א גרויסן יישר כוח, ברסלבער, פאר דיין אינציאטיוו און געדולד.
איך האב געזען אז ברסלבער האט שוין געעפנט אן אשכול מיט'ן חלק ב', אבער כ'האב נאכנישט אנגעיאגט צו לייענען. דערווייל, עטליכע באמערקונגען אויף דעם אשכול.
איך בין נישט קיין ברסלבער און כ'האב נאכנישט קיין סך געלערנט די ברסלבער ספרים. אנקוקנדיג די זאך פון דרויסן, בין איך מורא'דיג נתפעל פון דער באוועגונג, און ווי רבי נחמן איז געווארן דער דע פאקטא רבי פונעם היינטיגן דור.
ברסלבער האט געשריבן:און מיט דעם האט זיך זייער שטארק געטוישט די דרך החסידות, אמאל האט מען געזוכט א רבי מער פאר די סיבה פאר א רוחניות'דיגע דאקטער, און דערפאר איז רבי'סטעווע אריבער געגאנגען צו א תלמיד וואס האט דאס מערסטע געטויגט צו דעם, משא"כ היינט איז געווארן עפעס אן אנדערע מושג אין חסידות, עס איז נישט קיין כלל ביי אלע, אבער ביי אסאך חסידות איז דער עיקר צו קוקן אויף דעם רבי'נס הייליגע צורה, כאפן שיריים, נעמען א ברכה וכדו', און איך רעד אפילו ווען דער רבי איז באמת א צדיק, און עס איז טאקע ווערט צו נעמען א ברכה פון אים, אבער דאס מיינט א "צדיק", און נישט קיין "רבי", א רבי דארף געבן הדרכה פאר זיינע תלמידים ווי אזוי זיך צו פירן.
(רבי נחמן זאגט גראדע אויך אז אפילו א פאלשע רבי איז אויך א גוטע זאך, ווייל ווי נישט ווי האלטן זיי דעם עולם אין די ראמען, אבער דאס איז נישט די ריכטיגע לכתחילה'דיגער וועג)
און דאס איז די סיבה פארוואס אזויפיל היימישע אידן ווערן נעבעך פארכאפט אין ברסלב, עלטערן עסן זיך אויף דאס געזונט, "מיין קינד איז געווארן א ברסלבער רח"ל", נו וואס זאל דער קינד טוהן אז ער דארף אביסל סיפוק, ער וויל הערן עפעס צו די זאך, עפעס וואס רעדט צו זיין נשמה, און דא האט ער געטראפן ברסלב וואס געבט הדרכות, וואס געבט א מהלך החיים, האט ער זיך אנגעטשעפעט אויף ברסלב.
זייער גוט געזאגט. און דא ליגט דער הונט באגראבן. רבי היינט האט ווייניג שייכות מיט'ן רבי פון אמאל. אפילו דער אופן וויאזוי ברסלבער שילדערט דעם היינטיגן רבי'ן איז אויך היפש אפטימיסטיש. דער היינטיגער רבי, פונקט ווי חסידות בעצם, איז געווארן א מיטל צו האלטן א סטרוקטור אין וועלכער דער עולם זאל לעבן. דער רבי איז דער צענטערפונקט פון דער סטרוקטור, דער CEO פון דער פירמע. אין רוב חסידות'ן איז נאך טאקע דא דאס צורה-קוקן און שיריים-כאפן, אבער יעדער ווייסט אז דאס זענען בדרך כלל שוין צוגאבן און צוגעהערן.
איך זאג דאס נישט בתורת קריטיק. דער מהלך האט זיינע מעלות וואס דער אמאליגער מושג רבי-חסידות האבן נישט געהאט. אבער ברסלבער איז בכל אופן גערעכט, אז די רבי'ס און חסידות שטעלן נישט צו די ריכטיגע סחורה פאר א מבקש. די רבי'ס און חסידות זענען געצילט אויפ'ן כלל; ברסלב גיט זיך אפ מיט די גייסטיגע געברויכן פונעם יחיד מבקש.
ברסלב, ווי ברסלבער איז מסביר, פארמאגט פאקטיש רבי'ס פונקט ווי ערגעץ אנדערש, נאר זיי הייסן משפיעים. איך מיין אז דא ליגט איינע פון די גרויסע חכמות פון ברסלב. אין ברסלב איז דער מושג "רבי" נישט איינגעפרוירן געווארן, און דערפאר קענען די היינטיגע ברסלבער "רבי'ס" דינען באמת ווי רבי'ס -- טאקע דורך הייסט "משפיע" אנשטאט "רבי".
דער פאקט וואס ברסלב דערהייבט אזויפיל ערליי שיטות איז אין מיינע אויגן איינס פון ברסלב'ס מורא'דיגע אייגנארטיגקייטן. און ווי ברסלבער זאגט:
ברסלבער האט געשריבן:ברסלב איז נישט קיין חסידות, ברסלב איז א מהלך החיים, און דערפאר איז דא אין אלע חסידות'ן ברסלבע אידן, און זיי בלייבן נאך אלץ פון יענע חסידות, ווייל ברסלב איז נישט קיין סתירה מיט קיין איין חסידות, עס איז א מהלך וואס רבי נחמן האט אראפגעשריבן אין זיינע ספרים, און ווער עס וויל קען עס פראקטיצירן, און ווער עס טוט עס האט געווענטליך א געשמאקע לעבן.
רבי נחמן האט גערעדט צו דער אידישער נשמה, וועגן מענטשליכע, נפשיות'דיגע פראבלעמען און וואקלנישן. דערפאר קען כמעט יעדער זיך דארט טרעפן. רבי נחמן רעדט פון פסיכישע מצבים וואס פלאגן היינט אזויפיל מענטשן מיט אזא פשטות און קלארקייט, אז מען כאפט זיך נישט אז אין זיינע תורה'לעך און מעשה'לעך געפינען זיך דיאגנאזן און עצות צו א ריי מענטשליכע שוואכקייטן און אימפולסן, וואס האבן היינט-צו-טאג פענסי מעדיצינישע טערמינען.
משה געציל האט געשריבן:איין זאך וואס באדערט מיר יא זייער איבער ברסלב איז דאס אנגעווייטאגקייט. פון מיינע ברסלב'ער חברים זענען זיבעציג פראצענט, דעפרעסט, צושאסן, מלא ספיקות. (דו ביסט פון די ערשטע ברסלב'ער וואס איך זעה מיט אזא פאזיטיווער בליק אויף יעדע זאך, עכ"פ אין דיין ווערטואלע לעבן...) הגם לויט וויפיל איך פארשטיי תורת ברסלב פון אונדרויסן, איז פון די סאמע פאדאמענטן די געדאנק פון "אין שום יאוש" און "שמחה". לפי"ז וואלטן די ברסלב'ער חסידים געדארפט זיין אויפגעהייטערט און גוטמוטיגט, ובעיני דרייען זיך א מאריטעט ארום מיט נעגאטיווע געפילן אנשטאט פאזיטיווע.
איך קען נישט דיינע חברים, אבער מיך קומט פאר אז די סיבה אין רוב פעלער פארוואס זיי האבן געלאנדעט אין ברסלב איז די זעלבע פארוואס זיי זענען "דעפרעסט און צעשאסן": ווייל זיי זוכן עפעס און זיי פילן אז עפעס איז נישט ארדענונג. רוב מענטשן וואס זענען נישט אנגעזעצט און דעפרעסט זענען נישט אזוי ווייל זיי פארשטייען בעסער ווי די "אנגעזעצטע ברסלבער", נאר ווייל זיי טראכטן בכלל נישט. איך מיין נישט צו זאגן אז יענע זענען דווקא אויבערפלעכליכע מענטשן -- זיי קענען זיין דווקא זייער קלוג און טיף. אבער די יסודות'דיגע עקזיסטענציאנאלע פראגעס עגבערט זיי נישט. ס'איז שווער *נישט* אריינצופאלן אין קיין מרה שחורה ווען מען טראכט אמת'דיג אריין אין די אייביגע פראגעס, וואס האבן באמת נישט קיין גוטע ענטפערס. דער סוג מענטשן פון וועמען דו רעדסט זענען אנגעקומען קיין ברסלב, *ווייל* זייער נפש זוכט סיפוק און מנוחה. מנוחת הנפש פאר עמיצן וואס מוטשעט זיך, איז זייער שווער און נעמט א סך הארעוואניע.
kliger האט געשריבן:וויאזוי ווייס איך אז עס איז נישט נאך עפעס א סוקסעפול קולט און אז דאס און נאר דאס וויל דער אייבישטער?
און פארוואס גייען אסאך צו ברסלב אפילו זייער עלטערן זענען קיינמאל נישט געגאנגען,כמיין אויב מעג איך זיין קלוגער פון מיין טאטע פארוואס זאל איך נישט ווערן א ספרדי?
פארוואס האלטן זיך רוב ברסלב'ע מער פון אנדערע ווי כאילו זיי האבן עפעס מער א סטרעיט ליין צום אייבירשטען און נאר זיי פארשטייען אמתדיג וואס דער אייבישטער וויל, און מאכן אוועק אלע אנדערע אז זיי זענען נעבעך כעוור ממשמש באפילה
פארוואס ווערט יעדע ליידיג גייער וואס האט נאכנישט געענדיקט א בלאט גמ אין זיין לעבן פלוצלינג א ברסלבר מיט "גרויסע" השגות און א גרויסער אידישקייט פארשטייער ער מאכט אוועק די איבריגע פארנאטישע און ער טוט מה שלבו חפץ און וואס עס פאלט אים ביי עפעס א אייגענע זאך וואס מאכט אים פילן גוט לייגט ער עס אריין אין ברסלב און מיט דעם loved ער דעם אייבירשטען
און וואס איז אויב ברסלב איז יא א סוקסעספול "קולט"? וואס טוישט זיך דעמאלט? (באמת גערעדט: פעלט נישט אויס צו ווערן סטאק אויף א ווארט. מען רעדט פון ברסלב ווי עס איז.)
די ברסלבער האלטן נישט אז *נאר* זיי האבן א "סטרעיט ליין צום אויבערשטן"; ברסלב זאגט אז *יעדער* איד האט דעם זעלבן ליין. איך, ברסלבער, ניץ דעם ליין; האב שכל, דו נישט-ברסלבער, און ניץ דיין אייגענעם נישט-ברסלב'ן סטעיט-ליין.
ברסלב זאגט נישט אז מען זאל "טאן מה שלבו חפץ" און שפילן ליבע מיט'ן אויבערשטן. ברסלב זאגט אז יעדער איד איז גוט, און יעדער איד דארף שטרעבן און פרואווען זיין בעסער. דער אויבערשטער האט ליב יעדן איד, אפגעזען פונעם מצב אין וועלכן ער געפינט זיך. דאטס אלל. זיין טאן מה שלבו חפץ האט נישט מיט ברסלב. זיין נישט צעבראכן ווערן לכבוד דעם און ווייטער פילן א קשר מיט'ן אויבערשטן, דאס איז ברסלב.