאך ידוע אז זיי בעטן בכלל נישט קיין גרויסע שכר לימוד נא, כסף מנלן, צו דעם וועל איך מיך שוין צוריקערן אן אנדערס מאל.

אז איינער ווייסט נאך עפעס אינטערסאנטס זאל ער שרייבן אדער מיר שיקען פריוואט.

[shem-tov]

הערליך הערליך באשריבן. עס קוקט אויס ווי א שטארקע זאך. מנהלים אפשר וואלט כדי געווען צו טוישן דעם קעפל צו ישיבה אור חדש פראג אויב ס'איז נאך ערלויבט

[שמעקעדיג]

געטוישט.

זייער שיין באשריבן! דאס הארץ וואקסט פון פרייד. כה לחי, וירבו כמותם!

[דעת תורה]

איך האלט נישט אז דו האסט זיך נאכגעפרעגט די לעצטע פאר טעג, עס איז קלאר אז דו האסט געמאכט דעם ניק בכוונה תחילה צו פאמפן די ישיבה. עס איז א שאד, עס פעלט סתם נישט אויס דער דורכזיכטיגער שלייער, איך מיין די הנהלה האט נישט קיין שום פראבלעם דא אז מען קומט אריין בכוונה תחילה צו סעילסן א פראדוקט, ספעציעל א גוטן פראדוקט וואס איז קרוב ללבם פון די חברי ה'שטיבל.

[שמעקעדיג]

איך האלט נישט אז דו האסט זיך נאכגעפרעגט די לעצטע פאר טעג, עס איז קלאר אז דו האסט געמאכט דעם ניק בכוונה...

חתימה:

...מפני שדעתו של אדם קצרה ולא כל הדעות יכולין להשיג האמת על בוריו

[hopefully]

גלייב מיר דעת טייערער, איך האב מיט די ישיבה גארנישט איינגעשטויסן, יא איך קען די ישיבה אלץ א קרית יואל איינוואוינער, כ'האב שוין אויך געדאווענט אמאל אין פראג שבת, און איך קען ר' יוסף אויך, אבער עד כאן.

איך האב געזעהן די קליפ אויף וואטס-עפ און כ'בין פשוט פארגאפט געווארן דערפון, כ'האב עס שוין איבערגעקוקט צען מאל, כ'קען ליידער אן א שעור בחורים וואס וואלטן ווען געהאלפן געווארן אין אזא סטייל ישיבה און למעשה דרייען זיי זיך אויף די גאסן פארקלעמט און צובראכן צוזאמן מיט זייער משפחה בשעת די בחורים דארטן זעהן אויס גליקלעך און צופרידן. האב איך מיך גוט נאכגעפרעגט און ב"ה איך הער געוואלדיגע זאכן, אמת כוואלט געטאן אלעס אין דער וועלט צו פאמפען די ישיבה, אויב זיי וואלטן מיך געבעטן.

דערווייל האב איך גארנישט מיט די ישיבה כ'ווייס אפי' נישט די ציל פון די קליפ, איין ניק האט מיך שוין אפי' געפרעגט אין פרייוואט די קאנטאקט אינפארמעישאן פון פראג, און צו זיי נעמען נאך אן בחורים דעם זמן האב אים געזאגט קוק אין טעלעפאן בוך. כ'ווייס נישט. עכ"פ יהי' איך שיהי' אזעלעכע ישיבות פעלט זיך אויס זאלן זיי מצליח זיין.

[דולה ומשקה]

כבוד הרב האפענטליך, שלום עליך,

צו די ארבעטס יא פאר זיי צו נישט, איז מיר נישט קיין שום נפק"מ פרעזענטליך, אדרבה אויב ביסטו א בחור פון דער ישיבה אין פאר דיר האט מען צוגעשטעלט דער PR חלק, טיסטו א פיינע ארבעט. מיר האבען א כלל קבל הדברים ממי שאומרם, נישט קיין חילוק דער גאנצע נושא.

וואס איך וויל יא ארויס ברענגען אז האסט געברענגט דעם קליפ אין צוגעשריבען פרטים וועגן דער ישיבה, אין דאס איז דער וויכטיגסטע. לויט וואס איך האב אנעלעזירט דא, מיין איך אז אזא סארט ישיבה דארף נישט זיין געמאכט בלויז פאר שוואכע בחורים, שוואכע בחורים האט צוויי טייטשען 1) שוואך במידות והשקפה 2) שוואך בלימודים. איז אפילו איינע איז א מצוין אבער מחמת טיבו ומהותו ותכונת נפשו פילט ער זיך נישט דער פלאץ אינעם היינטיגען פאראשטיקענע ישיבה סיסטעם איז 'פראג' א גאלדענע פלאץ. אבער בחדא מחתא אזלינן אז דער ישיבה דערהייבט אויך א בחור וואס איז שוואך בהשקפה ויהדות. אין דאס אז א מיטלדיגע בחור קען ווערן אראפ געשלעפט דורך א שוואכערע קען אין געשעהנט מער אין דער סיסטעם ישיבה, נישט אין א ישיבה ווי 'פראג' וואס טאקע איהר ציל איז אויס צולערנען דיסיפלין נורמאלקייט אין א צוגאנג צום לעבען, צו זיין א אמת'ע בעל בתישע איד.

דער היינטיגע דור אין נאך מער דער קומענדיגע דור דארף זייער נייטיג דער סארט צוגאנג וואס 'פראג' שטעלט צו, צו האלטן אין צו אויס לערנען יודישקייט, וואס דאס מיינט צו זיין א שומר תורה ומצות, אין נישט קיין קנאות וחרמות איסורים וחרמות, וואס דאס ברענגט נאר צו לעצבות ומרה שחורה.

אשריך ישיבה ישיבת 'אור חדש פראג' שזכית לכך, ה' יצליח דרככם, זאלסט קענען אויך אויפשטעלן סניפים אין ווילימסבורג, בארא פארק, ועוד. עטס האטס נישט קיין אנונג ווי שטארק מ'דארף דאס האבען, הלואי זאל זיך דאס מער אין מער זיך אריין ברעכען צום עולם [גולם].

[ודי למבין]

דער ישיבה דארף זיין א וועג ווייזער פאר אנדערע פלעצער און אנדערע ישיבות צו טון די זעלבע.
ליידער זענען שוין צופיל חורבנות געשחטן געווארן אויף די מזבח פון "נערמאלע ישיבות".
עס איז צום האפן אז ממנו ילמדו וכן יעשו אנדערע ישיבות צו ברענגן אביסל נערמאלקייט צו די ביסט יעצטיגע מעסס...

[פאריז]

דער ישיבה דארף זיין א וועג ווייזער פאר אנדערע פלעצער און אנדערע ישיבות צו טון די זעלבע.
ליידער זענען שוין צופיל חורבנות געשחטן געווארן אויף די מזבח פון "נערמאלע ישיבות".
עס איז צום האפן אז ממנו ילמדו וכן יעשו אנדערע ישיבות צו ברענגן אביסל נערמאלקייט צו די ביסט יעצטיגע מעסס...

ניין, עס איז די טאטעס וואס דארפן מאכען א טויש אין פארלאנגען און זיכען אזעלכע ישיבות,
א מאוומענט הייבט זיך אן פון אינטען פינעם פאלק און נישט פון די פירער, אויב טאטעס וועלן זיכען אזעלכע ישיבות וועלן זיך אסאך ישיבות טוישן צי די גאנג און עס וועט אינטער קימען נאך אזעלכע ישיבות.

[MickyMouse]

זיך אויסלערנען און באקומען א היי סקול דיפלאמע קענען זיי דאך אויך נישט, דאס פארלאנגט זיך דאך א יגיעה רבה יומם ולילה אין אלע פינעף סובזעקטס פאר אסאך יארן

פארוואס זאגסטו אזוי? איך האב באקומען מיין GED נאך 3 חדשים לערנען אפאר שעה א טאג. איך גלייב אז זיי קענען פונקט אזוי נאך א זמן אדער צוויי אנקומען און קענען די בעסיקס וואס מען דארף צי פעסען די טעסטס.

[shem-tov]

ווי אלט זענט איר דאן געווען מיקי.
איך האב געהערט פון א באקאנטע עסקניות'טע וואס האט זיך געפלאגט אריינצוברענגען דעם געדאנק פון לערנען דעם דשי. א.י. די. ביי אונזערע בחורים וואס האלטן נישט ביים לערנען, טענה'ט זי אז ס'איז פשוט אוממעגליך געווען אפי' אנצוהייבן מיט זיי, דער זעעלבער בחור וואס האלט נישט ביים לערנען גמרא דער זעלבער בחור האלט זיך נישט ביים פלאגן אויף ענגלישע לימודים, צו ווייל ער קען עס פשוט נישט דערהייבן, צי ווייל ער זעהט נישט דעם תכלית, צי ווייל ער האט עי. די. די.

מען האט גענומען א גרופע זעכצען יעריגע שוואכערע בחורים וואס האבן זיך אונטערגענומען אדורכצוגיין דעם טעסט, מען האט זיי איינגעשריבן אין א קאלעדש ערגעץ אין ברוקלין, די חברה זענען אנגעקומען און זיך גענומען אויפירן שרעקליך קינדעריש איינמאל און נאכאמאל, כסדר אריינגעהאקט מיט נערישקייטן, און בכלל נשט גענומען ערענסט די זאך און נישט געלערנט קיין אות אחת וכחלום יעוף די גאנצע עדיוקעישאן.

ס'ווענדט זיך ווי אלט מען איז, ס'ווענדט זיך אין וועלעכע מוסד מ'האט געלערנט, למשל א באבובער וועט עס שנעלער מאכן ווי א סאטמארער, און פארשטייט זיך ס'ווענדט זיך וואסערע קאפ די האסט,

אדרבה ווייסט איינער פון יונגע בחורים וואס האבן דאס יא דורכגעמאכט.

[MickyMouse]

איך הער וואס די זאגסט. עס מאכט סענס.
איך בין אלט געווען 27. אבער איך גלייב אז אין אן אטמאספער ווי די בחורים זענען ציפרידען מיט די ענווייערמענט, מער ווייניגער, קען מען אפשר מצליח זיין.
איך געדענק ווען איך בין געווען 17-18 האט נחמיה וועבערמאן געמאכט קלאסן זיך צי לערנען קאמפיוטערס, מען האט גענומען טעסטס, עס זענען געווען עטליכע שוערים נאכדעים האט זיך עס גע׳ענדיגט ווייל די שטאט האט נישט באצאלט.
כמעט אלע באטייליגטע האבן געהאלטן דערביי.

[hopefully]

כ'האב געזעהן אן איוויטעישאן צי א מסיבה לטובת די ישיבה דעם מוצש"ק אין מאנסי. פעסטער רבי אלץ טשערמאן ס'קוקט אויס פיינע נייעס

[hopefully]

דער אינוויטעישאן

[hopefully]

הקובץ גדול מדי, הגודל המירבי המורשה הוא 256 KiB.

[hopefully]

.

[פאטעטא טשיפס]

אגב; איך זעה אז מען האט דא גע'פאוקעסט אויף די חלק פון זיך לערנען א פאך.

אבער לדעתי קען מען פון דארט ארויסנעמען אַן אנדערע פּוינט: הלמאי - פארוואס גיבט מען נישט פאר אונזערע בחורים די געלעגנהייט זיך אויסצולופטערן אביסל יעדן טאג, וו.צ.ב.ש. פיזישע איבונגען א.ד.ג. [וואס וואלט פערצופאל נישט געווען קיין שלעכטע געדאנק, נעמענדיג אין באטראכט די הויכע צאל יונגע "הארץ" און "צוקער" ליידנדע אין אונזער קאמיוניטי --- 'ונשמרתם מאד לנפשתיכם" איז דען א קלייניגקייט... ]?!

אדער שפילן בּאל א האלבע שעה יעדן טאג, ווי עס איז איינגעפירט ביי די ליטווישע.

(כ'רעדט פון רונדע דעם יאר, נישט אין די זוממער אין קעמפּ.)

אויב איינער וואלט מיר דאס געקענט עקספּלעינען וואלט איך דאס עפּרישיעטעד.

[shem-tov]

פאטעיטא טשיפ כ'מיין אז די ערשטע סטעפ פאר עקסערסייז זאל טאקען זיין צו פארמינערן אביסל מיט די פאטעיטא טשיפ... נאר א ווערטעל

[shem-tov]

ערענסט גערעדט, איז דאס גוטע נייעס כ'וועל מיך אי"ה זעהן משתתף צו זיין ארויסצוהעלפן דעם נאבעלען ישיבה. כהאב געזעהן היינט באשריבן איבער די מסיבה און איבער זייערע פעולות סאיז באמת דערפרישענד אז סאיז דא אזא פלאץ פאר די בחורים וואס קענען אפשר נישט מיטהאלטן אין געהעריגע ישיבות אבער אויפן גאס דארפן זיי נאך אלץ נישט זיין.