וואס איז ראסיזם און וואס איז שלעכט דערמיט

[לעיקוואד]

נו זאג דו? איך מיין עס איז זיכער נישט קיין יושר מען זאל דן זיין אויב מיר צו פארדינגען א דירה לויט וועלכע גרופע איך געהער צו.

די עיקר פראבלעם וואס איך זעה דא איז די יסודישע א-מאראלישקייט פון פריוואטע ביזנעס. דער איינציגסטער ציור ווי דער פריוואטער ריווח פון איין צד ווערט בכלל א נושא אין דער שמועס איז דא. אין א בית דין איז דאך פשוט אז די באקועמליכקייט פון די דיינים צו מחייב זיין פאר אומרעלעוואנטער סיבות וויבאלד דאס איז זיי מער באקוועם (=שוחד) אז עיוות הדין. נאר וואס, דער לענדלארד טענה'ט ווער איז מיר מחייב זיך צו פירען על פי יושר. מיין הנאה פון מאכען געלט איז וויכטיגער. איך בין נישט אין די ביזנעס פון מאכען זיכער יעדער קען דינגען דירות לפי יכולתו, איך בין אין די ביזנעס פון מאכען געלט. דאס איז נישט קיין מאראלישע סברא דאס איז א סברא וואס ברענגגט ארויס דער אמאראלישקייט פון מאכען געלט ווי א זאך וואס זיין מטרה איז פריוואטער ריווח פון איינער.

פארדעם טאקע מאכט דער סאסייעטי בכללות פארשידענע רעגולאציעס וואס זאל מחייב זיין אויך פריוואטע ביזנעס צו זיך פירען על פי א געוויסע מאס פון יושר טאקע ווען עס וועט זיי קאסטן געלט (=ווען זיי שרייען "עס איז נישט קיין יושר צו אונז", ווי כאילו זיי זענען אין די ביזנעס פון מאכען יושר).

[מאטי]

אבער ווי שטעלט זיך דאס אפ? מעג מען בויען א ברוקלין בריק ווען מ'ווייסט פאראויס אז סטאטיסטיקס זאגן אז מענטשן גייען זיכער שטארבן? מעג מען אינוועסטן אין קוילן ביזנעס וואו מ'הייסט מענטשן ריזיקירן זייער לעבן וואס דאס איז דער איינציגער וועג צו פראדוצירן? מעג מען מאכן א רייכע חתונה ווען אויפן אנדערן זייט גאס (אדער אין אפריקה) שטארבן יונגע קינדער פאר הונגער? מעג מען נוצן אן איי-פאון וואס איז געמאכט דורך Child labor force אין כינע?

[לעיקוואד]

די שאלות האבען אבער נישט מיט ראסיזם, מ'וועט זיי מוזען איבערלאזען פאר אן אנדער שמועס וועגן עטישקייט בכלל.. בקיצור איז די תשובה ניין אויף די אלע פראגעס, מיט פארשידענע דרגות. מ'דארף טאקע מחייב זיין דער בריק בויער קויל גראבער און אייפון מאכער ער זאל נישט מקריב זיין די זיכערקייט און מענטשהייט פון זיינע ארבייטער אויפ'ן מזבח פון זיינע רווחים. און מטאר נישט לאזען קיינער שטארבען פאר הונגער אין ערגעץ נישט.

[מאטי]

א"כ לא מצאנו ידינו ורגלינו בעולם הזה.

[לעיקוואד]

פארוואס? עס הערט מיר זיך נישט אזא שווערע זאך. יעדער נארמאלער מדינה האט טאקע אזוינע געזעצן וואס זענען געמאכט מאכען זיכער אז דער קויל גראבער אייגענטומער רעכנט זיך מיט די ארבעטער און נישט נאר מיט זיינע אייגענע רווחים הגם ער איז קיינער גארנישט "שולדיג" און עס קאסט עם געלט. וכן הלאה.

[מאטי]

זיי פרובירן ווי ווייט מעגליך אבער זיי עלימינירן נישט דעם געפאר, ווייל די וועלט דארף ווייטער אנגיין. וכן להלאה.

[לעיקוואד]

איך האלט נישט קאפ וואס דאס דארף צו מיינען.

[chusid]

די חזון איש זאגט אין ספר אמונה ובטחון אז דאס אז שחד איז אסור איז א גזירת הכתיב, ווייל אויב שכל'דיג דעמאלטץ איז יעדער אייביג א נוגע בדבר

[ביבער]

@לעיקוואד, איך וועל פרובירן מיר אויסצוקלארן.
די אלע מסקנות וואס דו ציהסט פון יושר איז אלעס שיין פאר דרשות אבער נישט אין פראקטיק, אין פראקטיק איז קאטעגאריזירן אנדערע לויט ראסע אפילו ווען ס'איז אומרעלעוואנט א וויכטיגע און אויסגעהאלטענע מהלך, אונז לעב מיר למעשה אן אייגן לעבן אונז האבן נישט קיין אורים ותומים און אונז קענען נישט גיין אין געריכט 20 מאל א טאג, אין דער זעלבער צייט זעמיר אחראי אויף אונזער לעבן, אונז מוז מיר זיך באשיצן פון גניבות, פון שונאים, פון קרענק, פון ראסיזם, און וואס נישט, אזוינע החלטות בעיסד אויף ראסע ווי למשל נישט האנדלען מיט רוסן, נישט שלאפן מיט שווארצע (נאר משלים), איז קריטיש וויכטיג און שניידט אוועק 95 פערסענט ריסק.

דו ווילסט מיט'ן טענה פון יושר מיר ב'עוולה'ן, אבער ס'איז נישט יושר ווייל יענעם וועט גארנישט פעלן אויב איך בין נישט ביושר מיט אים אבער מיר וועט יא פעלן, דו ווילסט דינגן מיין דירה איך פיל זייער בעד פאר אפזאגן אבער זיי מוחל גיי פון דאנעט, נישט ווייל איך האב "דיר" פיינט נאר איך האב "מיר" ליב, איי יושר? יא מיטן אוועקשיקן שטיי מיר גלייך.

דאס איז אלעס ווילאנג יענער האט די ברירה זיך צו טוישן אבער ווען ס'איז אוממעגליך, איז אפילו ס'איז יא רעלעוואנט איז נאכאלס אוממאראל, אומעטיש, רשעות'דיג יענעם צו דיסקרימינירן, און מ'מוז יא אוועקגעבן פון זיך אבער נישט צוליב יושר, קען זיין אז לויט מיר האט יושר גארנישט מיט ראסיזם, חוץ אין געריכט.

[[NAMELESS]]

הרב לעיקוואד: לויט ווי איך פארשטיי פין דיינע ווערטער איז דעתך אז ווען איך טי א פעולה כלפי א גרופע ציליב א סיבה וואס איך האלט פאר רעלעווענט אסור אלץ גזירה אפשר האלט איך נאר אזוי ציליב מיינע ראסיסטישע געפילן כלפיהם
נכון?

אויב אזוי ק''ל דארף איך טאקע נוהג זיין בחשדות קעגן מיינע אייגענע דזאדזמענט? אין נאכדערצו ווען עס איז נוגע מיר פערזענלעך?
ווי למשל איך דין אלץ פאליציאנט אין שטיי אלץ וואך אין פין א קאר קעגן מיר קימט ארויס א מענטש וואס זיין התנהגות איז מעורר ספיקות ביי מיר אז איך בין אין א סכנה, מעג איך נישט ניצן מיין דזאדזמענט אז אויב באלאנגט דער פארשוין צי א געוויסע ראסע בין איך אין א שטערקערע סכנה? אדער דארף איך חושש זיין אז דאס אלץ איז ציליב מיינע ראסיסטישע געפילן קעגן די ראסע?

[לעיקוואד]

@גראדע, דער פסול פון א נוגע איז נישט קיין "גזירה" שמא וועט עס שפילען א ראלע, עס איז א פסול בעצם, אז איינער וואס מיר ווייסען איז נוגע איז זיין מיינונג נישט אביעקטיוו אויף דער זאך. כפשוט. דער ווארט איז נישט מען דארף "חושד זיין". דאס איז נישט קיין חשד, עס איז וודאי אז א געוויסע אומרעלעוואנטער נושא שפילט ביי דיר א ראלע. אפילו אין א סארט זאך וואס איז טויזנט מאל ווייניגער פאזי און סאביעקטיוו ווי "יענער קוקט מיר אויס מסוכן צו מיר". ווי ווער איז שולדיג פאר וועם געלט. מען דארף נישט אנקומען "חושד זיין די אייגענע פסק", ווייל יעדער איינער מבחוץ קען דער זאגען אז טאקע דער פסק איז געבויט אויף נגיעות. דיין פסק איז לכתחילה פסול מדארף עס בכלל נישט דן זיין.

אבער אז מרעדט שוין, איז נאר איין זאך, זענען מיר אינגאנצן פאררוקט? קען אין א נארמאלער פלאץ זיין טאקע אזוי דער מהלך איך מעג שיסען וועם איך וויל ווייל "ער קוקט מיר אויס צו זיין מסוכן"??? און דער בית דין וועט נאךאננעמען דיין אייגענע אפשאצונג דערויף אן קיין שאלות? איז דען א ספק אז דער סארט הכרעה איז אזוי סובייעקטיוו אז יעדער נארישקייט וועט דאס באוועגן? פארגעס פון ראסע, אז איך האב א געפעכט מיט דיר און פלוצלינג פאלט מיר איין אז דו ביסט מיר מסוכן מעג איך דיר טאקע קומען שיסען? וואס איז די הלכה פון א רודף וכדומה? איז נישט פשוט אז עס דארף זיין עפעס א קלארע גדר וואס איז נישט תלוי אין "וואס מיר זעהט אויס"? יא, בלי ספק אז אין אזא סארט פאל דארפסטו חושד זיין דיין שיפוט, שוין איין מאל. עס איז שווער אויסצוטראכטען א פאל ווי דער ראלע פון נגיעות און סטעריאוטייפס זאלן מער מאכען א נפקא מינה ווי אזא סארט פאל. אז דו זאגסט וואס זאל איך טוהן איך האב מורא געהאט פאר מיין לעבן, איך בין געווען אנוס צו שיסען, אפילו טאקע עס איז נאר געבויט אויף מיינע נגיעות, יש לעיין (איז עס אנדערש ווי איינער וואס חלומ'ט אז יענער איז עם מסוכן און ער הרג'ט עם? איז דאס בכלל א לימוד זכות פאר דער מענטש?), אבער אוודאי דארפסטו כאטש וויסען אז דו נעמסט דער ריסק אויף זיך, אז טאמער שטעלט זיך אויס אז דו האסט א טעות געהאט (למשל יענער האט בכלל נישט געהאט קיין געווער אויף זיך) וועסטו צאלן פאר דיין טעות.


@ביבער, איר טענה'ט גארנישט, אויזער "מיר געפעלט זיך נישט צו פירען יושר'דיג ווייל איך האב זיך ליב", איך ווייס נישט וואס איז דא זיך צו טענה'ן מיט אזא טענה. אז דיר געפעלט נישט זיך צו פירען מיט פשוט'ע יושר, איז גיי דו זיץ אויף דיני תורה ווי מפסק'נט לויט וועלכע וועג מדרייט די פיאות ווייל דאס מאכט עס 95% גרינגער. וואס קען איך דיר זאגען. דער שמועס הייבט זיך נאר אן ווען מיר זענען מסכים אז יושר איז א וויכטיגע זאך און מען דארף לפחות פראבירען לפי היכולת זיך צו פירען מיט דעם.

[ביבער]

@ביבער, איר טענה'ט גארנישט, אויזער "מיר געפעלט זיך נישט צו פירען יושר'דיג ווייל איך האב זיך ליב", איך ווייס נישט וואס איז דא זיך צו טענה'ן מיט אזא טענה. אז דיר געפעלט נישט זיך צו פירען מיט פשוט'ע יושר, איז גיי דו זיץ אויף דיני תורה ווי מפסק'נט לויט וועלכע וועג מדרייט די פיאות ווייל דאס מאכט עס 95% גרינגער. וואס קען איך דיר זאגען. דער שמועס הייבט זיך נאר אן ווען מיר זענען מסכים אז יושר איז א וויכטיגע זאך און מען דארף לפחות פראבירען לפי היכולת זיך צו פירען מיט דעם.

ניין איך טענה בכלל נישט דעס, יושר איז אייביג א וויכטיגע זאך, אבער בעת וואס אין געריכט איז עס די איינציגסטע זאך און פאר דעם איז א געריכט געמאכט געווארן, איז עס אינדרויסן פון געריכט שווער צו דעגרייכן ווייל חייך קודמין אבער אוודאי דארף מען פרובירן זיך צו פירן ביושר, מיט דעם אלעם איז אינדרויסן פון געריכט דא אזא זאך ווי ראסיזם אבער גארנישט מיט יושר נאר מיט עטיק'ס.
אין רעאליטי גערעדט, דו און איך וועלן ביידער ענדערש געבן א היטש פאר א איד ווי פאר א שווארצן גוי, ענדערש בארגן געלט פאר א אמעריקאנעם גוי ווי א מעקסיקאנעם, און נאך צענדליגער אזעלכע סוב-קאנטשעס החלטות מדי יום ביומו, איך האלט נישט אז איך האב איינעם בעוולהט, און דו ביסט א פשוטער ראסיסט.

[לעיקוואד]

איר זענט נישט קלאר, במחכת"ה. יעצט קומט איר מיט א נייע סברא, דאס האט נישט מיט חייך קודמים, דאס האט מער מיט מאטי'ס חקירה (אם הבנתי) אויב איך דארף טאקע געבן מיין געהאלט פאר דער ארימאן אין אפריקע אדער איך בין בארעכטיגט עס צו געבן צו מיין משפחה, דאס האט אבער נישט מיט דער נושא פון ראסיזם דאס האט מיט דער ברייטקייט פון דער circle of compassion דיינע. עס לאזט זיך הערען אז א מענטש איז מער אחראי פאר זיין ברודער ווי פאר זיין שכן, און פאר זיין שכן מער ווי פאר דער וואס וואוינט ווייטער. דהיינו אין א מציאות ווי זאכען זענען באגרעניצט, איז עניי עירך קודמים למשל.
דארף אבער אויך א הגדרה וואס איז דער גבול. מיינט דאס איך מעג הרג'נען דער וואס איז ווייטער פון מיר? מסתמא נישט. הגם אסאך מענטשען קלערן אפשר אז יא.

דאס איז אבער אן עקסטערע שמועס ווי דער נושא פון ראסיזם דעפינירט אלץ מגדיר זיין מענטשען נאר לויט וועלכע גרופע זיי געהערן צו. דא רעדט מען נישט פון מגדיר זיין מענטשען אלץ וועלכע גרופע זיי זענען און לויט דעם דן זיין נאר פון צוטיילען געוויסע באגרעניצטע ריסורסעז פאר דער וואס איז נענטער.

למשל א חילוק וואס איז מיר מתקבל על הדעת, איז עס ווענט זיך טאקע ווי באגרעניצט דאס איז. אויב האב איך נאר צוויי פלעצער אין מיין קאר, וועל איך זיי ענדערש געבן פאר מיינע קרובים ווי פאר א פרעמדער. טאמער אבער האב איך טויזנט פלעצער, אבער איך מאך א כלל איך לאז נישט אריין נאר מיינע ברודער, בין איך שוין א שטיקל אכזר. אדער טאמער רעד איך פון ממון ציבור, וואס געהערט בעצם צו יעדער אייניג, איז נישט שייך די טענה. וכן הלאה.

אדער אנדערע סברות וואס מ'קען חוקר זיין. יעדער פאל עקסטער און מדארף האבען עפעס א סארט הגדרה וואס מקען ארבעטן דערמיט. מאכען סתם אזוינע סטעיטמענטס אז חייך קודמים איך בין נישט מחוייב דאגה'ן פאר קיינער אויזער מיר אליינס איז נישט צו דער זאך. .

[פארוואס?]

זייער שיין, לעיקוואד.
לאמיר מסכם דיינע ווערטער, דו זאגסט אז נאך ווען מיר נעמען אן בהנחה אז מיר דארפן זיך פיהרן מאראליש, קומט ארויס א תוצאה אז מיר טארן נישט זיין ראסיסטיש. 
איינס, ווייל עס איז פשוט נישט ריכטיג. און צוויי, (אפילו אויב עס איז יא) מען טאר איהם נישט דיסקרימינרן צוליב א זאך וואס ליגט נישט אונטער זיין בחירה. 

יעצט לאמיר זאגן את אשר נלע״ד, עס איז דא איין סארט ראסיסט, א ״ראסיסט״ איז איינער וואס האלט אז ווען מ׳מעסט די ערך פון א מענטש, מעג זיין ראסע זיין א פאקטאר. עד כאן. 

יעצט, ווען מ׳שלאגט זיך מיט ראסיזם, קומט מען סך הכל שולל זיין אט די מהלך המחשבה. 
דאס איז לכאורה וואס דו האסט געמיינט מיט דיין צווייטן טעם. 
אבער דיין ערשטן טעם איז נישט קיין אמת׳ע ראסיזם, ווייל איינער וואס האלט אז עס זענען דא חילוקים צווישן די ראסעס, און יענע חילוקים שפילן א פאקטאר אין געוויסע תחומים, איז נישט קיין ראסיסט. (אבער אף על פי כן, איז זעלבסטפארשטענדלעך אז מ׳קען נישט צולאזן אזא הנהגה, ווייל ראסיסטן וועלן קענען באהאלטן זייערע מאטיוון). 

איינער וואס וויל נישט אננעמען א געוויסע ראסע פאר א דזשאב, צוליב זייער פוילקייט אדער אומ-קלוג, איז ער נישט קיין ראסיסט. איינער וואס נעמט איהם נישט אן בלויז צוליב דעם וואס ער געהערט צו א געוויסע ראסע, איז א ראסיסט. 
אבער אף על פי כן, וועט א מאראלישער מענטש נישט צולאזן א דיסקרימינעישן צוליב חילוקים פון א ראסע, ווייל לכאורה איז די אמת׳ע שטופ יא ראסיזם, און דער תירוץ איז נאר א שלייער, און מ׳קען נישט צולאזן אזא וועלט. 
כ׳האף אז איך קום ארויס קלאר.
 
אז א סייענטיסט וועט קומען צו א מסקנא, אז א געוויסע ראסע האט א נידריגערע/העכערע עוורידזש איי-קיו, וועט ער נישט ווערן קיין ראסיסט, (אויסער אויב - ווי אויבנדערמאנט - מיר האבן מורא אז די מאטיוון צו זיין מסקנא, איז ראסיזם). 
איך בין מסכים אז מ׳קען זיך ארומטענה׳ן צו עס איז באמת דא חילוקים צווישן ראסעס אדער נישט, אבער דאס איז שוין א לאגישע וויכוח, נישט קיין מאראלישע. 

[לעיקוואד]

צו זאגען אז עס איז נישטא קיין חילוקים צווישען ראסעס אדער גרופעס איז דאך נאריש, ווען עס וואלט נישט געווען אזוינע חילוקים וואלט דאך נישט געווען אויך קעגן וועם צו דיסקרימינירען... די חקירה איז אלעמאל מאראליש, דהיינו ווי זאל מען זיך פירען. עס איז קיינער נישט חולק אז אפריקאנער האבען מער טונקעלער הויט ווי אירופאעישע, אבער אז וועגן דעם זאל דער אפריקאנער זיין א קנעכט צו'ם ווייסער, איז שוין א מאראלישע פראבלעם. שפעטער קומט דער ראסיסט מיט תורות אז זיין שיעבוד איז בארעכטיגט סייענטיפיש ווייל עס איז אמת ער האט טונקעלע הויט. דאס מאכט אבער נישט דכער עבדות מאראליש און דער סייענס איז סתם פארדריייט א קאפ צו מאכען זיין עוולה אויסקוקען בעסער. והבן גם לנמשלים אחרים.

יעצט טעם א זאגט פארוואס איז נישט ריכטיג ער זאל זיין א קנעכט, ווייל וואסארא חסרון דער אפריקאנער זאל נאר האבען איז עס נאכאלץ נישט נוגע צו די שאלה אויב באלאנגט ער פאר דער אמעריקאנער. ממילא איז דאס נישט קיין יושר. טעם ב זאגט אז אפילו זאל ער זיין אזוי איז ער נאכאלץ א מענטש און איינער פון די זאכען וואס קומט פאר יעדער מענטש איז נישט צו זיין א רכוש פון א צווייטער מענטש.

אוודאי קען זיין פעלער ווי דער הויט קאליר איז יא לעגיטים, לאמיר זאגען איך זיך שפילער פאר א מאווי ווי איינער שפילט א שווארצער, פארשטייט זיך איך האב רעכט צו זיכן דייקא א שווארצער פאר דער דזשאב. אדער נאך מער אומקלארע פעלער. למשל איך האב א קלאב נאר פאר אידן, אדער נאר פאר מענטשען פון עפעס א שטאט, איז מסתם נישט קיין פראבלעם. דא בלייבט ווייטער דער צווייטער טעם אבער, אז איך מעג נאכאלץ נישט מזלזל זיין אין דער צווייטער.

דער צווייטער טעם, און אפשר אויך דער ערשטער, זאגט אויך אז איך דארף זיך מתייחס זיין צו דער יחיד ווי א יחיד און נישט אפשטעמפלען לויט זיין כלל. ממילא נניח מענטשען פון אזיע זענען על פי רוב בעסערע סעילס לייט ווי מענטשען פון אויסטראליע, אז איך זיך א סעילסמאן, איז נישט קיין יושר איך זאל נישט אננעמען קיין אוסיטראלישער נאר ווייל ער קומט פון דארט, נאר איך דארף אפשאצען לגופו טאמער איז ער א גוטער סעילסמאן.

ויש עוד איך בין שוין מיד..

[פארוואס?]

ווען איך זאג ״חילוקים״ מיין איך מחלקים, ווי למשל אז דער אמעריקאנער איז קלוגער און מער ציוויליזירט ווי דער אפריקאנער.

דו דרייסט זיך ארויס פון די שאלה דא.
לאמיר זאגן אז איך בין נישט חושד דעם סייענטיסט, און איך האלט אז ער איז אביעקטיוו, און דאס זענען זיינע מסקנות. איז עס קעגן די מאראל?

דיין לעצטע שטיקל פארשטיי איך נישט. אויב די סטאטיסטיקס זאגן מיר אז 95% פון א געוויסע ראסע זענען בעסער פאר א דזשאב, מעג איך נישט ציהען א מסקנא, אז אויב וועל איך פארמיידן אט די ראסע, וועט די טשאנסן צו האבן גוטע ארבעטער זיין העכער. פארוואס איז עס קעגן מאראל. (ווידער, בהנחה אז די סטאטיסטיקס און די חשבונות זענען אביעקטיוו).

בקיצור, מיין פוינט איז, אז די גאנצע נושא איז נאר ווייל מיר זענען חושד די אלע, אז זיי ווערן מאטייוירט פון ״ראסיזם״, וואס האלט אז די ראסע אליינס איז א סיבה פאר העכער/נידריגער.

[יאיר]

איך מיין אז וואס לעיקוואוד פארפעלט צו מאכן קלאר איז די נקודה וואס מען האלט אין איין אויפברענגען אין קאווע שטיבל, נעמליך, וואס זאל אפהאלטן א מענטש פון מאכן מסקנות באזירט אויף ראסע ווען עס איז לאגיש. אויב למשל איך האלט זיך אפ פון גיין אונטער א האלב געבויגענער וואנט ווייל א געבויגענער וואנט האט פינף פראצענט מער שאנסן אראפצופאלן, פארוואס זאל איך זיך נישט אפהאלטן פון גיין אין א שווארצע געגנט ווייל שווארצע באגייען סטאטיסטיש מער פארברעכנס? פארוואס טאר א ביזנעס מאן נישט מאכן די החלטה אז ער האנדלט נישט בדרך כלל מיט אידן ווייל זיי זענען סטאטיסטיש גרעסערע שווינדלער, פונקט ווי ער וועט מאכן א החלטה נישט צו אינוועסטירן אין א געוויסע סטאק ווייל סטאטיסטיש האבן זיי ווייניג שאנסן צו מצליח זיין? (כמובן דאס איז בלויז געזאגט ווען מיר האבן פאקטישע סייענטיפישע באווייזן, און אודאי גייען מיר נישט יעצט אריין אויב די סיבה איז טאקע וועגן די די ען עי אדער סתם צוליב א פעלנדע עדיוקעישאן וכדו', מיר באהאנדלען נאר דעם סוף פסוק).
מיין ענטפער (און איך מיין אז לעיקוואוד מיינט אויך דאס צו זאגן) איז אז אין הכי נמי, לאגיש איז טאקע זייער אויסגעהאלטן צו מאכן אזא החלטה. אבער מיר טארן עס נישט מאכן וויבאלד מען האנדלט נישט איבער סטאקס נאר איבער מענטשן, און יעדער סארט החלטה באזירט אויף א כלל פארמינערט אויטאמאטיש די ווערד פון יעדן פרט. צו זאגן אז איך טו נישט ביזנעס מיט אידן איז טאקע זייער לאגיש, אבער עס איז א מאראלישע פארברעכן קעגן די בא'עולה'טע אידן וואס טוען יושר'דיגע ביזנעס. פונקט ווי הרג'ענען מיין קאמפעטישאן איז זייער א לאגישע באשלוס צו ראטעווען מיין ביזנעס, אבער איך טאר עס נישט טון ווייל עס איז אוממאראליש.
אלס א משל קען מען נוצן פארשידענע טענות וואס מען האלט אין איין אויפברענגען אויף חרדיזם, ווי אז מען גיבט נישט קיין עדיוקעישאן וכדו'. דער חרדי קען טענה'ן, רוב מענטשן ווילן נישט קיין עדיוקעישאן, די מיעוט האט נישט קיין רעכט דאס צו פארלאנגען. א מאראלישער מענטש פארשטייט אבער אז אזא וויכטיגער געברויך ווי עדיוקעישאן, אפילו אויב ס'זאל נאר זיין פאר א מיעוט, מוז מען דאס צושטעלן פאר זיי.
למעשה, איז נישט מעגליך פראקטיש אפצוהאלטן מענטשן פון מאכן אזעלכע לאגישע מסקנות באזירט אויף ראסע. יעדער איינער מאכט אזעלכע החלטות קאנשעסלי אדער סאבקאנשעסלי, מען קען עס נאר פארמינערן אזוי אז עס זאל נישט אפעקטירן רוב מענטשן אין טאג טעגליכן לעבן אויף א שווערע אופן.

[לעיקוואד]

און וואס איז שלעכט טאמער האלט מען אז די ''ראסע'' אליינס איז א פראבלעם / מעלה?

לכן הסברתי עס איז נאריש צו מאכן די סארט חילוקים, עס איז נאך אין די וועלט נאכנישט געווען קיין ראסיסט וואס האט געהאט א פראבלעם מיט ראסע כגזירת הכתוב, אוודאי איז עס וועגן פארשידענע תכונות.

די פראבלעם בכלל קען איך נאר פארשטיין נאר כפי שהסברתי.


איז עס יושר צו דיר אז מזאל דיר נישט אננעמען פאר עפעס א זאך ווייל רוב אידען זענען נישט מוכשר לכך טאמער ביסטו יא מוכשר לכך? אוודאי נישט.

איך הייב אלץ אן מיט די משל פון בית דין ווייל דארט איז נישטא קיין שום שיקול אויזער יושר. לאמיר זאגען אז 99% פון א געוויסע ראסע זענען גנבים. איז דאס א היתר דער בית דין זאל אוטומאטיש זיי מחייב זיין בדין אן בכלל שוקל זיין דער קעיס?

(למעשה איז קיין איין סטיריאוטייפ וואס איך ווייס נישט קיין רוב, דהיינו אז רוב פון א געוויסע ראסע זאל האבען א געוויסע תכונה. די מערסטע ר'אסיסטישע' טעאריעס רעדן פון צען צוואנציג פראצענט מער שכיחות פון א געוויסער תכונה, באופן אז לגבי רוב מענטשען איז עס דווקא נישט תופס).

יאיר האקט, א רגע כוועל דיר ליינען.

[פארוואס?]

די פראבלעם פון אננעמען אז די ראסע אליינס איז א פאקטאר, איז א פגיעה בזכויות האדם.
משא״כ אננעמען אז איין יחיד איז קלוגער פון א צווייטן, איז זיכער נישט קיין פגיעה בזכותו, (כאטש עס איז אויך נישט אונטער זיין בחירה).

יעצט, דו האסט א פראבלעם מיט הכללות. אקעי, איך בין מסכים מיט דעם אויך. אבער מעג איך נישט לפחות האלטן אז די פראצענט איז שטערקער. דהיינו, כ׳וועל זיך מתייחס זיין צו די נתונים נישט מער ווי אלס נתונים.
אדער, לאמיר דיר פרעגן טעארעטיש, און וואס איז אויב 100% פון איין ראסע האבן א געוויסע מעלה/חיסרון. (פארשטייט זיך, אז עס איז נישט מעגליך, אבער איך ברענג עס לשבר את האוזן, אז די נקודה דא איז נישט צו עס ריכטיג אדער נישט).

יאיר זאגט: עס איז אמת, אבער שששששששש.... מ׳טאר עס נישט זאגן ווייל עס איז אומ מאראליש.

[לעיקוואד]

עס איז דא נאך א זאך וואס מדארף זיך רעכענען, וואס איז שוין מער פראקטיש. נניח אז אידען זענען מער גנבים און שפלים, ממילא וועט קיין שום געשעפט נישט פארקויפען פאר זיי, מוועט זיי נישט אריינלאזען אין קיין קאלעדזש, וכו' ,ווייל יעדער איינער וועט מאכען דער לאגישער חשבון אז מה לו ולצרה הזאת. וועט אויסקומען אז קיין איין איד, סיי די גנבים און סיי די גלייכע, וועט נישט האבען קיין פרנסה אדער השכלה. אזא סארט מצב איז אוודאי נישט קיין יושר. דהיינו אמאל קען זיין יעדער ביזנעס האט א 'רעכט' פאר זיך נישט האנדלן מיט אידן, און אפשר באופן פרטי איז ער נישט אזא רשע דערפאר. אבער ברגע וואס יעדער וועט אזוי טוהן, און זיי וועלן עס אוודאי טוהן, קומט ארויס אן עוולה וואס דער חברה קען נישט ליידען. ממילא מוז די חברה מאכען כללים, וואס וועלן טאקע שאטן אביסעל פאר פארשידענע פרטים, כדי עס זאל נישט ארויסקומען אזא זאך. (ויש לפלפל על פי כללי קאנט שמכיוון שאין זה אפשרי ככלל ממילא נהיה גם אסור כפרט בעצם. )

[לעיקוואד]

די פראבלעם פון אננעמען אז די ראסע אליינס איז א פאקטאר, איז א פגיעה בזכויות האדם.
משא״כ אננעמען אז איין יחיד איז קלוגער פון א צווייטן, איז זיכער נישט קיין פגיעה בזכותו, (כאטש עס איז אויך נישט אונטער זיין בחירה).

יעצט, דו האסט א פראבלעם מיט הכללות. אקעי, איך בין מסכים מיט דעם אויך. אבער מעג איך נישט לפחות האלטן אז די פראצענט איז שטערקער. דהיינו, כ׳וועל זיך מתייחס זיין צו די נתונים נישט מער ווי אלס נתונים.
אדער, לאמיר דיר פרעגן טעארעטיש, און וואס איז אויב 100% פון איין ראסע האבן א געוויסע מעלה/חיסרון. (פארשטייט זיך, אז עס איז נישט מעגליך, אבער איך ברענג עס לשבר את האוזן, אז די נקודה דא איז נישט צו עס ריכטיג אדער נישט).

יאיר זאגט: עס איז אמת, אבער שששששששש.... מ׳טאר עס נישט זאגן ווייל עס איז אומ מאראליש.

וויאזוי קען 'אננעמען' זיין א מאראלישע פראבלעם? מאראל זאגט וואס צו טוהן, עס זאגט נישט וואס זאל זיין. איז אז דער מציאות איז נישט מאראליש, וואס זאל מען טוהן. וואס יאיר זאגט, לפע''ד, איז נישט מזאל זאגען ליגנט, נאר דער פשוטער חילוק פון דער יחס מיינער מיט די ידיעה מיינער. איך מעג וויסען אז אלע גרינע מענטשען זענען נארישער, דאך דארף איך רעדן מענטשליך צו דער גרינער און עם דן זיין על פי היושר נישט על פי זיין קאליר.

דער טענה פון כבוד האדם האב איך מסביר געווען איז תופס אויך ווי ער איז יא שולדיג, לאמיר זאגען א קאנוויקטעד רוצח, קומט זיך ווייטער די פולסטע מענטשליכע כבוד וואס איז שייך אלץ מענטש, כל זמן מרעדט נישט וואס איז נוגע צו די נקודה פון זיין רציחה אדער עונש דערויף. (דאס איז דאך דער יסוד פארוואס עס איז אנגענומען נישט מאראליש צו פיינוגען אפילו א רוצח, וכדומה.)

[לעיקוואד]

איך פארשטיי נישט פארוואס עס איז אזא חידוש צו מסביר זיין ביי א כלל א זאך וואס איז יעדער איינער פשוט צו פארשטיין ביי א פרט (נאך א הוכחה אויף ראסיזם ..).
יעדער איינער קען א מענטש וואס איז נעבאך נישט אזוי קלוג, אן קיין שום חשש נגיעות אדער בייעס, כולי עלמא מודי יענער איז א טיפש. דאך פארשטייט יעדער ערוואקסענער מענטש אז מרעדט נישט בפניו עכ''פ פון זיין טיפשות, און מ'פירט זיך מיט עם מיט רעספעקט נארמאל וכו'.
איז פארוואס ווען עס רעדט זיך פון א גאנצע גרופע מענטשען הייבט יעדער אן צו פרעגן נו אבער עס איז דאך סייענטיפיש אפשר אז יענער איז א טיפש, כאילו מדארף עפעס מחדש זיין א נייער תורה פון 'פאליטיקלי קארעקט' ווי ששש לאמיר נישט אויסזאגען דער אמת.. מדארף נישט זיין פ''ק מדארף פשוט זיך פירען מענטשליך.

[יאיר]

יאיר זאגט: עס איז אמת, אבער שששששששש.... מ׳טאר עס נישט זאגן ווייל עס איז אומ מאראליש.

לעיקוואוד האט שוין מסביר געווען אז כ'רעד נישט וועגן דעם. אבער אז דו ברענגסט דאס אויף איז דאס אויך אן ענין וואס מ'דארף דורכשמועסן. איך זע לעיקוואוד ברענגט ארויף א שיינע טענה דערוועגן, מ'דארף עס איבערקלערן.
בדרך כלל איז דאס א גרויסע טעות וואס מענטשן מאכן מיט'ן אויסמישן די צוויי זאכן, און ווען איינער זאגט אז מער שווארצע זענען נאריש, ווערט ער גלייך באשריגן אלס ראסיסט ווייל עס איז נישטא קיין עווידענס. באמת דארף מען אפטיילן צווישן די צוויי טענות. איינס, עס איז נישטא קיין עווידענס, צוויי, אפילו ס'איז יא דא עווידענס האט יענער געמאכט א ראסיסטישע סטעיטמענט מיט'ן כולל זיין אלע שווארצע אונטער איין דאך.