הרה"ק מהר"א מבעלזא זי"ע

[ליטוואק פון בודאפעסט]

היכחיש החי את החי? דער בילגורייא רב'ס דרשה פאר'ן אוועק פארען איז דאך געדרוקט געווארען און ברייט פארשפרייט אויפ'ן אינטערנעט. די בעלזער נגידים פראבירען אפצוקויפען יעדער אריגינעלע קאפי, אבער דער פי.די.ף. קען מען לייכט טרעפען. אין די לעצטע שטיק צייט האלטען די בעלזערס אז מ'קען שוין טוישען די היסטאריא און פארקויפען דער עולם אז דער בעלזער רב האט גאר געהייסען אנטלויפען. א שרד די פראפאגאנדא מאשין האט אזוי שטארק געארבעט, אז נאך פאר די דייטש איז אריין אין אונגארן האט מען שוין מזכה געווען דער עולם מיט דער הערליכע פשט אין וירא מנוחה כי טוב (מנוחה מיינט דער רואיגע לעבען אין אונגארן).

[[NAMELESS]]

איך זאג אלס, אז די בעסטע צייטונג צו ליינען איז 'די צייטונג', שטייצעך די תורה רובריק, און די בעסטע וועכנטליכע ארטיקל איז די אינטערוויו וואס אברהם פרידמאן האלט אפ מיט עלטערע אידן. דארט קומען ארויס אוצרות זהב וכסף - פארשטייט זיך נאר פאר דער וואס פארשטייט וויאזוי צו ליינען צווישן די שורות. די אלטע אידן דערציילן א וועלט פון אמאל, און אברהם פרידמאן צענזורירט נישט גענצליך ווי די אנדערע, אזוי שמעקט מען אביסל וויאזוי עס האט אמאל אויסגעזען.

אלזא, לענינינו. עטליכע וואכן צוריק האב איך געליינט אן אינטערוויו מיט א איד, א מלחמה איבערלעבער, וואס זיין טאטע האט אסאך גע'עסקנ'ט פאר ר' אהר'לע בעלזער ביים קריג. איך האב דארט געליינט א מעשה, וואס איז - פאר מיר עכ"פ - שטארק נוגע צו די אויבנדערמאנטע שמועסן איבער בעלזער רב'ס מהות ותכונות הנפש והמסתעף.

עס איז אן אינטערוויו מיט ר' אברהם קליין, בן ר' יואל, יליד מאטעסדארף - עסטרייך. מדור 'לעצטע עדות', פרשת ראה תשע"ה [#2 פון די אינטערוויו]. ליינט און ליינט איבער:


איינמאל אינמיטן די נאכט, האט מען געהערט קלאפן אויפ'ן טיר פון אונזער הויז. ביים טיר איז געשטאנען א בחור וועלכער איז געשיקט געווארן פונעם רב'ס שטוב, און ער האט געזאגט פאר מיין טאטן אז דער רב בעט ער זאל שנעל אריבערקומען.

ווען מיין טאטע איז געקומען צום רב, האט דער רב אים אריינגערופן אין צימער און פארשלאסן די טיר. דער רב האט זיך פערזענליך אומגעקוקט אז קיינער געפינט זיך נישט אין צימער, און ער האט זיך אפילו אונטערגעבויגן בודק צו זיין אונטער די בעט... ווען ער איז שוין געווען זיכער אז קיינער איז נישט דארט סיידן זיי צוויי, האט ער זיך צו אים געוואנדן און געבעטן, ער זאל זען צי ס'איז שייך צו ראטעווען זיין רביצין, וועלכע איז געבליבן אין פוילן!

פאר מיין טאטע האט באטראכט אזא מעגליכקייט, האט ער געפארשט צי די רביצין לעבט נאך, און ס'האט זיך ארויסגעשטעלט אז זי איז שוין ליידער נישט בין החיים.


דאס איז א זאפטיגע שטיקל, ווען יעדע פאראגראף זינגט פאר זיך [[tag]נהורא נפישא[/tag], [tag]מור וקציעה[/tag], וכו']. איך וועל נאר איבער'חזר'ן בקצרה וואס איך האט געכאפט בשעת מעשה:
1. גערופן אינמיטן די נאכט - ס'האט עפעס נישט געקענט ווארטן אויף אינדערפרי.
2. ער זאל 'שנעל אריבערקומען', ווי ס'האנדלט זיך פון א פרישע סומאטוכע וואס פאדערט באלדיגע הילף.
3. פארשלאסן די טיר, אומגעקוקט קיינער איז נישט דארט, זיך אונטערגעבויגן די בעט...
4. געבעטן א פריוואטע פארשטענדליכע טובה, וואס קיינער האט משום מה געמעגט הערן.
5. די גאנצע טובה איז בכלל נישט געווען מעגליך, פון א רוח הקודש שטאנדפונקט.


כ'מיין אז דאס בארירט אלע סארט נקודות וואס זענען אויסגעשמועסט געווארן אויבן, און כ'וויל ווייטער נישט אריינרעדן - נאר דאקומענטירן.

!!!!!!WOW
אזא רשעות האט מען נאך נישט געהערט ביי די גרעסטע מקובלים און כישוף מאכערס
!!Unbelievable

[יהושע חיים]

היכחיש החי את החי? דער בילגורייא רב'ס דרשה פאר'ן אוועק פארען איז דאך געדרוקט געווארען און ברייט פארשפרייט אויפ'ן אינטערנעט. די בעלזער נגידים פראבירען אפצוקויפען יעדער אריגינעלע קאפי, אבער דער פי.די.ף. קען מען לייכט טרעפען. אין די לעצטע שטיק צייט האלטען די בעלזערס אז מ'קען שוין טוישען די היסטאריא און פארקויפען דער עולם אז דער בעלזער רב האט גאר געהייסען אנטלויפען. א שרד די פראפאגאנדא מאשין האט אזוי שטארק געארבעט, אז נאך פאר די דייטש איז אריין אין אונגארן האט מען שוין מזכה געווען דער עולם מיט דער הערליכע פשט אין וירא מנוחה כי טוב (מנוחה מיינט דער רואיגע לעבען אין אונגארן).

אדרבה ווי קען מען דאס שאפן

[[NAMELESS]]

כ'האב שוין באקומען אפאר אנפאלענישען...
היתכן, וויאזוי קענמען אזאנס רעדן, וואס מיין איך וכו' וכו'.

דער אמת איז אז איך בין סתם נאכגעטאנצן די סגנון פון קאווע שטיבל... דא פירט מען זיך אז ווען דער מיט די מייק שרייט, שרייט יעדער נאך, און פונקט דאס האב איך געטון סאו וואס איז שלעכט? אבער לעצם העובדא האב איך מיר נאר אביסל געוואונדערט וויאזוי דער 'איינשטיין' פון ק"ש ה"ה אדמו"ר ר' [tag]אדנירם[/tag] שליט"א האט אריינגעלערנט אזא אונגווארער-קאלעסבורגער פשט אין די מעשה אז דער בעלזער רב האט גאר מורא געהאט פון זיינע אייגענע מענטשן ווייל ער לאזט זיי ווערן אויסגעהארגעט און נאר די אייגענע משפחה האט ער אינזינען. פאלט עם ניט אמאל איין אז דארט האט געהערשט א פחד מות פון די רוצחים הנקראים 'נאציס' און מער האט עם אויסגעפעלט אז דורך דעם חסיד אונטערן טיש זאל דאס ווארט אנקומען ביז דיע רוצחים. נאר די ערשטע זאך וואס האט עם געקענט איינפאלען איז אייניקלעך פון אפאר באבעס, אינקלודעד [tag]מור וקציעה[/tag]'ס וואס זענען דורך געפאלען מיט אומגעלונגענע מופתים... אבער מ'עמיר מלמד זכות זיין און זאגן אז אגב עיוני לא דק, און אויב איינער פון שש'ס חסידים פילן זיך אופענדעד איז דאונ'ט ווארי, איך בין נישט קופערניקוס, איך בין נאר [tag]בן אדם[/tag], און ס'וועט נישט נעמען לאנג ביז ער וועט שופך קיתון זיין אויף מיין פנים.
-----
בד"וו, איך ווייס נישט פארוואס [tag]געוואלדיג[/tag] וואונדערט זיך אזוי...

[ליטוואק פון בודאפעסט]

גראדע האב איך געלערנט פשט פארקערט. אז די גבאים האבען נישט געגליכענט דער רעבעצין, און זיי האבען געקענט ביישטיין אזי זי זאל פארניכטערט ווערען, און דער בעלזער רב האט זיך נישט געקענט פארלאזען אויף זיי און דעריבער האט ער געבעטען הילף פון א פרעמדען.
די רשעות איז פון די שטוב מענטשען, כידוע.

[[NAMELESS]]

און איך האב גאר געהאט געלערנט א דריטע פשט, ענדליך צום אויבנדערמאנטן שמועס איבערן מהות פון בעלזער רב.

כ'האב בכלל נישט געטראכט פון אזא אוממענטשליכע דערהער ווי בן אדם האט דערמאנט. און אגב, כ'בין נישט קיין איינשטיין און נישט קיין אדמו"ר, געלויבט גאט פאר דעם אליינס.

[berlbalaguleh]

אדנירם: איבער די תגובה פון בן אדם וואו ער ציטירט דיין מאמר. ס'איז נישט שייך צו משפט'ן פון די היינטיגע צייטן צו יענע מסוכן'דיגע און יאוש'דיגע טעג וואו א יעדער, אריינגערעכנט גרויסע רבי'ס האבן געציטערט פאר זייער לעבן.
איך האב אלס אינגל געהערט שמועסן אין מיין משפחה מאחורי הפרגוד אז געוויסע מענטשן האבן איבערגעלאזט א קראנקן מאן אין געטא, און זיי אליינס זענען אנטלאפן. איך האב דאך דאמאלס נישט פארשטאנען וואס די דיבורים מיינען. דאס איז געווען א מין פארוואורף פון א גילטי קאנשיענס.
די גרעסערע קשיא איז, וואו זענען געווען די אלע גדולי ישראל. די אזוי-גערופענע בעלי רוח הקודש (אן ארויסשרייבן נעמען.). פארוואס האבן זיי נישט פאראויסגעזעהן דעם אנקומענדן חורבן אויף כלל ישראל, און געהייסן פאר די אידן צו אנטלויפן מאסנווייז ווילאנג מ'האט נאך געקענט. ווייל צו פיהרן אן ארגאניזירטן מיליטערישן קאמף אקעיגן די פארשאלטענע נאציס, ימ"ש איז דאך געווען אוממעגליך. אבער היינט. לאחר המעשה זענען דא א סאך חכמים וועלכע ליינען אריין סיבות און טעמים פארוואס דער חורבן איז געקומען. אויך, טייטלען זיי פינגערס אויף געוויסע גרופעס אקעיגן וועלכע זיי האבן געפיהרט אן אידעאלאגישן קאמף. און זיי פעלשן היסטאריע. און זיי ברעינוואשן די קינדער מיט פאלשע פראפאגאנדע...!

[ירח בן יומו]

די גרעסערע קשיא איז, וואו זענען געווען די אלע גדולי ישראל. די אזוי-גערופענע בעלי רוח הקודש (אן ארויסשרייבן נעמען.). פארוואס האבן זיי נישט פאראויסגעזעהן דעם אנקומענדן חורבן אויף כלל ישראל, און געהייסן פאר די אידן צו אנטלויפן מאסנווייז ווילאנג מ'האט נאך געקענט.

ווייל די אייבישטער פירט די וועלט!!!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

בערעלע, די פראבלעם איז אז איינער פון שש'ס העלדען האט געשריבען א בוך מיט די סארט פינגער טייטלען באשמת מי איז דער האלאקאוסט געקומען. די יורשים האבען עס געדרוקט, מיט זייער א מאדנע נאמען - א הימליכע צודרייטקייט - פארטיידיגען דער באשעפער'ס אויפפיראכץ ביים האלאקאוסט. איינער איז געזעסען לעבען מיר יוכ"פ ביים דאווענען מיט די בוך אונטער זיין מחזור.

מיין קינדער זענען אהיים געקומען פון חדר מיט אט די מיינונג. דער מלמד פון פאראיאר'ן האט מחליט געווען אויסצולערנען די זיבען יעריגע קינדער חובות הלבבות שער הבטחון, וואס דאס איז גראדע אפשר א גוטע זאך. אבער דער מענטש האט זיך באגעגענט מיט'ן חובות הלבבות נישט פון ספרים שאפע, נאר פון דער מחבר פון די אויבענדערמרנטע בוך און ער האט זיי אויך געזאגט מיט א"א זיכערקייט פארוואס היטלער איז געקומען.

איך האב שוין דערמאנט די בוך פון ר' ברוכ'ל מונקאטשער'ס שוועסטער, וואס יעצט איז איהר ערשטע יארצייט געווען. זי דערמאנט דארט אז ווען זי איז אנטלויפען פון פולין קיין אונגארן, ביים ערשטען שטוב ווי זי איז אנגעקומען, האט די פרומער אונגארישע פרוי געזאגט "דו ווייסט פארוואס היטלער איז געקומען? ווייל דו גייסט nail polish". ומה נעני אנן אבתריה?

איך האב געפרעגט א חבר מיינע, אן אייניקעל פון ר' יהושע געלדצעהלער זצ"ל וואס זאגט מען פאר די קינדער נאך אזא מלמד. ער האט גע'ענטפערט "נאכאמזל מ'האט נישט פארציילט דער באבע מעשה פון רעדען ביים דאווענען". בקיצור ר' יהושע האט נישט איבערגעלאזט קיין דרך החינוך וויאזוי אויסצולערנען זיין מיינונג צו קינדער. נישט אז זיינס איז אזוי אויפגעוויזען, אבער כאטש טוט עס קיינער נישט וויי.
[tag]ירח בן יומו[/tag] האקט, מיט א מאדנע גלויבונג. צו וועלכע רעליגיע באלאנגט ער?

[berlbalaguleh]

ליטוואק פון בודאפעסט: מיין הערה איז נישט געווען אלס א קשיא אויף די הנהגה פון באשעפער. נאר אויף די השתדלות בדרך הטבע וואס מ'וואלט יא געקענט טון. און די אלע בעלי רוח הקודש לאחר המעשה האבן, אדער גארנישט געזאגט פאר זייער צאן מרעיתו. אדער האבן זיי מייעץ געווען אז מ'זאלל נישט אנטלויפן. ועוד. זיי האבן געזאגט פאר זייערע עדות אז די צרות וועלכע זענען יא דא, זענען נאר אלס רעזולטאט פון זייערע חטאים עוונות ופשעים. אבער טון למעשה פאר די צרה איז געקומען האבן זיי גארנישט געטון. איז, ממילא קענען די זעלבע מענטשן נישט קומען לאחר החורבן און טייטלען מיט די פינגער און לערנען פשט פארוואס די צרות זענען געקומען.
לגבי לערנען חובות הלבבות שער הביטחון מיט קליינע קינדער פון זיבן יאר איז נישט אזוי געפערליך ווי לערנען קב הישר און ראשית חכמה מיט אכט יעריגע קינדער, וועלכע גייען אהיים ביינאכט און חלומ'ען שרעקליכע חלומות פון מלאכי חבלה וועלכע ווארפן ארום די מענטש אין כף הקלע אזוי ווי א באלל (אזוי האט מיין רבי אין קלאס דאס מסביר געווען.) ס'הייסט די מלאכי חבלה האבן נישט קיין בעסערע ענטערטעינמענט ווי צו שפיללן באלל מיט א מענטש. היינטיגע צייטן וואלט מען אזא רבי געפייערט אין די ערשטע 5 מינוט וואס ער לערנט אזעלכע זאכן מיט קליינע קינדער...!

[תורה ומדע]

פשוט. עס איז נישט געווען ווי צו אנטלויפען. קיין רוסלאנד איז בכלל נישטברור געווען אז מען וועט דארט לעקען האניג אונטערן קומאניסט. קיין אונגארען האט גארנישט געהאלפען אין די ענדע. אין א"י איז מען געשטארבען פאר הונגער דריי מאהל א טאג און מען האט נישט געקענט באקומען א סערטיפיקאט פון די סוכנות. קיין אמעריקע, מען לאזט נישט אריין.. און בכלל, קען מען דען הייסען 10 מיליאן מענשען ובתוכם אנשים נשים וטף אנטלויפען. ווי? וויאזוי? נישטא קיין געלט, עראפלאנען, שיפען, עסען, טרינקען, און מעדעצינען. עס איז קאלט , הייס, און ביטער אויף די וועלט . דער וואס האט א טענה אויף די מנהיגים פון יענע צייט איז פשוט מיסאינפארמירט.

[berlbalaguleh]

תורה ומדע: די נקודה איז, נישט פארוואס די רבנים ומנהיגים זענען נישט אויפגעקומען מיט עפעס אן עצה. נאר פארוואס זיי האבן בכלל נישט גערעדט דערפון. נישט גענומען דעם מצב מיט אן ערנסטקייט. ווען מ'מאכט ווען גרויסע אסיפות, און מ'פארשט נאך גרונטליך דעם מצב, וואלט מען לכה"פ געקומען צו די ריכטיגע מסקנא. אבער די רבנים ומנהיגים פון יענע תקופה האבן אדער גארנישט גערעדט פון דעם מצב. אדער גאר בארואיגט דעם עולם און געזאגט אז א יעדער קען רואיג אנגיין מיט זייער לעבן. און אז דער שווערער מצב איז נאר צייטווייליג. און אפילו דער איצטיגער, שווערער מצב איז אויכעט נאר וועגן די חטאים פונ'ם דור...!
און די זעלבע רבנים ומנהיגים, וועלכע האבן זיך אליינס יא געראטעוועט, קומען נאך די מלחמה און די דעפארטאציעס און פארניכטונגען פון די אידישע קהילות אין אייראפע און לערנען פשט לאחר המעשה פארוואס דער חורבן איז געקומען אויף כלל ישראל. לפענ"ד, האבן זיי נישט קיין רעכט צו מוסר'ן דעם עולם. ווייל זיי האבן פארפאסט א געלעגנהייט פון הצלת עם ישראל. און זיי זאללן כאטש מודה זיין על האמת...!

[התם ומתמם עם תמימים]

תורה ומדע: די נקודה איז, נישט פארוואס די רבנים ומנהיגים זענען נישט אויפגעקומען מיט עפעס אן עצה. נאר פארוואס זיי האבן בכלל נישט גערעדט דערפון. נישט גענומען דעם מצב מיט אן ערנסטקייט. ווען מ'מאכט ווען גרויסע אסיפות, און מ'פארשט נאך גרונטליך דעם מצב, וואלט מען לכה"פ געקומען צו די ריכטיגע מסקנא. אבער די רבנים ומנהיגים פון יענע תקופה האבן אדער גארנישט גערעדט פון דעם מצב. אדער גאר בארואיגט דעם עולם און געזאגט אז א יעדער קען רואיג אנגיין מיט זייער לעבן. און אז דער שווערער מצב איז נאר צייטווייליג. און אפילו דער איצטיגער, שווערער מצב איז אויכעט נאר וועגן די חטאים פונ'ם דור...!
און די זעלבע רבנים ומנהיגים, וועלכע האבן זיך אליינס יא געראטעוועט, קומען נאך די מלחמה און די דעפארטאציעס און פארניכטונגען פון די אידישע קהילות אין אייראפע און לערנען פשט לאחר המעשה פארוואס דער חורבן איז געקומען אויף כלל ישראל. לפענ"ד, האבן זיי נישט קיין רעכט צו מוסר'ן דעם עולם. ווייל זיי האבן פארפאסט א געלעגנהייט פון הצלת עם ישראל. און זיי זאללן כאטש מודה זיין על האמת...!

אויב דאס איז אינגאנצן אייערע פראבלעם, איז לאמיר מגלה זיין א סוד וואס אלע בעלזער'ס חברה ווייסן דערפון, אז מען האט שוין געזעהן ביי די בעלזער רב זצ''ל עטליכע יארן בעפאר די מלחמה אז א שווערע גזירה גייט קומען אויף די יודישע קינדער אין ער האט שווער געארבעט, אין פארארבע'ט מעשים צו מבטל זיין די שרעקליכע גזירה, עס איז דא א געוואלד מיט מעשיות דערפין אין איך גלייב אז אין זייערע גליון אור הצפון איז שוין געוועהן באשריבן דערפון .... אין מסתמא אויך אין די עתיקות אדער אור לנתבתי אין נאך פארשידענע גליונות......

עכ''פ האב איך געהערט פין 'נאראלער רב זצ''ל' אליינס. אז שטיק צייט פאר די מלחמה איז א בעלזער יושב אדורך געפארן זיין שטעטל 'נאראל' האט ער איהם געפרעגט וואס איז נייעס אין בעלז אין וואס זאגט מען דארט בנוגע אויב גייט זיין א מלחמה אדער נישט, האט ער געזאגט אז פין דעם רב האט ער אליינ'ס פארשטאנען אז א ביטערע מלחמה גייט יא קומען, ווייל עפעס א שבת אין יענע תקופה - זייערדיג א מקורב געוועהן אין שטוב פין בעלזער רב - אין א פרייטיג צו נאכט'ס אין שטוב האט ער געזעהן ווי די בעלזער רב לויפט ארום אין שטוב אין זיך געדרייט ווי א פאדעם ארום דער טיש, מיט א געוואלדיגע שנעלקייט א לאנגע צייט, ווען זיין מויל מירמעלט ער ארויס תפילות אין קרעכצן, נאך א שיינע שטיק צייט האט ער פלוצלונג געגעבן א שטעל אפ אויף א שטארקע אופן אין זיך שטארק צוקרעכטץ אין געגעבן א זאג עס איז פארפאלן איך האב געמיינט אז איך האב אויפגעטוהן.. אין פארקלאפט ביידע הענט מיט א מורא'דיגע צובראכנקייט...
האט דער יושב געזאגט פאר די נאראלער רב אז ממילא האב איך געזעהן אין פארשטאנען אז עס גייט קלאר יא קומען א מלחמה וכו'.......
אין דער לעצטע יאר בעפאר די מלחמה האט ער אויך עפעס אויס געדריקט אז ביי די ערשטע וועלט מלחמה איז נאך געוועהן ווי צו אנטלויפן קיין אונגארן אבער ווי וועט מען יעצט קענען אנטלויפן..

מסתמא איז דא נאך אזעלכע זאכן פין די בעלזער רב, אבער איך האב דא געברענגט פין א מקור'יגע מקור דער נאראלער רב זצ''ל א סיפר וואס זאגט אסאך ..

זייטס מיר אלע געזונט...

[berlbalaguleh]

התם ומתמם עם תמימים: איך האב דאך אויסדרוקליך געזאגט אז איך שרייב נישט קיין נעמען. ס'זענען דאך געווען אנדערע גדולי ישראל...פארוואס האבן זיי נישט קלאר ארויסגעזאגט פאר זייער עולם אז ס'גייען קומען שרעקליכע צרות והשמדות אויף כלל ישראל...?!
אן ענליכע מעשה וואס דו פארציילסט האב איך געהערט אויפ'ן חפץ חיים. אז ער האט זיך אמאל פארשפארט אין זיין שטוב פאר לאנגע שעות. ווען ער איז ארויסגעקומען צו עולם, האט ער געזאגט בערך אזוי...פארפאלן. איך האב פרובירט, אבער ס'נישט געגאנגען...!
אויך אויפ'ן שינאווער רב ווערט פארציילט אן ענליכע מעשה. אז אמאל אין א ליל ששי נאך חצות, ווען דער עולם איז געשטאנען אין ביהמ"ד און געשמועסט אין די וועלט אריין. איז ער ארויסגעקומען פון זיין צימער און ר'האט געזאגט...רבותי. זאגטס תהילים, ווייל ס'איז יעצט געבוירן געווארן א גרויסער רשע וואס אויב ער וועט בלייבן לעבן וועט ח"ו זיין גרויסע גזירות אויף כלל ישראל...!
אבער איך האב גערעדט פון מנהיגי ישראל וועלכע האבן געלעבט בשעת די צרות און מלחמות האבן זיך שוין אנגעהויבן אין פוילן און אנדערע פלעצער. און זיי האבן אליינס מיטגעלעבט די אלע שווערע גזירות, האבן זיי נישט געגעבן קיין קלארע הדרכה פאר זייערע קהילות...!

[תורה ומדע]

אנשולדיגטס מיר ר' בערל , אבער איהר רעדט הוילער נער'ישקייטען. ווי געשריבען פריער האבען די רבנים נישט געזעהן אן עצה בדרך הטבע פאר די מאסען עולם. קיין פאליטישע קראפט האבען זיי נישט פארמאגט, געלדט אוודאי נישט, מיטלען צו אנטלויפען אויך נישט. עס איז נישט געווען קיין עצה אדער תבונה נגד דער געפערליכער נאצישע שטן וואס איבער גענומען די וועלט.
וואס יא, מיר מוזען געבען קרעדיט און אסאך הכרת הטוב פאר די גדולים וואס נאכן קריג האבען זיי צובראכענערהייט צוריק אויף געשטעלט א געזעלשאפט פון גארנישט און נאך ארגער.

[תורה ומדע]

זאת ועוד. אויב עס געפונט זיך נישט אן עצה. איז נישט כדאי איבער צושרעקען דעם עולם אז מען וועט זיי אלע רצח'נען קאלט בלוטיגערהייט אפילו ןןען עס איז 100% ברור דעם סוף. דא איז עס נישט געווען ברור ביז טיעף אריין אין 1943 כידוע.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

היכחיש החי את החי? דער בילגורייא רב'ס דרשה פאר'ן אוועק פארען איז דאך געדרוקט געווארען און ברייט פארשפרייט אויפ'ן אינטערנעט. די בעלזער נגידים פראבירען אפצוקויפען יעדער אריגינעלע קאפי, אבער דער פי.די.ף. קען מען לייכט טרעפען. אין די לעצטע שטיק צייט האלטען די בעלזערס אז מ'קען שוין טוישען די היסטאריא און פארקויפען דער עולם אז דער בעלזער רב האט גאר געהייסען אנטלויפען. א שרד די פראפאגאנדא מאשין האט אזוי שטארק געארבעט, אז נאך פאר די דייטש איז אריין אין אונגארן האט מען שוין מזכה געווען דער עולם מיט דער הערליכע פשט אין וירא מנוחה כי טוב (מנוחה מיינט דער רואיגע לעבען אין אונגארן).

אדרבה ווי קען מען דאס שאפן

איך האב עס געזוכט אביסל און געטראפען צו קויפען דא. ס'איז שוין פארקויפט דארט פאר $1330 אבער מ'זעט וואס ס'טוט זיך. ווייטער טרעף איך עס נאך נישט. איך האב עס ערגעץ אויף מיין קאמפיוטער

[אברך משי]

אנטשולדיגט מיר אז כ'בין אנגעקומען אביסל שפעט אין די דוסקאסיע, אבער לדעתי איז [tag]אדנירם[/tag] אינגאנצן נישט גערעכט מיט זיינע הוכחות און קשיות, און איז במחילת כבוד תורתו אביסל געשלאגן געווארן אין די נושא מיט א "דיעה קדומה" קעגן א צדיק וקדוש מאיזה סיבה שיהי' און ער קען נישט פטור דערפון, נאר אנשטאט דעם זעט ער אלעס מיט די טונקעלע ברילן זיינע.

בפרט די מעשה ווי דער בעלזער רב האט זיך אונטערגעבויגן אונטערן בעט צו זען אויב מ'הערט עם נישט אונטער, ווי כמה חברים האבן שוין דא ערווענט איז עס אינגאנצן נישט שווער. ואען ואוסיף אז כ'האב אמאל געהערט פון א עלטערע איד וואס האט געוואוסט אסאך, אז ס'דארט געווען היבש פאליטיק בנוגע צו ראטעווען די רעביצין, ס'קוקט אויס אז יעדער זיץ אויפן וואגן אדער אויפן באן איז געווען געמאסטן און געוואויגן דורך פארשידענע מענטשן מיט פארשידענע אינטערעסן, און זיי האבן פארשטאנען אז גבאים און/אדער די ברודערס קומען פריער איידער די רעביצין מיט אנדערע בני המשפחה. וממילא קשיא מעיקרא ליתא.

ועוד וואס כ'פארשטיי נישט, אז אן ערליכע איד ווערט אינגאנצן נישט געמאסטן לויט זיין 'אישיות' און זיין פערזענליכקייט. אפילו לטענת שש וכל הנלוים אליו, נעמט דאס אלעס נישט אוועק אפי' כמלא נימא פון אלע מדריגות און קדושה זיינע. פאקט בלייבט פאקט אז דער איד האט כמעט גארנישט געגעסן און געטרינקן, און איז כמעט נישט געשלאפן, האט געפירט מיט התנהגות פון א מלאך אלקים (אפי' נאכן אוועקשניידן פופציג פראצענט בתור גוזמאות, בלייבסטו נאך אלץ איבער מיט א ערנסטע פעקל קדושה און צדקות וואס ווייניג קענען זיך פארמעסטן מיט דעם אין די לעצטע צוויי הונדרעט יאר לכאורה) אין פאקט האט ער געוויזן מופתים און איז געווען א זעלטענע פועל ישועות, ליב געהאט יעדער איד מיט א רחמנות שאין לשער וכו' וכו' איך קען נישט אלע סיפורים, כ'בין שוואך אין די נושא. און אלע זייטיגע גשמיות'דיגע און אישיות'דיגע חסרונות מאכן נישט אויס אפילו איין טראפ אין דעם. לשיטתך, מיינסטו דען אז אמשינאווער רבי אין אר"י האט נישט געוויסע אישית'דיגע חסרונות, ווען ער וואלט געווען טויזנט פראעצנט מסודר ווי נארמאלע מענטשן וואלט ער דען געפירט אזא סדר היום? אלא מאי, די קלייניקייטן מאכן נישט אויס ווען מ'רעדט פון אזא אדם השלם און א אדם גדול א צדיק און עובד ה'.

און אויף די קשיא פארוואס ער האט נישט געהייסן אנטלויפן ביי די מלחמה, זע איך אפילו נישט פאר וויכטיג צו רעאגירן, און כ'פארשטיי נישט די מסקנה און די "אלא מאי" וואס מ'וויל בכלל ארויסדרינגן פון דעם.

[[NAMELESS]]

אנטשולדיגט מיר אז כ'בין אנגעקומען אביסל שפעט אין די דוסקאסיע, אבער לדעתי איז [tag]אדנירם[/tag] אינגאנצן נישט גערעכט מיט זיינע הוכחות און קשיות, און איז במחילת כבוד תורתו אביסל געשלאגן געווארן אין די נושא מיט א "דיעה קדומה" קעגן א צדיק וקדוש מאיזה סיבה שיהי' און ער קען נישט פטור דערפון, נאר אנשטאט דעם זעט ער אלעס מיט די טונקעלע ברילן זיינע.

ועוד וואס כ'פארשטיי נישט, אז אן ערליכע איד ווערט אינגאנצן נישט געמאסטן לויט זיין 'אישיות' און זיין פערזענליכקייט. אפילו לטענת שש וכל הנלוים אליו,

זע איך אפילו נישט פאר וויכטיג צו רעאגירן.

איך הייב אן פון דארט וואו דו ביזט מסיים.

לגוף טענותיך ודברי סרק שלך, זע איך אפילו נישט פאר וויכטיג צו רעאגירן. דו זאגסט דיין הרהורי הלב, און איך זאג מיינע. א שאד די וויכוח און צייט. איך וויל יך יא באציען צו צוויי זייטיגע נקודות.


1. 'לטענת שש וכל הנלוים אליו'. איך האב נישט קיין טענות, און איך האב אוודאי נישט קיין 'נלוים אליו'. איך בין נישט קיין אגיטירער, און איך האב נישט אנגעהויבן די דיסקוסיע, און עד היום האב איך נישט קיין עמטליכע מהלך. איך בין פון די 'נלוים' פון מענטשן וואס האבן זיך געוואגט צו מאכן לעכער אין אן אפיציעל 'גאנצע' נקודה.

2. דאס וואס דו זאגסט אז כמדומה בין איך לקוי מיט דעות מוקדמות, איז א טיפיקל JOKER קארטל, וואס זאגט גארנישט חוץ פון 'דו האסט תאוות ממילא ביזטו אן אפיקורס'. כי כי כי. גאונות ממש. פאקטיש אבער, האב איך נישט געהאט קיין שום דעה מוקדמה אויפן בעלזער רב, און אויב עפעס איז פארקערט - כ'האב אלץ געגלייבט אלע מופתים און צדקות און מלאך פערזענליכקייט זיינע, ביז כ'האב אנגעהויבן זיך ספיקא'נען אויף די 'דעה מוקדמה', און כ'בין שוין נישט אזוי זיכער דערין.

ווידער דו, ביזט זיכער געשלאגן אדאנק דיינע דעות מוקדמות, אז דו קענסט נישט פירן קיין דיסקוסיע ווי א מענטש, און אנשטאט אדורכטון די נושא ווי א מענטש, לויפסטו אוועק צו באקוועמע ווינקלען, וואו דו שלעפסט ארויס joker קארטלעך כאוות נפשך, אנשטאט דיעלן מיט די קשיות.


אבער לאז געמאך, ס'איז א שאד די וויכוח. כ'בין נאר געקומען אויסקלארן די צוויי נקודות.

[mevakesh]

אנטשולדיגט מיר אז כ'בין אנגעקומען אביסל שפעט אין די דוסקאסיע, אבער לדעתי איז [tag]אדנירם[/tag] אינגאנצן נישט גערעכט מיט זיינע הוכחות און קשיות, און איז במחילת כבוד תורתו אביסל געשלאגן געווארן אין די נושא מיט א "דיעה קדומה" קעגן א צדיק וקדוש מאיזה סיבה שיהי' און ער קען נישט פטור דערפון, נאר אנשטאט דעם זעט ער אלעס מיט די טונקעלע ברילן זיינע.

ועוד וואס כ'פארשטיי נישט, אז אן ערליכע איד ווערט אינגאנצן נישט געמאסטן לויט זיין 'אישיות' און זיין פערזענליכקייט. אפילו לטענת שש וכל הנלוים אליו,

זע איך אפילו נישט פאר וויכטיג צו רעאגירן.

איך הייב אן פון דארט וואו דו ביזט מסיים.

לגוף טענותיך ודברי סרק שלך, זע איך אפילו נישט פאר וויכטיג צו רעאגירן. דו זאגסט דיין הרהורי הלב, און איך זאג מיינע. א שאד די וויכוח און צייט. איך וויל יך יא באציען צו צוויי זייטיגע נקודות.


1. 'לטענת שש וכל הנלוים אליו'. איך האב נישט קיין טענות, און איך האב אוודאי נישט קיין 'נלוים אליו'. איך בין נישט קיין אגיטירער, און איך האב נישט אנגעהויבן די דיסקוסיע, און עד היום האב איך נישט קיין עמטליכע מהלך. איך בין פון די 'נלוים' פון מענטשן וואס האבן זיך געוואגט צו מאכן לעכער אין אן אפיציעל 'גאנצע' נקודה.

2. דאס וואס דו זאגסט אז כמדומה בין איך לקוי מיט דעות מוקדמות, איז א טיפיקל JOKER קארטל, וואס זאגט גארנישט חוץ פון 'דו האסט תאוות ממילא ביזטו אן אפיקורס'. כי כי כי. גאונות ממש. פאקטיש אבער, האב איך נישט געהאט קיין שום דעה מוקדמה אויפן בעלזער רב, און אויב עפעס איז פארקערט - כ'האב אלץ געגלייבט אלע מופתים און צדקות און מלאך פערזענליכקייט זיינע, ביז כ'האב אנגעהויבן זיך ספיקא'נען אויף די 'דעה מוקדמה', און כ'בין שוין נישט אזוי זיכער דערין.

ווידער דו, ביזט זיכער געשלאגן אדאנק דיינע דעות מוקדמות, אז דו קענסט נישט פירן קיין דיסקוסיע ווי א מענטש, און אנשטאט אדורכטון די נושא ווי א מענטש, לויפסטו אוועק צו באקוועמע ווינקלען, וואו דו שלעפסט ארויס joker קארטלעך כאוות נפשך, אנשטאט דיעלן מיט די קשיות.


אבער לאז געמאך, ס'איז א שאד די וויכוח. כ'בין נאר געקומען אויסקלארן די צוויי נקודות.

שש איך בין גראדע נענטער צו דיין דיעה ווי צו אברךס אבער איך מיין אז מען קען זיך טענהן אויף מער א רעספעקירענדע טון

[דולה ומשקה]

נאך דער פטירה פון בעלזא רב, איז געווארען אויף איהם ארויף געלייגט כאילו ער איז געוועהן "מלאך" א 'מלאך אלקים'...

דער בריסקע רב הגרי"ז זצ"ל וועלעכע האט נישט געקענט דערליידען קיין אויסגעלופטערטע גוזמאות צוליב זיין געוואלדיגע אמת, [בפרט אויף חסידישע רבי'ס...] האט רעאגירט: דו, איך און זיי האבן נישט קיין השגה וואס דאס איז א מלאך, אבער איין זאך איז הכל מודים אז א "אינו מן הברואים" איז ער זיכער געוועהן...

שארף!!

[berlbalaguleh]

.

[[NAMELESS]]

אחר בקשת מחילה מכבוד ר' בערל וועל איך דיר פרעגן ולטעמיך, אויב טענה'סטו אויפן גרי"ז פארן זיך אויסדרוקן אזוי אויפן בעלזער רב, פון וואנעט נעמסטו דעם ביליגן שפראך אויף א איד א ת"ח ממובחרי תלמידי הגר"ח מבריסק וידיד נפש להגאונים ר' ברוך בער ור' אלחנן וועלכער האט אויפגעשטעלט א שיינע פאר תלמידים יראים ושלמים על אדמת אמעריקע, בלויז פאר דעם איינעם סיבה ווייל ס'שמעקט דיר נישט א געוויסע פאליטיק וואס ער האט געהאט מיט א רבי'ן וואס דו האסט מחליט געווען אז ראחד"ל איז נישט געווען דער בר הכי זיך צו דינגען מיט איהם? (אדער סתם אזוי ווייל דו האסט געלייענט זיינע בריוון און ס'איז נישט געווען דיין גלאז טיי...) נישט איך און נישט דו, און לכאורה קיינער, ווייסן נישט וואס דארט איז באמת פארגעקומען. חזור בך.