קאווע שטיבל

דו רירסט אן אפאר נקודות פון איין גרויסע מבוכה; די מספּר הלוויים לעומת די אַנדערע שבטים. הרבה קולמוסים נשתברו על זה בכל הדורות.
אני הקטן האב אסאך געטון דערין ועלה בידי דבר נכון לאמיתו של תּורה שמיישב את כל המעקשים.

יעצט, נאר אויפן שפיץ גאפל.
רוב לוויים זענען געווען אומפארהייראט, (דער אוה״ח זאגט עס אויף תקופת קושי השעבוד, ואני אומר מתוך ראַיות מוכרחות גם בימי הגאולה ואחרי מתן תורה,) די מיעוט לוויים וואס האבן יא חתונה געהאט זענען געבענטשט געווארן מיט ריבוי בנים הרבה יותר מכל שאר שבטי ישׂראל.

דוק בזה ותמצא אז אן א שיעור קושיות און אינטרעסאנטער חז״ל'ן ווערן מיושב.

נ״ב מיט לאמיתו של תּורה מיין איך לפי חז״ל כמובן.

די צאמשטעל פון צוויי זאכן וואס באטרעפן די זעלבע (גימטריא) איז נישט איינע פון די י"ג מדות שהתורה נדרשת בהן, דהיינו מ'קען נישט אויסבויען קיין הלכות פון דעם (וכמבואר בפי' הרא"ש נזיר ה.). נאר דארטן ווי די חכמים און שפעטערע צדיקים האבן געוויסט אז צוויי זאכן האבן א שייכות האט מען אויך גענוצט א גמטריא לסבר את האוזן אז מ'זאל קענען צאמברענגן די צוויי זאכן אזוי ווי א משל וואס מ'זאגט כדי מ'זאל קענען פארשטיין עפעס אנדערש. און דעריבער רעכנט מען אמאל צו דעם כולל אדער די אותיות ונקודות ווייל ס'מוז נישט באמת באטרעפן די זעלבע נאר אבי מ'זאל זעהן עפעס א צאמשטעל פון די צוויי זאכן.
טייטשט די דגל מחנה אפרים: על כן (כן גימ' סוד) - ווען מ'וויל מסביר זיין סודות התורה, יאמרו המשלים וועלן די וואס דרש'נען געווענדליך מיט משלים זאגן בואו חשבון לאמיר מאכן די חשבון און זעהן אז ס'איז בגימטריא די זעלבע

אלס געווינדערט אז מ'איז מקפיד מסיים זיין בכי טוב בפרט ביים ליינען אזוי ווי ס'שטייט אין בני יששכר אויף והימים ימי ביכורי ענבים וכו' פארוואס איז מען נישט מקפיד אויך אן צו הייבען בכי טוב כמובא בירשלמי מגילה פ"ג ה"ז זה שהוא עומד לקרות בתורה צריך שיהא פותח בדבר טוב וחותם בהדבר טוב. האב איך געזען אין "ענין" מעגעזין פון המודיע אז כך נהגו הספרדים באלעפא סוריא אייביג צו ליינען צוזאמען פרשויות קרח חוקת און נישט חוקת אליינס ווייל חוקת הייבט זיך אן זאת חוקת התורה וואס אויף דעם זאגט דער תרגום דער לשון דא גזרת אורייתא (וואס אויף דעם אליינס איז שוין דא איז דא אין ק"ש צוויי אשכולות מיט'ן נאמען ו' חוקת...).

קח לך את יהושע בן נון וכו' ונתת מהודך עליו
די גמרא אין ב"ב זאגט אויף דעם: מהודך ולא כל הודך, זקנים שבדור אמרו פני משה כפני החמה, פני יהושע כפני הלבנה.
די ווילנער גאון איז מסביר וואס עפעס האבן דווקא די זקנים דאס געזאגט? איז ער מסביר אז די יונגער עולם האט געזאגט, אמת, יהושע איז טאקע נישט די זעלבע ווי משה אבער משה איז דאך שוין אן אלטער איד פון 120 יאר און א רבן של ישראל אזויפיל יאר, ווען יהושע וועט אנקומען צו די יארן וועט ער אויך זיין אויף די מדריגה. זענען געקומען די זקנים וואס זיי האבן נאך געדענקט משה פון די יונגע יארן, און געזאגט ניין, ס'איז נישט קיין דמיון פון די צוויי!

!Ouch

שופטים

א שיין שטיקל הומעניזם און ענווייראמענטאליזם פונ'ם איז'ביצער אין מי השילוח:

רק עץ אשר תדע כי לא עץ מאכל הוא אותו תשחית וגו'

מזה הפסוק הקשו על הרמב"ם ז"ל (הלכות טומאת מת פ"ט הי"ב) שסובר שספיקא דאורייתא מדאורייתא לקולא, הלא כתיב רק עץ אשר תדע בודאי כי לא עץ מאכל הוא אבל ספקו אסור, אכן מה שהתורה מקילה בספק מפני שלא תחמיר על ישראל בספק איסור לאהבת ישראל, אבל כאן מה שאסרה התורה להשחית עץ מאכל הוא גם כן לאהבת ישראל שיהנה ממנו נמצא שגם בספק לא ישחית כי זה הוא מחמת טובת ישראל.

לך לך

והיה ברכה, זאגט רש"י ז"ל יכול יהי' חותמין בכולן ת"ל והיה ברכה בך חותמין וכו'. אין תפארת שלמה די וואך ברענגט ער אראפ אן אינטערסאנטער מעשה פון איינעם אז אמאל יום כפור אין דער שטאט חברון האט געפעלט נאך איינער צום מנין איז צוגעקומען אברהם אבינו ע"ה און משלים געווען די מנין ביז נאך נעילה, און מיט דעם טייטשט ער בך חותמין אז מיט אאע"ה האט מען גענדיגט דאווענען ביז נאך די חתימה. עיי"ש.

ס'נאר אינעטעסאנט צו מ'קען מצרף זיין איינער פון יענעם וועלט צו מנין. אין ספר החלומות פון ר' צדוק איז ער פארנומען מיט א תשובה פונ'ם חכם צבי וועגען די גולמים וואס מ'האט באשאפען דורך ספר יצירה און ר' צדוק האט אלע מינע צדדים אהין און אהער וועגען די הלכות וואס איז שייך צו די אלע אומנאטורליכע בריות. עכ"פ, לכאורה אויב איינער איז נישט מחויב אין די אלע מצות קען מען איהם דען מצרף זיין?

יקח נא מעט מים.

כ'האב געזעהן א ווארט וואס ווערט געברענגט פון עטליכע בעלי מוסר. מ'דארף פארשטיין פארוואס האט אברהם געבעטן מ'זאל ברענגען נאר "מעט" מים, ער האט דאך סערווירט מיט א ברייטקייט, גע'שחט'ן דריי בן בקר'ס א.א.וו. און פונקט וואסער האט ער געקארגט, נאכדערצו אזא הייסע טאג?

ענטפערן זיי מיט א מעשה פון ר' ישראל סלנטר אז ער איז געווען אויף א פלאץ און זיך געוואשן נטילת ידים מיט זייער ווייניג וואסער. ווען די ארומיגע האבן זיך געווינדערט פארוואס ער גיסט נישט בשפע (כמבואר בגמרא) האט ער געזאגט אז דער משרת וואס גרייט אן די וואסער ארבעט נעבעך ביטער שווער פאר זיין געהאלט און שלעפט זיך מיט די וואסער יעדע אינדערפרי, וועל איך גיין זיין א פרומער אויף זיין חשבון?!

די זעלבע איז געווען ביי אברהם, ער האט טאקע פראבירט מקיים צו זיין הכנסת אורחים מיט א ברייטקייט אבער דאס איז נאר ווילאנג ער טוט די ארבעט, ווען ער האט געהייסן א צווייטן טון איז ער נישט געווען קיין גוטער אויף יענעמ'ס חשבון.

כלבאשבוע האט געשריבן:אפשר דאס:

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Ntadn2DHRGQ[/youtube]

די וואך אין אבן עזרא:

ירקב שם חוי שאמר כי המן הוא הנקרא בלשון פרסי תרנגבי"ן ובלשון ערבי מ"ן ובלשון לע"ז מנ"א.

כי קושיות רבות עמדו עליו:

האחת: כי איננו יורד היום במדבר סיני כי ההר ידוע ואני ראיתי זה הדומה למן במלכות אלצכי"ר. והוא יורד בניסן ובאייר ולא בחדשים אחרים.
ועוד: אם תשימהו לשמש לא ימס.
ועוד: כי בלילה לא יבאש.
ועוד: כי איננו חזק ואין צורך שידוכנו אדם במדוכה, שיעשה ממנו עוגות.
ועוד: כאשר יושם בלשון יומס.
ועוד: כי איננו משביע שיוליד דם טוב, רק הוא נכנס ברפואות.
ועוד: כי ביום השישי היה יורד משנה.
ועוד: כי לא היה יורד בשבת.
ועוד: כי ירד לכל מקום שיחנו.
ועוד: כי עבר עימהם את הירדן, ולא שבת עד חצי ניסן על דרך הפשט.

זעט אויס אז די אבן עזרא האט נישט געהאלטן פון עוועלוציע.
שוין, וואס קען מען טון...?

היינט אין ביהמ"ד איז געווען א איד אין די פערציגער יארן וואס זיצט נאך אין כולל און שטייגט. האט ער געזאגט אן אכשר דרא'דיגע פשט, ווי פאלגענט:
אם כסף תלוה את עמי, דארף מען פארשטיין פשט אין דער "אם", לכאורה וואלט געדארפט שטיין בלויז כסף תלוה את עמי? נאר פשט איז אז באמת איז געלט א מיאוסע זאך און א מענטש דארף נישט און זאל נישט ארבעטן צו האבן געלט, נאר אם כסף - טאמער ביסטו יא אריין אין ביזנעס און האסט יא געמאכט געלט איז תלוה את עמי - זאלסטי כאטש זעהן צו טון מצוות מיט די געלט און ארויסהעלפן אנדערע אידן.

שמעון וואלף האט געשריבן: אם כסף תלוה את עמי, דארף מען פארשטיין פשט אין דער "אם", לכאורה וואלט געדארפט שטיין בלויז כסף תלוה את עמי? נאר פשט איז אז באמת איז געלט א מיאוס'ע זאך און א מענטש דארף נישט און זאל נישט ארבעטן צו האבן געלט, נאר אם כסף - טאמער ביסטו יא אריין אין ביזנעס און האסט יא געמאכט געלט, איז תלוה את עמי - זאלסטו כאטש זעהן צו טון מצוות מיט די געלט און ארויסהעלפן אנדערע אידן.

און איך קאנסידער מיך און מיין בני בית א חלק פון די "אנדערע יודען" און אויב איך ארבעט שוין יא און כ'בין עוסק אין די מיאוס'ע געלט האב איך א מצוה אויסצוהאלטן א איד א ת"ח יר"ש בר אבהן יקר המציאות אבן יקר וכו' וכו' וכו' מיט א משפחה מיט קינדער...

אשרי שומרי משפט עושה צדקה בכל עת וכי אפשר לעשות צדקה בכל עת דרשו רבותינו שביבנה ואמרי לה ר' אליעזר זה הזן בניו ובנותיו כשהן קטנים

(כתובות מט:)

און דער וואס צאלט פאר דעם אלטן כולל יונגערמאן צו פארן אויף וואקאציע און חתונה מאכן זיינע קינדער מיט לוקסוס דירות און אלע פיטשיווקעס, דער טוט יא א גוטע זאך מיט'ן געלט. און אז איך קויף מיר א גוטן סענדווייטש אדער אן אייזקריעם, טוה איך א נישט גוטע זאך...?!

א בן תורה קומט זיך אלעס, אפילו עבד לרוץ לפניו

וואלווי האט געשריבן:לך לך

והיה ברכה, זאגט רש"י ז"ל יכול יהי' חותמין בכולן ת"ל והיה ברכה בך חותמין וכו'. אין תפארת שלמה די וואך ברענגט ער אראפ אן אינטערסאנטער מעשה פון איינעם אז אמאל יום כפור אין דער שטאט חברון האט געפעלט נאך איינער צום מנין איז צוגעקומען אברהם אבינו ע"ה און משלים געווען די מנין ביז נאך נעילה, און מיט דעם טייטשט ער בך חותמין אז מיט אאע"ה האט מען גענדיגט דאווענען ביז נאך די חתימה. עיי"ש.

ס'נאר אינעטעסאנט צו מ'קען מצרף זיין איינער פון יענעם וועלט צו מנין. אין ספר החלומות פון ר' צדוק איז ער פארנומען מיט א תשובה פונ'ם חכם צבי וועגען די גולמים וואס מ'האט באשאפען דורך ספר יצירה און ר' צדוק האט אלע מינע צדדים אהין און אהער וועגען די הלכות וואס איז שייך צו די אלע אומנאטורליכע בריות. עכ"פ, לכאורה אויב איינער איז נישט מחויב אין די אלע מצות קען מען איהם דען מצרף זיין?

ויש להסתפק לדעת רח"ל כ"ץ אז די וואס זענען געבוירן דורך בוני עולם זענען נישט קיין בני אדם און אפילו נישט קיין נגעי בני אדם, אויב מען קען זיי מצרף זיי צו מנין.

אישתישבי האט געשריבן: ויש להסתפק לדעת רח"ל כ"ץ אז די וואס זענען געבוירן דורך בוני עולם זענען נישט קיין בני אדם און אפילו נישט קיין נגעי בני אדם, אויב מען קען זיי מצרף זיי צו מנין.

שווערע עסק. א שילוב פון לעגענדע, דרוש, מחשבה און קנאות....

אישתישבי האט געשריבן:א בן תורה קומט זיך אלעס, אפילו עבד לרוץ לפניו

אישתשבי: אין די גמ' שטייט נישט...בן טעירעה...ס'שטייט עני. אן ארימאן. און אז ער קען נישט קיין 500 בלאט גמרא תוס' אויסנווייניג, איז ער שוין נישט קיין מענטש....? דארף מען איהם לאזן הונגערן...!

שו"ע יו"ד רנ"א סעי׳ י"א
רבי שהיה מצטער שנתן פתו לעם הארץ משום דהוו שני בצורת ומה שהיה אוכל עם הארץ יחסר לתלמיד חכם הא לאו הכי חייב להחיותו אבל אם בא לפנינו מת ברעב חייב להחיותו אע"פ שהוא ספק אם יחסר לתלמיד חכם אחר כך:

דאס האט אבער נישט אהער. איינער וואס איז צוגעוואוינט צו א סוס לרכוס עליו וכו׳, דארף מען איהם צדקה געבען ביז זיין געוואוינהייט, נישט וויכטיג צו ער איז א בן תורה צו א נישט בן תורה (אפילו מ׳עסט מאשין מצות און מ׳דארף ניטאמאל אנקומען צו בני תורה).

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

רש"י פאריגע וואך שטעלט זיך למה נסמכה פרשת המנורה לפרשת הנשיאים?

לפי שכשראה אהרן חנוכת הנשיאים חלשה אז דעתו כשלא היה עמהם לא הוא ולא שבטו...

אמר לו הקב"ה, טרייסט דיך, שלך גדולה משלהם, שאתה מדליק ומטיב את הנרות...

שמעון וואלף האט געשריבן:היינט אין ביהמ"ד איז געווען א איד אין די פערציגער יארן וואס זיצט נאך אין כולל און שטייגט. האט ער געזאגט אן אכשר דרא'דיגע פשט, ווי פאלגענט:
אם כסף תלוה את עמי, דארף מען פארשטיין פשט אין דער "אם", לכאורה וואלט געדארפט שטיין בלויז כסף תלוה את עמי? נאר פשט איז אז באמת איז געלט א מיאוסע זאך און ר מענטש דארף נישט און זאל נישט ארבעטן צו האבן געלט, נאר אם כסף - טאמער ביסטי יא אריין אין ביזנעס און האסט יא געמאכט געלט איז תלוה את עמי - זאלסטי כאטש זעהן צו טון מצוות מיט די געלט און ארויסהעלפן אנדערע אידן.

שמעון וואלף: און דער עלטערער כולל יונגערמאן איז גרייט צו נעמען...! מ'דערציילט אויף הרה"צ ר' נפתלי מראפשיץ זי"ע אז, איינמאל נאך א דרשה וואס ער האט געזאגט אין ביהמ"ד איבער קמחא ד'פיסחא, האט איהם זיין רעבעצין געפרעגט אויב ער האלט אז ער האט עפעס אויפגעטוהן. האט ער געענטפערט, ברוב חכמתו. אז ביי א האלבן עולם עולם האט ער שוין געפועל'ט. די ארימעלייט זענען שוין גרייט צו נעמען. יעצט דארף ער נאך פועל'ן ביי די עשירים אז זיי זאללן זיין גרייט צו געבן...!

אין אוהייא איז דא א שטעטל צוער, ע"ש די שטאט וואס די מלאכים האבן פארשוינט לכבוד לוט.

געהערט אז אמאל איז יארעמע רב געווען ערגעץ שבת אינטערטעינען די עולם אויף א שמחה. פרייטאג צו נאכטס האט ער געפרעגט אזא קשיא: די וועלט זאגט אז לוט איז ר"ת לוט וויל טרינקן, איז דאך שווער, ער וואלט דאך געקענט הייסן טול - טרינקן וויל לוט?
ער האט נישט פארענטפערט די קשיא נאר געהאלטן דעם עולם געשפאנט ביז שלוש סעודות ווען ער האט מגלה געווען די תירוץ.
והנה: טאמער וואלט ער געהייסן טול וואלט ער געדארפט הייסן טוט ודו"ק.

נ. ב. טאמער איינער כאפט נישט וועל איך עס מסביר זיין