קאווע שטיבל

רביה''ק זי''ע האט געשריבן:ווער וואלט זיך געגלייבט אז איין משוגענער שטייט אונטער די ביידע ניקס...

תורה ומדע האט געשריבן:

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:און ער האט עס נאר געקענט טון, ווייל עס איז געווען א תורה ודעת אין שטאט, און מאנכע האבן געזוכט בעסער. ער האט עס נאר געקענט טון ווייל רבנים (נאר געציילטע) האבן געשטופט זייער סטאדע אויף בעסערס. ער האט עס נאר געקענט טון ווייל א גרופע בעלעבתים האבן אים געדינגן דערפאר, ווייל זיי האבן שוין געשטרעבט אויף בעסער.

אלס איז געבויט אויף גרופעס פון נעמען לאזע יחידים, טריט נאך טריט.

איך האב פונקט היינט געליינט ערגעץ אז די בוך War and Peace פון Leo Tolstoy איז געבויט ארויס צו ברענגן דער טעזע, אבער פערזענליך ווייס איך נישט דערפון

אוודאי, אין מלך בלא עם.

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:לאמיר קוקן פון דער קוק ווינקל. ווען דער סאטמארער רב לעבט נישט איבער, אדער בלייבט ער עלענד אין א"י מיט א קליין שטיבל אויף רח׳ יואל, וויאזוי וואלט אמעריקא אויסגעקוקט?

א. דער קלויזענבורגער רבי וואלט געהאט א גרעסערע איינפלוס, אבער די פרעמדע וואלטן זיך נישט אזויפיל געקימערט מיט אים וו זיי האבען מיט דער סאטמארער רב. דער שעפערישקייט וואס האט אונז געברענגט מפעל הש"ס וואלט געברענגט נאך זאכן, מסתמא מיט גרעסערע הצלחה, ווייל ךמעשה ארץ ישראל לאזט זיך נישט אזויפיל פון חסדים ווי חו"ל.

ב. דער ליובאוויטשער רבי וואלט מעגליך אלס איבערגענומן. ער האט געהאט די סארט חלום, און א שטארקן צוציאונגס קראפט. נאר וויבאלד עס איז נישט מעגליך, כמעט, צו זיין א ליובאוויטשער באטשי, וואלט ער למעשה נישט געקענט בלייבן רשכבה"ג, אבער פיל מער אנגענומן.

ג. די חשוב׳ע פון דער ערשטען דור וואס איז למעשה געווארען סאטמאר, וואלטען לכאורה געגאנגן צו די ליטווישע לאגער, און געבליבן אין די ישיבה וועלט.

ד. ניו סקווער\באבוב\וויזניץ וואלטען לכאורה געווען א גרויסע פלאפ. נאר ווייל עס איז געווען א ווסמב"ג א שטארקער, האבען זיי געקענט בויען אויף די עקן.

ה. די ארץ ישראל סטיל רעבעלעך סיסטעם, ווי קליינער רביס קענן עכט שבת מאכען פאר זיך, וואלט געבליט מער דאהי. די קלענערע וואלטן מער אנטוויקלט זייער טאלאנטן, און עס וואלט צוגעגעבן צום קאליר פון די געזעלשאפט.

ו. די ליטווישע וועלט וואלט געהאט ווייניגער חומרות, ווייניגער זיך געקימערט מיט ׳חלב סתם׳ וכדו׳. די יעקעס וואלטן ווייטער פראדוצירט זייער חלב ישראל, אבער א דורכשניטליכע ישיבה מאן וואלט עס נישט געזען פאר וויכטיג.

גאלד האט געשריבן:ווער?

איין תירוץ:

דער רבי הקוה"ט רשבכה"ג רבי אברהם יצחק הכהן קוק גאבדק"ק ארץ ישראל איז געווען א POWERHOUSE, זיין באנעמונג, זיין WIT, זיין PERSONALITY. דאס האט געצויגן ווי א מאגנעט.
פארשטייט זיך בנוסף צו דעם, זיין צידקות, גאונות און קדושה ופרישה האט אוואדי נישט געשאט.

Buddy האט געשריבן:

גאלד האט געשריבן:ווער?

איין תירוץ:

דער רבי הקוה"ט רשבכה"ג רבי אברהם יצחק הכהן קוק גאבדק"ק ארץ ישראל איז געווען א POWERHOUSE, זיין באנעמונג, זיין WIT, זיין PERSONALITY. דאס האט געצויגן ווי א מאגנעט.
פארשטייט זיך בנוסף צו דעם, זיין צידקות, גאונות און קדושה ופרישה האט אוואדי נישט געשאט.

אלץ גייט און קומט...

אונטער חכם האט געשריבן:דו מישסט א קוגל, באדי, מען רעדט יעצט פון איין פראקציע, די אזוי גערופענע אלטרא ארטאדאקס, אלע אנדערע פראקציעס האבן זיך אליין שיין געבויט, און וואס זיי האבן נישט מצליח געווען (צו מאכן א בעל תשובה באוועגונג אזויווי אין ישראל) זאלסטו נישט ארויפלייגן אויף סאטמאר און די חרדים.

צפור בודד האט געשריבן:חזקה על באדי צו פארפירן א שמועס איז לאמיר צוריק גיין טו בעיסיקס. דער גאלדענער אדלער (דג"א) איז אוודאי גערעכט און פון סאטמארער פראפאגאנדע און מעשה אגרוף קען מען פירן לאנגע שמועסן. איך וויל נאר אנרירן צוויי נקודות.

1. אויב איז עס אינגאנצן נישט אמת און למעשה איז יעדער איז געווען איש על מחנהו ואיש על דגלו ווי דג"א שרייבט, פארוואס און וויאזוי האט זיך ר' יואליש אזוי שנעל און שטארק אויפבגעבויט? אנהייב די 50'ער יארן איז ער שוין געווען מושל בכפה אין חסידישער אמעריקע. פון וואו האט ער גענומען אזויפיל מענטשן אזוי שנעל מיט אזא מאכט אז יעדער איז געווען על מכונו? דאס מיינט נאך נישט אז ער האט אויפגעבויעט אידישקייט, מדבר שממה וכו' נאר פונדעסטוועגן האט געמוזט זיין ערגעץ וואו א היפשער חלל וואס האט געווארט אויף אים דאס אנצופילן.

ב. דג"א שרייבט אז ער איז געווען דער מלך און דער מושל בכיפה אין אונגארן פארן קריג. דאס לייענט מען אפט נאר איז דאס למעשה אזוי און וואו שטעלט זיך עס אויס? איז עס כאילו ווי זאגן אויף נאכן קריג אז ער איז געווען מושל בכפה ביי דער התאחדות אדער איז עס געווען אויף א ברייטערן פארנעם? און וויפל דערפון איז געווען באמת מחמת גדלותו און וויפל פון זיינע טיטלען און שטעלעס זענען געווען פון זיינע און זיינע נאכפאלגער'ס אגרעסיווע מיטלען?

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:לאמיר קוקן פון דער קוק ווינקל. ווען דער סאטמארער רב לעבט נישט איבער, אדער בלייבט ער עלענד אין א"י מיט א קליין שטיבל אויף רח׳ יואל, וויאזוי וואלט אמעריקא אויסגעקוקט?

א. דער קלויזענבורגער רבי וואלט געהאט א גרעסערע איינפלוס, אבער די פרעמדע וואלטן זיך נישט אזויפיל געקימערט מיט אים וו זיי האבען מיט דער סאטמארער רב. דער שעפערישקייט וואס האט אונז געברענגט מפעל הש"ס וואלט געברענגט נאך זאכן, מסתמא מיט גרעסערע הצלחה, ווייל ךמעשה ארץ ישראל לאזט זיך נישט אזויפיל פון חסדים ווי חו"ל.

ב. דער ליובאוויטשער רבי וואלט מעגליך אלס איבערגענומן. ער האט געהאט די סארט חלום, און א שטארקן צוציאונגס קראפט. נאר וויבאלד עס איז נישט מעגליך, כמעט, צו זיין א ליובאוויטשער באטשי, וואלט ער למעשה נישט געקענט בלייבן רשכבה"ג, אבער פיל מער אנגענומן.

ג. די חשוב׳ע פון דער ערשטען דור וואס איז למעשה געווארען סאטמאר, וואלטען לכאורה געגאנגן צו די ליטווישע לאגער, און געבליבן אין די ישיבה וועלט.

ד. ניו סקווער\באבוב\וויזניץ וואלטען לכאורה געווען א גרויסע פלאפ. נאר ווייל עס איז געווען א ווסמב"ג א שטארקער, האבען זיי געקענט בויען אויף די עקן.

ה. די ארץ ישראל סטיל רעבעלעך סיסטעם, ווי קליינער רביס קענן עכט שבת מאכען פאר זיך, וואלט געבליט מער דאהי. די קלענערע וואלטן מער אנטוויקלט זייער טאלאנטן, און עס וואלט צוגעגעבן צום קאליר פון די געזעלשאפט.

ו. די ליטווישע וועלט וואלט געהאט ווייניגער חומרות, ווייניגער זיך געקימערט מיט ׳חלב סתם׳ וכדו׳. די יעקעס וואלטן ווייטער פראדוצירט זייער חלב ישראל, אבער א דורכשניטליכע ישיבה מאן וואלט עס נישט געזען פאר וויכטיג.

יעקב מענטש האט געשריבן:

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:ה. די ארץ ישראל סטיל רעבעלעך סיסטעם, ווי קליינער רביס קענן עכט שבת מאכען פאר זיך, וואלט געבליט מער דאהי. די קלענערע וואלטן מער אנטוויקלט זייער טאלאנטן, און עס וואלט צוגעגעבן צום קאליר פון די געזעלשאפט.

ה. יא, אבער דאס בויעט נישט קיין אידישקייט

Buddy האט געשריבן:

גאלד האט געשריבן:ווער?

איין תירוץ:

דער רבי הקוה"ט רשבכה"ג רבי אברהם יצחק הכהן קוק גאבדק"ק ארץ ישראל איז געווען א POWERHOUSE, זיין באנעמונג, זיין WIT, זיין PERSONALITY. דאס האט געצויגן ווי א מאגנעט.
פארשטייט זיך בנוסף צו דעם, זיין צידקות, גאונות און קדושה ופרישה האט אוואדי נישט געשאט.

אלץ גייט און קומט...

berlbalaguleh האט געשריבן:

אדמור מקרייניץ זצל האט געשריבן:האט מיך פארציילט א עלטערע יוד אז נאכן קריג עז ער אנגעקומען צום די פי קעמפ ביים קלויזנבורגן רב. ער איז דעמאלטס געגאנגען אנע קאפל נעבעך אזוי ווי רוב היימישע יודן יענע צייט ווען ער האט געטראפן קלויזנבורגע רב האט ער עם אנגעהויבן אויפקלערן אז פאר א סיבה האט ער פין זיין גאנצע משפחה איבערגעלעבט און ער מיז בלייבן יודיש בקיצור ער האט אים מקרב געוועהן דארטן ברוחניות ובגשמיות
זאגט ער מיר אז ער האט צי פארדאנקען קלויזנבורגן רב זיין יודישקייט מיט זיין גאנצע לעבן.

איך האב געוויסט אז ער האט מיט קלויזנבורג גארנישט האב איך אים געפרעגט וואס איז פשט אז ער האט נישט אנגעהאלטן קשר מיט אים פארציילט ער מיר אז ווען ער איז געקומען די ערשטע מאל אויף אמעריקע איז ער אריין צי אים אין ער האט אים אנגעשריגן און געטשעפעט איז ער אוועקגעגאנגען און קיינמאל נישט געגאנגען צי אים נאכאמאל.

דעם עפיזאד ווייזט אביסל וואס די מצב איז געוועהן דעמאלטס בעצם וואלט קלויזנבורגע רב געדארפט זיין פין די גערעסטע רביס געראטעוועט הונדערטע יודן אין יענע צייט. נאר וואסקיינער זיכט נישט אזעלכע רביס
משא"כ סאקמער רב מיט זיין שמייכל אין פרייליכקייט האט ער אגעקויפט די האלבע וועלט אן גארנישט

אדמו"ר מ'קרייניץ: דארט ליגט דער סוד פארוואס דער קלויזנבורגער עולם האט איבערגעלאזט זייער רבי'ן און אריבערגעגאנגען קיין סאטמאר.און ס'איז טאקע א שאד. בכל אופן. א סאך מענטשן פרובירן צו לייגן די שולד פארוואס דער קלויזנבורגער רב זצ"ל האט פארלוירן זיין עולם אויף סאטמאר. נאר דא איז סאטמאר גארנישט שולדיג. ווייל דער קלויזנבורגער רב, נאכ'ן פארשאפן גרויסע געלטער און ארבעטן שווער מחזיר בתשובה צו זיין זייער א סאך פון די נאך מלחמה יתומים און יתומות. האט ער דאהי זיך ארומגעווארפן מיט זיין עולם. און ווען דער סאטמאר'ע רב איז אנגעקומען. און דער עולם האט געזעהן און געהערט דעם חילוק וויאזוי ער נעמט אויף דעם עולם.איז פארשטענדליך אז זיי האבן איבערגעלאזט און געגאנגען קיין סאטמאר. מעגליך אז דאס בייזערן זיך און אומ-פריינטליכקייט פון קלויזנבורגער רב איז געווען א רעזולטאט פון זיינע מיטמאכענישן אין לאגער אונטער די נאציס. אבער דער עולם האט נישט געוואלט וויסן פון קיין תירוצים...!