א משוגענער באלאנגט אין משוגעים הויז, און א מאלעסטער באלאנגט אין תפיסה!!
אדם המוכה מחבירו יכול לילך לקבול לפני עכו"ם אע"פ דגורם למכה היזק גדול (רמ"א סי' שפ"ח ס"ז), מותר לקצץ ידיו על ידי גוי (ש"ך ס"ק מ"ה).
נולד מאוחר האט געשריבן:די בריען איז נישט געווען א אפטע ערשיינויג, יתכן. דאס וואס כ'האב געשריבן אז די טערעפיסט קען פארקויפן פאר די מאמע וואס ער וויל איז לגבי איר אימוישנעל מצב נישט פיזקעל.
מר. בעל עגלה, דו האסט נישט גוט פארשטאנען וואס איך האב געוואלט מיט די מעשה. וועל איך עס פארענדיגן פאר אייך דא.
אונז אלע האפן מיר אז ביי די מעשה וואס איך האב געשריבן אויבן, וועלן מיר טון די ריכטיגע זאך און נישט לאזן דעם בעל הבית באלעסטיגן א קינד אפי' אויב מיר ווייסן די טייערע פרייז וואס דאס גייט קאסטן.
אזוי ווי אין די מעשה אויבן איז דיין נאמנות גאר שוואך (ווייל דו ביסט דאך פין די שוואכערע אינגעלייט) איז דא דיין נאמנות גאר גאר שוואך. די ביסט א צוועלף יעריגע פראבלעם קינד וואס מען האט שוין געוואלט ארויסווארפען פון סקול.
אזוי ווי די מעשה אויבן איז ער בכח צו צושטערן דיין לעבן אויף גאר א שטארקע אופן, אזוי אויך דא. ער איז דאך לכו"ע גאר א גוטער בעל כשרון און האט גאר א גוטע שפראך וויאזוי מסביר צו זיין זאכען פאר א קינד פון צוועלף יאר [וועגן דעם טאקע איז ער דאך א קאונסלער]. און דו ביסט דאך נישט מער ווי צוועלף דרייצן יאר אלט. ער איז דיר מסביר דברים של טעם וואס אפי' ווען דו זאלסט זיין ערוואקסן זעהסטו גאנץ שטארק אז ער איז גערעכט, ק"ו ווען דו ביסט אלט דרייצן יאר.
ער איז דיר מסביר אז אויב דו זאגסט איין ווארט וועט ער מאכן זיכער אז דו וועסט פליען פון סקול און ער וועט קאנווינסן דיינע עלטערן וואסערע גרויסע ליגנער דו ביסט, און אז דו מאכסט אויף אזעלכע געפערליכע מעשיות אים אפצוטון, פשוט ווייל ער האט דיך גאר געכאפט מיט געפערליכע מנוולות.
פארשטיי גוט אז די אלע זאכען וואס איך האב דערמאנט אויבן, פארקלאויזשער אויף דיין הויז, שלום בית פראבלעמען, בושות נוראות, ארויסווארפן פין שול. איז הונדערט מאל ווייניגער צער ווי ווען א קינד פארלירט א יעדן לעוועל פון סופפארט. דו ביסט טאטעלי אין קאמפליטלי פארלוירן.
דיינע עלטערען באשולדיגן דיך מיט דאס ערגסטע, די סקול ווארפט דיך ארויס און דיינע חברים ווייסן אז דו האסט אויפגעמאכט א מנוולדיגע מעשה פשוט ווייל דו האסט געוואלט אפטון איינער וואס וויל דיך העלפן און דיך מאכן אביסל מער ערליך. אלע עלטערען ווארענען אן פאר זייערע קינדער נישט צו האבן מיט דיר קיין שייכות ווייל דו ביסט געפערליך פארדארבן. פארשטיי אז דו פילסט אז דו האסט נישט קיין שום מין האפענונג. און געדענק צו טראכטען דאס אלעס מיט די שכל פין א צוועלף דרייצן יעריג קינד.
(דאס אז ער איז בכח מקיים צו זיין די אלע סטראשונגען קענסטו דאך זען פון דעם וואס איז טאקע געשען. סוף סוף האט זי יא דערציילט. זי איז שוין אסאך מער ערוואקסען און געהאט אסאך מער אייגענארטיגקייט, און איז געווען אסאך ווייניגער אונטער זיין קאנטראל. זי האט געהאט א טעראפיסט וואס האט איר ערמוטיגט צו טון די רייט טינג, און מיט דעם אלעם האט מען געמאכט גאנץ א פיינע דזשאב אין אונזער גבעה (פלגש בגבעה). מען באשטראפט איר משפחה ווי עס דארף צו זיין. דאס איינציגסטע וויאזוי זי קען אנגיין איז נאר ווייל זי איז נישט א חלק פין די הייליגע און אפגעהיטענע וויליאמסבורגע קאמיונטי. פארשטייט זיך אז עס איז נאך אלץ ביטער שווער אז איר גאנצע משפחה ליידט, אז מען נעמט אוועק איר מאנ'ס פרנסה, אין יעצט פאניש'ד מען איר טאטע מיט זיין פרנסה. שטעל דיך פאר ווען זי איז צוועלף דרייצן יאר און טראכט וואסערע כח ער האט דעמאלטס. שטעל דיך פאר אז די איינציגסטע צו וועם זי קען זיך ווענדן איז צו אירע עלטערן וואס זענען סיי ווי גוט אויפגערעגט אויף איר, און גלייבען דעם חשוב'ן עסקן און פערזענליכקייט נחמיה, הונדערט מאל מער ווי א קליין מיידל וואס איז א גרויסע טראבל מעקער.)
יעצט פרעג איך דיך, אויב אפי' ווען דו ביסט א דרייסיג יעריגער אינגערמאן קענסטו זעהן אז עס איז זייער א שווערע נסיון צו גיין פארציילן, וויאזוי אין די וועלט טענה'סטו אז דו וואלסט אוודאי דערציילט פאר דיינע עלטערן?
דו שרייבסט ווי פאלגענד, "און די מוטער האט געוואוסט אז ס'גייט פאר, און זי איז געווען שאקירט. ווי דען אנדערש. ווען דאס מיידעלע איז אהיימגעקומען פון די טעראפי סעששאנס און האט פארציילט פאר מאמי וואס ס'איז פארגעגאנגען איז מאמי געבליבן גלייכגילטיג און זי איז נישט געלאפן צו די פאליציי, אדער לכה"פ מאכן א סקאנדאל אין צענטראלן אפיס פון סקול? אה. די שלעכטע און פארדארבענע מענטשן האבן אנגעווארפן אויף איהר א פחד. האט זי אויסגעקליבן ענדערש צו פארשווייגן און לאזן איר טאכטער שרעקליך ליידן." זאג דו מיר אליין, אויב ס'איז פארהאן אפילו איין פראצענט לאגיק אין דעם ארגומענט? צו שרייבן אזעלעכע ווערטער איז נישט מעגליך אויב איינער טראכט אריין פאר איין מינוט.
ווי דערציילן ווען דערציילן, דו וועסט טון אלעס וואס איז שייך צו מאכן זיכער אז קיינער ווערט נישט געוואר. דו מיט דיין יונג מוח'ל וועסט זיין איבערצייגט אויף א יעדעס ווארט און אויף א יעדע סטראשע וואס דיין קלוגער גשליפענע קאונסלער זאגט דיר, און דו וועסט וויסן אז די מינוט איינער ווערט געוואר ביזטו פערטיק פערטיק.
געדענק אויך אז די מוח פון א דרייצן יעריג קינד איז ווי א גרינג שטיקל קלעי (פלעי דא) פאר אזא געשליפענעם קאונסלער. ער קען דיר אפי' מסביר זיין אז מען טוט דא אויף גרויסע זאכן.
איבער דעם ענין פין פארברענען, זעהט מען ווייטער קלאר אז דו ווייסט נישט די א' ב'.
אויב דו קענסט אביסעלע די נושא, ווייסטו אז עס איז דא אסאך מענטשען וואס האבען אזעלכע תאוות, סיי דאס צו געבען און סיי דאס צו באקומען, און פירן דאס אויס למעשה בהסכמת שניהם. דאס איז פעינפול בשעת מעשה אבער עס איז נישט קיין פערמענאנט דעמעדזש. מען רעדט נישט פון שפרינגען פאר יסורים שעה'ן שפעטער.
טראכט פון די פעין וואס דו האסט ווען א רבי א געזונטע אכזר מיט א שטעקן הייסט דיר 'האלטן די הענט'. (ביי דע וועי אזא רבי וואס איז אן אכזר קומט דאס אויך טייל מאל מכח דעי מין תאוה וד"ל). און טראכט ווי ביים דריטן שמייס וויינסטו שוין ביטערליך. עס טוט באמת שטארק וויי און דו שפרינגסט פאר יסורים. אבער לאו דוקא אז עס בלייבט א צייכן דעם נעקסטן טאג. און אפי' היינט ביי לאנטש שפילסטו שוין געהעריג מיט דיינע חברים.
מסביר צו זיין מער פונקטליך וואס און וויאזוי מען ברענט און פאר וויפיל סעקונדעס די סיגארעט לייטער איז אנגעצינדן איז נישט אין פלאץ דא. און אז דו ווייסט נישט איבער די נושא איז נאך בעסער.
און יעצט צוריק צו מיין שאלה וואס איך האב געפרעגט מר. בן תמליון, מר שמעקעדיג, און מר. לעמאן. פליז ענטפער מיר מיט דיין יעצטיגע אינפא וועסטו אלץ מנהל פין בנות שפרינצא שיקן מיידלעך צו וועבערמאן אדער נישט. (ביטע קיק אויבן פאר די איינצלהייטען פון די שאלה).
דו וועסט אים אפזאגן, יעס אור נאו?
איך פארשטיי נישט וויאזוי די מענטשן האלטן אין איין זאגן מיינונגען דא און זיי קענען נישט ענטפערן אויף די פשוטע שאלה.
קודם כל, איך ווייס ערשט האנטיג פין איין מיידל וואס די סקול האט געשיקט צו אים. גראדע איז נאך איין סעשאן האט זי געזאגט אז זי וויל נישט גיין צו אים. מען האט איר געגעבן א צווייטע נאמע אין געזאגט אז דעטס איט. זי איז טאקע געגאנגען צו יענעם. פין דעי מעשה זעה איך אז זיי האבען יא געגעבען איין אנדערע אפשען. אבער דאס מיינט נאך נישט אז זיי האבען נישט געשיקט. אז די האסט דיך דוקא געשטעלט, האבען זיי געגעבן איין אנדערע אפשען. אויך א מאנסביל.
די פארשטייסט נישט פארוואס איך "באמבאדיר" מיט די שאלה. איך הער. אפשר ביזטו אזוי גיט אין די ענטפערסט אויף די שאלה אויפריכטיג. עס איז עפעס א געים דא ווי מענטשען זאגען מיינונגען אבער מיניה וביה זענען זיי מודה אז זיי האלטען אליינס נישט וואס זיי זאגען. דא איז דא אסאך מענטשען וואס זאגען "נחמי' איז אומשולדיג". נו אויב איז ער אומשולדיג פארוואס ביזטו נישט גרייט ווייטער צו שיקען מענטשען. פארוואס דרייט זיך איעדער ארויס פין ענטפערען די שאלה. מען קומט אויף מיט אלע מינע דריידלעך. איך בעט דיר נאכאמאל ליין אדורך מיין פשוטע בעיבישע שאלה אין ענטפער. אלל איי ניד איז אז די 'אומשולדיג שרייערס' זאלען סאלידיפייען זייער פאזישען. נישט שרייען אז ער איז אומשולדיג אין דערנאך נישט קענען עטנפערן אויף די פשוטע שאלה.
גאו עהעד, גיוו איט ע שאט.
סימפל קוועשטאן. די ביסט א מנהל אין א גרויסע מיידעל שולע. מר. וועבערמאן איז די קאונסלער פאר די מיידלעך וואס זענען פראבלעם קעיסעס. די דארפסט יעצט מחליט זיין לויט די ידיעות וואס די האסט יעצט אויף מר. וועבערמאן, צו דו זאלסט אים אפזאגען פין זיין פאסטען. ער שטעלט א גרויסע פייט קעגן דיר, ער שרייט אז עס איז אלעס א בילבול.
ילמדינו רבינו וואס טוסטו? פליז פרוביר צו געבן א גראדע ענטפער. דריי דיך נישט ארויס מיט עצות אין פשרות. ווייל די פארשטייסט דאך גאנץ גוט אז איך מיין נישט דו זאלסט מיר געבן עצות. לו יצויר אז דו ביסט לגמרי נישט אין קאנטראל צו טוישען ווי אין וויאזוי ער זאל קאונסלען. די די איינציגסטע זאך וואס די קענסט טון איז אים אפזאגען פין זיין פאסטען. וואס דאס וועט אים שאפען גרויסע בזיונות. אויב די זאגסט אים נישט אפ גייט ער ממשיך זיין טון אלעס עקזעקטלי ווי ער האט געטון ביז אהער. די וועסט אים שוין נישט קענען אפזאגען פאר לפחות נאך א יאר צייט. די האסט נישט קיין אפציע זיך בעסער נאכפרעגען, די האסט נאר די אינפארמעישאן וואס די האסט יעצט. די האסט נישט די אפציע צו לייגען מער שמירה אויף אים, די האסט נישט קיין אפציע צו.... טון עניטינג, חוץ אים אפזאגען אדער האלטען. פינטל.
סא די קוועשטאן, מר. לייבוש, וועסטו אים אפזאגען בעיסד אויף דיין אינפא וואס די האסט עז אף רייט נאו, אדער די וועסט אים לאזען ממשיך זיין בעבודתו הקודש? אין זייענדיג די מנהל וועסטו ווייטער שיקען יונגע מיידליך צו אים אין זיין אפיס. מיט די דריי צובראכענע שלעסער? אפזאגען? יעס אר נאו?
כ'האף דו פארשטייסט אז דיינע ערשטע ווערטער האבן דיך אליין אפגעפרעגט אבער לאמיר גיין צו דיין קשיא.
די תירוץ איז אז ע"פ דרך הטבע איז נישט דא אזא מציאות, איך דארף מיך נישט אריינלייגן אין די שיך פון אזא מנהל און טראכטן העטעך פעטעך. אויב קומט א מיידל פארציילן אזא מעשה קוקט מען נאך אויב ס'איז אמת אדער אויב ס'קען זיין אמת, אויב נישט קוק איך צו ס'איז דא א מאטיוו וואס מאכט איר דאס פארציילן, אויב טרעף איך דאס אויך זענען אירע ווערטער בטל כעפרא דארעא. אלץ א באווארענונג זאג איך אים: ווי דו ווייסט איז דא אזא מעשה פון איינעם, ביטע נעם א באווארענונגס מיטל פון היינט און ווייטער אז אזאנס זאל מען אפילו נישט קענען זאגן, צו דאס מיינט א איי, צו ברענגן זיין אפיס אין סקול וכדו'.
לייבוש שרייבט "איבער דיינע לאנגע תורות וואס דו ביסט נאך מסביר מיט משלים. דו לייגסט אראפ דיינע "אייגענע" סטאטיסטיקס מיט פאקטן, פארציילסט די מעשה וויזוי דו ווילסט (דאס איז דיין אייגענע גירסה) און ווארטס איינער זאל דיר אפפרעגן. כ'האף שפעטער אפצושרייבן אביסל א לענגערע תגובה, צו מסביר זיין מיינע ווערטער."
וואסערע אייגענע סטאטיסטיקס. יענער שרייט אז עס א קעגען יעדע לאגיק אז די מיידעל זאל נישט דערציילען פאר די מאמע. איך בין מסביר בטוב טעם אז עס איז שטותים והבלים. מען ציטערט צו רעדן א ווארט. איך ווייז אויף אז אפי' אן ערוואקסענער וואלט מורא געהאט. אדרבא זאג מיר אויפריכטיג צו די ביזט זיכער אז די וואלסט דערציילט ווען די זעהסט דיין בעל הבית טון דעיס וואס איך האב מצייר געווען אויבען.
וואס ווילסטו מיטן זאגען אז די האסט וואס צו שרייבען. if you have something to add then say it.. די האלטסט דעם עולם דא טאקע פאר אזאלעכע נערנים אז פשוט ווייל א ניק וואס האט זיך א נאמען געגעבען לייבוש זאגט אז ער האט וואס צו ענטפערען, וועט מען שוין ווערן איבערגעצייגט אז די ביסט גערעכט? don't insult everyone's intelligence here.
וואס איז ווערט די תורה אז מען טוט מעשה סדום ועמורה. וואס זאל איך טון אז ווען איך זעה די גרויסע עד'ס פאר די פאון בוק, זעה איך די ריבה אחת וואס מען האט אויפגעהאנגען אין סדום מיט האניק אזוי אז די בינען זאלען קענען לעקן פין איר אין איר צוביסלעך הרגענען.
מוח שליט האט געשריבן:לייבוש, איך פרעג דיר וועגן די וועבערמאן מציאות. פונקט אזוי ווי עס איז יעצט אבער ער איז פריי ווילאנג מען אפיעלט. זאג מיר צו די וועסט יעצט שיקען מיידליך צו אים? וואס דרייסטו דיך ארויס אזוי ווי יעדער איינער דא. קום מיר נישט מיט פרישע עקסקויזעס. בי אנעסט.
זיי מיר מסביר פארוואס איך דארף און וויזוי איך קען בכלל ענטפערן לויט די מציאות וואס דו לייגסט עס אראפ ווען איך זעה נישט ווען אזאנס זאל שייך זיין, דא ביי וועבערמאן איז עס ווייט פון וויזוי דו האסט אראפגעלייגט.
דאס וואס איך קוואט האט עפעס מיט די קשיא וואס דו האסט געפרעגט? אדער ס'איז א פרישע שאלה.
איך מיין אז דיין רצון פאר שלום דא, איז מקלקל את השורה.
דא איז בכלל נישט קיין נידון פין פסיכאלאגיע. איך האב נישט געהעריג ארויס פונקטליך פון ווי עס נעמט זיך די בלינדע גלייבעכטס דא. צו איז דאס סאטמער שטילערהייט אלס מורא פין lawsuits, אזוי ווי די קאטוילישע קירכע, אדער עפעס אנדערש. למעשה פאר וואטעווער ריזען ווארפט מען איינעם אונטערן טרעין ווייל עס קומט אזוי אויס בעסער. and that is unforgivable.
פארשטיי גוט אז ביי סדום ועמורה איז אויך געווען אסאך לאגישע טענות פארוואס מען קען נישט לאזן די שטאט ווערן א וועלפעיר סטעיט... אבער די רשעות האט דערגרייכט עד לב השמים.
איך בין נישט אזא גרויסע חסיד פין זיצן אין מיין אייווארי טאוער אין פילאזאפירען וויפיל מלאכים האבען פלאץ אויף די קאפ פון א נאדעל. אז מען זעהט אן עוולה דארף מען טון דאס ביסל וואס מען קען. איך זעה פון די נאמבער פון דיינע תגובות אז דו ביסט א מעמבער דא פאר א לאנגע צייט. קען זיין אז די ווייסט אז עס איז א waste of time. קען זיין דו ווייסט אז קיינער טוישט זיך נישט דא. אפשר ביסטו גערעכט.