קאווע שטיבל

מור וקציעה האט געשריבן:ווייסט איינער צו בעלזא רב ז''ל האט זיך אמאל געטראפען מיטן אמרי אמת אין די דריי יאר וואס זיי האבען ביידע געוואוינט אין א''י


ר' שלומקה ?

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:מ'האט דיר אויך איינגערעדט אז דער בעלזער רב איז נישט געווען קיין מענטש מיט מענטשליכע געברויכען און געפיהלען? איך האב נישט קיין אינטערעס אזוי צו גלייבען.

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:

איש חזון האט געשריבן: זאג נאר, טעארעטיש האלטסטו אז ס'איז מעגליך אזא זאך?

דער גאנצע ענין איז דאך נאר טע'ארעטיש. קיינער ווייסט נישט וואס דער בעלזער רב האט געטראכט ביי זיך. נאר מענטשען קוקען איהם אן אלס א ריזיגע צדיק, און זיי מיינען אז א ריזיגע צדיק האט נישט קיין געפיהלען צו געברויכען ... האט עס איהם געמעגט וויי טוהן אן צו רירען זיין צדקות. די תנאים און אמוראים האבען באקלאגט זייער קינדער וואס זענען געשטארבען, דוד המלך האט באקלאגען זיין קינד'ס יארען ביז ער איז אוועק. און זיין ערוואקסענע קינד אפילו נאכ'ן שטארבען.
מענטשליכע געפיהלען זענען נישט קיין סתירה צו שפיץ צדקות.

שאלה: על אחד מגדולי הדור שמת לו בן ולא הוריד עליו דמעה אחת אם זו מדה טובה או לא ?


תשובה: זו מדה רעה מורה על קושי הלב ועל רוע חכונת הנפש והיא מדת אכזריות והוא דרך הפיליסופים האומרים כי זה העולם הכל הוא מעשה תעתועים, והמה מהבל ימעטו וזכרונם משלי אפר תועבה יבחר בהם
ולכן אל יפתוך חטאת שלהם ומשליהם כי כולם בנויים על ההקדמה הזו אבל אנחנו מקבלי התורה יש לנו להאמין ולדעת כי העולם הזה ענין נכבד מאוד למסתפקים ממנו כראוי ולמתנהגיס בו כשורה ובו ישיג האדם חיי העוה״ב והשארות הנפש כי הוא נקרא עולם המעשה ולכן אין ראוי לההביל ענייניו ולתלות צרותיו ברוע הנהגתו ולהתאונן על הזמן כאשר עשו רוב המשוררים הראשונים .
אלא ראוי לההאונן ולהתאבל ולקונן על מעשיו דכתיב מה יתאונן אדם חי גבר על חטאיו,

והבוכה ומתאבל ומוריד דמעות על קרובים וכ״ש על אדם כשר מדת חסידים ונביאים ואנשי מעשה היא ומורה על טהרת נפשו והכנעת לבו לפני קונו ויתאונן על חטאיו ויתאבל על עוונותיו אשר היו לזה סבה,
ולא לחנם ארז״ל שלשה לבכי ז׳ להספד שלשים לגיהוץ ותספורת ואם היה הדבר בלתי נאות לא היו מתקנין לו ג' ימים וכן אברהם אבינו ע״ה כתיב ביה לספוד לשרה ולבכותה וכן יעקב וכן דוד המלך ורבים כאלה אין מספר ועיין בהקדמת ספר תורת האדם להרמב״ן ז״ל ותמצא מה שיש בו די לשאלה זו.

ומ״מ אין ראוי להתקשות על המת יותר מדאי והכי איתא בהדיא בגמ׳.
והנראה לע״ד כתבתי

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:ברוך דיין אמת. היינט איז אוועקאין בני ברק הירש וואלף פריעדמאן ע"ה, איינער וואס איז א פאר מאל דערמאנט געווארען אין די בלעטער, בעיקר פאר זיין אינטרעסאנטע ספר וואס מ'קען ליינען דא.

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:פונקט יעצט געהערט א מעשה.
שלמה לורנץ פלעגט אריינשמוגלען קיין א"י א מאראקאנער אתרוג פאר'ן בריסקער רב, וואס האט עס געשעצט מעל כל הון. ער פלעגט אויך ברענגען פאר'ן בעלזער רב. דער איזרעלישע געזעץ האט דאס נישט ערלויבט. איין מאל האט מען איהם אפגעשטעלט ביים גרעניץ און דער וועכטער האט גענומען דער בעלזער רב'ס אתרוג און צושניטען. צום בריסקער רב'ס אתרוג האט ער נישט צוגערירט, ויהי לפלא.

איך אויך האט געשריבן:אבער ווי גייט דער שפריכווארט 'אל תבלבל אותם עם העובדות', עס איז דא א מעשה...

מור וקציעה האט געשריבן:איין מופת וואס איך האב גראדע יא מברר געווען איז פון מיין באבע ע''ה בעלת העובדא

וגופא דעובדא הכי הוה, מיין עלטער זיידע איז געווען א פארברענטע בעלזע חסיד און אפילו געהאט 2 זון יושבים, בצוק העיתים אין 1942 האט ער פאר גאר גרויס געלט און מיט אומגעהויערע שוועריגקייטן באוויזען צו פארשאפען סערטיפיקאטען און וויזעס קיין א''י פאר זיך אין זיינע קינדער אויך די חתונה געהאטע ,
ער האט זיך תיכף ארויסגעלאזט אויפן וועיג און געשיקט א טעלעגראם פאר א ברכה,
ווען ער איז שוין געווען אין טערקיי האט ער ערהאלטען א טעלעגראם אז א''י איז מסוכן ברוחניות ובגשמיות, און ער זאל נישט פארען, מיין באבע האט געזאגט פאר איר טאטע אז זי פארט ווייטער קיין א''י, זי איז די איינציגסטע וואס איז איבערגעבליבען פון די גאנצע משפחה, אלע אנדערע 27 נפשות זענען נעבעך צוריקגעפארען און פארברענט געווארען

ועיין עוד כאן וכאן ומזה תקיש אל השאר

http://www.haaretz.com/jewish/this-day- ... m-1.632664