קאווע שטיבל

איך יהיה פלטיא רה"ר, והיא שוק בתוך העיר מוקף מחיצות של קירות הבתים.

לדעת ר"ע דקלוטה כמי שהונחה דמיא, איך יתחייב בזורק מרה"י לרה"ר דרך צדי רה"ר.

תוס כאן בזמן ישראל שרוין במדבר
מדבר בזמן הזה אינו רה"ר דאינו דרך רבים, לא מפני שאין בו ששים רבוא.
רומי הייתה עיר הגדולה ביותר בעולם בזמן המשנה ואוכלוסיה רק כמליון. ואין פלטיא אחת שמאכסנם. קולוסיום מכיל פחות ממאה אלף.

שבת ז

תוס
בחורים המפולשים שיש בהם ד לפנים. למטה מי' לא הוי רה"י דאין היחיד משתמש בהם. והיכן מצינו שרשות היחיד תיהפך לרשות הרבים בגלל שאין היחיד משתשמש?
למעלה מי' חייבים משום הכנסה. והא זורק מרשות הרבים דרך למעלה מי' דהוי מקום פטור?

שבת ח

שבת ט

די נעכטיגע דף (דף י"ג) האט אויסגעקוקט לייכט, אבער מיר איז עס גאנץ שווער געווען.
איך לערן עס נישט בעיון רב, איך האב נישט אנגעיאגט צו זען די מפרשים, נאר גמרא רש"י תוספות. און עס האט מיר אזוי אויסגעוויזען. די גמרא קלערט באשה נדה הוא בבגדו והיא בבגדה צו עס איז אסור צו מותר. פון די גמרא ווייזט אויס אז די חשש איז מפני הרגל עבירה, אפשר וועלן זיי זינדיגן צוזאמען. נאך די ערשטע ראיות זעט מען, אז די שאלה איז צו דעות מיט שינוי העלפן צוצונעמן די חשש הרגל עבירה.
קומט די גמרא מיט א נייעם ראיה לאיסור, און דאס האט גארנישט מיט הרגל עבירה. די גמרא זאגט א היקש צווישען אשת רעהו און אשה נדה, אז פונקט ווי ביי אשת רעהו פארשטייט יעדער אז הוא בבגדו והיא בבגדה איז אסור, און נישט צוליעב הרגל עבירה, נאר צוליעב קורבה לעריות וואס דאס אליינס איז פארווערט. אויף דעם זאגט די גמרא ופליגא דר' פדת, ווייל ער האלט אז נאר קורבה שיש בה גילוי עריות טאר מען נישט, און נישט אנדערע קורבות.
קומט אויס אז די גזירה משום הרגל עבירה איז נישט באשטעטיגט, אבער די עצם איסור פון הוא בבגדו והיא בבגדה איז א מחלוקת צווישען די סתם גמרא (און עולא) און ר' פדת.
דערנאך גיבט די גמרא אזא הרג'ע אפ דער ת"ח וואס האט סה"כ געהלטען ווי רב פדת, ווייל קיין מכשול איז דאך נישט ארויסגעקומען דערפון.
דאס איז א שיינע פשט אין די גמרא, אבער תוספות מאכט אזא מיש פון די צוויי סוגיות, אזש די פשוט'ע פשט מיינער איז אויסגעשלאסן פון די מציאות.

כ'ווייס נישט צו דו זאגט אדער פרעגסט, און וואס דו פרעגסט.
ס'לגמרי נישט קלאר וואס דער ת"ח, אדער אותו האיש בלשון תוס, האט געהאלטן. צו ער האט מחלק געווען בין ימי נידתה לימי ליבונה כפשטת השס, אדער מטעם ר"ת שטבלה לנידתה כבר, צו ער האלט נישט פון קרבת בשר בכלל, צו ער האלט יא, נאר נישט היא בבגדה, צו דאס אויך נאר מיטה אחת נישט, ווי פלטי בין ליש. און וואס האלט רב פדת? די גמרא לערנט אפ אז רב פדת האלט הוא והיא בבגדיהם מותר, אבער מנ"ל? תוס אין סנהדרין מאכט א פשט'ל. עולא רעדט פון קרבת בשר ממש, אבער ביי קרובים און בדרך ארעי ממילא איז אן אנדער ענין לגמרי.

אין דער נעכטיגע דף האב איך באמערקט אז די ענין פון קמיע איז גאר א גרויסע סוגיא, צווישן רש"י און תוספות און אנדערע ראשונים.

פון איין פשט אין רש"י ווייזט אויס, אז א קמיע איז א פשוט'ע וויסענשאפט, די ווערטער ארבעטן פאר די מחלה, און פערטיג. יעדער קען עס נאכמאכן.

ווידער פון תוספות (און אפשר די אנדערע פשט אין רש"י) ווייזט אויס אז די זעלבע כתב מאכט א חילוק ווער עס האט עס געשריבן.

יעצט הענגן קאפיס פון א געוויסע קמיע (קען זיין פון ישמח משה) אויף די טירן פון אסאך הייזער אין לעיקוואד. דאס איז רש"י'ס קמיע, נישט תוספות'

ליטוואק פון בודאפעסט: אז מ'רעדט שוין פון קמיעות. (וואס איז געווען א טייל פון מיין בר מצוה פשט'ל) און ספעציעל פון די קמיעות פון ישמח משה. ווילל איך נאר באמערקן אז איך בין שטארק מסופק אז די זענען נעמען פון מלאכים. אדער איינער א לץ האט עס געשריבן. און אונז קעלבלעך טאנצן קדוש פאר דעם.

מ'קען מיך אפסטעמפלען אלס אפיקורס. אבער ווען איך האב דאס איבערגעליינט צום ערשטן מאל האטמיך נישט ארומגענומען א פייער פון קדושה. נאר איך האב אויסגעפלאצט פון געלעכטער. איך גלייב נישט אז דער אייבישטער האט מלאכים מיט אזעלכע פאנני נעמען...לאל...!

איך האב אמאל געהערט אדער געליינט אז אין די צייטן פון ישמח משה, ווען ער האט ארויסגעגעבן א סאך קמיעות איז געווען א קאנטראווערסיע וואס א סאך רבנים האבן אויסגעדרוקט זייער קעגנערשאפט צו איהם. ווייל ער באנוצט זיך מיט שמות פון מלאכים. האט ער אמאל געהאט א ויכוח מיט איינער פון די רבנים.האט איהם יענער רב פארגעלייגט די טענות. האט איהם דער ישמח משה געזאגט אז ער זאלל אויפמאכן איינס פון די קמיעות. ווען מ'האט איהם געברענגט די קמיע און מ'האט עס אויפגעמאכט האט מען געזעהן אז ס'שטייט דארט זיין נאמען און זיין מאמע'ס נאמען...כך שמעתי...!

א הוספה צו מיין פריער'דיגע תגובה..."לצלהלץ"...דאס ליינט זיך אויף אידיש...לץ לעהאלץ...! דערציילטץ מיר נישט אז ס'איז דא א מלאך מיט אזא נאמען...לאל...!

אויפ'ן זעלבן פאוסטער איז דא נאך א נאמען פון א מלאך לכאורה. וואס גייט אריין אין די קאטעגאריע...!
וואס ליינט זיך אזוי......"זסשרץ" זיסער שרץ...!
איז ווער ווילל מיר איינרעדן אז דאס זענען נעמען פון מלאכים...לאל...!

איינער איז אמאל געקומען צו א רבי. שוין. ס'איז צו א לאנגע און באורינג מעשה. די רבי האט איהם געגעבן א קמיע מיט א ..."שם"..."פילד"...ווען ער האט געזעהן אז ס'ארבעט נישט איז ער צוריקגעקומען צום רבי. מיט טענות. און אז די רבי זאלל איהם זאגן פארוואס. האט איהם די רבי געזאגט אז ..."פילד"...איז די ראשי תיבות...פתי יאמין לכל דבר...!

איך האב מורא אז דא איז מקויים געווארן דער 'בא שבת בא מנוחה', און דער עולם האט אויפגעהערט מיטצוהאלטן דער דף. איך האף אז דאס איז צולליעב דעם אז דער עולם איז געגאנגן לערנען מיט א גרעסערע מאס עיון, און זיי קענען זיך נישט צושטעלן צו א פראגראם פון א דף א טאג.

עכ"פ, דער דף פון פרייטאג האט געהאט אאר ווערטער בנוגע קאראנא וויירוס

אמר רבי אבא אמר רבי שמעון בן לקיש שני תלמידי חכמים המדגילים זה לזה בהלכה הקדוש ברוך הוא אוהבן שנאמר ודגלו עלי אהבה אמר רבא והוא דידעי צורתא דשמעתא והוא דלית להו רבה במתא למיגמר מיניה

רש"י איז מסביר אז דאס גייא אויף א תקופה ווען מ'קען נישט גיין אין ביהמ"ד, מ'האט נישט קיין רבי, און אפ"ה זאגן די צוויי חברותות, לאמיר כאטש לערנען אליינס. מ'האט נישט די ריכטיגע אומשוענדן, אבער לאמיר אנהאלטן וואס מ'קען. אזא מענטש האט דער אויבישטער ליעב.

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:איך האב מורא אז דא איז מקויים געווארן דער 'בא שבת בא מנוחה', און דער עולם האט אויפגעהערט מיטצוהאלטן דער דף. איך האף אז דאס איז צולליעב דעם אז דער עולם איז געגאנגן לערנען מיט א גרעסערע מאס עיון, און זיי קענען זיך נישט צושטעלן צו א פראגראם פון א דף א טאג.

ביי מיר איז טאקע אזוי. ברכות איז נאך געפארן. שבת איז פיל שווערער. איך בין ארויסגעפאלן פונעם סדר ביי דף ח, דאן קאראנע האט מיר אפעקטירט ושאר עניינים. זינט פסח לויף איך נאכן דף, און כ'בין פופצען בלאט הינטערשטעליג. איך האב נאך נישט געפועלט ביי מיר צו שניידן די פארלוסט און זיך ווידער ארויפכאפן. ביזדערווייל קען איך נישט ארויפשטעלן דא הגהותלעך ווייל כ'האלט נישט מיט. איך האף אז ביז נאך שבועות וועל איך זיין אויפן פראגראם, און ביז דאן עלע'ך נישט זיין בייז אז א צווייטער איז דורש בכבוד התורה.

בר בי רב האט געשריבן:

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:איך האב מורא אז דא איז מקויים געווארן דער 'בא שבת בא מנוחה', און דער עולם האט אויפגעהערט מיטצוהאלטן דער דף. איך האף אז דאס איז צולליעב דעם אז דער עולם איז געגאנגן לערנען מיט א גרעסערע מאס עיון, און זיי קענען זיך נישט צושטעלן צו א פראגראם פון א דף א טאג.

ביי מיר איז טאקע אזוי. ברכות איז נאך געפארן. שבת איז פיל שווערער. איך בין ארויסגעפאלן פונעם סדר ביי דף ח, דאן קאראנע האט מיר אפעקטירט ושאר עניינים. זינט פסח לויף איך נאכן דף, און כ'בין פופצען בלאט הינטערשטעליג. איך האב נאך נישט געפועלט ביי מיר צו שניידן די פארלוסט און זיך ווידער ארויפכאפן. ביזדערווייל קען איך נישט ארויפשטעלן דא הגהותלעך ווייל כ'האלט נישט מיט. איך האף אז ביז נאך שבועות וועל איך זיין אויפן פראגראם, און ביז דאן עלע'ך נישט זיין בייז אז א צווייטער איז דורש בכבוד התורה.

ליל שבועות קענסטו לערנען וואס דו ווילסט, אן דעם וואס מ'וועט דיר אנקוקן קרום פאר'ן נישט זאגן תיקון. דעמאלס וועסטו קענען צוריק כאפן א פאר בלאט (לערן זיך פון א ליטוואק וואס האט שוין עקספיריענס. ליל שבועות איז נישט אזוי לאנג, מ'ענדיגט נישט ש"ס אין יענער נאכט, און עס ברענגט נאר אנטוישונג ווען מ'רישט אויף א גאאאאאנצע נאכט'ס לערנען).
אסאך מומחים טאנה'ן אז מ'זאל זיך נישט צוריק כאפן, נאר כיפערן. הייסט'ס היינט זאלסטו לערנען ס"ה, און זיך מאכן אן אנדערן סדר משלים צו זיין וואס דו האסט געפעלט.

אין די היינטיגע דף (סה.) ווערט דערמאנט אן אינטערסאנטע רפואה פאר א וואונד. נעמליך, מ'בינד צו א מטבע, דווקא פון זילבער, דווקא מיט א צורה און דאס העלפט היילען.
אינטערסאנט אז קיינער פארקויפט דאס נישט פאר גוט געלט.

אוודאי פארקויפט מען עס פאר געלט. אין באנק קען מען באקומען אזא קאוין פאר פינף צענט.

סיידענס טאמער מ'דארף צושטעלן א צווייטע מענטש וואס וועט גיין די קאוין בשליחותך, און דערמיט וועסטו האבן די סגולה. דאס קען שוין קאסטן מער, ווענדט זיך ווי גרויס א ת"ח איז דער קאוין טראגער.

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:אוודאי פארקויפט מען עס פאר געלט. אין באנק קען מען באקומען אזא קאוין פאר פינף צענט.

סיידענס טאמער מ'דארף צושטעלן א צווייטע מענטש וואס וועט גיין די קאוין בשליחותך, און דערמיט וועסטו האבן די סגולה. דאס קען שוין קאסטן מער, ווענדט זיך ווי גרויס א ת"ח איז דער קאוין טראגער.

לכאורה דארף עס זיין ריין זילבער לויט די טעם פון די גמרא אז מען דארף די שווייס פון זילבער. א פדיון הבן מטבע איז פערפעקט.

מנחם אבראמאוויטש האט געשריבן:אין די היינטיגע דף (סה.) ווערט דערמאנט אן אינטערסאנטע רפואה פאר א וואונד. נעמליך, מ'בינד צו א מטבע, דווקא פון זילבער, דווקא מיט א צורה און דאס העלפט היילען.
אינטערסאנט אז קיינער פארקויפט דאס נישט פאר גוט געלט.

ס׳איז באקאנט די יש״ש אין חולין קו. אז ס׳דא א חרם הקדמונים זיך צו באנוצען מיט די רפואות (עכ״פ סגליות) הנזכרות בש״ס ע״ש.

מי אני האט געשריבן:

מנחם אבראמאוויטש האט געשריבן:אין די היינטיגע דף (סה.) ווערט דערמאנט אן אינטערסאנטע רפואה פאר א וואונד. נעמליך, מ'בינד צו א מטבע, דווקא פון זילבער, דווקא מיט א צורה און דאס העלפט היילען.
אינטערסאנט אז קיינער פארקויפט דאס נישט פאר גוט געלט.

ס׳איז באקאנט די יש״ש אין חולין קו. אז ס׳דא א חרם הקדמונים זיך צו באנוצען מיט די רפואות (עכ״פ סגליות) הנזכרות בש״ס ע״ש.

יא אודאי אבער די גמרא רעכנט דאס דא אלס א קאנווענציאלע רפואה

מי אני האט געשריבן:

מנחם אבראמאוויטש האט געשריבן:אין די היינטיגע דף (סה.) ווערט דערמאנט אן אינטערסאנטע רפואה פאר א וואונד. נעמליך, מ'בינד צו א מטבע, דווקא פון זילבער, דווקא מיט א צורה און דאס העלפט היילען.
אינטערסאנט אז קיינער פארקויפט דאס נישט פאר גוט געלט.

ס׳איז באקאנט די יש״ש אין חולין קו. אז ס׳דא א חרם הקדמונים זיך צו באנוצען מיט די רפואות (עכ״פ סגליות) הנזכרות בש״ס ע״ש.

אויך איז באקאנט וואס ענן בן דוד שרייבט אז ס'דא א חרם הקדמונים צו פאלגן די הלכות הנזכרות בש"ס, זעמער געדעקט פון אלע זייטן.

צום דריטן מאל שוין, דידע ליה בתחומין ואליבא דר' עקיבא.

פאר ווער ס'האט שוין אמאל מיטגעהאלטן אין ירושלים ד'אמעריקא (aka עיר הנידחת) וויליאמסבורג, ווי דער מגיד מישרים ר יהושע וואלף גרינבוים איז מסביר מיט זיין גאלדענע שפראך פאר די טוריסטן די חומר העניין פונעם וויליאמפעסט'ן עירוב, קען אפשר פארשטיין ווי איז מעגליך אז א תינוק שנשבה (ראה הדיון בדפים הקודמים) זאל וויסן נאר דאס איינער ענין.

עירובין עירובין לגזירה שווה. מעגליך אז ס'איז געווען אזעלכע עקסטרעמיסטן אויף אנדערע ענינים אמאל.

איך האב נעכטן באמערקט אין די גמרא, אז עס איז געווען א הו"א אז חרס איז נאר א סכנה פאר קינוח אין מיטן וואך, אבער אום שבת איז דער חומר הענין פון שבת מתיר זיך אריין צו לאזן אין א סכנה. אבער למסקנא פסקנ'ט די גמרא אז מען זאל נישט נוצןחרס אפילו אום שבת, ווייל שבת שפילט נישט קיין ראלע לגבי סכנה.

היינט לערן איך אז עס איז דא אין דעם א מחלוקת אמוראים.

ווען מענטשן האבן געשריגן אז מ'קען נישט אויפגעבן בתי מדרשים און ישיבות צוליעב קאראנא, און מ'זאל זיך היטן פון סכנה, אבער נישט על חשבון אידישקייט, האב איך מיר געטראכט אז דאס איז נישט קיין חשבון. סכנה איז סכנה, און נאכ'ן פסקנ'ן סכנה, קען מען וויסן וואס צו טון, און א מצוה איז נישט די נושא בכלל. יעצט זעט מען אז דאס קען זיין א מחלוקת אמוראים.

ביים איבער לערנן האב איך באמערקט נאך עפעס. דער ברייתא זאגט אז מ'זאל נוצן חרס און נישט צרור, און דער גמרא איז מוקים די ברייתא ביי אוגני כלים, וואס דאס האט נישט קיין סכנה, אבער במקום סכנה, מעג מען עובר זיין אויף איסור מוקצה און נישט נוצן חרס. זעט זיך אויס אז אין מיטן וואך זאל מען נוצן צרור און נישט אוגני כלים, און נאר שבת איז געזאגט געווארן די הלכה. פארוואס? אויב אוגני כלים איז נישט קיין סכנה, זאל מען עס נוצן אין מיטן וואך אויך, אויב מען וויל. זעט זיך אויס אז עס איז געווען אין דעם א לא פלוג אז מ'זאל קיינמאל נישט נוצן חרס, כדי מ'זאל נישט נוצן די מסוכן'דיגע חרס. ווען איז דאס געזאגט געווארן, אין מיט'ן וואך. אבער במקום איסר מוקצה, דארף מען זיך נאכאלס היטן פון סכנה, אבער נישט פון די לא פלוגס פון סכנה.

ומכאן אפשר להקיש צו אונזער סוגיא.