קאווע שטיבל

[justify][tag]שמעקעדיג[/tag], איך פיל מיך אביסל נער'יש דאס צו שרייבן, אבער ערגעץ אין די טיפע קעמערליך פון מיין מח ליגט פארלייגט וואס איך האב געזעהן יארן צוריק אין אריז"ל (או בסידור או בכתבים) איבער דער מאמר חז"ל. די אר"י איז מסביר אז די הרהורי עבירה ליגן אזוי ערגעץ נישט אהין און נישט אהער, וממילא א"א להחזירה לשרשה. משא"כ די עבירה אליינס, אין די עולם וואס עס געפונט זיך קען מען עס מחזיר זיין לשרשה דורך די י"ג מכילין דרחמים כידוע. בקיצור, טראץ דעם וואס די הרהור עבירה איז נישט ערגער ווי די עבירה איז עס אבער יא קשה מעבירה צוליב דעם וואס מען קען נישט צוריק גיין צו די מצב פון פאר די הרהור, כאילו לא היה.

איך געדענק, ווען כ'האב געזעהן דער אויבן דערמאנטע אריז"ל האב איך געפרעגט איינער פון מיינע רביס, אויב אזוי, פארוואס זאל איך נישט מוציא מן הכח אל הפועל זיין א יעדע הרהור עבירה? אויב לאז איך עס ביים הרהור וועל איך אלעמאל בלייבן מיט א פלעק? (בחור'ישע דאגות..... ) ער האט מיר מסביר געווען עפעס א מהלך ע"פ קבלה ווי אזוי מען קען עס יא מחזיר זיין לשרשה, כ'געדענק נישט פונקטלעך. לפי"ז איז צוריק שווער די מאמר חז"ל.

אגב, איינער איז אמאל געקומען צום צאנז'ער רב און האט איבערגעלאזט א ספר פאר א הסכמה. די צאנז'ער רב איז ארויס פאר א מינוט און ווען ער איז צוריק געקומען האט ער געזעהן ווי די גארליצער רב ווארפט ארויס די ספר פון די פענסטער. ווען די צאנז'ער רב האט אים געפרעגט פארוואס ער האט עס געטון, האט די גארליצער רב ערקלערט אז ער האט געזעהן אן אינטערעסאנטע ווארט אינעם ספר. די מחבר האט מסביר געווען וואס איז פשט אז אזעלכע הייליגע צדיקים ווי ראובן, יהודה, דוד ושלמה האבן געזינדיגט, און נאך דערצו אזעלכע הארבע עבירות? נאר היות הרהורי עבירה קשה מעבירה, און ס'האט זיך געמאכט ביי די צדיקים א הרהור, האבן זיי עס נישט געוואלט לאזן ביים הרהור, נאר זיי האבן עס אויסגעפירט למעשה. האט די גארליצער אויסגעפירט, "בשעת'ן ליינען דער ווארט איז מיר אריין א הרהור ארויס צו ווארפן די ספר פון פענסטער, האב איך עס נישט געוואלט ח"ו לאזן ביים הרהור האב איך עס תיכף ומיד ארויס געווארפן".


.[/justify]

אפשר איז עס אין די בחינה ווי תלמידים פון איינע פון די צדיקים האבן געפרעגט זייער רבי'ן, אז לויט ווי מיר ווייסן פון די מקובלים זענען דאך אלע נשמות געווען נכלל אין אדם הראשון, טא ווי אזוי האט דעם רבי'ן נשמה צוגעלאזט אדם צו עסן פון עץ הדעת? האט דער רבי גענטפערט, ענדערש זאל אדם עובר זיין אויף א צווי פון גאט וויי איידער א גאנץ לעבען זיך דרייען מיט מחשבות אז מי יודע וואספארא פעט שטיקל איך האב פארפאסט דארט אינעם עץ הדעת.

וכל חטאת עמך בית ישראל תשליך במקום אשר לא יזכרו ולא יפקדו ולא יעלו על לב לעולם...
איר הערט? א טריפעלטן לשון. לא יזכרו. ולא יפקדו. ולא יעלו על לב לעולם!!! קיינמאל! גענצליך פארשוואונדן פון די מאפע, נישטא קיין וועג אויף צוריק!
וויפיל מאל האבן מיר איינגעריסן דערויף סליחות? תשליך? יום כיפור?

און פלוצלינג קומט סוכות, זאגט מען "ראשון לחשבון עוונות", מען נעמט אפיר די עבירות, און זיי ווערן זכיות.
פון וואו נעמט מען זיי? זיי זענען דאך שוין מבוער געווארן מן העולם?

שמעקעדיג האט געשריבן:וכל חטאת עמך בית ישראל תשליך במקום אשר לא יזכרו ולא יפקדו ולא יעלו על לב לעולם...
איר הערט? א טריפעלטן לשון. לא יזכרו. ולא יפקדו. ולא יעלו על לב לעולם!!! קיינמאל! גענצליך פארשוואונדן פון די מאפע, נישטא קיין וועג אויף צוריק!
וויפיל מאל האבן מיר איינגעריסן דערויף סליחות? תשליך? יום כיפור?

און פלוצלינג קומט סוכות, זאגט מען "ראשון לחשבון עוונות", מען נעמט אפיר די עבירות, און זיי ווערן זכיות.
פון וואו נעמט מען זיי? זיי זענען דאך שוין מבוער געווארן מן העולם?

חטאת מיינט מען דאך שגגות. עוונות דאס איז במזיד. או יאמר, קענסט לגמרי ארויסרייסן די בראוזינג היסטאריע. פארמעק אלצדינג, אויף די בעסטע מהלך וואס איז שייך. נישטא מער. ס'קומט אבער פיר טאג דערויף אונטער א גלעזל וויין, הייבט זיך א פריש היסטארי בלעטל. טראכט איך יעצט אז "עוונות" איז מלשון "עונה". צווישן יום כיפור ביז סוכות איז מען טאקע פארנומען, אבער ס'קומט סוכות, איז ראשון לחשבון. ודו"ק.

באמת, איך האב שוין געטראכט וועגן דעם חילוק הלשון פון חטאים און עוונות. אבער דערנאך מחליט געווען אז עס קען נישט זיין אז מיר בעטן און רייסן אזוי שטארק איין בלויז אויף אונזערע שגגות, און אויף די זדונות בעהט מען בכלל נישט? פונקט פארקערט, די הייליגע טעג איז דאך תשובה מיראה, ווערן דאך די זדונות נאר כשגגות. ממילא איז דער תירוץ מופרך געווארן מעיקרא ביי מיר. הגם מען בעהט יא, הזדונות והשגגות אתה מכיר.... (אוי עס דערמאנט מיר פון א הונגעריגער מיטן קיטל..)

וואס איז בכלל הושענה רבה וואס גייט דא פאר? מ'האט דאך שוין תשובה געטוען ניין? סדא צוויי יום הדין'ס?? וואטס גויאינג אן?

ונא אל תצרכנו לא לידי מתנת בשר ודם "ולא לידי הלואתם" שלא נבוש ולא נכלם לעולם ועד,וואס איז די בושה אויף יענער וועלט??

יש ליישב בד"א. שהנה בשעה שאדם חוטא פועל בזה ב' פעלות. האחד, גורם צער שכינה ופגם, והשנית, מביא עליו עונש על פעולה הא'. ובזה יש ליישב תמיית חברינו מו"ה ריחא ני"ו בלשון התפלה, אשר לא יזכרו ולא יפקדו ולא יעלו על לב לעולם. הכוונה על הפגם, אבל העונש במקומו עומדת.

או יש לומר איפכא מסתברא. כוונת התפלה הוא על חלק העונש, אבל הפגם קאי וקיים עד ביאת הגואל כמבואר בספרים והיה ה' למלך על כל הארץ וכו. ועל זה נאמר ראשון לחשבון עוונות, שהפגם - הזדונות נעשה לזכיות.

zurich האט געשריבן:וואס איז בכלל הושענה רבה וואס גייט דא פאר? מ'האט דאך שוין תשובה געטוען ניין? סדא צוויי יום הדין'ס?? וואטס גויאינג אן?

די הושענא רבה איז מיר אלע יארן געווען א מיספארשטענדעניש. מען האט אפגעבעהטן די פארכטיגע עשרת ימי תשובה, און אויסגעבעטן א גוט יאר, והא ראי' מיר גייען אהיים מוצאי יום כיפור מיט אזא שמחה וואס כמעט עס טרעפט זיך נישט אינמיטן יאר. מעו האט שוין אפגעזיגלט, ואין אחר מעשה בי"ד כלום. אצינד הייבן זיך אן די ימי השמחה. מען גייט שוין מיטן לולב אים דער הייך צו ווייזן יעדן אז מיר האבן מנצח געווען... ביז יעצט איז געווען תשובה מיראה, עס ווערן נאר זדונות כשגגות, אבער יעצט, אה! תשובה מאהבה, אלעס ווערט זכיות, אזא הויכע מדריגה! אבער פלוצים, נאך 6 געהויבענע פרייליכע טעג, און דער יום הדין האט זיך ווידעראמאל אריינגעריקט! טראץ אין די תורה שטייט ושמחת בחגך אויף אלע 7 טאג סוכות, ווערט דער טאג פארוואנדלט אויף א שרעקעוודיגער טאג, און אויפאיינמאל קען מען זיך נאך יא אויסבעהטן... אויב אזוי, דאן וואס האסטו אזוי פארפירט ביי נעילה?

און וואס פאסירט דען הושענא רבה? אה, דער קעניג גייט אהיים... נו וואס מאכסטו אזעלכע געוואלדעס? קען מען דאך בעהטן אויך חול המועד, בשעת דער קעניג זיצט נאך רואיג! אבער נאך מער, דער קעניג וויל דאך פארבלייבן מיט אונז אויף שמחת תורה, ער קען זיך נישט געזעגענען, ער בעהט זיך, עכבו עמי יום אחד, אלזא גייט ער יא אהיים אדער נישט? און אויב נישט, האבן מיר דאך צייט איינצורייסן ביי די הקפות?

עפעס שטימט נישט דא מיט לאגיק, עס מוז זיין טיפערס.

שמעקעדיג האט געשריבן:באמת, איך האב שוין געטראכט וועגן דעם חילוק הלשון פון חטאים און עוונות. אבער דערנאך מחליט געווען אז עס קען נישט זיין אז מיר בעטן און רייסן אזוי שטארק איין בלויז אויף אונזערע שגגות, און אויף די זדונות בעהט מען בכלל נישט? פונקט פארקערט, די הייליגע טעג איז דאך תשובה מיראה, ווערן דאך די זדונות נאר כשגגות. ממילא איז דער תירוץ מופרך געווארן מעיקרא ביי מיר. הגם מען בעהט יא, הזדונות והשגגות אתה מכיר.... (אוי עס דערמאנט מיר פון א הונגעריגער מיטן קיטל..)

נו, די זדונות האט מען שגגוזירט, און די שגגות (שוין יעצט אינקלוט געוועזענע זדונות אויך) שיקט מען במקום אשר לא יזכרו ולא יפקדו לעולם. נו, הייבט מען יעצט אן א פרישע אקאנט מיט די זדונות באזונדער. ווי מ'זאגט אויף יום כיפור זענען מיר געוועזן אין א ראש, און הגם מיר וואלטן געקענט איינקעשן די זדונות פאר מער, האבן מיר מחליט געוועזן פאר 'עקאנאמי קלעס' אבער פאר שוין פון דא מיטן ערשטן פליגער. יעצט אבער אונטער די הענגעדיגע פרוכט אין בינען איינגעזינקענע האניג, ווילן מיר א סעפרעט אקאוינט. אדער איז אזוי פשט. מ'בעהט דער באשעפער זאל אזוי אוועקווארפן די עבירות, און נאכדעם זאגט מען לאמיר זעהן פון די זעלבע מאטריאל זאלסטו קענען פראדעצירן דאס פארקערטע, אזש קיינער וועט זיך נישט חלום'ן דאס איז אמאל געוועזן עבירות.

zurich האט געשריבן:וואס איז בכלל הושענה רבה וואס גייט דא פאר? מ'האט דאך שוין תשובה געטוען ניין? סדא צוויי יום הדין'ס?? וואטס גויאינג אן?

ווען מיר וועלן ביי זאת חנוכה, דערמאנט מיך אז איך האב א שאלה צו פרעגן... וואס איז בכלל זאת חנוכה וואס גייט דא פאר? מ'האט דאך שוין תשובה געטוען ניין? סדא דריי יום הדין'ס?? וואטס גויאינג אן?

אה, און ווען מיר ועלן האלטן ביי חמשה עשר בשבט, דערמאנט מיך אז איך האב א שאלה צו פרעגן... וואס איז בכלל ט"ו בשבט וואס גייט דא פאר? מ'האט דאך שוין תשובה געטוען ניין? סדא פיר יום הדין'ס?? וואטס גויאינג אן?

אוי, שיעור פארגעסן. ווען מיר וועלן האלטן ביי פורים קטן, דערמאנט מיך אז איך האב א שאלה צו פרעגן... וואס איז בכלל פורים קטן וואס גייט דא פאר? מ'האט דאך שוין תשובה געטוען ניין? סדא פונעף יום הדין'ס?? וואטס גויאינג אן?

וכך היה מונה...

האללוי איטס דיפרענט א קנאפע וואך נאכדעם ווי צוויי חדשים נאכדעם, נישט אזוי?

בד"וו שכוח שמעקעדיג פארן אזוי גיט ארויסברענגען מיין שאלה.

כבין געגאנגן צי אפלאץ חול המעוד האלטן אן א סוכה. וואס איז די הלכה מיין נעקסטע סוכה איז פינעף שעה אוועק דארף איך ווארטען ביז כקים אן דארט?

1) אכילת ארעי פטור
2) הולכי דרכים פטורים מן הסוכה.

3)דרך ארץ קדמה לתורה
4)שמחת יום טוב

1) אכילת ארעי פטור
2) הולכי דרכים פטורים מן הסוכה.

אבל בספר ראש בכותל כתוב במפורש, שאין לאכול חוץ לסוכה כלל, שכן נהגו בכל תפוצות ישראל, ומוטב שירעב את עצמו ולא יאכל כלום עד שיזדמן לו סוכה לאכול בה. ובהגהות חור בראש העיר על זה, דמאן תפיס ליה להעדיף חומרת אכילת ארעי בסוכה נגד מצות סעודת יום טוב, ועונג יום טוב, ואיסור צום ביום טוב. ובשו"ת לב אטום אחר שהביא דברי שניהם, כתב דהיכי דמירתת מדביתהי' ודאי יחוש ולא יכול, דחילי עלויה דין וחי בהם ולא שימות בהם, ומוטב ימות מיתת עצמו ואל ימות מחמת פגעות אשתו, אבל מי שנתברך באשה טובה ומאופקת, ודאי יקיים מצוות שמחת יום טוב כדת וכדין.

והביאום כל ספרי הליקוטים.

געפילטע פיש האט געשריבן:1) אכילת ארעי פטור
2) הולכי דרכים פטורים מן הסוכה.

כ'האב געקאלט מיין דיין און ער האט מיר געזאגט דאס זעלבע אז כ'בין פטור אלץ הולכי דרכים.
כ'זעץ מיך אראפ עסן, די אנדערע אידן וואס קענען נישט הלכה האבן מיר אנגעקוקט כאילו כ'שלאג כפרות מיט געלט.
כ'האב למעשה געדארפט גיין אין א זייט, ווייל די געקוקעכטס איז געווען געפערליך.

נהורא נפישא האט געשריבן:כ'האב זיך אלטץ געוואונדערט וויאזוי די כת הצדוקים האבן כופר געווען אין תחיית המתים ווען ס'שטייט פשטות ארויס מפורש אין פסוק אין דניאל ביים חזון קץ הימין
ורבים מישני אדמת עפר יקיצו אלה לחיי עולם ואלה לחרפות לדראון עולם (דניאל יב ב)
קען מען דען אנדערש לערנען דעם פסוק אדער האבן זיי נישט אנגענומען דעם גאנצען ביבלישן קאנאן ווי מיר האבן די כ"ד כתבי הקדש ?

פארוואס פרעגסטו אונז? זיך אויף עפעס א צדוקי און פרעג עם..

פארוואס זאגען מיר "לדווד ה' אורי" שבת, יום טוב, צווישען שחרית און מוסף און נישט נאך מוסף צוזאמען מיט "עלינו"?
מה דאך, די קהילות וואס זאגען א גאנץ "עלינו" צווישען שחרית און מוסף אז זיי זאגען "לדווד ה' אורי" פארשטיי איך נאך,

דער פטור פון הולכי דרכים גילט אויך אויב מען לאזט זיך ארויס בכוונה תחילה אז עס וועט נישט זיין קיין סוכה, און די מטרת הנסיעה איז נישט מוכרח, נאר סתם אלס שוואוילטאג?

די פוינט איז דאך אלס תשבו כעין תדורו, ממילא איז לכאורה נישט קיין חילוק צוליב וואס מען פארט.