Email addresses censoredכעלעם'ר מגיד האט געשריבן:טעמע: הארצרייסנדע וויי געשרייעין טובה האט געשריבן:ואפי' אי לא תימא הכי, דארפן מיר זיך נישט אריינלאזן אין אזא מין שמועס בפומבי, וואס קען חלילה צוברענגען פאר אנדערע נישט צו פארשטיין.
וכמאמרם ז"ל, אל תאמר דבר שאי אפשר לשמוע שסופו להישמע.
[left]?how about in private[/left]
עין טובה האט געשריבן:נאו פראבלעם, אז די ווילסט, און די האסט באמת שאלות, קען איך דיר, בעז"ה העלפן, אבער, אויב איז דיר באקוועם, לאמיר גיין דורך אימעיל (censored), מיר איז גרינגער צו ניצן אימעיל.
כל טוב, איך ווארט צו הערן פון דיר.
עין טובה האט געשריבן:לאמיר אבער קלארשטעלן, איך שיהי', קיין מחנך בין איך נישט, קיין שרייבער אויך נישט, ס"ה, א איז צוויישן אידן, איך האף אז איר וועט אלעד פארשטיין - נאך אונזער chat וועט זיך ענדיגן.
כל טוב. איך ווארט צו הערן פון דיר
כעלעם'ר מגיד האט געשריבן:[left]I'm not interested is starting a whole new conversation but if you have anyway written your friend why keep it between you, let me also be delighted by your thoughts
(email address censored)[/left]
עין טובה האט געשריבן:[left]I haven't written for anyone before, but I have no problem arguing with you whatever you want to understand בנוגע אמונה so, go ahead and ask me whatever it's bothering you
Waiting to hear from you
עין טובה[/left]
כעלעם'ר מגיד האט געשריבן:[left]You got me wrong. I can't "argue" with you on something I have no clue what your position is. If you haven't written anything then regret it[/left]
עין טובה האט געשריבן:[left]Well, my opinion is very נארמאל, I mean, I think that
איך האב עס ארויס.... און ממילא סיי וואס די ווילסט פארשטיין בנושא זה, פרעג[/left]
כעלעם'ר מגיד האט געשריבן:[left]...Let's start with the easy stuff
What is your opinion on the Bible and science, is there a gap between them or not at all? Are they conflicting each other in matter of facts or is one of them misrepresented? ()for the sake of argument let's leave the Talmud for a latter course[/left]
עין טובה האט געשריבן:מער ווייניגער זעהט מען איין אז משה אמת ותורתו אמת,
רוב זאכן זעהט דע סייענטיפישע וועלט איין אז מה שכתוב בתורה איז קלאר אז ס'איז אזוי.
אסאך זאכן נעמט צייט אז זיי זאלן מודה זיין אבער סוף דבר איז די אמת גובר,
און פון מעדיצינישע שטאנדפונקט, זעהט מען ממש טאג טעגליך איין אז משה אמת ותורתו אמת. אכמ"ל, אבער דאס גייט שוין אריין עין אמונה ע"י חקירה. נישט אז איך האב א פראבלעם צו אויפווייזן זי אמונה דורך חקירה, אבער אוודאי וואלט בעסער געווען צו גלייבן באמונה שלמה.
יעצט, באמת פארשטיי איך אפי' נישט דיין שאלה, מה לי אויב די תורה קומט זיך דורך מיט די סייענטיסטן? גראדע, ע"פ רוב קומען זיי זיך יא דורך...
כעלעם'ר מגיד האט געשריבן:[left]?Let me ask you, you believe in geocentrism? Young Earth creationism? angels and demons[/left]
עין טובה האט געשריבן:[left]...Dono what all these things means
געדאווענט Sorry. Was sleeping, and[/left]
כעלעם'ר מגיד האט געשריבן:[left]You don't know what all these things mean but you're full of confidence that there is no overlapping or gap between faith and science. I got the picture
Thank you for your time[/left]
עין טובה האט געשריבן:[left].I would suggest you to go to chabad.org and ask them there your questions
you can be anonymous[/left]
עין טובה האט געשריבן:דא האסטו א קאפי פעיסט פון איינע פון מיינע חברים.
סכנה הוא, דער בחור איז אנגעפולט מיט געווער, ער וויל נישט קיין תירוצים, ער וויל דו זאלסט אויך נישט האבן קיין תירוצים.
אבער אז ער וויל דווקא, מען קען צוברעקלן די שאלה אין צווייען, 1. מוז איך טאקע גלייבן סייענס וואס לייקנט די תורה? סייענס איז פאקטיש וואס העלפט די וועלט אויף א טאג טעגליכע באסיס, און אויב איך לייקן עס בין א משוגע.
2. לאמיר זאגן סייענס איז גערעכט אין א יעדע דעטאלס, נניח זיי האבן קיינמאל נישט קיין טעות געמאכט, ווי אזוי קען עס שטימן מיט די תורה וואס זאגט אז די וועלט באשאף איז 6 טעג, בעת סייענס זאגט ביליאנן יאר.
על ראשון ראשון,
1. דער אמת איז, ניין, מען מוז נישט גלייבן סייענס, איך בין משוגע? נישט אינגאנצן, קודם כל אריסטו די גרעסטע חכם פון די בראונז עידש האט געהאלטן אז עולם היא קדמון, און כהיום איז די טעאריע אפגעפרעגט ביי אלעמען, היינט צוטאגס איז מען א שוטה אז מען זאגט אז די וועלט איז אייביג געשטאנן, במילא בין איך מיך ערלויבט אפצופרעגן די סייענטיפישע ארגומענטן איבערן וועלט באשאף, בעת מיינע הוכחות איבערן אמתדיגקייט פון די תורה איז אסאך שטערקער, וזה הוא אמונה פשוטה.
2. סייענס קען יא אריינפיטן אין די תורה, איינמאל סייענס האט אגריעט אז עס איז די א "התחלה", מיינט דאס ער איז מודה אין די תורה, די איינציגע פראבלעם וואס איך האב מיט סייענס איז די צייט וטמלאנג עס האט גענומן די בריא , דאס איז די קלענסטע פראבלעם, ווי מיר ווייסן לויט איינשטיין איז מקום און זמן זענען איינס, דאס הייסט די צייט וואס מיר האלטן מיט האט צו טוען מיט די מקום ווי מיר זענען, צייט איז אנגעוואנדן אין פלאץ (עס איז א לאנגע אריכות), בקיצור, די ערשטע זעקס טעג פונעם וועלט באשאף מוז נישט זיין די זעקס טעג וואס מיר ווייסן איבער די היינטיגי זעקס טעג, די דעמאלסדיגע זעקס טעג באמת געקענט זיין אסאך מער, איינע פון די ראשונים זאגן בפירוש אז די דעמאלסדיגע צייט איז געגאנגן אסאך שטייטער ווי אונזער צייט, במילא קען מען רוהיג זאגן אז סייענס שטימט מיט די תורה, עס איז דא א פרומע סייענטיסט וואס האט ארויסגעגעבן א דעקומענטרי ווי ער איז משלב סייענס מיט תורה.
מען קען נאך צולייגן איין ווארט, די רמב"ן אנהייב פרשת בראשית איז מסביר אז די וועלט באשאף האט זיך אנגעהויבן מיט א פיצקעלע פיזיקאלע זאך, ניטאמאל נראה לעינים, וואס פון דעם האט זיך אנגעהויבן די גאנצע בריאה, דאס איז אויך סייענס, וזה הוא אמונה ע"י חקירה אויפן שפיץ גאפל
כעלעם'ר מגיד האט געשריבן:[left]Something is in total confusion here. You seem to me to be miscomprehended what I was looking for and what I have expected you to come in with. you're trying to convince me - so to say - in the ultimate truth of biblical creation lore as if I had set argument against it. you perceived my questionings as like I am in doubt and perplexed and in need for religious guidance and help. then you sent me to the Chabad for conversion programs. moreover, you think I haven't gotten through all these ABC stuff long before
My question to you was very simple and clear, do you think there is a gap between the Bibel and science? are they in contradiction with each other or there is nothing in contemporary science the faithful should be concerned of or being urged to deal with? First, yesterday you stated clear that in your opinion there is almost to no conflict at all, but refused to get into details for whichever reason. Today you came up with another idea (a very old twist though) that science is either way on the weak so there is no purpose in trying to please it. You're totally missing the point of science, science isn't a party nor is it a faculty, it's a tool. A vital one, one we can't live without, but still nothing more than a tool. The very concept of science is as its bold translation, "knowledge", the essence of knowing things, that much and nothing beyond. So wherever asked on something if it contradicts science it means asking whether it fits or misfits what we know as facts these days, simple as that. To say on certain things we know that it doesn't count as knowing because we don't know enough of it and at the other hand claim on something else on the other side to be concrete facts without any base of knowledge just because we believe, or have to believe it is so and so is in my understanding ridiculous
When asking if Torah fits science the questioner is not expecting to start a raid for missionary hype to chase for some hidden codes where prophecies prevailed or guesses made thousands of years ago turned out to be correct while turning a blind eye to issues it didn't work the same magic yet. Judaism is only one in many other cultures and tribal belief systems which accepted the notion of a beginning to the universe in a range of all kinds of bizarre outputs without any correlation further of the idea of a beginning itself. In the contrary, Aristotle's argument for origin, as well as that of his opponents were purely a philosophical/theological one, as it was the ancient Greek nihilo hypothesis (which you, wrongly attribute to Nachmanides)
Einstein's general theory of relativity, I don't see how that helps you. When a phrase says seven times "And it was dusk, and it was dawn" it should mean seven cycles of earth revolving the sun (or the other way around), the Bible clearly isn't referring to any mechanical time measuring
Finally, it appears to me that you see anyone arguing against the fundamental version of creation taught in the Haredi school system as automatically in total disbelief of the very core principles of the Jewish faith put forth by Maimonides. While you fail to acknowledge that Maimonides himself wouldn't pass a job interview in any of today's pious Jewish education institutes. Guess why, for his own opinion against taking the Biblical six-day creation literally[/left]
עין טובה האט געשריבן:העי, העי העי, פארוואס אטאקירן ווען איך פראביר צו ענפערן נארמאל, עפעס רוגזא ליגט אין דיר און גיסט עס אויף מיר, בארוהיגט אייך, איך כאב גענפערט אויף דיין פראגע, משום איזה סיבה האסטו געפילט ווי א שלאנג האדיך געביסן, רילעקס!
און יעצט צום ענין.
Something is in total confusion here. You seem to me to be miscomprehended what I was looking for and what I have expected you to come in with. you're trying to convince me - so to say - in the ultimate truth of biblical creation lore as if I had set argument against it. you perceived my questionings as like I am in doubt and perplexed and in need for religious guidance and help. then you sent me to the Chabad for conversion programs. moreover, you think I haven't gotten through all these ABC stuff long before.
איך פראביר נישט צו קאנוויסן ווייל יו מעיד אפ יור מיינד אלרעדי, איך געב דיר נאר מיין השקפה, טעיק איט אר ליעוו איט, איך האב נאכאמאל איבערגעקוקט דיין קשיא, איך ווייס נישט וויאזוי כאב דיר געקענט אנדערש ענפערן עס זאל חלילה נישט אויסקוקן ווי מיסיאנערי...בקיצור נמרוץ האב איך דיר געענפערט, אנשטאט צו ענפערן "יא" אדער "ניין" האביך עס אביסעלע פארברייטערט, מען קען עס אסאך מער פארברייטערן.
My question to you was very simple and clear, do you think there is a gap between the Bibel and science?
מיין תירוץ איז געווען געוואנדן צו די קשיא, לאמיך עס מאכן קערצער, מען קען מאכן עס זאל נישט קאנטרידיקטן, אבער עס פעלט נישט עס אויס, מיין הוכחה צו מיין אמונה איז שטערקער ווי דעם וואס קען ווערן מארגן אפגעוואנדן.
are they in contradiction with each other or there is nothing in contemporary science he faithful should be concerned of or being urged to deal with? First, yesterday you stated clear that in your opinion there is almost to no conflict at all, but refused to get into details for whichever reason. Today you came up with another idea (a very old twist though) that science is either way on the weak so there is no purpose in trying to please it.
די נקודה איז, די תורה וועט נישט ווערן א שטיקל פאפיר אויב עס שטימט נישט מיט סייענס, ווען סייענס וועט צייגן מיט א זיכערקייט וועל איך מיך מוטשענן, ביזדערווייל איז עס אין די דארק.
You're totally missing the point of science, science isn't a party nor is it a faculty, it's a tool. A vital one, one we can't live without, but still nothing more than a tool. The very concept of science is as its bold translation, "knowledge", the essence of knowing things, that much and nothing beyond. So wherever asked on something if it contradicts science it means asking whether it fits or misfits what we know as facts these days, simple as that. To say on certain things we know that it doesn't count as knowing because we don't know enough of it and at the other hand claim on something else on the other side to be concrete facts without any base of knowledge just because we believe, or have to believe it is so and so is in my understanding ridiculous.
ישר כח פארן מסביר זיין וואס סייענס איז, אבער צווישן די שורות געסטו עפעס א ווארף "וואס מען ווייסט ביזדערווייל" דאס איז דאך מוראדיגע ווערטער, ס"טייטשט, עס איז נאך דא פלאץ צו וויסן זאכן, איז, ווילאנג ס'איז נאך דא פלאץ צו וויסן קען איך זיין רוהיג מיט מיינע הוכחות.
צווייטנס, האסטו בכלל געפרעגט פון וואנעט איך איך אזוי זיכער מיט מיין אמונה? אפשר האביך הוכחות אין מיין רעליגיע? מן יימר סאיז רעדיקילוס? א-ב פון אמונה האסטו נאכנישט געלערנט אז דו זאגסט רעדיקילוס, קען זיין מען קען עס אפווענדן, אבער צוזאגן מיט א גראדקייט אז סאיז שקר וויבאלד סייענס האלט אינמיטן קאנקלודן עפעס אנדערש, איז אפילו נישט שייך צו טענן, ווייל פונקט ווי איך האב אפגעמאכט וואס סאיז אמת/שקר, האסטו אפגעמאכט - משום איזה סיבה - וואס איז אמת/שקר.
When asking if Torah fits science the questioner is not expecting to start a raid for missionary hype to chase for some hidden codes where prophecies prevailed or guesses made thousands of years ago turned out to be correct while turning a blind eye to issues it didn't work the same magic yet. Judaism is only one in many other cultures and tribal belief systems which accepted the notion of a beginning to the universe in a range of all kinds of bizarre outputs without any correlation further of the idea of a beginning itself.
די עלסטע היסטאריע בוך איז די בייבל, ווען דו קומסט אריין מיט א פארגלייך אידישע רעליגיע מיט אנדערע , געדענק ווער עס האט אנגעהויבן די "ביזאאר" איידיעס.
In the contrary, Aristotle's argument for origin, as well as that of his opponents were purely a philosophical/theological one, as it was the ancient Greek nihilo hypothesis (which you, wrongly attribute to Nachmanides).
אריסטוי האט באמת אסאך אויפגעטוען מיט זיין וויסנשאפט, געוואוסט נאך בעסער ווי חז"ל, מיט זיינע פילוסופיה האט ער אסאך אמתדיגע טעאריעס אויסגעטראפן, און געפעילט האט ער מיט די בריאה.
Einstein's general theory of relativity, I don't see how that helps you. When a phrase says seven times "And it was dusk, and it was dawn" it should mean seven cycles of earth revolving the sun (or the other way around), the Bible clearly isn't referring to any mechanical time measuring.
די זין איז באשאפן געווארן מיטוואך, סא וואס איז פשט מיט ויהי ערב ויהי בוקר יום אחד? א פשוט שטיקל חומש קאנסטו נישט אפלערנן, ניין עס מיינט נישט צופרי און ביינאכט.
Finally, it appears to me that you see anyone arguing against the fundamental version of creation taught in the Haredi school system as automatically in total disbelief of the very core principles of the Jewish faith put forth by Maimonides. While you fail to acknowledge that Maimonides himself wouldn't pass a job interview in any of today's pious Jewish education institutes. Guess why, for his own opinion against taking the Biblical six-day creation literally.....
גיס נישט אויס דיין כעס איבער דיין יוגנד חינוך אויף מיר, שכוח.
צום שלוס, איך קען שרייבן אויסגעדראשענע זאכן א גאנצע נאכט, צענדליגע אשכולות דא וואס רעדן שוין איבער אלע צדדים, די פוינט איז דו האסט מיך געפרעגט עפעס, האסט עקספעקטעד איך זאל ענפערן יא, ניין, נישט, שווארץ, ווייס, האביך א ביסל ברייטער געענטפערט, ווילד ביסטו געווארן, איך מיין מעם בךייבט דא, גארניקס קיין חידושים, ק"ש האט אלעס, אלעס איז אפען פאר אונז.
א גוטע נאכט.
כעלעם'ר מגיד האט געשריבן:אהובי ידידי!
איך זעה אז איך מוז שרייבן אויף יידיש, עפעס פארשטייסטו מיך נישט געהעריג.
איך בין בכלל נישט ווילד, אין כעס אויף מיין יוגענט חינוך, גיס נישט קיין רוגזא, אטאקיר נישט, א שלאנג האט מיך נישט געביסן (אפשר פראבירט) און איך בין זייער רואיג רילעקסט.
דיינע הנחות אויף מיר גייט נאך ווייטער...
...איך האב שוין אפגעמאכט מיין מיינונג.
...נישט געלערנט פון אמונה.
...קען נישט אפלערנען א שטיקל חומש.
וועל איך עס אבער לאזן ביי דעם. פארוואס זאל מיר אינטערסירן וואס איינער האלט אויף א מענטש וואס ער הייבט נישט אן צו קענען.
וואס איך וויל דיר יא קלאר מאכן איז דיינס א יסודות'דיגע טעות. נעמליך אז איך פיר מיט דיר א וויכוח איבער 'אמונה', אדער 'רעליגיע'. כאילו איך פראביר דיר אפצושוואכן דיין אמונה, און דו דארפסט דיך האלטן שטארק און זיך נישט לאזן. איך ווייס נישט וואס ס'מאכט דיר אזוי טראכטן חוץ אויב ביי דיר איז יעדע זאך וואס דו ווייסט נישט וואס און פארוואס אבער דו ווילסט אז ס'זאל ווען אזוי זיין רופסטו אן 'אמונה' און 'רעליגיע'. נו, איך קען אסאך מענטשן אזוי. דער רמב"ם האט אויך געקענט אזעלעכע און רופט זיי מיט א פאסיגע נאמען.
ס'האט זיך דיר פארגלוסט מיט מיר צו פירן א וויכוח, אן האבן אפילו אן אנונג וואס מיינע מיינונגען זענען בכלל. האב איך דיר געפרעגט זייער א פשוט'ע שאלה, "האלסטו בשיטה אז ס'איז דא א קאנפליקט ציווישן תורה און וויסענשאפט, אדער נישט". אנשטאט ענטפערן יא אדער ניין האסטו געשריבן, און שפעטער מעתיק געווען א פארדרייטע געקינצעלטע תשובה נישט מיליכיג נישט פליישיג, נישט אהער און נישט אהין, אסאך גערעדט און גארנישט געזאגט. מיין קומענדיגע שאלה איז שוין געווען ספעצעפיצירט, דריי פרטים, עניינים וואס יעדער וואס האט שוין אמאל געטוען אין די סוגיא פון 'תורה ומדע' איז גאנץ גוט באהאווענט דעראין, קיין איינס דערפון גראדע נישט קיין יסודות אין אמונה. האסטו מיר גענטפערט אז דו האסט נישט קיין השגה וואס קיין איינס פון די זאכן מיינען. ביי מיר האט זיך באמת דער שמועס דא גענדיגט. כ'האף אז דו האסט נישט קיין טענות אויף מיר.
שיקן מיר קיין חב"ד איז נישט קיין אלטערנאטיוו צו אן ענטפער, שרייבן וועגן דיין האבן א 'השקפה' אוודאי נישט.
איך האב די נישט געפרעגט צי "מ'קען" פארענטפרן פסוקי התורה אז ס'זאל שטימען מיט וויסענשאפט, מיין שאלה איז געווען זייער קלאר, פעלט עס אויס פאר א מאמין צו פארענטפערן אדער בכלל נישט. 'וואס' מ'קען פארענטפערן און וואס נישט דאס איז שוין גאנץ אן אנדערע שמועס.
לסיומא דמילתא, ס'איז מיר אן הנאה מיט דיר צו פרברענגען. אבער עס שיינט צו מיר אז דו ביסט בכלל נישט בתוך הענינים, נישט דו ווייסט וואס "זיי" האלטן און אפילו נישט וואס אונזערע חכמי הדורות זענען געווען יעדער ביי זיין מיינונג. (דו ווייסט די חילוק וויאזוי ס'ארבעט פיליזאפיע, טעאלאגיע, וויסענשאפט? וואס ס'מיינט "די סייענטיפישע מעטאד"? דו שרייבסט וועגן היסטאריע ביכער, ביסט אביסל באקאנט מיט די עפיסטימעלאגיע פון היסטאריע?). איך זעה נישט וואו איך קען מיט דיר אנהייבן, אויב ביסטו אפילו אינטערסירט. איז פאר יעצט בלייבט עס ביי דעם. ס'איז א שאד, איך זעה אבער נישט וואו איך קען ממשיך זיין.
................................................................
אגב אינטערסאנט, דיין תירוץ אז בריאת (אדער תליית) המאורות איז הערשט געווען אינעם פערטן טאג שלעפט מיט זיך נאך צוויי שווערע פעקלעך. איינס דארפסטו פריער מסביר זיין וואס מיינט 'ערב' און 'בקר' די ערשטע דריי מאל. צווייטענס, אויב האלסטו אז דער תירוץ אויף די ערשטע דריי טעג איז אז ס'איז נאכנישט געווען קיין פיזישע טעג מוזטו מודה זיין אז עכ"פ מיום רביעי ואילך וואס די מאורות זענען שוין משמש לאותות ולמועדים "לימים" ושנים איז א טאג א טאג, איין דריי ארום די זון. וואס פון דעם קומט אויס ווייטער אז אלע קריכעדיגע, פליענדיגע און שווימענדיגע בעלי חיים זענען צושטאנד געקומען אין גאנצע צוויי טעג. א נקודה למחשבה.
ע"כ