קאווע שטיבל

וחי בהם האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 12:34 am החוקרים מסכימים שהאדם המשכיל שידע לקרוא ולכתוב נברא לפני שש אלפים שנה לערך.

מנחם מנדל האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 12:48 am קען זיין עס איז א נארישע שאלה,
אויב לויט די סייענטיסטן שטייט שוין די בריה סאך לענגער ווי 6000 יאר, פארוואס ווייסט מען נישט פון קיין איין רעליגיע פאר 4000 יאר צירוק?

דערהויבענע איד האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 12:23 am אז מ'רעדט שוין פון אמונה, בין איך נייגעריג צו ס'איז דא היינט זאכן וואס פארשער זאגן אז ס'איז זעקס זיבן אכט טויזענט יאר אלט, נישט אדער דריי טויזענט, אדער מיליאן-ביליאן יאר, ווייל לכאורה פונקט ווי ס'איז דא זאכן וואס זענען טויזענט, צוויי טויזענט יאר אלט, דארף דאך אויכעט זיין עפעס וואס איז אביסל מער, נישט גיין גראד צו ביליאן.

שמן למאור האט געשריבן: ↑דאנערשטאג מאי 09, 2024 12:06 am

יאנקל בעל העגלה האט געשריבן: ↑מיטוואך מאי 08, 2024 10:59 pm די ערשטע מאל וואס איך זעה די אשכול איז אפשר טאקע וועל איך דא קלארער ווערן, איך האב אים אפאר קשיות וואס שטערן מיר אז ס'לאזט מיר נישט זיין רוהיג אין אויב איינער האט תירוצים אדער ווייסט פון איינער וואס קען מיר אויסקלארן איין וועג צו די אנדערע ביטע לאז מיר וויסן

צווישן מיינע קשיות זענען...

א. פארוואס בין איך א איד?

ב. סדא נאך אפאר טויזנט רעליגיעס, וואס שרייען אז זיי פארמאגן די אמת, בין איך פונקט געבוירן ביי די אמתע?

ג. וויאזוי קען זיין אז סאיז נישט דא קיין איין סייענטיסט וואס האלט אז די וועלט איז אלט אינטער מיליאנען יאר?

ד. האלטן א מענטש פארקנעכטעט אנטקעגן זיין ווילן איז אומראליש! די תורה לאזט דאס.

ה. שניידן קעפ פון בעיביס אין פרויען איז אומראליש, די תורה האט געהייסן דאס טוען

כגיי זיין העפי צו הערן ענטפערס אין הלוואי גיי איך קלאר ווערן

א. ווייל ביסט געבוירן צו א אידישע מאמע.

ב. אידישקייט איז די איינציגסטע רעליגיע וואס קלעימט אז ס'האט זיך אנגעפאנגען מיט א גילוי אלוקים פארנט פון מיליאנען מענטשן. דאס איז אן אדווענטידזש וואס אידישקייט האט איבער סיי וועלכע אנדערע רעליגיע.

ג. ס'איז יא דא געציילטע, אלעמאל זענען דא סייענטיסטן וואס גייען קעגן די שטראם. אבער באמת קען מען האלטן סיי אז די תורה איז אמת, און אויך האלטן אז די וועלט איז מער ווי 6,000 יאר. ס'איז דא פארשידענע מהלכים, זיך נאר אביסל ארום אין די קאווע שטיבל אשכולות, מען האט שוין גאר אסאך אויסגעשמועסט דא.

ד. קודם כל, אפילו ס'איז טאקע אוממאראליש, אין יענע צייטן האט יעדער געהאט קנעכט און זיך אויפגעפירט גאר ברוטאל צו די קנעכט. די תורה איז כאטש געקומען און געמאכט געזעצן זיך אויפצופירן שיין צו זיי. זאת ועוד, וואס איז טייטש אז ס'איז אוממאראליש? אז די תורה זאגט אז מען מעג, דאן איז עס יא מאראליש. אן תורה און גאט זענען מיר דאך סתם צעלן וואס זענען דא ביי עקסידענט, און מאראל איז סתם א אויסגעטראכטע זאך וואס אונז מענטשן מיט געפילן האבן ערפינדן.

ה. שוין פארענטפערט מיט די פריערדיגע אות ד.

מנחם מנדל האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 12:48 am קען זיין עס איז א נארישע שאלה,
אויב לויט די סייענטיסטן שטייט שוין די בריה סאך לענגער ווי 6000 יאר, פארוואס ווייסט מען נישט פון קיין איין רעליגיע פאר 4000 יאר צירוק?

הכנה דרבה האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 1:56 pm

מנחם מנדל האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 12:48 am קען זיין עס איז א נארישע שאלה,
אויב לויט די סייענטיסטן שטייט שוין די בריה סאך לענגער ווי 6000 יאר, פארוואס ווייסט מען נישט פון קיין איין רעליגיע פאר 4000 יאר צירוק?

איך האב סאך א שטערקערע קשיא, פארוואס ווייסט מען נישט פון קיין איין קאמפיוטער פאר 4000 יאר צוריק? סעלפאונס ווייסן מיר אז ס'געוועהן ווייל מ'האט געזוכט און נישט געטראפן קיין טעלעפאון ווייערס מוז זיין אז זיי האבן גענוצט סעלפאונס.

פעטער בייטשיקל האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 1:50 pm

שמן למאור האט געשריבן: ↑דאנערשטאג מאי 09, 2024 12:06 am

יאנקל בעל העגלה האט געשריבן: ↑מיטוואך מאי 08, 2024 10:59 pm די ערשטע מאל וואס איך זעה די אשכול איז אפשר טאקע וועל איך דא קלארער ווערן, איך האב אים אפאר קשיות וואס שטערן מיר אז ס'לאזט מיר נישט זיין רוהיג אין אויב איינער האט תירוצים אדער ווייסט פון איינער וואס קען מיר אויסקלארן איין וועג צו די אנדערע ביטע לאז מיר וויסן

צווישן מיינע קשיות זענען...

א. פארוואס בין איך א איד?

ב. סדא נאך אפאר טויזנט רעליגיעס, וואס שרייען אז זיי פארמאגן די אמת, בין איך פונקט געבוירן ביי די אמתע?

ג. וויאזוי קען זיין אז סאיז נישט דא קיין איין סייענטיסט וואס האלט אז די וועלט איז אלט אינטער מיליאנען יאר?

ד. האלטן א מענטש פארקנעכטעט אנטקעגן זיין ווילן איז אומראליש! די תורה לאזט דאס.

ה. שניידן קעפ פון בעיביס אין פרויען איז אומראליש, די תורה האט געהייסן דאס טוען

כגיי זיין העפי צו הערן ענטפערס אין הלוואי גיי איך קלאר ווערן

א. ווייל ביסט געבוירן צו א אידישע מאמע.

ב. אידישקייט איז די איינציגסטע רעליגיע וואס קלעימט אז ס'האט זיך אנגעפאנגען מיט א גילוי אלוקים פארנט פון מיליאנען מענטשן. דאס איז אן אדווענטידזש וואס אידישקייט האט איבער סיי וועלכע אנדערע רעליגיע.

ג. ס'איז יא דא געציילטע, אלעמאל זענען דא סייענטיסטן וואס גייען קעגן די שטראם. אבער באמת קען מען האלטן סיי אז די תורה איז אמת, און אויך האלטן אז די וועלט איז מער ווי 6,000 יאר. ס'איז דא פארשידענע מהלכים, זיך נאר אביסל ארום אין די קאווע שטיבל אשכולות, מען האט שוין גאר אסאך אויסגעשמועסט דא.

ד. קודם כל, אפילו ס'איז טאקע אוממאראליש, אין יענע צייטן האט יעדער געהאט קנעכט און זיך אויפגעפירט גאר ברוטאל צו די קנעכט. די תורה איז כאטש געקומען און געמאכט געזעצן זיך אויפצופירן שיין צו זיי. זאת ועוד, וואס איז טייטש אז ס'איז אוממאראליש? אז די תורה זאגט אז מען מעג, דאן איז עס יא מאראליש. אן תורה און גאט זענען מיר דאך סתם צעלן וואס זענען דא ביי עקסידענט, און מאראל איז סתם א אויסגעטראכטע זאך וואס אונז מענטשן מיט געפילן האבן ערפינדן.

ה. שוין פארענטפערט מיט די פריערדיגע אות ד.

מיין ערשטע תגובה דא. שלום עליכם.

סתם נקודה למחשבה

שמן, בעצם האסטו גוט געענטפערט, אבער מיט אות ד האסטו מיר געמאכט טראכטן אביסל.

דהיינו, אז זינט מאראל איז א ראיה צו גאט, איז דאס אליין א קשיא, אז אויב דער מענטש,'ס נפש [-מאראל] פילט אז דאס איז נישט מאראליש, איז וואזוי קען זיין אז גאט [-שיצר את הנפש שלו] זאל זאגן עפעס וואס איז קעגן מאראל.
די אנדערע קשיא וואס באדערט פאר אסאך, אז די וואס טענה'ן אז זיי קענען נישט מיט פרויען, איז, הייסטעס אז זיי האבן נישט קיין פלאץ אין גאטס געזעצן? העמיר נישט מאריך זיין.

-
בעצם זעה איך נישט וויאזוי איינער זאל זיין א מאמין אן דעם אז ער זאל האבן אן הכרה אז סאיז דא א גאט, דאס איז עפעס וואס א מענטש דארף פיהלן דיפ דאון, אז סאיז נישט סתם אז מזעמיר עפעס צעלן ביי עקסידענט.
נאכדעים קען מען אנהייבן צו מאכן סענס אז די תורה איז די וועג וויאזוי גאט האט זיך באוויזן וכו' אין ממעג בלייבן מיט קשייות מזאגט דאך נאך פון די פריערדיגע 'א גאט וואס איך קען משיג זיין איז קיין גאט נישט'. עפעס אזוי.
נו שוין.

פעטער בייטשיקל האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 1:50 pm

שמן למאור האט געשריבן: ↑דאנערשטאג מאי 09, 2024 12:06 am

יאנקל בעל העגלה האט געשריבן: ↑מיטוואך מאי 08, 2024 10:59 pm די ערשטע מאל וואס איך זעה די אשכול איז אפשר טאקע וועל איך דא קלארער ווערן, איך האב אים אפאר קשיות וואס שטערן מיר אז ס'לאזט מיר נישט זיין רוהיג אין אויב איינער האט תירוצים אדער ווייסט פון איינער וואס קען מיר אויסקלארן איין וועג צו די אנדערע ביטע לאז מיר וויסן

צווישן מיינע קשיות זענען...

א. פארוואס בין איך א איד?

ב. סדא נאך אפאר טויזנט רעליגיעס, וואס שרייען אז זיי פארמאגן די אמת, בין איך פונקט געבוירן ביי די אמתע?

ג. וויאזוי קען זיין אז סאיז נישט דא קיין איין סייענטיסט וואס האלט אז די וועלט איז אלט אינטער מיליאנען יאר?

ד. האלטן א מענטש פארקנעכטעט אנטקעגן זיין ווילן איז אומראליש! די תורה לאזט דאס.

ה. שניידן קעפ פון בעיביס אין פרויען איז אומראליש, די תורה האט געהייסן דאס טוען

כגיי זיין העפי צו הערן ענטפערס אין הלוואי גיי איך קלאר ווערן

א. ווייל ביסט געבוירן צו א אידישע מאמע.

ב. אידישקייט איז די איינציגסטע רעליגיע וואס קלעימט אז ס'האט זיך אנגעפאנגען מיט א גילוי אלוקים פארנט פון מיליאנען מענטשן. דאס איז אן אדווענטידזש וואס אידישקייט האט איבער סיי וועלכע אנדערע רעליגיע.

ג. ס'איז יא דא געציילטע, אלעמאל זענען דא סייענטיסטן וואס גייען קעגן די שטראם. אבער באמת קען מען האלטן סיי אז די תורה איז אמת, און אויך האלטן אז די וועלט איז מער ווי 6,000 יאר. ס'איז דא פארשידענע מהלכים, זיך נאר אביסל ארום אין די קאווע שטיבל אשכולות, מען האט שוין גאר אסאך אויסגעשמועסט דא.

ד. קודם כל, אפילו ס'איז טאקע אוממאראליש, אין יענע צייטן האט יעדער געהאט קנעכט און זיך אויפגעפירט גאר ברוטאל צו די קנעכט. די תורה איז כאטש געקומען און געמאכט געזעצן זיך אויפצופירן שיין צו זיי. זאת ועוד, וואס איז טייטש אז ס'איז אוממאראליש? אז די תורה זאגט אז מען מעג, דאן איז עס יא מאראליש. אן תורה און גאט זענען מיר דאך סתם צעלן וואס זענען דא ביי עקסידענט, און מאראל איז סתם א אויסגעטראכטע זאך וואס אונז מענטשן מיט געפילן האבן ערפינדן.

ה. שוין פארענטפערט מיט די פריערדיגע אות ד.

מיין ערשטע תגובה דא. שלום עליכם.

סתם נקודה למחשבה

שמן, בעצם האסטו גוט געענטפערט, אבער מיט אות ד האסטו מיר געמאכט טראכטן אביסל.

דהיינו, אז זינט מאראל איז א ראיה צו גאט, איז דאס אליין א קשיא, אז אויב דער מענטש,'ס נפש [-מאראל] פילט אז דאס איז נישט מאראליש, איז וואזוי קען זיין אז גאט [-שיצר את הנפש שלו] זאל זאגן עפעס וואס איז קעגן מאראל.
די אנדערע קשיא וואס באדערט פאר אסאך, אז די וואס טענה'ן אז זיי קענען נישט מיט פרויען, איז, הייסטעס אז זיי האבן נישט קיין פלאץ אין גאטס געזעצן? העמיר נישט מאריך זיין.

-
בעצם זעה איך נישט וויאזוי איינער זאל זיין א מאמין אן דעם אז ער זאל האבן אן הכרה אז סאיז דא א גאט, דאס איז עפעס וואס א מענטש דארף פיהלן דיפ דאון, אז סאיז נישט סתם אז מזעמיר עפעס צעלן ביי עקסידענט.
נאכדעים קען מען אנהייבן צו מאכן סענס אז די תורה איז די וועג וויאזוי גאט האט זיך באוויזן וכו' אין ממעג בלייבן מיט קשייות מזאגט דאך נאך פון די פריערדיגע 'א גאט וואס איך קען משיג זיין איז קיין גאט נישט'. עפעס אזוי.
נו שוין.

שפילער האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 3:55 pm

פעטער בייטשיקל האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 1:50 pm

שמן למאור האט געשריבן: ↑דאנערשטאג מאי 09, 2024 12:06 am

יאנקל בעל העגלה האט געשריבן: ↑מיטוואך מאי 08, 2024 10:59 pm די ערשטע מאל וואס איך זעה די אשכול איז אפשר טאקע וועל איך דא קלארער ווערן, איך האב אים אפאר קשיות וואס שטערן מיר אז ס'לאזט מיר נישט זיין רוהיג אין אויב איינער האט תירוצים אדער ווייסט פון איינער וואס קען מיר אויסקלארן איין וועג צו די אנדערע ביטע לאז מיר וויסן

צווישן מיינע קשיות זענען...

א. פארוואס בין איך א איד?

ב. סדא נאך אפאר טויזנט רעליגיעס, וואס שרייען אז זיי פארמאגן די אמת, בין איך פונקט געבוירן ביי די אמתע?

ג. וויאזוי קען זיין אז סאיז נישט דא קיין איין סייענטיסט וואס האלט אז די וועלט איז אלט אינטער מיליאנען יאר?

ד. האלטן א מענטש פארקנעכטעט אנטקעגן זיין ווילן איז אומראליש! די תורה לאזט דאס.

ה. שניידן קעפ פון בעיביס אין פרויען איז אומראליש, די תורה האט געהייסן דאס טוען

כגיי זיין העפי צו הערן ענטפערס אין הלוואי גיי איך קלאר ווערן

א. ווייל ביסט געבוירן צו א אידישע מאמע.

ב. אידישקייט איז די איינציגסטע רעליגיע וואס קלעימט אז ס'האט זיך אנגעפאנגען מיט א גילוי אלוקים פארנט פון מיליאנען מענטשן. דאס איז אן אדווענטידזש וואס אידישקייט האט איבער סיי וועלכע אנדערע רעליגיע.

ג. ס'איז יא דא געציילטע, אלעמאל זענען דא סייענטיסטן וואס גייען קעגן די שטראם. אבער באמת קען מען האלטן סיי אז די תורה איז אמת, און אויך האלטן אז די וועלט איז מער ווי 6,000 יאר. ס'איז דא פארשידענע מהלכים, זיך נאר אביסל ארום אין די קאווע שטיבל אשכולות, מען האט שוין גאר אסאך אויסגעשמועסט דא.

ד. קודם כל, אפילו ס'איז טאקע אוממאראליש, אין יענע צייטן האט יעדער געהאט קנעכט און זיך אויפגעפירט גאר ברוטאל צו די קנעכט. די תורה איז כאטש געקומען און געמאכט געזעצן זיך אויפצופירן שיין צו זיי. זאת ועוד, וואס איז טייטש אז ס'איז אוממאראליש? אז די תורה זאגט אז מען מעג, דאן איז עס יא מאראליש. אן תורה און גאט זענען מיר דאך סתם צעלן וואס זענען דא ביי עקסידענט, און מאראל איז סתם א אויסגעטראכטע זאך וואס אונז מענטשן מיט געפילן האבן ערפינדן.

ה. שוין פארענטפערט מיט די פריערדיגע אות ד.

מיין ערשטע תגובה דא. שלום עליכם.

סתם נקודה למחשבה

שמן, בעצם האסטו גוט געענטפערט, אבער מיט אות ד האסטו מיר געמאכט טראכטן אביסל.

דהיינו, אז זינט מאראל איז א ראיה צו גאט, איז דאס אליין א קשיא, אז אויב דער מענטש,'ס נפש [-מאראל] פילט אז דאס איז נישט מאראליש, איז וואזוי קען זיין אז גאט [-שיצר את הנפש שלו] זאל זאגן עפעס וואס איז קעגן מאראל.
די אנדערע קשיא וואס באדערט פאר אסאך, אז די וואס טענה'ן אז זיי קענען נישט מיט פרויען, איז, הייסטעס אז זיי האבן נישט קיין פלאץ אין גאטס געזעצן? העמיר נישט מאריך זיין.

-
בעצם זעה איך נישט וויאזוי איינער זאל זיין א מאמין אן דעם אז ער זאל האבן אן הכרה אז סאיז דא א גאט, דאס איז עפעס וואס א מענטש דארף פיהלן דיפ דאון, אז סאיז נישט סתם אז מזעמיר עפעס צעלן ביי עקסידענט.
נאכדעים קען מען אנהייבן צו מאכן סענס אז די תורה איז די וועג וויאזוי גאט האט זיך באוויזן וכו' אין ממעג בלייבן מיט קשייות מזאגט דאך נאך פון די פריערדיגע 'א גאט וואס איך קען משיג זיין איז קיין גאט נישט'. עפעס אזוי.
נו שוין.

אפשר פונקט פארקערט קודם גלייב אז די תורה איז אמת נאכדעם קענסטו גלייבן אין א גאט .

ווייל אן די תורה איז מאן יימר סאיז דא א גאט? אנע תורה פארוואס דארפסטו גלייבן אין א גאט? הא?

שמן למאור האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 4:28 pm

פעטער בייטשיקל האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 1:50 pm

שמן למאור האט געשריבן: ↑דאנערשטאג מאי 09, 2024 12:06 am

יאנקל בעל העגלה האט געשריבן: ↑מיטוואך מאי 08, 2024 10:59 pm די ערשטע מאל וואס איך זעה די אשכול איז אפשר טאקע וועל איך דא קלארער ווערן, איך האב אים אפאר קשיות וואס שטערן מיר אז ס'לאזט מיר נישט זיין רוהיג אין אויב איינער האט תירוצים אדער ווייסט פון איינער וואס קען מיר אויסקלארן איין וועג צו די אנדערע ביטע לאז מיר וויסן

צווישן מיינע קשיות זענען...

א. פארוואס בין איך א איד?

ב. סדא נאך אפאר טויזנט רעליגיעס, וואס שרייען אז זיי פארמאגן די אמת, בין איך פונקט געבוירן ביי די אמתע?

ג. וויאזוי קען זיין אז סאיז נישט דא קיין איין סייענטיסט וואס האלט אז די וועלט איז אלט אינטער מיליאנען יאר?

ד. האלטן א מענטש פארקנעכטעט אנטקעגן זיין ווילן איז אומראליש! די תורה לאזט דאס.

ה. שניידן קעפ פון בעיביס אין פרויען איז אומראליש, די תורה האט געהייסן דאס טוען

כגיי זיין העפי צו הערן ענטפערס אין הלוואי גיי איך קלאר ווערן

א. ווייל ביסט געבוירן צו א אידישע מאמע.

ב. אידישקייט איז די איינציגסטע רעליגיע וואס קלעימט אז ס'האט זיך אנגעפאנגען מיט א גילוי אלוקים פארנט פון מיליאנען מענטשן. דאס איז אן אדווענטידזש וואס אידישקייט האט איבער סיי וועלכע אנדערע רעליגיע.

ג. ס'איז יא דא געציילטע, אלעמאל זענען דא סייענטיסטן וואס גייען קעגן די שטראם. אבער באמת קען מען האלטן סיי אז די תורה איז אמת, און אויך האלטן אז די וועלט איז מער ווי 6,000 יאר. ס'איז דא פארשידענע מהלכים, זיך נאר אביסל ארום אין די קאווע שטיבל אשכולות, מען האט שוין גאר אסאך אויסגעשמועסט דא.

ד. קודם כל, אפילו ס'איז טאקע אוממאראליש, אין יענע צייטן האט יעדער געהאט קנעכט און זיך אויפגעפירט גאר ברוטאל צו די קנעכט. די תורה איז כאטש געקומען און געמאכט געזעצן זיך אויפצופירן שיין צו זיי. זאת ועוד, וואס איז טייטש אז ס'איז אוממאראליש? אז די תורה זאגט אז מען מעג, דאן איז עס יא מאראליש. אן תורה און גאט זענען מיר דאך סתם צעלן וואס זענען דא ביי עקסידענט, און מאראל איז סתם א אויסגעטראכטע זאך וואס אונז מענטשן מיט געפילן האבן ערפינדן.

ה. שוין פארענטפערט מיט די פריערדיגע אות ד.

מיין ערשטע תגובה דא. שלום עליכם.

סתם נקודה למחשבה

שמן, בעצם האסטו גוט געענטפערט, אבער מיט אות ד האסטו מיר געמאכט טראכטן אביסל.

דהיינו, אז זינט מאראל איז א ראיה צו גאט, איז דאס אליין א קשיא, אז אויב דער מענטש,'ס נפש [-מאראל] פילט אז דאס איז נישט מאראליש, איז וואזוי קען זיין אז גאט [-שיצר את הנפש שלו] זאל זאגן עפעס וואס איז קעגן מאראל.
די אנדערע קשיא וואס באדערט פאר אסאך, אז די וואס טענה'ן אז זיי קענען נישט מיט פרויען, איז, הייסטעס אז זיי האבן נישט קיין פלאץ אין גאטס געזעצן? העמיר נישט מאריך זיין.

-
בעצם זעה איך נישט וויאזוי איינער זאל זיין א מאמין אן דעם אז ער זאל האבן אן הכרה אז סאיז דא א גאט, דאס איז עפעס וואס א מענטש דארף פיהלן דיפ דאון, אז סאיז נישט סתם אז מזעמיר עפעס צעלן ביי עקסידענט.
נאכדעים קען מען אנהייבן צו מאכן סענס אז די תורה איז די וועג וויאזוי גאט האט זיך באוויזן וכו' אין ממעג בלייבן מיט קשייות מזאגט דאך נאך פון די פריערדיגע 'א גאט וואס איך קען משיג זיין איז קיין גאט נישט'. עפעס אזוי.
נו שוין.

פון וואו נעמסטו די הנחה אז מאראל איז א ראיה צו גאט? איך האב שוין געהערט געוויסע אפאלאגעטער ניצן די סברה פאר א ראיה אבער באמת איז עס גאר א שוואכע ראיה. מאראל איז געפילן, וויאזוי ניצט מען געפילן צו פראוון עפעס? די עוועלוציע פראצעדור האט געמאכט אז באשעפענישן זאלן קערן איינער פארן אנדערן ווייל אזוי האט מען די מערסטע סוקסעס פאר סערווייוועל, וויאזוי פראווט דאס גאט?

און די אזוי געריפנע ראיה ווערט טאקע מופרח ווען מען זעט אז גאט הייסט טון זאכן וואס זענען קעגן אט דעם אריינגעבאקענע געפיל פון מאראל.

גראדע האב איך נאר געזען קריסטליכע אפאלאגעטער ניצן די סברה פאר א ראיה, איך בין טאקע נייגעריג אויב אידישע אפאלאגעטער ניצן עס אויך. (איך רעד נישט פון די היינטיגע מחזירי בתשובה וואס ניצן אלעס פון די קריסטן, איך רעד פון אמאליגע ספרי חקירה. @מי אני יש כזה דבר?)

בנוגע דיין צווייטע פראגע. פינקט ווי מען פארשטייט סתם אזוי דעם געדאנק פון נסיונות, קען מען דאס אויך פארשטיין. פאר איינער געבט די באשעפער גרינגערע נסיונות, און פאר איינעם שווערערע. ס'איז דא אסאך פרומע געי'ס וואס מוטשענען זיך טאקע אין א סטרעיט רילעישנשיפ, אבער למעשה לעבן זיי אזוי, האבן קינדער, און שטעלן אויף שיינע משפחות. זייער עבודה איז צו טון די מצוה פינקט ווי מענטשן טוען אנדערע שווערע מצות... נישט יעדע מצוה איז גרינג...

ביסט גאר שטארק גערעכט מיט דיין אויספיר. כדי צו גלייבן מוז מען 'שפירן' אז ס'איז אמת. ראיות קען מען ברענגען אגאנצן טאג אויף ביידע צדדים און קיינמאל נישט פארטיג ווערן. נאך אלע מעשיות דארף מען נאכאלץ צוקומען צו דעם בעסטע ראיה פון אלעמען, "מען שפירט אז ס'איז דא עפעס העכערס" "מען שפירט גילוי אלוקית". אדער ווי די קריסטן ריפן עס "איך שפיר די האלי ספיריט" אדער ווי אטעאיסטן ריפן עס "הומען ביאינגס זענען זייער גאליבל און שפירן זאכן וואס זענען אבי איינרעדענישן".

שמן למאור האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 4:28 pmדי אזוי געריפנע ראיה ווערט טאקע מופרח ווען מען זעט אז גאט הייסט טון זאכן וואס זענען קעגן אט דעם אריינגעבאקענע געפיל פון מאראל.

גראדע האב איך נאר געזען קריסטליכע אפאלאגעטער ניצן די סברה פאר א ראיה, איך בין טאקע נייגעריג אויב אידישע אפאלאגעטער ניצן עס אויך. (איך רעד נישט פון די היינטיגע מחזירי בתשובה וואס ניצן אלעס פון די קריסטן, איך רעד פון אמאליגע ספרי חקירה. @מי אני יש כזה דבר?)

יאנקל בעל העגלה האט געשריבן: ↑מיטוואך מאי 08, 2024 10:59 pm די ערשטע מאל וואס איך זעה די אשכול איז אפשר טאקע וועל איך דא קלארער ווערן, איך האב אים אפאר קשיות וואס שטערן מיר אז ס'לאזט מיר נישט זיין רוהיג אין אויב איינער האט תירוצים אדער ווייסט פון איינער וואס קען מיר אויסקלארן איין וועג צו די אנדערע ביטע לאז מיר וויסן.

צווישן מיינע קשיות זענען...

פארוואס בין איך א איד?

ס׳דא נאך אפאר טויזנט רעליגיעס, וואס שרייען אז זיי פארמאגן די אמת, בין איך פונקט געבוירן ביי די אמת׳ע?

וויאזוי קען זיין אז סאיז נישט דא קיין איין סייענטיסט וואס האלט אז די וועלט איז אלט אונטער מיליאנען יאר?

האלטן א מענטש פארקנעכטעט אנטקעגן זיין ווילן איז אומראליש! די תורה לאזט דאס.

שניידן קעפ פון בעיביס אין פרויען איז אומראליש, די תורה האט געהייסן דאס טוען

כגיי זיין העפי צו הערן ענטפערס אין הלוואי גיי איך קלאר ווערן

מי אני האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 5:33 pm

שמן למאור האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 10, 2024 4:28 pmדי אזוי געריפנע ראיה ווערט טאקע מופרח ווען מען זעט אז גאט הייסט טון זאכן וואס זענען קעגן אט דעם אריינגעבאקענע געפיל פון מאראל.

גראדע האב איך נאר געזען קריסטליכע אפאלאגעטער ניצן די סברה פאר א ראיה, איך בין טאקע נייגעריג אויב אידישע אפאלאגעטער ניצן עס אויך. (איך רעד נישט פון די היינטיגע מחזירי בתשובה וואס ניצן אלעס פון די קריסטן, איך רעד פון אמאליגע ספרי חקירה. @מי אני יש כזה דבר?)

נישט וואס איך ווייס. די ערשטע דאס צו (כמו) נוצן איז געווען טאמאס אקינאס.

אגב, די ארגומענט פון מאראליטעט איז אביסל מער אבסטראקט, וממילא ווערט עס נישט דייקא אפגעפרעגט פון אומאראלישע ציוויים. מיינענדיג, די (אנגעבליכע) ראיה ארבעט אז טאמער נעמט מען אָן ‏מאראלישע ריעליזם, והיינו אז עס זענען דא אבּיעקטיווע און אנטאלאגישע עכטע סטאנדארטן פון התנהגות וואס זענען אומאפהענגיג בהסכמתן של בני אדם (וואס לדוגמא איז נישט ברור אז דער רמב״ם האט געהאלטן אזוי), יהיו מה שיהיו, דאן מוז (לכאורה) זיין א ג-ט ומחוקק וואס איז די גרונט פאר אט די אביעקטיווע מאראלישע פאקטן. והשתא דאתית להכי קען מען גרינגער גיין מיט א דיוויין קאמענד טעאריע שיטה, וועלכעס האלט אז דאס וואס מאכט עפעס ״מאראליש/ריכטיג״ איז נישט מער ווי דעם אז דאס איז ״‏רצון ה׳״, וממילא הפה שאסר הוא הפה שהתיר.

שמן למאור האט געשריבן: ↑מוצ"ש מאי 11, 2024 10:09 pmס'ווערט יא מופרח, ווייל אויב דיין גאנצע ראיה איז געבויעט אויף א פילינג פון מאראלישקייט, דהיינו אז די פילינג פילט זיך אזוי אמת אז עס מוז זיין אז עס קומט פון גאט. דאן אויב קומט גאט און זאגט קעגן דעם פילינג, דאן איז פשט אז די גאנצע פילינג איז פאלטש און מען קען נישט בויען אויף דעם מעיקרא.

מי אני האט געשריבן: ↑מוצ"ש מאי 11, 2024 11:07 pm

שמן למאור האט געשריבן: ↑מוצ"ש מאי 11, 2024 10:09 pmס'ווערט יא מופרח, ווייל אויב דיין גאנצע ראיה איז געבויעט אויף א פילינג פון מאראלישקייט, דהיינו אז די פילינג פילט זיך אזוי אמת אז עס מוז זיין אז עס קומט פון גאט. דאן אויב קומט גאט און זאגט קעגן דעם פילינג, דאן איז פשט אז די גאנצע פילינג איז פאלטש און מען קען נישט בויען אויף דעם מעיקרא.

די ארגומענט איז אז מ'האלט אז די פיהלינג פון מאראלישקייט איז באגרונדעט אין עפעס ממשות'דיג. און אט די ממשות איז "ג-ט". דאס מיינט אבער נישט אז "מאראל = ג-ט" (וואס אין אזא פאל איז עס טאקע א פירכא ווען עפעס פון דעם מושג פון "ג-ט" איז דערקעגן). נאר איידער אז "מאראל" איז באגרונדעט אין "ג-ט" וואס איז מחוצה לה למאראל. אין אנדערע ווערטער, די ארגומענט איז אז ג-ט באגרונדעט מאראל, אבער נישט פארקערט. לאגיש גערעדט:
מאראל ← ג-ט
וואס מיינט אז אויב איז דא מאראל (אין א ממשות'דיגן זין וואס דארף א באגרינדונג), דאן איז דא ג-ט (וואס באגרונד דאס)

אבער דאס מיינט נישט אז איר קאנווערס איז אמת:
ג-ט ← מאראל
אז אויב איז דא ג-ט, איז דאן בהכרח דא מאראל.

אין קורצן, די ארגומענט זאגט נאר אז עס א קאנטינדזשענט "גראַדע": גראַדע זעהן מיר אז מאראל האט א באגרינדונג (עכ"פ אויב האלט מען אזוי), און די באגרינדונג איז דאן ג-ט. אבער דאס זאגט נישט אז ג-ט איז א גוטער אדער מאראליש. עס זאגט נאר אז "גראדע" באגרונדעט ער (די אלגעמיינע פיהלינג) און מאראל בכלליות (ווייל דאס איז די איינציגסטע זאך וואס קען דאס באגרונדען; עכ"פ לויט די ארגומענט). אבער עס זאגט נישט אז ער איז אפהענגיג אדער געבינדן דערין, און אז ער קען דאס נישט טוישן (און די פיהלינג דערפון) ווען אימער ער וויל און מאכן יוצאי מן הכלל וכדומה. (און אט דאס איז דאך דיוויין קאמענד טעאריע.)

ס'האט קלאנגען פון די מבוכה של הפילוסופים בימי הביניים, צי א מלך קען גיין קעגן די געזעצן וואס ער אליין פארמולירט. און דאס ווערט נאך שטערקער ווען עס איז די רעדע פונעם יוצר פונעם גאנצן סיסטעם ופּראגראם וכל מה שבה בכלל.

יעצט, ווי איך האב געזאגט, אויב איז טאקע נישטא קיין באגרינדונג פאר מאראל, דאן הייבט זיך די ארגומענט טאקע נישט אָן. די שאלה איז צי דאס אז ג-ט באפעהלט אימאראל ווייזט דייקא אז מאראל בכלליות האט נישט קיין גרונט? לענ"ד איז דאס א נאַן-סעקוויטור.

וחי בהם האט געשריבן: ↑זונטאג מאי 12, 2024 7:03 am קדושה איז אַ רעאַליסטישע זאַך, איר וועט קענען זען מיט דיין חוש דעם חילוק צווישן די נאַש פון אַ איונגערמאן אעובד ה', און פאַרגלייַכן עס צו איינער פון די לעפּיש גאַס וואס טוט וואָס זיין האַרץ גלוסט.

אבער וואָס, די סתירות צווישן וויסנשאַפֿט און וואָס שטייט אין דער תורה זענען שווער.

און בדרך אפשר: אונזערע הייליגע אבות מאברהם ביז משה רבינו האבן נישט געקענט פארטראגן די עבודה זרה פון תרח און טומאות מצרים און זייער אינטואיציע האט געצויגן א געטליכע תורה וואס איז געאייגנט פאר די וואס ווילן ווייטער ממשיך זייער וועג.

https://kaveshtiebel.com/viewtopic.php? ... 94#p532112