קאווע שטיבל

לעיקוואד האט געשריבן:

יאיר האט געשריבן:פילאזאפיע איז געווען א גרויסע מחלוקת צווישן ראשונים אויב מען מעג עס לערנען, און אויב יא, וויפיל. דער רשב"א האט געמאכט א חרם מען זאל נישט לערנען אונטער 25. איך האף אז אלע וואס פארמאגן צוטריט צו העמק דבר זענען נישט אנדערעיזש.

זעהט נישט אויס אז דער רשב"א'ס חרם איז נאך נוהג. א חרם איז דאך בפשטות נאר א גזירה לשעתו.

דאס דארף אבער אויך אן אויפקלערונג וואס מיינט מען פילאזאפיע. אין חז"ל זעהט מען נישט אין ערגעץ א רמז פון א פראבלעם פון מינות, און אויב ספרים חיצונים מיינט ספרים שלא נכנסו לתנ"ך איז סתם נישט מובן מה כל הרעש שאין לו חלק, עכ"פ האט דאס נישט מיט קיין פראבלעם פון אפיקורסות. דער רשב"א וואס האט געמאכט א גדר איז ווייטער האט נישט אזוי געהאלטען עס איז נאר געווען אזוי שלא יטעו אזויווי שפעטער האט מען געמאכט די סארט גדרים אויף קבלה שלא ילמד אלא מי שמילא כריסו וכו'. און וואס איז מיט ביטול תורה? עכ"פ דאס איז אן אנדערע זאך. די סארט מהלך אז פילאזאפיע איז אפיקורסות וכו' דאס איז לכאורה זיכער א זאך אין לו שורש בחז"ל. אבער ווי יא?

דער פראבלעם מיט ספרים חיצונים איז לכאורה אז מ'האט פארהייליגט די אנדערע ספרים און חז"ל האבן דאס געוואלט פארמיידן. ס'האט גארנישט מיט די ספרים חיצונים וואס ווערט דערמאנט אין כולל ענינים.
וואס הייסט אין חז"ל טרעפט מען נישט א פראבלעם פון מינות? אודאי טרעפט מען. איסור ליכנס בבית מינים, להתרפאות ממין, להשיב למין, ועוד.
איך כאפ נישט פארוואס דער חרם פון רשב"א האט שוין עקספייערט. דער גזירה שמא יטעו איז ווייטער נוגע. אדער אפשר מיינסטו ווייל קיינער גלייבט שוין נישט די גריכישע פילאזאפיע און מען לערנט עס נאר פאר היסטאריע וכו'?

ישראל קאפקע האט געשריבן:פארוואס זאגסטו אז די חכמים זענען נישט געווען באקאנט מיט גריכישע פילאזאפיע?
שפראך, מיטאלאגיע און סתם קולטור יא, אבער פילאזאפיע נישט? וואס מאכט דיר ציווישנשיידן ציווישן די צוויי?

ווייל דאס זעהט מען זיי דערמאנען און דאס נישט..
די פילאזפיעס זענען נישט געווען מפורסם בכל תפוצות יוון.. עס איז געווען א גאנצער יחוס מען זאל איינער אריינלאזען אין אקאדעמיע און אויסלערנען די סודות הפילוסופיה. רוב וועלט האט בכלל נישט געהערט דערפון.

נהורא נפישא האט געשריבן:יאיר , פילון איז געווען א קולטוראלע יווני און פונדעסטוועגן געטריי אין אפאלאגעטיש צו תורה ומצוות

פילון האט פרובירט צו באלאנגען צו צוויי קולטורן אויפאמאל.

יאיר האט געשריבן:

לעיקוואד האט געשריבן:דער פראבלעם מיט ספרים חיצונים איז לכאורה אז מ'האט פארהייליגט די אנדערע ספרים און חז"ל האבן דאס געוואלט פארמיידן. ס'האט גארנישט מיט די ספרים חיצונים וואס ווערט דערמאנט אין כולל ענינים.
וואס הייסט אין חז"ל טרעפט מען נישט א פראבלעם פון מינות? אודאי טרעפט מען. איסור ליכנס בבית מינים, להתרפאות ממין, להשיב למין, ועוד.
איך כאפ נישט פארוואס דער חרם פון רשב"א האט שוין עקספייערט. דער גזירה שמא יטעו איז ווייטער נוגע. אדער אפשר מיינסטו ווייל קיינער גלייבט שוין נישט די גריכישע פילאזאפיע און מען לערנט עס נאר פאר היסטאריע וכו'?

כוונתי מטרעפט נישט חזל זאלן זיך מתנגד זיין צו ליינען ספרי חכמה משום שיבואו לידי מינות כדרך שחשש הרשב"א. רוב מה שכינו מינים בחז"ל לכאורה היינו הנוצרים ואין זה הענין כלל.

א חרם איז נאר בתוקף משום שקיבלו עליהם, וכנראה מעולם לא קיבלו עליהם כלל ישראל את חרם הרשב"א אלא אולי בזמנו ומקומו וגם אז לא בטוח. אילו היה אסור מן הדין הרי לא היה צריך חרם.

יאיר האט געשריבן:

נהורא נפישא האט געשריבן:יאיר , פילון איז געווען א קולטוראלע יווני און פונדעסטוועגן געטריי אין אפאלאגעטיש צו תורה ומצוות

פילון האט פרובירט צו באלאנגען צו צוויי קולטורן אויפאמאל.

או יש לומר, ער האט ממציא געווען טאקע די חילוק פון דת מיט קולטור.
די שאלה איז טאקע אויב איז דאס מעגליך, און אפשר טאקע זענען די חכמי מילהאוויץ גערעכט אז אחריתו פון דער פשעטל איז עס ווערט אינגאנצן בטל די דת.

דער פראבלעם מיט ספרים חיצונים איז לכאורה אז מ'האט פארהייליגט די אנדערע ספרים און חז"ל האבן דאס געוואלט פארמיידן. ס'האט גארנישט מיט די ספרים חיצונים וואס ווערט דערמאנט אין כולל ענינים
הייסט דאס אז בנימין הערש בערקאוויטש איז א שקרן ?

די חילוק פון דת ותרבות איז אן אנטראפאלגישע מושג, אז א געוויסע אומה איז פרימיטיוו נישט צו קענען אלייך מאכן די הבחנות מיינט נאך נישט אז זי עקזעסטירט נישט

לעיקוואד האט געשריבן:

יאיר האט געשריבן:

לעיקוואד האט געשריבן:דער פראבלעם מיט ספרים חיצונים איז לכאורה אז מ'האט פארהייליגט די אנדערע ספרים און חז"ל האבן דאס געוואלט פארמיידן. ס'האט גארנישט מיט די ספרים חיצונים וואס ווערט דערמאנט אין כולל ענינים.
וואס הייסט אין חז"ל טרעפט מען נישט א פראבלעם פון מינות? אודאי טרעפט מען. איסור ליכנס בבית מינים, להתרפאות ממין, להשיב למין, ועוד.
איך כאפ נישט פארוואס דער חרם פון רשב"א האט שוין עקספייערט. דער גזירה שמא יטעו איז ווייטער נוגע. אדער אפשר מיינסטו ווייל קיינער גלייבט שוין נישט די גריכישע פילאזאפיע און מען לערנט עס נאר פאר היסטאריע וכו'?

כוונתי מטרעפט נישט חזל זאלן זיך מתנגד זיין צו ליינען ספרי חכמה משום שיבואו לידי מינות כדרך שחשש הרשב"א. רוב מה שכינו מינים בחז"ל לכאורה היינו הנוצרים ואין זה הענין כלל.

א חרם איז נאר בתוקף משום שקיבלו עליהם, וכנראה מעולם לא קיבלו עליהם כלל ישראל את חרם הרשב"א אלא אולי בזמנו ומקומו וגם אז לא בטוח. אילו היה אסור מן הדין הרי לא היה צריך חרם.

זאגסט דאך אליין בימי חז"ל זענען נישט געווען די סארט פילאזאפישע ספרים חיצונים פארשפרייט. אבער פון די הארבע איסורים וואס זיי האבן אנגעגעבן בשייכות מיט רעדן און פארברענגען מיט מינים איז קלאר אז זיי האבן געהאט א פראבלעם מיט'ן האבן שייכות מיט מענטשן וואס האבן אפיקורס'ישע מיינונגען וואס קענען דיר אפשר אויפווייזן אז זייער שיטה איז ריכטיג.
בנוגע די חרם, אין הכי נמי, איך מיין נישט ממש א חרם אודאי. נאר דער איסור וואס ער האט למעשה ארויסגעגעבן. איינער וואס וויל אסר'ן פילאזאפיע קען זיך רואיג פארלאזן דערויף.
בכלל כאפ איך נישט פאר וועמען ס'איז נוגע. דער וואס וויל ליינען פילאזאפיע ליינט עס סייווי, און דער וואס האט נישט קיין אינטערעסע אין דעם ליינט עס סייווי נישט. כ'האב נאך קיינמאל נישט געהערט פון א פרומער איד וואס האט א מורא'דיגע געשמאק אין ליינען פילאזאפיע אבער ער האלט זיך אפ ווייל מ'טאר נישט. אפשר דאס איז טאקע דער ציל פון די חרם וכמו שאמרו לגבי המו"נ.

נהורא נפישא האט געשריבן:דער פראבלעם מיט ספרים חיצונים איז לכאורה אז מ'האט פארהייליגט די אנדערע ספרים און חז"ל האבן דאס געוואלט פארמיידן. ס'האט גארנישט מיט די ספרים חיצונים וואס ווערט דערמאנט אין כולל ענינים
הייסט דאס אז בנימין הערש בערקאוויטש איז א שקרן ?

ווער איז דער הרב בערקאוויטש און וואס איז זיין שיטה בנוגע אמונות ודעות?

דאס מערסטע וואס איך ווייס איבער אים איז אז ער שטיצט זיך רח"ל די דיוקנא קדישא

בנוגע החרם, לכאורה עכ"פ חרם הרשב"א וואס האט סך הכל געמאכט א חרם ביז די 25 איז פארקערט א ראיה שאין זה אסור מן הדין אלא שצריך בגרות והכנה וכו', לפי הענין. איינער וואס וויל אסר'ן ספרים חיצונים מוטב לו שיסתמך על חכמי פרובנס שאסרו את הפילוסופיה מכל וכל ולא על הרשב"א שבעצם התיר אותה. אפשר טאקע יש נוהגים כיום כהרשב"א בזה שאין מלמדים ספרי חול בישיבה אבל מתירים ללמוד אחרי החתונה בטורו קאלעדזש.

נהורא נפישא האט געשריבן:דאס מערסטע וואס איך ווייס איבער אים איז אז ער שטיצט זיך רח"ל די דיוקנא קדישא

נו, דעמאלט איז ער דאך אודאי א שקרן, ווי עס שטייט אין זוה"ק: וי ליה למאן דקא גזיז דיוקנא קדישא, ועונשיה דההוא בר נש דלא יכיל לאפיק מילי דקושטא מפומיה.

יאיר האט געשריבן:כ'האב נאך קיינמאל נישט געהערט פון א פרומער איד וואס האט א מורא'דיגע געשמאק אין ליינען פילאזאפיע אבער ער האלט זיך אפ ווייל מ'טאר נישט.

בוודאי יש כאלה. עכ"פ רוב פון די פרומער אידען ווייסען דאך נישט אז עס איז געשמאק בכלל ווייל זיי האבען עס קיינמאל געליינט..

לעיקוואד האט געשריבן:בנוגע החרם, לכאורה עכ"פ חרם הרשב"א וואס האט סך הכל געמאכט א חרם ביז די 25 איז פארקערט א ראיה שאין זה אסור מן הדין אלא שצריך בגרות והכנה וכו', לפי הענין. איינער וואס וויל אסר'ן ספרים חיצונים מוטב לו שיסתמך על חכמי פרובנס שאסרו את הפילוסופיה מכל וכל ולא על הרשב"א שבעצם התיר אותה. אפשר טאקע יש נוהגים כיום כהרשב"א בזה שאין מלמדים ספרי חול בישיבה אבל מתירים ללמוד אחרי החתונה בטורו קאלעדזש.

לכאורה אויף די טריפה'נע פסיכאלאגיע וואס מען לערנט אין טורא איז כו"ע מודי אז דאס איז אסור. בפרט אז מען קען נאכדעם צוקומען צו האבן א געהעריגע אומנות ר"ל.

לעיקוואד האט געשריבן:

יאיר האט געשריבן:כ'האב נאך קיינמאל נישט געהערט פון א פרומער איד וואס האט א מורא'דיגע געשמאק אין ליינען פילאזאפיע אבער ער האלט זיך אפ ווייל מ'טאר נישט.

בוודאי יש כאלה. עכ"פ רוב פון די פרומער אידען ווייסען דאך נישט אז עס איז געשמאק בכלל ווייל זיי האבען עס קיינמאל געליינט..

יא, דו קענסט אזא איינעם? איך האב געזען עפעס א מאדנע זאך אז אלע פרומע אידן וואס האבן א נייגונג צו פילאזאפיע טרעפן א היתר דאס צו ליינען.

נהורא נפישא האט געשריבן:דער אברהם אבולעפיא וואס איז צוגעברענגט אין די לינק, האט שוין איינער געהערט וועגן אים, די רשב"א שרייבט אויף אים זייער מיאוס, דאכט זיך אז ער האט זיך געהאלטן פאר א משיח.

דאכט זיך אז ער איז געווען אין שפאניע אינאיינעם מיטן אבארברנעל, און אין צייט וואס דער אבארברנעל איז געגאנגען גלות, האט אבולעפיא נישט געקענט ביישטיין דעם ניסיון העושר, און נישט געוואלט פארלאזן זיין רייכטום און זיין שטעלע ביי די שפאנישע קעניגרייך.
(אזוי לייגט מיר אין זכרון פון דעם היסטארישן בוך דרילינג, די זון גייט אונטער-דון יצחק אבארברנעל -גירוש שפאניע (פון וואלף ליפסקער))

קאפקע, איך בין נישט קלאר וועמען דו מיינסט, אבער אברהם אבולעפיא האט געלעבט אסאך בעפאר גירוש שפאניע. מען קען ליינען אין וויקי מער איבער דעם קוריאזן פארשוין.
http://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7% ... 7%99%D7%94

יאיר האט געשריבן:קאפקע, איך בין נישט קלאר וועמען דו מיינסט, אבער אברהם אבולעפיא האט געלעבט אסאך בעפאר גירוש שפאניע. מען קען ליינען אין וויקי מער איבער דעם קוריאזן פארשוין.
http://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7% ... 7%99%D7%94

שוין, אויסגעמישט אברהם אבולעפיא מיט שמואל אבולעפיא (וואס זאל האבן געלעבט אינאיינעם מיט דון יצחק אבארברנעל אין שפאניע פארן גירוש).

#לעקציע: רעד נאר אויב דו 'ווייסט'.

איך בין אינספייערירט געווארן פון זיין דא ממשכימי קום בין כותלי הקאווע שטיבל, אז דער ענין המתייוונים איז געווען א סכנת הדור נאר דעמאלטס ווייל דער גאנצער דת היהדות איז נאך אויך באשטאנען בלויז פון א קולטוראלער רעליגיע בעיקר, במילא איז די יוונישע רעליגיע וואס איר עיקר חידוש איז געווען אז זי האט אריינגענומען אין זיך געטער און געדאנקען פון אנדערע רעליגיעס און קולטורען, ווי די פרס'ישע און מצרי'שע, געווען א סכנה עצומה פארן דת היהודות, אז כלל ישראל זאל זיך אסימילירן און פונקט ווי אלע אנדערע פעלקער תחת ממשלת יוון מקבל זיין איר מער פארגעשריטענע קולטור און דת.
דער עיקר ניצחון המכבים איז טאקע נישט געווען די עצם המלחמה, ווייל דאס האבן זיי קיינמאל נישט געהעריג געוואונען, ווי אויך דער יוונישע קולטור איז למעשה אויך למעשה אריינגעקומען זייער שטארק אין ישראל, ווי מען קען זען פון די נעמען און שפראך און בנינים וואס מען האט געבויעט בזמן הבית שני. די מלחמה האט אבער מחדש געווען א נייער וועג זיך צו אידענטיפיצירען אלס יוד, נישט דורך קולטור און פאלק, נאר דורך די פילע דרבנן'ס וואס זענען נתחדש געווארן דורך די רבנן אלעס אדאנק די מלחמה און ערוועקונג אויף די עצם פראגע מיהו יהודי, דאס איז די עיקר פייערונג חנוכה, נישט ווייל די יוונים האבן געוואלט להשכיחם תורתיך, נאר פארקערט, אדאנק זיי איז די תורה של בעל פה, וואס האט פריער נאך בכלל נישט עקזיסטירט, נתחדש געווארן.

ישראל קאפקע האט געשריבן:#לעקציע: רעד נאר אויב דו 'ווייסט'.

היינט דארף מען זאגן: אויב דו גוגלסט

עפעס דאכט זיך מיר אז אין אגרות משה איז דא א תשובה אז דער ענין פון שלא שינו במצרים את לשונם, מלבושם, ושמותיהם, איז נאר געווען א ענין קודם מתן תורה, אבער איינמאל מען האט שוין מקבל געווען א תורה, איז עס שוין נישט קיין פראבלעם. די זעלבע איז לגבי ההתייוונות, איינמאל די מצוות דרבנן זענען א פאקט, קען מען שוין זיין אזא פילוסוף ווי דער מורה נבוכים און נאך אלס זאל ער זיין דער נשר הגדול ממשה ועד משה. משא"כ פילון וואס איז נישט נכנע געווען צו די חכמים, הגם לדעתו איז ער נאכאלטס א יוד, האט שוין זיין נעפיו ארויסגעהאלפן טיטוס מיטן חורבן הבית המקדש.(כ'האף אז איך מיש נישט)

די אגרות משה איז אין או״ח ח״ד סימן סו לגבי שלא שינו את שמם ע״ש.

ר׳ אברהם ביבאגו, אין זיין דרך אמונה (מאמר ב שער ג), טוהט דורך באריכות אז עס איז א צורך פאר׳ן מענטש צו לערנען חכמות העיונות ופילוסופיה. און דאס וואס חז״ל האבן גע׳אסר׳ט חכמת יונית מיינט נישט פילוסופיה (דאס איז נישט ״זייערס״), נאר עס איז די טעאלאגיע פון זייערע חגים און מיטאלאגיע ווי אויך זייער חכמת הלצה בלשון (וכהריב״ש) ע״ש. ר׳ מאיר אבן גבאי, אין זיין עבודת הקודש (ח״ג פט״ז-י״ז), דינגט זיך אויף אים.

מי אני: ייש"כ. ס'איז זעלטן ווער ס'קען מבחין זיין צווישן די גריכישע פילוסופיה (און געאגראפיע און סייענס פון יענע צייטן) און די גריכישע קולטור פון די מיטאסן פון זייערע אפגעטער און געטשקעס.. איך מיין די גמרא אליינס מאכט אויך דעם חילוק. זאגנדיג אז חכמה יוונית איז מותר. נאר צו לעבן דעם לייפסטייל און גלייבן אין זייערע געטשקעס. אויך ספארט. אזוי ווי אלימפיקס (די פארצייטישע) וואס די גריכן האבן געפלעגט. דאס איז געווען א טייל פון זייער קולטור. דאס איז אסור לויט די גמרא...!