הרב שלמה העלבראנץ וכת דיליה

[קאמענטירער]

@שמואל פרימו כהאב געטראכט אביסעל צו פרעגן אויף די מאדנע התנהגותער אבענר לויט ווי איך זעה פון דיינע תגובות מייניך אז כדארף שוין נישט פרעגן ווייל דו האסט נאר צוויי תירוצים אויף מאדנע און צודרייטע זאכען ואלו הן:

אויב האסטו א תירוץ דאן געסטו זיך א קלעב אן אין עפעס א מהלך און שיטה און דו האלטסט אדרבה ביי אונז פירט זיך מקדמת דנא וכו' וכו' בלא בלא
האסטו נישט קיין תשובה? איז די תירוץ וואס הייסט סאטמאר איז דען בעסער? און די פרייע פארשטייען דאך אויך נישט גור,

איך רעכין דירעקט נישט אויס די פרטים ווייל כבין נישט אינטערסירט צו גיין אויף א רייד כוויל נאר אנמערקען די קאמישע בילד וואס דו שטעלסט אהער, פון איין זייט איז דיין קולט ספעציעל, און פון די אנדערע זייט טענה'סטו אז סאיז גארנישט ווייניגער ווי אנדערע חרדישע קרייזען וואס ווער סהאט שכל אין קאפ זעהט אז די התנהגות פון די קולט איז בכלל נישט דומה אפי' צו די פרומסטע חרידשע חסידות (ב''ה פארדעם)

סא פון מיין זייט קענסטו ווייטער געבן די היטש פארן עולם, נאר זאג ביי וועמען ביסטו נאר אן איידעם...

[[NAMELESS]]

[tag]שמואל פרימו[/tag] (לומד פה ישבה"ק בק"י) אז דיין רבי איז אזוי העלט מיינדעד פארוואס איז ער אזוי פעשליך?

נאך א קשיא באדערט מיר שוין יארן, די גאנצע קהילה קוקט אויס זייער מאגער, ס'קוקט אויס ווי זיי באקומען נישט די מינימאלע נערונג וואס א בשר ודם דארף צום לעבן, נאכדערצו די קינדער, זיי זעהן נעבעך אזוי מאגער אז מ'זעהט ארויס זייער געביין, איך האלט נישט אז זיי מוזן זיין פעש אבער צווישן צעהן מעגן דריי זיין אביסל איבערוואגיג און אלע מעגן כאטש האבן אביסל פלייש אויפן געזוכט, (גראדע אויף די בילדער זעהט מען איין פעש קינד אבער דאס די גאנצע, די אנדערע קוקן אויס ווי זיי פאסטן משבת לשבת) אין די נארמאלע וועלט אפילו דארט ווי געזונט ווערט שטרענג פארסירט טרעפט מען נישט א הונדערט פראצענטיגע מאגערקייט. פארואס ביי ענק יא?

והשלישית פארוואס איז דער תמ"ל דער איינציגסטער אנגעפאשעטער אין די קהילה? איז זיין דייעטע אנדערשט ווי די דייעטע וואס ער פארסירט ביים עולם?

[שמואל פרימו]

קאמענטירער, שאלה שאלת און איך וויל דיר דערויף ענטפערן:

עס ווענדט זיך אין גרויס חלק ווי אזוי מען פרעגט די שאלות. רוב פון די פרעגערס דא אין שטיבל, פרעגן נישט מיט אן אמת, נאר אויף אן אופן פון אטאקירן, וואס דערויף איז געזאגט געווארן דער 'תענה כסיל כאיוולתו'. למשל, אז יענער שרייבט אויף מיין רבי'ן 'גראבער מנובל'- סתם פאר די נישטיגקייט, רוף איך זיין רבי'ן אויך מיטן לשון 'גראבער מנובל' (און אויף יענעם רבי'ן קלינגט בעסער דעם טיטל - נישט ווייל איך האב עפעס קעגן אים, נאר אויב איינעם רופן אזוי קלינגט עס בעסער... וד"ל). איך שפיר נישט פאר וויכטיג צו קומען מיט אן 'אויפקלערונג' פארוואס מיין רבי איז נישט קיין 'גראבער מנובל', ווייל יענער האט דאך נישט געפרעגט, נאר סתם אטאקירט.

געווענליך, ווען מען פרעגט בדרך כבוד, ווייל מען וויל עפעס פארשטיין און דערגיין, האב איך געענטפערט מיט א לאגישע הסבר, ועם כל זה האט עס נישט צוריקגעהאלטן דעם ציבור זיך ווידער צו באנוצן מיט די זעלבע אטאקעס. לדוגמא, איך האב שיין מסביר געווען דעם ענין פון מלקות און דער ענין פון ווייטעמינען, אבער דער (טייל) עולם איגנארירט דעם ענטפער און קלויבט אויס ווייטער צו אטאקירן. דאס ווייזט אז מאנכע זענען נישט אינטערעסירט אין קיין ענטפערס, נאר אין אטאקעס, און אויב זאל איך נישט ענטפערן אויף די אטאקעס, זאגט מען אז איך ענטפער נישט אויף די קושיות, ווען במציאות האב איך יעדע לאגישע קושיא פארענטפערט.

וכנ"ל, איך האב אויף יעדע לאגישע שאלה געענטפערט. צומאל בין איך נישט אריין אין קיין הסברים, וויבאלד די שאלה איז געווען לעכערליך. לדוגמא, ווען מען פרעגט מיר איבער מיין רבי'נס זוהן נתן. ווען איך וויל ווען דוקא, קען איך ערקלערן באריכות און מסביר זיין דעם גאנצן פרשה, נאר די חברה וואס פרעגן דאס, לייגן עס אראפ אויף אן אופן, כאילו אז אזא פרשה איז א פגם אויף די קהילה, כלומר, אז דו זעסט דאך אז דער אייגענער קינד איז אנטלאפן, אלא מאי מוז זיין וכו' וכו'... דערויף איז מיין תירוץ, אז איבעראל איז פאראן אזעלכע פרשיות און אז דאס איז קיין שום הוכחה נישט. אז דו וועסט נאכגיין מיין היסטאריע, וועסטו זען אז לאורך כל הדרך האב איך אזוי רעאגירט, יעדן לויט ווי אזוי ער האט געפרעגט. זעסט למשל ליטוואק פון בודאפעסט, ער פראבירט מיר מיט אלע כוחות אריינציציען אין אן ענגל וואו איך וויל נישט אריינגיין. ער טרייט טאקע זייער שטארק, עס גייט אים נישט אזוי ווי ער וויל, ווייל איך וויל זיך נישט אריינלאזן דערין. אבער די נקודה איז, אז ווען מען פרעגט אמת'דיג, ענטפער איך אמת'דיג.

און לולי יהא כדבריך, ווייסטו דאך אליין אז אלע טענה'רייען אין צימעס, הייד פארק (אמאל) און אויף אלע גרופעס, זענען טאקע געגאנגען אויף דעם סטיל פון אבי אטאקירן... קיינער רעדט נישט דארט צו דער זאך, מען שעלט סתם ארום איינער דעם צווייטן. דאס איז נישט קיין ראיה אז דער פלאץ איז עפעס ראנג, די מענטשן רעדן אזוי.

משא"כ איך, דארט וואו מען האט געפרעגט מיט רעספעקט, האב איך געענטפערט מיט רעספעקט.

[ביליג]

אפשר פארציילסטו אונז דברים כהוויתן ביים אריינגיין אל הקופ"נ צום ההר"ג תמ"ל און ווי אזוי ער האט דיר געהייסן פארשפרייטן זיין שיטה אויף "קאווע שטיבל" ?

[שמואל פרימו]

אפשר פארציילסטו אונז דברים כהוויתן ביים אריינגיין אל הקופ"נ צום ההר"ג תמ"ל און ווי אזוי ער האט דיר געהייסן פארשפרייטן זיין שיטה אויף "קאווע שטיבל" ?

וואס איז עס נוגע?

[ביליג]

איך וויל פארשטיין ווי אזוי עס ארבייט דארטן ?
אויב פון איין זייט איז עס אזוי אפגעזונדערט פון די דרויסענדיגע גאס און פון די אנדערע זייט ... איז שוין געווען דא 3 ניקים פון לב טהור (איינס אן רשות...)

[שמואל פרימו]

ס'איז געווען איין מענטש, וואס האט געשריבן מיט צוויי ניקים אן רשות... ער איז געגאנגען צו א לייבערי אין קענעדע, באהאלטענערהייט אן רשות... דער רבי האט אים שווער גע'קנס'עט דערויף.

און דו מיינסט טאקע אז דער עולם איז דארט צוריקגעבליבן? - פון וואו קומען די חברה? - טייל פון זיי זענען געווען הויכראנגיקע גענעראלן אין ארמיי, דער רבי אליין איז א חכם בחכמת 'שלמה'. די חברה דארט קענען זיך פארמעסטן עני טיים מיט ענק.

[שמואל פרימו]

[tag]שמואל פרימו[/tag] (לומד פה ישבה"ק בק"י) אז דיין רבי איז אזוי העלט מיינדעד פארוואס איז ער אזוי פעשליך?

נאך א קשיא באדערט מיר שוין יארן, די גאנצע קהילה קוקט אויס זייער מאגער, ס'קוקט אויס ווי זיי באקומען נישט די מינימאלע נערונג וואס א בשר ודם דארף צום לעבן, נאכדערצו די קינדער, זיי זעהן נעבעך אזוי מאגער אז מ'זעהט ארויס זייער געביין, איך האלט נישט אז זיי מוזן זיין פעש אבער צווישן צעהן מעגן דריי זיין אביסל איבערוואגיג און אלע מעגן כאטש האבן אביסל פלייש אויפן געזוכט, (גראדע אויף די בילדער זעהט מען איין פעש קינד אבער דאס די גאנצע, די אנדערע קוקן אויס ווי זיי פאסטן משבת לשבת) אין די נארמאלע וועלט אפילו דארט ווי געזונט ווערט שטרענג פארסירט טרעפט מען נישט א הונדערט פראצענטיגע מאגערקייט. פארואס ביי ענק יא?

והשלישית פארוואס איז דער תמ"ל דער איינציגסטער אנגעפאשעטער אין די קהילה? איז זיין דייעטע אנדערשט ווי די דייעטע וואס ער פארסירט ביים עולם?

קאמאנטירער, למשל אויף אזא תגובה, האלסטו אז איך דארף ענטפערן מיט רעספעקט?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

אינטרעסאנט, דער אשכול איז פון די מערסטע צום זאך אין שטיבעל. יעדער איינער לייגט עפעס צו צום שמועס, מ'זאגט טענות של טעם, מ'פרעגט זאכען וואס מאכען א חילוק צום נושא. נאר איינער זוכט צו דרייען דער נושא פון ארום, אדער צום ניק, אדער צו זיין אפשטאם, טיילמאל זיין רבי און צומאל אין דער לופט ממש.

דער בעש"ט האט געהאט תלמידים ערוואקסענע וואס האבען מחליט געווען צו דאווענען אויף זיין אופן. קיין איין קינג האט נישט אנגעהויבען זיין לעבען מיט דאווענען צוויי שעה. דאס איז איבערהויפט נישט קיין אמאליגע מהלך אריינצושטופען קינדער פון יונגווייז אריין אין א מהלך וואס, אפילו ווען ס'איז אויסגעהאלטען, פאסט נאר פאר צדיקים וואס זוכען מער ווי הלכה.

נאך א שאלה, ביי וועמען האט דער נביא געלערנט? פון וואנעט ציט ער זיין מסורת פון טוען אזוי? ווייל דער סאטמארער רב האט קלאר נישט אזוי געהאלטען און נישט אזוי געפיהרט. קוק זיין מערכה וואס ער האט געפיהרט מיט ר' אהרן ראטה אין סאטמאר

Sent from my HTC Desire 512 using Tapatalk

[ליטוואק פון בודאפעסט]

און ער נאך אלס סטאק מיט די ווייבער און דער באקאנטער נושא... ער קען זיך נישט איינהאלטן...

זאגסט 'ער' אויף זיך? אויך א מהלך.....

Sent from my HTC Desire 512 using Tapatalk

[[NAMELESS]]

קאמאנטירער, למשל אויף אזא תגובה, האלסטו אז איך דארף ענטפערן מיט רעספעקט?

כ'זעה נישט וואס ס'איז ראנג מיט די עצם שאלה, קען זיין ס'איז נישט געשריבן מיט רעספעקט (אזוי ווי די שרייבסט נישט מיט רעספעקט אויף אנדערע רבנים.) אבער די עצם שאלה פאדערט א תשובה.
זיצט א רב על סיר הבשר, זיינע לאפעצן הענגן פון אלע זייטן, מכלומרשט איז ער גאר א העלט מיינדעד מענטש. זיינע ארומיגע וואס ווערן דיקטירט דורך אים זענען מאגער ווי לאגער געלוטענע, אויף די קינדער דערקענט זיך נישט אז זיי האבן עפעס גענומען אין מויל דאס יאר. וואס די פריקען גהינם גיייט דארט פאר?

[איך אויך]

אגב ,פאר די ניי געבאקענע ניקס איז כדי אויך צו ליינן דעם שוועסטער אשכול. נאר באמת א שאד אד די יוטוב קליפס דארט ארבייטן שוין נישט ,עס האט געוויזן ווי נידריג דער אנגעפרעסענער מנוול איז געווען גרייט צו גיין אקעגן זיין אייגענע בליט און פלייש זיין זוהן נתן אלעס ווייל ער האט באקומען מחשבות זרות.

[שמואל פרימו]

קאמאנטירער, למשל אויף אזא תגובה, האלסטו אז איך דארף ענטפערן מיט רעספעקט?

כ'זעה נישט וואס ס'איז ראנג מיט די עצם שאלה, קען זיין ס'איז נישט געשריבן מיט רעספעקט (אזוי ווי די שרייבסט נישט מיט רעספעקט אויף אנדערע רבנים.) אבער די עצם שאלה פאדערט א תשובה.
זיצט א רב על סיר הבשר, זיינע לאפעצן הענגן פון אלע זייטן, מכלומרשט איז ער גאר א העלט מיינדעד מענטש. זיינע ארומיגע וואס ווערן דיקטירט דורך אים זענען מאגער ווי לאגער געלוטענע, אויף די קינדער דערקענט זיך נישט אז זיי האבן עפעס גענומען אין מויל דאס יאר. וואס די פריקען גהינם גיייט דארט פאר?

שלום, הוא אשר דיברתי. מעגליך אז די קושיא איז א לעגיטימע, אבער ער מיינט קלאר צו טשעפען, און ער ברענגט עס ארויס ביים אנהויב און ביים סוף פון די תגובה. פאר אזא מענטש ווי אים וועט נישט העלפן צו ענטפערן זאכליך, וויבאלד נישט דאס זוכט ער. ער איז בכלל נישט ווערד אז מען זאל אים בכלל ענטפערן, ווייל ער פרעגט נישט - ער טשעפעט! וואלט ער מנסח געווען די שאלה געהעריג, וואלט איך אים געוויס געענטפערט, און ער ווייסט אז עס איז פאראן א נארמאלע תשובה דערויף, ער וויל נאר פשוט טשעפען.

און ליטוואק, פון דיין תגובה זעט מען דיין אמעראצעס אין די גאנצע נושא פון חסידות. א שנעלן בליק אויף דיין עבר ווייזט, אז עס איז נישט די ערשטע מאל וואס מען האט דיר מעורר געווען אז דו פארשטייסט נישט דערצו, און דו האסט נישט וואס אריינצורעדן דארט. און ממילא איז דיין דריטע הערה אויך נישט ווערד קיין ענטפער... א שאד אז איך האב דיר געענטפערט צום ערשטן מאל.

[איך אויך]

[tag]שלום שטיסל[/tag] לעצם שאלתך ,ביי ד פרשה פון זיין זוהן נתן וואס דעמאלטס האבען די אלע פארווייטיגטע משפחות אין א''י זיך פראבירט נאכאמאל צאמצונעמען און ראטעווען זייערע באליבטע פונעם אכזר'ס נעגל.

האט ער דעמאלטס באצאלט פאר א צייטונג שרייבער זאל אריבערקומען און יענער האט געשריבן א לאנגע באריכט ווי ער פראבירט די בעסטע צו זיין נאמן לשלחו. עכ''פ בתוך הדברים שרייבט ער אז ער מיט ארז זענען געזעצו לאנגע שעות און פיין אריינגעהאקט. כמיין עס איז בשעתו געווען א לינק דא ערגעץ.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

כנראה פעלט דיר עפעס. נישט דער ניק איז דער נושא, ווייל הונדרעטער מענטשען ליינען, זע'ען א קשיא און דער תשובה איז אן אטאקע.
מיין חינוך האט געהאט נאך אזויפיל חסידות ווי דאס פון דער נביא (צדקיה בן כנענה) דיינער. טאמער דו ווייסט וואס פארא 'גרייז' איך האב געמאכט, ווייז אויף.

Sent from my HTC Desire 512 using Tapatalk

[גר ותושב]

קודם כל דארף מען טוישן די קעפל צו דברי מוסר שנאמרו על ידי פה מפיק צרורות כוונתו להזיק .........

יעצט מיט אן ערנסט קייט שמואל איך זעי אז עינק פרובירן נאך צו מאכן ברסלב עינק גייען התבודדת עינק מאכן חתונה יונג ועוד ר נחמן האט אבער געזאגט ער וויל זיינע חסידים זאלן זיך דרייען ציווישן אנדערע אפילו ער האט געהאלטן פון זיין אויסגעטוהן פון די וועלט אבער נישט בגשמיות זיין מחוץ למחנה ווי מצורעים איז אפשר ביסטו אונז מסביר פארוואס עינק לויפן ארום איבעראל אבער נישט צו קיין היימישע קהילה ואי משום רדיפות אסאך צדיקים האבן געליטן.
ועוד איך וויל שטארק וויסן די מקור פונעם לבוש וואס עינק גייען אנגעטוהן פון ווי עס שטאמט און איינער האט שוין פריער דערמאנט פארוואס גייען די מענער יא מיט היינטיגע לבוש.

[שמואל פרימו]

גר ותושב, הגם דו האסט געטשעפעט, אבער דו פרעגסט אן ערנסטע פראגע, וועל איך דיר ענטפערן:

מיר האבן פראבירט צו זיין אין א קהילה, מען האט אונז פון איבעראל פארטריבן. קודם בארא-פארק, דערנאך מאנסי - וואס א דאנק דעם קאשויער מיט זיינע רדיפות האבן מיר געמוזט אוועקגיין פון דארט. דאן איז פארגעקומען דעם גירוש קאנאדא, מיר האבן פראבירט צו גיין צו אן אנדערן פראווינץ אבער מען האט אונז אויך פון דארט פארטריבן. דעריבער זענען מיר וואו מיר זענען.

מיר וואלטן געווען מער פון גערן זיך צו געפינען אינאיינעם מיט אנדערע אידישע קינדער - מען לאזט אונז נאר נישט.

[שמואל פרימו]

אקעי, דער רבי לאזט מיר רופן... איך קען דא זיין נאך פופצן מינוט, און דאן שפעטער ביינאכט.

[ביליג]

און די אינגלעך מיט די קאשקעטלעך ?

[שמואל פרימו]

און תולדות אהרן מיטן שאל?

[שמואל פרימו]

איך וויל נאך כאפן א טבילה, סא איידער איך גיי:

וואס איז בעצם שלעכט מיט לב טהור? - קען מיר איינער ערקלערן?

לאמיר גיין צושטייט:
קודם-כל, לאמיר זיך פארמאכן די אויגן און פארשטעלן א בילד, אז ער קומט פון א גענעראציע, ער הייסט למשל 'קאהן' און ער איז א זוהן פון תולדות-אהרן רבי זצוק"ל, צי טווערסקי און ער איז סקווירא רבי. ריכטיג, ער איז פיל עקסטרעימער פון זיינע פארגייער, די פאריגע רביים, אבער ער ציעט צו מחנך זיין א דור, ארויס פון שטאט און שטארק פארצייטיש, אזוי ווי אמאל אין דער אלטער היים. ער טוישט די לבוש צו שטיבל... עה, כ'מיין קאסקעטן און די פרויען צו א שאל... עה, כ'מיין א רדיד. ער איז מחנך צו דאווענען לאנג, מיט קולות און אויך צו טבילות און סיגופים (אזוי ווי די אמאליגע שומרי אמונים). די חסידים פון זיין טאטע'ן זצוק"ל - וועלכער איז געווען א גברא רבה, אבער נישט אזוי עקסטרעם - זענען טייל איבערגעבליבן מיט אים און טייל זענען געגאנגען צו זיין עלטערן ברודער וואס איז מער ליבעראל. ער האט מייסד געווען א שטעטל, אז מען זאל לעבן ווייט, ער האט זיך זיינע עקרונות פון חתונה האבן יונג, נוסח יבניאל שיק, און זיך האלטן געזונט, נוסח רומפלער. אזוי ווי מען זאגט אויף אנדערע קהילות (א שטייגער תו"א, גור, סקווירא, ועוד), זאגט מען אויף דעם פרישן תולדות-אהרן רבי, אז ער איז זייער עקסטרעם און הארט. ער האט אויך א גוט צינגל (ווי דער תו"א רבי) און זאגט פיינע תורות.

וואס איז שלעכט דערמיט?

אצינד לאמיר פארמאכן די אויגן און זיך פארשטעלן א צווייטן בילד:
עס איז פאראן א אידל, הייסט ער דוד טווערסקי. זיין טאטע איז געווען א שוסטער און זיין מאמע'ס טאטע איז געווען א טראק-דרייווער. דער דוד טווערסקי איז א פיינער בעל-כשרון, ער האט זיך פיין ארויפגעארבעט און אנטוויקלט ארום זיך א חבריא פון זיינע אנהענגער. ער איז ארויסגעגאנגען וואוינען אויסער די שטאט, אינאיינעם מיט זיינע אנהענגער, און מיסד געווען שווערע תקנות, צווישן זיי אז מען טאר נישט עפענען נאך א שוהל. ער קומט אריין יעדן שבת צום דאווענען אום עלעוו אזייגער, און יעדער מוז דארט מיטדאווענען. נאכמער פון דעם, רציחה איז דארט אפיציעל מותר, אויב איינער שטעלט זיך נישט צו, צי די קאפריזן פון דעם מנהיג הקאלט המכונה דוד טווערסקי, וועמען זיינע חסידים האלטן העכער פון דעם בעש"ט - עפ"ל. אריינלייגן אידן אין תפיסות פארן רבי'נס וועגן, אוועקנעמען פרנסות, איז נארמאלע לעגיטימע זאכן אין דעם קולט, און פארקערט, עס איז גאר א מצוה.

לאמיר זיך פארשטעלן נאך א בילד:
אין ירושלים איז פאראן א אידל, פון די שומרי הגחלת פון דעם יישוב הישן, רופט ער זיך דוד קאהן. זיין טאטע איז געווען א בעטלער אין זכרון משה און איז בכלל געווען גע'גט. ער האט זיך ארויפגעדראפעט, מצליח געווען אין זכות פון זיין גוט קעפל און געשליפן צינגל, און ער האט מייסד געווען א חבורה תולדות אהרן. די תקנות וואס ער האט אראפגעלייגט פאר זיינע חברה, זענען רשעות שברשעות, מען מוז גיין מיטן אלטן אויסגעדראשענעם לבוש, ארומגענומען מיט שמאטעס און לאטעס. פרויען קענען זיך נישט באשיינען (נעבעך) און גייען אנגעטאן שווארץ, מיט א שאל. רשעות'דיגע תקנות וואס קריכן אריין צו זיינע חסידים אין בעדרום, קיין בילדער לאזט מען דארט נישט מאכן, ועוד ועוד ועוד... ווען ער האט זיך געשלאגן מיט אן אנדערן חסידות, האט ער גענוצט די פרויען אלס קאנאנען פלייש.

הצד-השוה שבהם: ווען עס קומט פון א ייחוס, פון אן עבר, איז דאס לעגעטים (מיט טענות דא און דארט), ווען עס קומט פון א יחיד, איז עס אומדערטרעגליך.

ווייזט דאס נישט אויף אונזער סוסייעטי - וויפיל אנדערע פראבירן דאס ארויסצורייסן? - בלויע בלוט קומט שטענדיג פריער.

אצינד, די אלע טענות קעגן קהילת לב טהור, איז מיט נישט צופיל עקסטרעימער פון אנדערע חסידיות. פאקט. רוב זאכן זענען דמיונות (מלקות, מעדיצינען, אריינקריכן אין בעדרום, חתונה מאכן אלט מיט יונג) און טייל זאכן זענען זייער עקסטרעם, אבער נישט איבערגעטריבן מער פון תולדות-אהרן מיט גור, צי אנדערע חצרות.

[גר ותושב]

דעם רבי'נס טאכטער איז געווען אין א שווערע גייסטישע מצב, ביז מען האט איר געמוזט אריינפירן אין א גייסטישע שפיטאל.

יא, ס'איז נישט קיין סוד אז דער רבי האט שלום-בית פראבלעמען.

ג. פארוואס איז די רבי׳ס אייגענע זון אנטלאפען? (אויך געהאט גייסטישע פראבלעמען?)

ענטפער:
איך קען דיר ענטפערן באריכות,

הרב שמואל איך וויל פארשטיין דין רבי האט דאך די "חכמת שלמה" ער איז מגלה די "סוד החיים" ער איז כלשונך "גרעסער פונעם ריזינער" ועוד ועוד שאר טיטלעך ער געבט זיך אפ מיטן חינוך מער ווי אין סאטמער און פאפא איך געדעינק נישט די אלע קאוטס און סטעיטמענס וואס די האסט אלס געשריבן אינקלאדינג אז די מעיגסט שרייבן וואס אימער ווייל די האסט די הייליגע דעת פון דיין רבי אבער ביי זיך אינדערהיים קוקט די מצב אויס אינגאנצן אנדערש נישט קיין סיעתא דשמיא נישט קיין חינוך וואס גייט פאר?
און קום מיך נישט ענטפערן מיט א צאמשטעל פון איין צדיק מיט שלום בית פראבלעימען און א צווייטער מיט צער גידול בנים ווייל דא האסטו אלעס ביי איינעם וואס ער איז לשיטתך ביים סאמע שפיץ!
ער קוקט מיר אויס ווי א גרויסע דוירכפאל.
עס דערמאנט מיר א ווארט "עס זענען דא וואס מיינען זיי קענען פירן די גאנצע וועלט אבער דערווייל קענען זיי זיך אליינס נישט פירן".

[גר ותושב]

גר ותושב, הגם דו האסט געטשעפעט, אבער דו פרעגסט אן ערנסטע פראגע, וועל איך דיר ענטפערן:

מיר האבן פראבירט צו זיין אין א קהילה, מען האט אונז פון איבעראל פארטריבן. קודם בארא-פארק, דערנאך מאנסי - וואס א דאנק דעם קאשויער מיט זיינע רדיפות האבן מיר געמוזט אוועקגיין פון דארט. דאן איז פארגעקומען דעם גירוש קאנאדא, מיר האבן פראבירט צו גיין צו אן אנדערן פראווינץ אבער מען האט אונז אויך פון דארט פארטריבן. דעריבער זענען מיר וואו מיר זענען.

מיר וואלטן געווען מער פון גערן זיך צו געפינען אינאיינעם מיט אנדערע אידישע קינדער - מען לאזט אונז נאר נישט.

אסאך צדיקים האבן געוואנדערט פון איין פלאץ צום אנדערן און געליטן פיהל רדיפות אבער קיינער איז נישט געגאנגען מחוץ לישוב וועיגן דעים.