מאעסטרא!

[moshav zekeinim]

מיט וואס איז סובול א שווינדלער?

מיט וואס נישט?

זאג שוין פרטים פליז, ער פירט דאך אן ריזיגע סימפאנישע ארקעסטראס, און איז דער אויפלעבער פון חזנות מוזיק היינט, נישט אזוי?

[ודי למבין]

מושב, ביסט זיכער מיטד עם אז לאם האט נישט שטודירט מוזיק ווי יחיאל רופט עס אן פראפעשינעלי?
ס'מיך נישט מעלה אדער מורד, מיך ליגט פשוט אין קאפ אז יא.

[moshav zekeinim]

דאס וויל איך יעצט וויסן פון יחיאל, וואס עס גייט אריין בגדר פראפעשענל. לויט די מושגים פון זיך לערנען מוזיק האט לאם נישט געלערנט, אזוי האב איך געהערט פון אים אין אן אינטערוויו, לאם זאגט אפילו אז ער שפירט ביי זיך אז ווען ער וואלט ווען געלערנט מוזיק פראפעשענל וואלט ער פיל בעסער געקענט. עס הערט זיך מאדנע, ווייל לאם קוקט אויס גרויס דוקא און פראפעשענלקייט, זיין רייכקייט, פונקטליכקייט און באגלייבטקייט צו מערב מוזיק איז צום שטוינען, און טאקע דערפאר קלער איך טאקע אז אפילו די גרויסע פילהארמאנישע קאנטאקטערס וואלטן אים איינערקענט אלס מאסטרא. אבער מונה אדער לאופר, טראץ וואס זיי זענען פיל מער באליבט ביים עולם ווי לאם, צווייפל איך אבער צו די "גרויסע חברה" וואלטן זיי איינערקענט אלס מאסטרא'ס

[יחיאל יעקבזון]

איך האב געמיינט אלאן גילבערט, דער קאנדאקטאר פון דער ניו יארק פילהארמאניק. איך האב אים פארמישט מיטן דייטשן געבל. וואס איך מיין צו פרעגן איז, צו כלפי אזעלעכע ערנסטע געלערנטע וועט מונה'ס קאנדאקטן איבער דעם פרייליך ארקעסטרא נישט זיין קיין ליצנות?

מיר געפעלט ווי דער יאפאנעזער האט זיך א נאמען געגעבן גילבערט...
ס׳ארט מיר נישט אז די קאנאנען לאכן פון די מאשין געווער -- יעדער זאך האט זיין פלאץ. אבער שיסן דארף עס...

[יחיאל יעקבזון]

דאס וויל איך יעצט וויסן פון יחיאל, וואס עס גייט אריין בגדר פראפעשענל. לויט די מושגים פון זיך לערנען מוזיק האט לאם נישט געלערנט, אזוי האב איך געהערט פון אים אין אן אינטערוויו, לאם זאגט אפילו אז ער שפירט ביי זיך אז ווען ער וואלט ווען געלערנט מוזיק פראפעשענל וואלט ער פיל בעסער געקענט. עס הערט זיך מאדנע, ווייל לאם קוקט אויס גרויס דוקא און פראפעשענלקייט, זיין רייכקייט, פונקטליכקייט און באגלייבטקייט צו מערב מוזיק איז צום שטוינען, און טאקע דערפאר קלער איך טאקע אז אפילו די גרויסע פילהארמאנישע קאנטאקטערס וואלטן אים איינערקענט אלס מאסטרא. אבער מונה אדער לאופר, טראץ וואס זיי זענען פיל מער באליבט ביים עולם ווי לאם, צווייפל איך אבער צו די "גרויסע חברה" וואלטן זיי איינערקענט אלס מאסטרא'ס

כ׳ווייס עכט נישט וואס דו זעהסט אין לאם. ער איז נישט קיין מחדש. זיינע קארד פראגרעסיעס זענען גאנץ איינפאך וכו׳ וכו׳. יא, ער מאכט אסאך נויז מיט סטרינגס ותו לא. ס׳זעלביגע איז בנוגע לאופער (משה). אבער סוף כל סוף האבן זיי שטודירט מוזיק, כאטש נישט אין די גרויסע אוניווערזיטעטן.
ס׳זאל איך טוהן אז ווען איך זעה שחצנות, דערצו אן אומערפארענע יונגל, טוהט עס וויי.

[יחיאל יעקבזון]

מיט וואס איז סובול א שווינדלער?

מיט וואס נישט?

זאג שוין פרטים פליז, ער פירט דאך אן ריזיגע סימפאנישע ארקעסטראס, און איז דער אויפלעבער פון חזנות מוזיק היינט, נישט אזוי?

כ׳גלייב אז א גוגל סוירטש וועט דיר העלפן.
אנגעהויבן פון זיין דאקטאראט ביז די חזנות ארגאנעזאציע זיינע, ועד בכלל. מאנכע זאגן אז א חלק ניכר פון ״זיינע״ ארעינדזשמענס, זענען ׳געבארגט׳.

[moshav zekeinim]

ער איז דאך מער קאנדאקטער ווי ארעידזשער, ער שפילט דאך איבער אלטע ארעינדזשמענטס פון פריערדיגע חזנים.

אבער אויך ביי מיר זענען זיינע אייגענע ארעינדזשמענטס וואס ער מאכט פאר מודזיץ, ראזנפלד, העלפגוט, און אויף ניגוני יוסי גרין וכדו', נישט איבריג צוציענד. אויך זיין פערסענאליטעט איז צו שארף (געזען ביי קול הבא), אבער א מאסטרא איז ער בלי שום ספק. אלי יפה וואס ווייזט ארויס א סך מער געפיל, האט אבער אויך זיין שטענדיגער "קאמי-טראגישער" סטיל וואס פאסט זיך נישט שטענדיג צום ניגון.

[moshav zekeinim]

איך האב געמיינט אלאן גילבערט, דער קאנדאקטאר פון דער ניו יארק פילהארמאניק. איך האב אים פארמישט מיטן דייטשן געבל. וואס איך מיין צו פרעגן איז, צו כלפי אזעלעכע ערנסטע געלערנטע וועט מונה'ס קאנדאקטן איבער דעם פרייליך ארקעסטרא נישט זיין קיין ליצנות?

מיר געפעלט ווי דער יאפאנעזער האט זיך א נאמען געגעבן גילבערט...
ס׳ארט מיר נישט אז די קאנאנען לאכן פון די מאשין געווער -- יעדער זאך האט זיין פלאץ. אבער שיסן דארף עס...

אבסעלוט, מיט דעם האלט איך פונקט ווי דיר.

אגב, גילבערט איז דאכט זיך א אזיאנער בלויז מצד אמו. מצד אביו איז ער א ווייסער.

[moshav zekeinim]

יעקובזון, לאם איז טאקע באקסעדיג, אבער א ארעידזשמענט איז בניה על תילה, און דאס איז אויסער וואס ער ארקעסטרעט גאר צוזאמענגענומען און שטארק. אונטער זיינע הענט ארבעטן דרייסיג מוזיקאנטן מיט א שטארקייט און פעדאנטקייט.

און יא, זען א ראצער א שחצן ווייזן זיינע אומבאדייטפולע טאלאנטן אוו סטעידזש, אז די אומוויסנדער ליידיגער יוגנט זאלן אים באוואונדערן, ברענגט מיר אויך אויף בייז בלוט.

[יחיאל יעקבזון]

און יא, זען א ראצער א שחצן ווייזן זיינע אומבאדייטפולע טאלאנטן אוו סטעידזש, אז די אומוויסנדער ליידיגער יוגנט זאלן אים באוואונדערן, ברענגט מיר אויך אויף בייז בלוט.

יעצט רעדסטו מיין שפראך. דו האסט היפש בעסער ארויסגעברענגט מיין פונקט.

די סארטן דערמאנען מיר א מאמר החכם
It takes considerable knowledge just to realize the extent of your own ignorance
Thomas Sowell-

[לבי במזרח]

וועלעכע ראצערס מיינט עטץ? דודי קאליש למשל אדער אנדערע? וואס איך האב ס׳מערסטע פיינט איז ווי אזוי ער טוט אלעס אויף אמאל, קאנדאקטער,קווייער, סאלא. ער האלט און איין האנט דעם שטעקעלע און אנדערן האנט די מייק און טאנצט פון איין זייט צום צווייטן, אל אוו א סאדן איז ער מיטן פנים צו׳מוילעם ווייל מע מידאך׳עם זעין ווען ער זינגט סאלא. בקיצור זייער נישט פראפעשינאל.

[יחיאל יעקבזון]

וועלעכע ראצערס מיינט עטץ? דודי קאליש למשל אדער אנדערע? וואס איך האב ס׳מערסטע פיינט איז ווי אזוי ער טוט אלעס אויף אמאל, קאנדאקטער,קווייער, סאלא. ער האלט און איין האנט דעם שטעקעלע און אנדערן האנט די מייק און טאנצט פון איין זייט צום צווייטן, אל אוו א סאדן איז ער מיטן פנים צו׳מוילעם ווייל מע מידאך׳עם זעין ווען ער זינגט סאלא. בקיצור זייער נישט פראפעשינאל.

נאך א וואנאבי. מיר גייט אויף די נערוון דעם שאל וואס ר׳בינדט זיך אהן ביי מאנכע פון זיינע קליפס כאחד הליידיגייערס. גענוג שלעכט ווען אן אמת׳ע פראפעסיאנאל שחצנ׳ט אדער מאכט זיך זיסלעך — כאטש האט ער דערויף דעקונג... אבער די אמעטיורישע וואנאביס, וואס שחצנ׳ען זיי אזוינס? און מיר שוטים אפלאדרין זיי דערצו.

[ודי למבין]

סאו, וואס איז די כור המבחן, יחיאל? ווער - לשיטתך - "מעג" זיך אויפשטעלן און קאנדאקטען, ארענדזשען אדער אפילו קאומפאוזן ניגונים? דארף איינער וואס וויל ווערן א קאומפוייזער דורך גיין די ברוטאליטעט וואס בעטהאבן איז דורך געגאנגען ווען זיין טאטע האט אים געלערענט מוזיק?
לשיטתך, מעג יוסי גרין שרייבן מוזיק?
מעג מונה ראזענבלוים ארענדזשען?
מעג יחיאל יעקבזון שרייבן וועגן מוזיק?

[ודי למבין]

הבהרה: איך פארשטיי דיין ווייטאג און צער וועגן די אלע וואנאביס און איך האב אויך נישט געקענט צוקוקען די קליפ פון קאליש'ן און נאך ליינען די פרעיז וואס איגנארענט מענטשען האבן געהאט צו זאגן אוף אים, אבער וואס איז די כור המבחן?

[יחיאל יעקבזון]

הבהרה: איך פארשטיי דיין ווייטאג און צער וועגן די אלע וואנאביס און איך האב אויך נישט געקענט צוקוקען די קליפ פון קאליש'ן און נאך ליינען די פרעיז וואס איגנארענט מענטשען האבן געהאט צו זאגן אוף אים, אבער וואס איז די כור המבחן?

גושפנקא פון אנדערע פראפעסאינאלן צו קאנדאקטן. ארעינדזשען פאר לייוו מיוזישאנס ברויך אויך א גושפנקא פון באקאנטע פראפעסיאנאלען. מחבר זיין אידישע נגונים מעג יעדע איידעלע נשמה — דאס איז דאך די עססענס פון אידישע נגינה. יוסי גרין זאל מחבר זיין וויפיהל ער באגערט, זאל ער נאר ביטע אויפהערן זינגען צו יעדע געלעגנהייט. ס׳אויסגעפאשעטע שטימע גייט אויף די נערוון. א חידוש אז זיינע פריינד זאגן עם נישט א ווארט... פערזענליך האב איך נישט ליעב זיין גויאש׳ן סטיל אין א חלק ניכר פון זיינע קאמפאזיציעס, אבער שוין...
יחיאל יעקבזון מעג וואויסן זיין אופיניאן אויף קאווע שטיבל פארמאט. אז דו טרעפסט אן ארטיקל אין א מוזיק מאגאזין פון מיר, רייס מיך אראפ דערפאר...

[ודי למבין]

אן איטערסאנטע קרייטעריע. מונה האט א "גושפאנקא"? האט מאצערט געהאט די גושפאנקא? ווי ווייט איך וייס האט מרדכי סובל א גושפנקא.

לגבי יוסי גרין איז אינטערסאנט ווייל איך גיי זייער פאר זיין זינגען און פאר זיינע (גוישע?) ניגונים. ער איז, אגב, געוארן קאמישינט פון פארשידענע גרויסע גוישע פראדוסערס צו שרייבן מוזיק פאר געוויסע שאוס וכדומה (דאס גיבט אים א גושפנקא?), וועלכע ער האט נישט אנגענומען...

[moshav zekeinim]

עס איז נישט מעגליך צו וויסן צו ער האט עס טאקע נישט אנגענומען, ווייל דאס קען מען מאכן בשתיקה אויך.

[moshav zekeinim]

מיין קרייטעריע איז אז מען לייגט זיך ערנסט אריין אינעם נושא וואס מען טוט, שטודירנדיג עס בכל נפשו לעומקה ולרחבה מיט א געוואלדיגער רעספעקט צום נושא, און צו יוצרי מוזיק מדור הקודם.

[moshav zekeinim]

קאליש לדעתי איז נישט ווערט אראפ געריסן צו ווערן, ער האט גענומען ערנסטע שימוש און לעקציעס. דער פראבלעם איז נאר אז דער בחור קען נישט איין זיצן אויף איין פלאץ, און האט א מענטאליטעט וואס איז פאר טייל אומפארליידליך.

[moshav zekeinim]

יוסי גרין איז באשאנקען מיט שאפן תנועות וואס כאפט מענאשן, אבער, רוב ניגונים זיינע פארמאגן אין זיך חוצפה. און יחיאל קען קיין חוצפה נישט דולדן.

חילו, בין איך גערעכט מיט מיין באהויפטונג?

[יחיאל יעקבזון]

אן איטערסאנטע קרייטעריע. מונה האט א "גושפאנקא"? האט מאצערט געהאט די גושפאנקא? ווי ווייט איך וייס האט מרדכי סובל א גושפנקא.

לגבי יוסי גרין איז אינטערסאנט ווייל איך גיי זייער פאר זיין זינגען און פאר זיינע (גוישע?) ניגונים. ער איז, אגב, געוארן קאמישינט פון פארשידענע גרויסע גוישע פראדוסערס צו שרייבן מוזיק פאר געוויסע שאוס וכדומה (דאס גיבט אים א גושפנקא?), וועלכע ער האט נישט אנגענומען...

מונה איז אהנגענומען אין די פראפעסיאנאלע סירקלן. ר׳איז געוועהן דער אהנפירער פון מקהלת הרבנות הצבאית.
סובול (מרדכי) האט עפעס א צעטעלע פון א חזנים פארבאנד ותו לא. ר׳קען זיך דערמיט אונטערווישן. ר׳איז א שארלאטאן און א שווינדלער דערצו.
מאצארט איז געוועהן אן עילוי׳איש קינד. ר׳האט שטודירט ביים טאטן און זיך באקאנטגעמאכט מיט די גרויסע בדורו. ר׳איז געוועהן אהנגענומען בחצרות מלוכה. דאס איז זיין ׳הורמנא׳ (האסט בעסער לעב דער ווארט?)
יוסי גרין האט טאקע פארפאסט עטליכע לייטישע ניגונים אבער היפש אנדערע האבן אנדערטאונס פון גוי׳אישקייט. אז דו גלייכסט זיינע קאמפאזיציעס, גוד פאר יו. אז ס׳געפעלט דיר זיין מגושמ׳דיגע אנגעפרעסענע פארגרעבטע שטימע, בעוואקאשא! כ׳פארגין דיר אויך דאס בחפץ לב.
אגב, פארוואס ביסטו אזוי בייז?
אגב דאגב, כ׳וואלט נישט שטאלצירט מיט דיין ניק ״ודי למבין״. לדעתי ברויך מען אויסראטן די צוויי פארטנערס-אין-קריים ווערטער פון אונזערע לעקסיקאן. יעדער-נָאר וואס איז פויל צו ענדיגן א געדאנק אדער איז אליין נישט קלאהר אין דעם פונקט וואס ער פרובירט ארויסצוברענגען, נעמט אפיהר אט דעם שווינדלערישע פאהרל און שטעלט זיי צו טוהן דעם דזשאב פון באצוואונגן דיר און מיר צו ברעכן קאפ..

[יחיאל יעקבזון]

יוסי גרין איז באשאנקען מיט שאפן תנועות וואס כאפט מענאשן, אבער, רוב ניגונים זיינע פארמאגן אין זיך חוצפה. און יחיאל קען קיין חוצפה נישט דולדן.

חילו, בין איך גערעכט מיט מיין באהויפטונג?

אוי ווי גוט דו זאגסט! קורץ און צו דער פונקט. איבער אלעם, אויך אמת (הן לגבי י.ג. והן לגבי מיר).
כ׳וועל צולייגן נאך איין נקודה: ״אויבערחכמ׳דיג״...

[יחיאל יעקבזון]

עס איז נישט מעגליך צו וויסן צו ער האט עס טאקע נישט אנגענומען, ווייל דאס קען מען מאכן בשתיקה אויך.

אויב אמת, איז אט דער פאקט אז מ׳זוכט זיין סטיל אין די סעקולארע וועלט, מעיד אויף מיין טענה אז זיינע קאמפאזיציעס פארמאגן נישט אידישליכע תנועות.