וועלכע ספרים לערנט איר אסאך, און פארוואס?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דער פלא ביי מיר איז ווי האסטו אזויפיל צייט? אדער האבן מיר אלע גענוג צייט, נאר מיר טון עס פארפאטשקען.

הלוואי וואלט איך געהאט אזויפיל לימודים אין טאג.

[יין שרף]

דער פלא ביי מיר איז ווי האסטו אזויפיל צייט? אדער האבן מיר אלע גענוג צייט, נאר מיר טון עס פארפאטשקען.

הלוואי וואלט איך געהאט אזויפיל לימודים אין טאג.

חומש ומפרשים איז בערך א האלבע שעה א טאג, די דף איז בערך א שעה. דאס איז אינדערפרי (פאר אדער נאך שחרית, ווענדט זיך אין די נץ).

הלכה איז ביינאכט פאר/נאך מעריב א שעה א האלב/צוויי שעה מיט א חברותא.

מען קען געהעריג ארבייטן א פילע טאג אינדערמיט (נישט אז מען ארבייט דוקא.. נאר מען קען..).

[חוקר ודורש]

דף היומי האט אסאך מעלות, אבער איין זאך וואס איז א חסרון לדעתי, דאס איז אז זיי געבן נישט קיין טעג צו חזר׳ן, איך וואלט מציע געווען אז זיי זאלן טוהן ווי תורתך שעשועי פון סאטמאר מהר״א און ווי די אנדערע חסידות׳ן וואס פרייטאג שבת לערענט מען נישט קיין פרישע לימודים, בא שבת בא מנוחה, נאר מען חזר׳ט פון א גאנצע וואך.

[לייבל שטילער]

יין שרף: איך שטום צו צו דיין קלויבן אין ר' שלמה זלמן ז"ל. אזוי גראד און גלאט. א פסק פון איהם שטייגט איבער אסאך אנדערע ביי מיר.

[חוקר ודורש]

איך נוץ 'פסקי תשובות' איבער 'אוצר הלכות' צוליב דעם וואס:
אוצר הלכות ברענגט נישט פון יביע אומר, ציץ אליעזר, הר צבי און נאך גדולי הפוסקים פונעם לעצטן יאר הונדערט, נאר ווייל זייער 'השקפה' (אגב, אן העברעישע ווארט) איז אנדערש ווי די מחבר'ס, איי וואס האט דאס מיט הל' שבת? גיי ווייס...

רבי לייבל: דער פסקי תשובות ברענגט אפי׳ הרב קוק כמה פעמים.
עיין לדוגמה בסימן כ״ז הערה 199 ווי ער צייכענט צו הרב קוק׳ס שו״ת אורח משפט, אזוי אויך אין סימן צ״ח הערה 70, און אין סימן רע״ז סוף הערה 57.

[היסטאריקער]

צופרי פאר׳ן דאווענען א בלאט גמרא רש"י בעיון על סדר תורתיך שעשעי, נאכ׳ן דאווענען די חק און קוק אביסל מפרשים רמב׳ן כלי יקר וכדומה
יארצייטן פון צדיקים (געווענליך פון תלמידי בעש"ט אבער אסאך מאל אנדערע אויך איבערהויפט ראשונים) לערן איך אביסל פוו זייערע ספרים, ביינאכט גיי איך צו א שיעור הלכה זייער קלאר פארגעלערענט דורך א באקאנטער מורי הוראה, א געוואלד ידיעות שוין קונה געווען ב"ה
שבת, גמרא פאר׳ן דאווענען א מוז, תהלים (כנגעים ואהלות) א חיוב, חסידישע ספרים מכל הבאה ליד, געווענליך נועם אלימלך מאור ושמש באמ"ח וכדומה
פארשטייט זיך גייט נישט אריבער א שבת ויו"ט אן לערנען מספרי דבי רב רביה"ק מסאטמאר זי"ע דברי יואל וכדומה, לעצטענס האב איך שטארק הנאה פון "לשון קדשו"
דאס איז בקביעות, וואלט געדארפט לערנען מער אבער שאור שבעיסה מעכב

Sent from my LM-X210CM using Tapatalk

[קאך_לעפל]

לערנען דעם רבי'נס הייליגע ספרים, דערהאלט אונז ביי אידישקייט אין די דאזיגע אחרית הימים. זיינע הייליגע געדאנקן לייטערן אויס אונזער מוחות און שווענקן אויס אונזער הערצער.

[dan]

i have no patients to learn anything besides my daily shiur with my chavrisa, wich i do just to yoitze, its sad that i dont have any interest and i do belive people enjoy it any sugestions?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

i have no patients to learn anything besides my daily shiur with my chavrisa, wich i do just to yoitze, its sad that i dont have any interest and i do belive people enjoy it any sugestions?

וואס האסטו שוין פראבירט? וואס האסטו די מערסטע פיינט געהאט? וואס האסטו דער מערסטע ליעב געהאט (אפילו דאס איז נישט געווען צופיל)? איז עס געווען צו שווער, צו ווייניג נוגע דיין לעבן, אויסגעלאזט צופיל? נישט באקומען קיין אנערקענונג?

עס איז א געוואלדיגע שאד דורכצוגיין די לעבן און טון עפעס טעגליך און נישט ארויסקוועטשן די תוכן דערפון. מיט הנאה וועסטו לערנען בעסער, און באקומען מער הנאה.

[dan]

Thank you for responding, First of all, sorry about my writing, it’s just very difficult to write here in English and I can’t really write in Yiddish, now to the point, I just never Developed a taste for it, in yeshiva, unfortunately, I didn’t learn to much, I did enjoy somewhat gemara like bava kame / bava metzia but I didn’t like really enjoy. Chumash, I like to learn once in a wile but again, not that I enjoy it, its just to take away the guilt that I would have If I don’t learn. Now I do “hate” to learn chasidish sefarim, I feel it’s not meant for us people on earth simply irrelevant. What I did enjoy was, from the chazon ish, on Emunah Bitachon a small sefer

[קאך_לעפל]

Thank you for responding, First of all, sorry about my writing, it’s just very difficult to write here in English and I can’t really write in Yiddish, now to the point, I just never Developed a taste for it, in yeshiva, unfortunately, I didn’t learn to much, I did enjoy somewhat gemara like bava kame / bava metzia but I didn’t like really enjoy. Chumash, I like to learn once in a wile but again, not that I enjoy it, its just to take away the guilt that I would have If I don’t learn. Now I do “hate” to learn chasidish sefarim, I feel it’s not meant for us people on earth simply irrelevant. What I did enjoy was, from the chazon ish, on Emunah Bitachon a small sefer

[left]Lutwak ona Türkçe cevap veriyor, görünüşe göre oyuncak anlamıyor[/left]

[dan]

Thank you for responding, First of all, sorry about my writing, it’s just very difficult to write here in English and I can’t really write in Yiddish, now to the point, I just never Developed a taste for it, in yeshiva, unfortunately, I didn’t learn to much, I did enjoy somewhat gemara like bava kame / bava metzia but I didn’t like really enjoy. Chumash, I like to learn once in a wile but again, not that I enjoy it, its just to take away the guilt that I would have If I don’t learn. Now I do “hate” to learn chasidish sefarim, I feel it’s not meant for us people on earth simply irrelevant. What I did enjoy was, from the chazon ish, on Emunah Bitachon a small sefer

[left]Lutwak ona Türkçe cevap veriyor, görünüşe göre oyuncak anlamıyor[/left]

Umarım sözlerimden rahatsız olmadın, sadece hislerimi ifade ediyorum

[ליטוואק פון בודאפעסט]

אמונה ובטחון פון דער חזו"א איז גאר א געשמאקער ספר. וואס האסטו הנאה געהאט דערפון? אפשר קענסטו טרעפן ענליכע ספרים, אדער ספרים וואס פארברייטערן די שמועס.

חסידישע ספרים זענען געאייגענט פאר געוויסע מענטשן, אבער לא ראי זה כראי זה (נו, פיר אויס. הצד השווה שבהן......), עס איז דא א מאור ושמש וואס איז נישט קיין שפת אמת, וואס איז אויך נישט קיין סלאנימער ספר וואס איז נישט חב"ד ועוד ועוד. חסידיש מיינט אסאך זאכן. און עס איז דא א גרויסע אוצר אחוץ חסידים. ראשונים אחרונים און היינטיגע. טאמער דו זוכסט די 'אנטי-חסיד', פראביר דער אלטער פון קעלם אדער ר' ירוחם לייוואוויץ, חכמה ומוסר און דעת חכמה ומוסר. דאס איז, לענ"ד, היפך החסידות אין עבודת ה'. מ'גריבעלט אונטער דער יצה"ר.

[ישעיה]

עצה טובה פאר חשק, נעם עפעס אן איסור אדער חומרא וואס רעגט דיר שטארק אויף, און טוה עס דורך צו מ'קען אפשר מקיל זיין

[berlbalaguleh]

אמונה ובטחון פון דער חזו"א איז גאר א געשמאקער ספר. וואס האסטו הנאה געהאט דערפון? אפשר קענסטו טרעפן ענליכע ספרים, אדער ספרים וואס פארברייטערן די שמועס.

חסידישע ספרים זענען געאייגענט פאר געוויסע מענטשן, אבער לא ראי זה כראי זה (נו, פיר אויס. הצד השווה שבהן......), עס איז דא א מאור ושמש וואס איז נישט קיין שפת אמת, וואס איז אויך נישט קיין סלאנימער ספר וואס איז נישט חב"ד ועוד ועוד. חסידיש מיינט אסאך זאכן. און עס איז דא א גרויסע אוצר אחוץ חסידים. ראשונים אחרונים און היינטיגע. טאמער דו זוכסט די 'אנטי-חסיד', פראביר דער אלטער פון קעלם אדער ר' ירוחם לייוואוויץ, חכמה ומוסר און דעת חכמה ומוסר. דאס איז, לענ"ד, היפך החסידות אין עבודת ה'. מ'גריבעלט אונטער דער יצה"ר.

אדער דער..."ספר"... מקור ברוך פון ר' ברוך עפשטיין. זון פונ'ם בעל ערוך השולחן. דארט וועסטו אויסער טשאדעלע באדעלע מעשיות טרעפן גאנצע בלעטער מיט קארעספאנדענץ אנגעפולט מיט האס אקעגן חסידים...!

[[NAMELESS]]

הערליך אשכול.

ספרים
ביז צו דער חתונה פלעג איך לערנען גאר אסאך חסיד'ישע ספרים. גערעדט און געשריבן אסאך חסידות און אגדה, ממילא היינט צוטאג'ס, איז אביסל שווערער צו אריינקוקן אין חסידיש'ע ספרים, אויסער ווען איך נעם א חסידיש ספר און איך לערן בכוונה נישט צו קונה זיין, נאר פשוט זיך מדבק זיין מיט'ן צדיק.

אלס בחור טאקע האב איך גרונטליך געענדיגט סידורו של שבת, באר מים חיים, שם משמואל, חידושי הרי"ם, תניא, מדריגת האדם (א מוז שבמוז ספר), ישמח ישראל און אסאך ספרים פון רבי מאטל זילבער (מסילת ישרים שיעורים זענען הערליך) און בלבבי משכן אבנה רוב חלקים.

שם משמואל לערן איך כמעט יעדן שבת, ס'איז זיך צום באלעקן.

נאך דער חתונה האב איך זיך גענומען אביסל מער צו לערנען אינעווייניג ספרי מחשבה, א שטייגער ווי מהר"ל, שפת אמת מער טיפער געלערנט, מכתב מאליהו, פחד יצחק.

אלס בחור פארהערט ב"ה טויזנט בלאט ביי גדולי ישראל, רובא דמינכרא איז געווען מיט תוספות.

היינט צוטאגס, לערנען גמרא אין בית המדרש קומט מיר אן היפש שווער. נעמען אן ארטסקרול שבת נאכמיטאג און דורכטון א סוגי' מיט די הערות אונטן אדער אגדתא איז הערליך. די צום זאכליכע הערות זייערע איז צום באוואונדערן. [אגב, עס האט מיר אמאל געזאגט א איד, אז ער האט גערעדט מיט איינע פון די עורים פון ארטסקרול גמרא, האט אים דער עורך געזאגט, אז דער וועג ווי אזוי מען איז מתרגם און מבאר די גמרא און מען מאכט די הערות, איז אז מ'לערנט עס דורך מיט אפאר חברותות, חברותות פון עטליכע סארטן, שוואכערע און בעסערע, און וועלכע הערות עס פאלט ביי אינמיטן לערנען, קוועטשענישן אדער קושיות, פארשטייט מען פון דעם על פי רוב אז פאר אסאך המון עם לערנען קענען די סארט קושיות שווער ווערן, און לויט דעם באזירט מען די הערות אונטן. כ'ווייס נישט ווי אמת ס'איז, אבער ס'איז א שיינע נקודה].

טור, שו"ע, מג"א, ט"ז און מחצית השקל האב איך אסאך געלערנט אלס בחור און די ערשטע יארן נאך די חתנה, און ליידער ווער איך זייער נערוועז. וויפיל מאל דארף מען אויף איין צורת הדף שו"ע עמוד רעדן פון מלאכה שאי"צ לגופה און פסיק רישי. וכן שמעתי מכמה תלמידי חכמים אז צו לערנען הלכה איז גענונג פסקי תשובות מיט די הערות, אוצר הלכות און די קיצור שלחן ערוך ספרים וכו'.

מנחת חינוך לערן איך אסאך, ס'איז גאר געשמאק. ס'עפנט אויף די אויגן און ווייזט דיר אן מיט'ן פינגער וואס עס איז שווער, וואס מ'דארף פארשטיין און וואו מ'קען אלץ דרייען.

כ'גלייך אסאך מאל פאר א יום טוב מחדש צו זיין אין א סוגי' אדער חסידות. די בעסטע איז ווען פונקט באקומט מען א הארה און נושא און ס'הייבט זיך אן עפעס וועבן. נישט אז מ'זעצט זיך דורך לערנען א סוגי' פון מצוות צריכות כוונה און מ'טרייט נישט צו פארשטייען אדער נאכקוקן וואס מער ספרים און דערנאך שרייבט מען אפ אפאל צעטלעך מיט קאפי פעיסט פון ראשונים און אחרונים מיט א סיכום/תמצית צום סוף.

די ארטיקלען און ספרים פון יעקב ב. פריעדמאן איז צום באלעקן.

כ'פלעג אסאך קוקן אין די ספרים פון אהרן פריעדמאן פון בעלזא, זיין שפראך איז אויסטערליש און זיינע געדאנקען זענען פשוט און יסודות'דיג, ביז כ'האב קענענגעלערנט אז מער ווייניגער איז אלעס איין שורש און יסוד און ס'נישטא צופיל חידושים.

כ'פלעג קוקן אסאך אין לימודים לדעת פון ר' שרגא פליישמאן ביז... כ'האב מיר פארעקלט פון זיין מהלך (שא, מ'טאר נישט אזוי שרייבן אויף א איד, אבער כ'מיין נישט חלילה לקנתר, כ'בין נאר נישט סובל אן איינזייטיגער מענטש).

די סעריע ספרים פון מסילות באור החסידות (אור הצפון - בעלזא) האב איך שטארק געלערנט, ס'איז מייסטערהאפטיג געשריבן, זאפטיג און צום זאך.

שערים אל הפנימים פון ביניש איז געוואלדיג. אסאך געלערנט, א שיעור קבוע געהאט.

דרך כוכב, דער פירוש אויף ליקוטי מוהר"ן פון רי"מ שכטער איז מתוק מדבש, הערליך געשריבן. כ'לערן דערין כמעט טעגליך.

חסד נעוריך און די מכתבים פונעם היינטיגן תולדות אהר'נעם רבי'ן לערן איך אסאך. דער תו"א רבי האט א גאלדענעם פעדער, מלא פאזיע, זאפט און שטארקייט (ס'איז נישט קיין סתירה). ס'איז טיף און סאליד.

אויב ס'קומט דא אריין, ארויספרינטן ערב שבת די גליונות פון אז נדברו איז א מוז.

ר' משה יענקל הורוויץ'עס סטאטוס קען אנגערופן ווערן ספרים? דזשאסט קידינג.

און צום לעצט, אלטע אשכולות פון קאווע שטיבל ווערן ריכטיג אנגערופן ספרים. ס'איז מלא וגדוש און א מוז פאר יעדן וואס וויל ווערן א בר דעת און עפעס ידען.

שיעורים/אודיאו
כ'הער אסאך שיעורים פון הרב קלוגער. די וועג ווי אזוי ער רעדט, זיין ברייטקייט און טיפקייט אין כלערליי נושאים איז צום באוואונדערן. צוקאש. ס'איז מיר א חידוש ווי אזוי א מענטש קען זאגן א טאג אזויפיל שיעורים פאר אזויפיל שעות, ווען יעדער שיעור איז אנדערש פונעם אנדערן מן הקצה אל הקצה. ער איז א געוואלדיגער מבין בתורת הנפש, רעדט נישט איבריג, און קוקט אויף א זאך מיט א געוואלדיגע לעכטיגע הסתכלות.

רבי עזריאל טויבער איז געווען א קאנאן. א חידוש פון א איד, זיינע מהלכים זענען אויסגעטרעטן עד הסוף, און שטימט געוואלדיג מיט די קורות הדורות, און כ'האלט אז נאך אלע שיעורים, ספרים און ביכער האט ער מיר מורא'דיגע קלאר געמאכט בעניני מהותו של יהודי ותפקידו עלי אדמות. [אגב, אין זיינע אוידיאו שיעורים רעדט ער קורץ און קלאר, און כ'האלט אז איינער וואס האט נישט געלערנט זיינע ספרים קען נישט געהעריג פארשטיין זיינע דרשות]. בכלל איז ער געווען גאר א טאלאנטפולער מענטש, גערעדט אפאר פליסיגע שפראכן וכו' און בעאיינדרוקט כל מיני מענטשן, אנשים ונשים. זיין אויפגעקלערטקייט, ברייטקייט און שארפקייט ווי אזוי צו קוקן אויף א זאך האט מיר אסאך געלערנט.

כ'דארף מיר דערמאנען נאך.

[הקטן]

אויב ס'קומט דא אריין, ארויספרינטן ערב שבת די גליונות פון אז נדברו איז א מוז.
...

רבי עזריאל טויבער איז געווען א קאנאן. א חידוש פון א איד, זיינע מהלכים זענען אויסגעטרעטן עד הסוף, און שטימט געוואלדיג מיט די קורות הדורות, און כ'האלט אז נאך אלע שיעורים, ספרים און ביכער האט ער מיר מורא'דיגע קלאר געמאכט בעניני מהותו של יהודי ותפקידו עלי אדמות. [אגב, אין זיינע אוידיאו שיעורים רעדט ער קורץ און קלאר, און כ'האלט אז איינער וואס האט נישט געלערנט זיינע ספרים קען נישט געהעריג פארשטיין זיינע דרשות]. בכלל איז ער געווען גאר א טאלאנטפולער מענטש, גערעדט אפאר פליסיגע שפראכן וכו' און בעאיינדרוקט כל מיני מענטשן, אנשים ונשים. זיין אויפגעקלערטקייט, ברייטקייט און שארפקייט ווי אזוי צו קוקן אויף א זאך האט מיר אסאך געלערנט.

דער וואס שרייבט אז נדברו שרייבט אויך שלהבת (רבי עזריאל'ס געדאנקען) נאר מיט ווייניגער פיננננטטטעלך

[[NAMELESS]]

אויב ס'קומט דא אריין, ארויספרינטן ערב שבת די גליונות פון אז נדברו איז א מוז.
...

רבי עזריאל טויבער איז געווען א קאנאן. א חידוש פון א איד, זיינע מהלכים זענען אויסגעטרעטן עד הסוף, און שטימט געוואלדיג מיט די קורות הדורות, און כ'האלט אז נאך אלע שיעורים, ספרים און ביכער האט ער מיר מורא'דיגע קלאר געמאכט בעניני מהותו של יהודי ותפקידו עלי אדמות. [אגב, אין זיינע אוידיאו שיעורים רעדט ער קורץ און קלאר, און כ'האלט אז איינער וואס האט נישט געלערנט זיינע ספרים קען נישט געהעריג פארשטיין זיינע דרשות]. בכלל איז ער געווען גאר א טאלאנטפולער מענטש, גערעדט אפאר פליסיגע שפראכן וכו' און בעאיינדרוקט כל מיני מענטשן, אנשים ונשים. זיין אויפגעקלערטקייט, ברייטקייט און שארפקייט ווי אזוי צו קוקן אויף א זאך האט מיר אסאך געלערנט.

דער וואס שרייבט אז נדברו שרייבט אויך שלהבת (רבי עזריאל'ס געדאנקען) נאר מיט ווייניגער פיננננטטטעלך

יא יא. שמואל פאלאק פון חיפה. א חשוב'ער יונגערמאן

[בן חכמוני]

משנה תורה פון רמב״ם. ספר המצוות אליין מיט די נושאי כלים איז א תורה שלימה.

משך חכמה. אויסנאם טיף און שיין.

אברבנאל. מלא ידיעות און חידושים מיט א געשמאקע, פליסיגע לשון.

מהר״ל, אבער נאר לקנטר. איך פארשטיי אים נישט.

[שאראש-פאטאק]

הערליך אשכול.

ספרים
ביז צו דער חתונה פלעג איך לערנען גאר אסאך חסיד'ישע ספרים. גערעדט און געשריבן אסאך חסידות און אגדה, ממילא היינט צוטאג'ס, איז אביסל שווערער צו אריינקוקן אין חסידיש'ע ספרים, אויסער ווען איך נעם א חסידיש ספר און איך לערן בכוונה נישט צו קונה זיין, נאר פשוט זיך מדבק זיין מיט'ן צדיק.

אלס בחור טאקע האב איך גרונטליך געענדיגט סידורו של שבת, באר מים חיים, שם משמואל, חידושי הרי"ם, תניא, מדריגת האדם (א מוז שבמוז ספר), ישמח ישראל און אסאך ספרים פון רבי מאטל זילבער (מסילת ישרים שיעורים זענען הערליך) און בלבבי משכן אבנה רוב חלקים.

שם משמואל לערן איך כמעט יעדן שבת, ס'איז זיך צום באלעקן.

נאך דער חתונה האב איך זיך גענומען אביסל מער צו לערנען אינעווייניג ספרי מחשבה, א שטייגער ווי מהר"ל, שפת אמת מער טיפער געלערנט, מכתב מאליהו, פחד יצחק.

אלס בחור פארהערט ב"ה טויזנט בלאט ביי גדולי ישראל, רובא דמינכרא איז געווען מיט תוספות.

היינט צוטאגס, לערנען גמרא אין בית המדרש קומט מיר אן היפש שווער. נעמען אן ארטסקרול שבת נאכמיטאג און דורכטון א סוגי' מיט די הערות אונטן אדער אגדתא איז הערליך. די צום זאכליכע הערות זייערע איז צום באוואונדערן. [אגב, עס האט מיר אמאל געזאגט א איד, אז ער האט גערעדט מיט איינע פון די עורים פון ארטסקרול גמרא, האט אים דער עורך געזאגט, אז דער וועג ווי אזוי מען איז מתרגם און מבאר די גמרא און מען מאכט די הערות, איז אז מ'לערנט עס דורך מיט אפאר חברותות, חברותות פון עטליכע סארטן, שוואכערע און בעסערע, און וועלכע הערות עס פאלט ביי אינמיטן לערנען, קוועטשענישן אדער קושיות, פארשטייט מען פון דעם על פי רוב אז פאר אסאך המון עם לערנען קענען די סארט קושיות שווער ווערן, און לויט דעם באזירט מען די הערות אונטן. כ'ווייס נישט ווי אמת ס'איז, אבער ס'איז א שיינע נקודה].

טור, שו"ע, מג"א, ט"ז און מחצית השקל האב איך אסאך געלערנט אלס בחור און די ערשטע יארן נאך די חתנה, און ליידער ווער איך זייער נערוועז. וויפיל מאל דארף מען אויף איין צורת הדף שו"ע עמוד רעדן פון מלאכה שאי"צ לגופה און פסיק רישי. וכן שמעתי מכמה תלמידי חכמים אז צו לערנען הלכה איז גענונג פסקי תשובות מיט די הערות, אוצר הלכות און די קיצור שלחן ערוך ספרים וכו'.

מנחת חינוך לערן איך אסאך, ס'איז גאר געשמאק. ס'עפנט אויף די אויגן און ווייזט דיר אן מיט'ן פינגער וואס עס איז שווער, וואס מ'דארף פארשטיין און וואו מ'קען אלץ דרייען.

כ'גלייך אסאך מאל פאר א יום טוב מחדש צו זיין אין א סוגי' אדער חסידות. די בעסטע איז ווען פונקט באקומט מען א הארה און נושא און ס'הייבט זיך אן עפעס וועבן. נישט אז מ'זעצט זיך דורך לערנען א סוגי' פון מצוות צריכות כוונה און מ'טרייט נישט צו פארשטייען אדער נאכקוקן וואס מער ספרים און דערנאך שרייבט מען אפ אפאל צעטלעך מיט קאפי פעיסט פון ראשונים און אחרונים מיט א סיכום/תמצית צום סוף.

די ארטיקלען און ספרים פון יעקב ב. פריעדמאן איז צום באלעקן.

כ'פלעג אסאך קוקן אין די ספרים פון אהרן פריעדמאן פון בעלזא, זיין שפראך איז אויסטערליש און זיינע געדאנקען זענען פשוט און יסודות'דיג, ביז כ'האב קענענגעלערנט אז מער ווייניגער איז אלעס איין שורש און יסוד און ס'נישטא צופיל חידושים.

כ'פלעג קוקן אסאך אין לימודים לדעת פון ר' שרגא פליישמאן ביז... כ'האב מיר פארעקלט פון זיין מהלך (שא, מ'טאר נישט אזוי שרייבן אויף א איד, אבער כ'מיין נישט חלילה לקנתר, כ'בין נאר נישט סובל אן איינזייטיגער מענטש).

די סעריע ספרים פון מסילות באור החסידות (אור הצפון - בעלזא) האב איך שטארק געלערנט, ס'איז מייסטערהאפטיג געשריבן, זאפטיג און צום זאך.

שערים אל הפנימים פון ביניש איז געוואלדיג. אסאך געלערנט, א שיעור קבוע געהאט.

דרך כוכב, דער פירוש אויף ליקוטי מוהר"ן פון רי"מ שכטער איז מתוק מדבש, הערליך געשריבן. כ'לערן דערין כמעט טעגליך.

חסד נעוריך און די מכתבים פונעם היינטיגן תולדות אהר'נעם רבי'ן לערן איך אסאך. דער תו"א רבי האט א גאלדענעם פעדער, מלא פאזיע, זאפט און שטארקייט (ס'איז נישט קיין סתירה). ס'איז טיף און סאליד.

אויב ס'קומט דא אריין, ארויספרינטן ערב שבת די גליונות פון אז נדברו איז א מוז.

ר' משה יענקל הורוויץ'עס סטאטוס קען אנגערופן ווערן ספרים? דזשאסט קידינג.

און צום לעצט, אלטע אשכולות פון קאווע שטיבל ווערן ריכטיג אנגערופן ספרים. ס'איז מלא וגדוש און א מוז פאר יעדן וואס וויל ווערן א בר דעת און עפעס ידען.

שיעורים/אודיאו
כ'הער אסאך שיעורים פון הרב קלוגער. די וועג ווי אזוי ער רעדט, זיין ברייטקייט און טיפקייט אין כלערליי נושאים איז צום באוואונדערן. צוקאש. ס'איז מיר א חידוש ווי אזוי א מענטש קען זאגן א טאג אזויפיל שיעורים פאר אזויפיל שעות, ווען יעדער שיעור איז אנדערש פונעם אנדערן מן הקצה אל הקצה. ער איז א געוואלדיגער מבין בתורת הנפש, רעדט נישט איבריג, און קוקט אויף א זאך מיט א געוואלדיגע לעכטיגע הסתכלות.

רבי עזריאל טויבער איז געווען א קאנאן. א חידוש פון א איד, זיינע מהלכים זענען אויסגעטרעטן עד הסוף, און שטימט געוואלדיג מיט די קורות הדורות, און כ'האלט אז נאך אלע שיעורים, ספרים און ביכער האט ער מיר מורא'דיגע קלאר געמאכט בעניני מהותו של יהודי ותפקידו עלי אדמות. [אגב, אין זיינע אוידיאו שיעורים רעדט ער קורץ און קלאר, און כ'האלט אז איינער וואס האט נישט געלערנט זיינע ספרים קען נישט געהעריג פארשטיין זיינע דרשות]. בכלל איז ער געווען גאר א טאלאנטפולער מענטש, גערעדט אפאר פליסיגע שפראכן וכו' און בעאיינדרוקט כל מיני מענטשן, אנשים ונשים. זיין אויפגעקלערטקייט, ברייטקייט און שארפקייט ווי אזוי צו קוקן אויף א זאך האט מיר אסאך געלערנט.

כ'דארף מיר דערמאנען נאך.

הרב פרוש שליטא עס זעט אויס ווי אלץ בחור האסטו אדורך געלערנט די גאנצע תורה חתונה געהאט אין קוים וואס די קענסט עפענין א גמרא אויב יא א ארטסקרול שבת נאכמיטאג אפשר קענט איר מיט טיילען מיט די עולם וואס האט אייך געברענגט אפ צולאזען די תורה

[[NAMELESS]]

הרב פרוש שליטא עס זעט אויס ווי אלץ בחור האסטו אדורך געלערנט די גאנצע תורה חתונה געהאט אין קוים וואס די קענסט עפענין א גמרא אויב יא א ארטסקרול שבת נאכמיטאג אפשר קענט איר מיט טיילען מיט די עולם וואס האט אייך געברענגט אפ צולאזען די תורה

כ'פארשטיי וואס איר פרעגט און כ'וועל אייך פראבירן דאס צו ערקלערן.

אלס בחור בין איך ב"ה געווען אן ערנסטער מתמיד. געלערנט בייטאג, אויפגעשטאנען פארטאגסן, געהאקט שטיקער ליל שישי'ס און ווינטערדיגע מוצאי שבתים. אבער, באקאנט וואס דער תניא שרייבט אז פארהאן אסאך וועלכע לערנען צוליב מרה שחורה, איינזאמקייט וכו'. כ'וועל נישט זאגן אז אלס בחור האב איך געליטן פון מרה שחורה, בכלל נישט, אבער כ'האב נישט געלערנט מיט'ן גרעסטן חשק. דער מציאות האט זיך נאר ארויסגעשטעלט אז כ'האב שטארק און אסאך געלערנט.

נאך דער חתונה איז מיין צייט ב"ה היפש טייער, און נישט חלילה אז בבלי איז נישט טייער, נאר עס איז מיר זייער שווער צו צו זיך אראפזעצן און וועלן לערנען א בלאט גמרא בעומק. אגב, נאך דער חתונה פאר אפאר יאר בין איך געווען אנגעשלאסן אינעם דף הקהילה און זיך געשטעלט צום פארהער יעדן חודש קרוב צו דרייסיג בלאט.

כ'בין נאר געקומען צו א מסקנא, אז מיט'ן גיין זיך פארהערן יעדן חודש פאפט מען קיינעם נישט, און דאס איז דער כור המבחן פאר נבחן זעלבסט. ממילא, כדי צו ענטפערן א פארהער כדבעי, נישט סתם יוצא צו זיין, דארף מען דורכלערנען די בלעטער כאטשיג פיר מאל. דאס איז דער מינומים שבמינומים.

ב"ה איך בין ווייט פון אן עם הארץ, נאר כ'זוך בעיקר צו לערנען זאכן אין וועלכע איך שפיר א טעם. און כ'האלט אז בבלי האב איך שוין מער ווייניגער געקאווערט. פארשטייסט? ממילא, הגם מיר ווייסן אז אין מדרש בלא חידוש, האב איך נישט די נערוון זיך צו זעצן לערנען מסכת שבת וואס איך האב שוין געלערנט בערך 20 מאל. ס'קריכט מיר.

און אויך האב איך ענדערשער דעם קאפ פאר א שיינעם שטיקל מחשבה וואס וועט מיר לעכטיג מאכן און עפענען דעם מח אויף טאג טעגליכע ענינים און נקודות.

ממילא, חלילה צו זאגן אז כ'האב אפגעלאזט תורה. כ'האב רוב בבלי אין די בלוט, נאכמער וויפיל די מיינסט, נאר כפי שכתבתי לעיל.

[שאראש-פאטאק]

הרב פרוש שליטא עס זעט אויס ווי אלץ בחור האסטו אדורך געלערנט די גאנצע תורה חתונה געהאט אין קוים וואס די קענסט עפענין א גמרא אויב יא א ארטסקרול שבת נאכמיטאג אפשר קענט איר מיט טיילען מיט די עולם וואס האט אייך געברענגט אפ צולאזען די תורה

כ'פארשטיי וואס איר פרעגט און כ'וועל אייך פראבירן דאס צו ערקלערן.

אלס בחור בין איך ב"ה געווען אן ערנסטער מתמיד. געלערנט בייטאג, אויפגעשטאנען פארטאגסן, געהאקט שטיקער ליל שישי'ס און ווינטערדיגע מוצאי שבתים. אבער, באקאנט וואס דער תניא שרייבט אז פארהאן אסאך וועלכע לערנען צוליב מרה שחורה, איינזאמקייט וכו'. כ'וועל נישט זאגן אז אלס בחור האב איך געליטן פון מרה שחורה, בכלל נישט, אבער כ'האב נישט געלערנט מיט'ן גרעסטן חשק. דער מציאות האט זיך נאר ארויסגעשטעלט אז כ'האב שטארק און אסאך געלערנט.

נאך דער חתונה איז מיין צייט ב"ה היפש טייער, און נישט חלילה אז בבלי איז נישט טייער, נאר עס איז מיר זייער שווער צו צו זיך אראפזעצן און וועלן לערנען א בלאט גמרא בעומק. אגב, נאך דער חתונה פאר אפאר יאר בין איך געווען אנגעשלאסן אינעם דף הקהילה און זיך געשטעלט צום פארהער יעדן חודש קרוב צו דרייסיג בלאט.

כ'בין נאר געקומען צו א מסקנא, אז מיט'ן גיין זיך פארהערן יעדן חודש פאפט מען קיינעם נישט, און דאס איז דער כור המבחן פאר נבחן זעלבסט. ממילא, כדי צו ענטפערן א פארהער כדבעי, נישט סתם יוצא צו זיין, דארף מען דורכלערנען די בלעטער כאטשיג פיר מאל. דאס איז דער מינומים שבמינומים.

ב"ה איך בין ווייט פון אן עם הארץ, נאר כ'זוך בעיקר צו לערנען זאכן אין וועלכע איך שפיר א טעם. און כ'האלט אז בבלי האב איך שוין מער ווייניגער געקאווערט. פארשטייסט? ממילא, הגם מיר ווייסן אז אין מדרש בלא חידוש, האב איך נישט די נערוון זיך צו זעצן לערנען מסכת שבת וואס איך האב שוין געלערנט בערך 20 מאל. ס'קריכט מיר.

און אויך האב איך ענדערשער דעם קאפ פאר א שיינעם שטיקל מחשבה וואס וועט מיר לעכטיג מאכן און עפענען דעם מח אויף טאג טעגליכע ענינים און נקודות.

ממילא, חלילה צו זאגן אז כ'האב אפגעלאזט תורה. כ'האב רוב בבלי אין די בלוט, נאכמער וויפיל די מיינסט, נאר כפי שכתבתי לעיל.

שווער צו שרייבען מקורות אבער מיינע ווערטיר זענען געבויט בעיקר אויף די קאמרנער'ס ספרים
מען געט אמאל פאר א מענטש א טעסט א טעם א אור אין תורה מצוות אין נאכדעם נעמט מען עס אוועק
אין מען דארף לערנען דאווענען אן א טעם. אזוי ווי די קאמארניר ברענגט אז 2 יאר האט די קדושת לוי נישט געפילט א טעם אין תורה ותפילה אין דורכדעם וואס ער האט זיך מתגבר געווען אין ווייטער געלערנט געדאוונט עלה וניתעלה כשרפי מעלה מיט גאר גרויסע מדריגות
בעצם האלט איך אז איינע פון די גרויסע צרות הדור איז אז מען מיינט אז מען דארף פילען א טעם אין תורה ומצוות פארקערט ווי וויינעגיר טעם מען האט אלס א גרעסערע אור קימט צו די מענטש אז גרעסער חשוב די עבודה אין הימל
די גרעסטע אור פון אלע ספרים איז אין גמרא כמבואר הרבה פעמים בקאמארניר ונהרי אש אין פון ר' שמשון דוד פינקעס האב איך געהערט פארוואס נאך יום כיפור בלייבט מען די זעלבע מענטש ווייל מען לערנט נישט גמרא וואס דארט ליגט די כלי מקבל זיין די אורות פון יום כיפור ויותר ממה שכתבתי יש להאריך ודי בזה והמבין יבין א גיט שבת

[אברך משי]

עס באלאנגט אפשר נישט דא. אבער מ'האט פריער דערמאנט די גליונות אז נדברו און דער כותב פון ר' עזריאל טויבער. כ'וואלט זייער געוואלט וויסן ווער איז דער מחבר? מה טיבו? וואספארא סארט מענטש? חסיד? ליטאי? וועלכע קרייז? איך בין שטארק נהנה פון זיינע רעינות (הגם לפעמים צופיל אויסגעדראשן און מגזים געווען באריכות אין איין נושא) און וואלט געוואלט הערן ווער ס'איז באקאנט אין מער פרטים. ייש"כ