קאווע שטיבל

ירח בן יומו האט געשריבן:עס איז באקאנט די אור החיים הקדוש ביי עיר הנדחת וואס מ' האט אוסגעהארגעט א גאנצע שטאט מענער קינדער און ווייבער בסייף און מ'האט פארברענט אלע האב און גוטס מ'קען זיך נאר פארשטעלן ווי אזוי דאס האט אוסגעזען (אפשר קען [tag]יואב[/tag]צוהעלפן).
פירט דארט אויס די תורה אויף די פסוק ונתן לך רחמים ורחמך איז די אור החיים הקדוש מסביר אז נאך יודן האבן מקיים געווען אזא מעשה אכזרי ווערט דאך ביים מענטש אין הארץ איינגעווארצלט א מדה פון אכזריות (און ער ברענגט דארט אז אזוי האבן מעיד דעווען די שר הטבחים (אייסיס) פון די קעניג בדורו), און אויף דעם בענטשט אונז די רבוש"ע אז ונתן לך רחמים ורחמך אז די מדה פון רחמנות זאל צוריק קומען צו אונז.
אלזא לעניננו ווען די יודן דארפן טוען א מעשה אכזרי איז דא ספעציעלע ברכה אז אז מיר זאלן נישט ווערען בארבארישע רוצחים משא"כ זיי אלע בלייבן טאקע חיות טורפות

[center]************[/center]דרך אגב, אין תנא דבי אליהו ווערט געברענגט א דבר נפלא אפילו די שטיין וואס מ'איז סוקל די חייבי מיתה און די סייף וואס מנוצט צו הארגענען זענענן עתיד ליתן את הדין אויך די צער וואס זיי האבן גורם געווען פאר א יוד, אפילו ס'איז געווען בצדק איז נאכאלץ דא אן עונש אויף דעם (ומכאן הלימוד פאר מחנכים וואס דארפן מעניש זיין (אפי' בצדק) זאלן געדענקען אז סוכ"ס איז מען מצער איוד און מ'וועט בראטן פאר דעם)

Kool man האט געשריבן:נאכאמאל, אפילו פאר די שוואכע קעם וואס פארשטייען נישט אפילו נאך דריי מאהל קלאר מאכען.

די תורה האט קיינמאל נישט געהייסען פארברענען א מענטש! די שריפה פון די תורה איז דורך אריינגיסען אין די האלדז צעלאזטע בליי, און ווי עטליכע פון אונזערע רעליגיעזע שרייבער האבען שוין געענטפערט, די הויפט חילוקים פון די הייליגע תורה וואס דרכיה דרכי נועם:
ס'יז געוועזן ספעציעלע פראצעדורן ביי דן זיין למיתה,
1. נאר בי"ד הגדול האט געקענט דן זיין נפשות,
2. ס'האט געמוזט זיין מיט צוויי עדים
3. און מיט התראה פון די צוויי עדים [וויפיל מאהל איז א בת כהן מזנה אין פראנט פון צוויי עדים כשרים??]
4. מ'האט אזוי געפארשט די עדים מיט חקירות ודרישות צו קענען טרעפען לעכער,
5. און מ'האט אפילו נאכ'ן פסק דין געארבעט צו מהפך זיין בזכותו/בזכותה,
6. יד העדים תהיה בו בראשונה, צו פארמיידען פאלשע עדות.
7. און אויב איז שוין אמאהל געקומען אז מ'האט פאקטיש געדארפט אויספירען די אורטייל, איז עס געוועזען מיט רחמים, און מ'האט פארטייבט דעם נידון מיט וויין, אא"וו
7. און מיט דעם אלעם זאגט די גמרא אז אויב האט א בי"ד געהרגעט מער ווי איינמאהל אין 70 יאהר! ווערט עס אהנגערופען א בי"ד קטלנית

קומען דא עטליכע גאר תמימות'דיקע שעפעלעך, אפילו נאך וואס אזויפיהל חברים האבען זיי שוין אפגעענטפערט, וועלען זיי שטעלען נאכאמאהל און נאכאמאהל זייער שאלת תם ווי א אפרוח שלא נפתחו עיניו וואס פארשטייט בכלל נישט וואס מ'האט גערעדט צו אים, סיכום:

א תורה וואס פאדערט רחמים בעפאר און נאכדעם, א תורה וואס גיבט נישט קיין געווער פאר יעדען שוטה צו קענען אומברענגען וועמען ער האלט אז ער שטייט אים אין וועג, אדער ווען ער איז הונגעריג פאר 200 מיליאן דאלער שאנטאזש, די פראצעדור פון די תורה איז אז דער מענטש זאל ציטערען צו טוהן אן'עבירה, דעטס איט, אבער ווען ס'יז געקומען דערצו האט מען געזוכט אלע אופנים נישט אויסצופיהרען, נישט צו דארפען אומברענגען א מענטש, און מיט אלעם אויב האט א בי"ד מיט די אלע אויבענדערמאנטע תנאים יא אויסגעפירט טויט שטראף מער ווי איינמאהל אין זיבעציג יאר זענען זיי געווארען באטיטעלט בי"ד קטלנית!, דאס איז די תורה.

להבדיל אלף אלפי הבדלות די פינסטערע בלוט דורשטיגע רוצחים וואס זוכען וואו און ווען מ'קען הרג'ענען, וואו זיי זענען שחט'ן זיי זיך אויס אפילו צווישען זיך, אין אלע לענדער, אין די לעצטע דריי יאר זענען טויזענטער פון זיי געהרגעט געווארען צווישען זיך, קל וחומר א פרעמדער, יעדער וואס גלייבט נישט ווי זיי איז ביי זיי חייב מיתה, און אויף די ברוטאלסטע אופנים,

צו פארגלייכען סתם בלוט דורשטיגע רוצחים מיט זייערע פעולות אדער ציהלען צו עניטינג פון די הייליגע תורה איז פאנאטיש און גאר גרויסע טיפשות, דאס קען נאר זאגען איינער וואס איז טיף טיף אין די פארמאכטע באקס, צוגעקלעבט מיט שטארקע דאקט טעיפ.

פלאוויוס האט געשריבן:
די צרה מיט ראדיקאלן איסלאם, און אפשר מיט איסלאם בכלל, איז וואס ס'פארמאגט נישט קיין סיסטעם וואס זאל לאזן דאס געזעץ זיך מאדיפיצירן, אינעם קאנטעקסט פון דער טראדיציע (דאס איז א וויכטיגער פרט!), לויט דער אנטוויקלונג פון דער מענטשהייט. דערפאר, אפילו אויב איסלאם זאל האבן געווען א הערליכער עטישער דאקומענט אין זיין צייט, איז א הכרח אז פריער אדער שפעטער זאל עס בלייבן הינטערשטעליג. איך ווייס נישט צי איסלאם איז באמת שולדיג אין דעם, ווייל איך בין נישט באקאנט מיט די סודות פון איסלאם (און לאמיר זיך נישט נארן: די בעסטע אידעאלאגיע קען ווערן אויסגענוצט צום שלעכטן), אבער דאס איז בכל אופן די פראבלעם מיטן ראדיקאלן איסלאם פון אונזער צייט.

Kool man האט געשריבן: ס'יז געוועזן ספעציעלע פראצעדורן ביי דן זיין למיתה,
1. נאר בי"ד הגדול האט געקענט דן זיין נפשות,

7. און מיט דעם אלעם זאגט די גמרא אז אויב האט א בי"ד געהרגעט מער ווי איינמאהל אין 70 יאהר! ווערט עס אהנגערופען א בי"ד קטלנית

2. ס'האט געמוזט זיין מיט צוויי עדים
3. און מיט התראה פון די צוויי עדים [וויפיל מאהל איז א בת כהן מזנה אין פראנט פון צוויי עדים כשרים??]
4. מ'האט אזוי געפארשט די עדים מיט חקירות ודרישות צו קענען טרעפען לעכער,
5. און מ'האט אפילו נאכ'ן פסק דין געארבעט צו מהפך זיין בזכותו/בזכותה,
6. יד העדים תהיה בו בראשונה, צו פארמיידען פאלשע עדות.
7. און אויב איז שוין אמאהל געקומען אז מ'האט פאקטיש געדארפט אויספירען די אורטייל, איז עס געוועזען מיט רחמים, און מ'האט פארטייבט דעם נידון מיט וויין, אא"וו

א תורה וואס גיבט נישט קיין געווער פאר יעדען שוטה צו קענען אומברענגען וועמען ער האלט אז ער שטייט אים אין וועג, אדער ווען ער איז הונגעריג פאר 200 מיליאן דאלער שאנטאזש

צו פארגלייכען סתם בלוט דורשטיגע רוצחים מיט זייערע פעולות אדער ציהלען צו עניטינג פון די הייליגע תורה איז פאנאטיש און גאר גרויסע טיפשות

שמעון וואלף האט געשריבן:

פלאוויוס האט געשריבן:
די סנהדרין איז אוועקגעשטעלט געווארן גענוי פאר דער פונקציע, צו מאדיפיצירן דעם געזעץ-סיסטעם לויטן געברויך פון דער צייט ("השופט אשר יהיה בימים ההם"), און דער אופן וויאזוי די סנהדרין האט דאס געטון איז היסטאריש זייער אינטערעסאנט. פארשטייט זיך אז די סנהדרין האט געמוזט זיין צוזאמגעשטעלט פון מענטשן וואס געהערן צו דער עליטע רעליגיע, נישט צו דער פאפולארער רעליגיע (דא קומט אריין די וויכטיגקייט פון סמיכה). פארשטייט זיך, איינע פון די גרויסע צרות פונעם גלות איז די פראבלעם וואס ס'איז נישטא קיין סנהדרין (און דערפאר איז דא א מקום פאר רעאקציע אינערהאלב דעם אידישן רעליגיע-סיסטעם), אבער דערפאר טאקע האט די תורה אפגעשאפן מיתת בית-דין ווען ס'איז נישטא קיין סנהדרין. דער אידישער געזעץ-סיסטעם האט זיך אויף דעם אופן באווארנט פון רעאקציאנערישן בארבאריזם.

די צרה מיט ראדיקאלן איסלאם, און אפשר מיט איסלאם בכלל, איז וואס ס'פארמאגט נישט קיין סיסטעם וואס זאל לאזן דאס געזעץ זיך מאדיפיצירן, אינעם קאנטעקסט פון דער טראדיציע (דאס איז א וויכטיגער פרט!), לויט דער אנטוויקלונג פון דער מענטשהייט. דערפאר, אפילו אויב איסלאם זאל האבן געווען א הערליכער עטישער דאקומענט אין זיין צייט, איז א הכרח אז פריער אדער שפעטער זאל עס בלייבן הינטערשטעליג. איך ווייס נישט צי איסלאם איז באמת שולדיג אין דעם, ווייל איך בין נישט באקאנט מיט די סודות פון איסלאם (און לאמיר זיך נישט נארן: די בעסטע אידעאלאגיע קען ווערן אויסגענוצט צום שלעכטן), אבער דאס איז בכל אופן די פראבלעם מיטן ראדיקאלן איסלאם פון אונזער צייט.

לשיטתך וואלט מען געדארפט מאדיפיצירן די סדר השחיטה וויבאלט ס'זענען פארהאן אופנים וואס איז ווייניגער פיינפול פאר די בהמות.
זעהט אויס אז אידישקייט פארמאגט אויך "נישט קיין סיסטעם וואס זאל לאזן דאס געזעץ זיך מאדיפיצירן"

יאיר האט געשריבן:כעלעמער מגיד פרעגט מה נשתנו אלו מאלו. ורוח הקודש משיבה:
אויב די שאלה איז אויף אמאל איז דער חילוק אז אמאל האט דאס געהייסן מאראליש און היינט נישט. אויב די שאלה איז אויף היינט, איז דער חילוק אז מיתת בית דין עקזיסטירט מער נישט אויסער אין עטליכע דיקע גרויסע בענדער וואס ווערן גערופן תלמוד בבלי, בעת ראדיקאל איסלאם איז לעבעדיג און שטויסעדיג.

כעלעם'ר מגיד האט געשריבן:

יאיר האט געשריבן:כעלעמער מגיד פרעגט מה נשתנו אלו מאלו. ורוח הקודש משיבה:
אויב די שאלה איז אויף אמאל איז דער חילוק אז אמאל האט דאס געהייסן מאראליש און היינט נישט. אויב די שאלה איז אויף היינט, איז דער חילוק אז מיתת בית דין עקזיסטירט מער נישט אויסער אין עטליכע דיקע גרויסע בענדער וואס ווערן גערופן תלמוד בבלי, בעת ראדיקאל איסלאם איז לעבעדיג און שטויסעדיג.

די שאלה איז ווען מ'לערנט מיט א קינד, אדער אפילו פאר זיך אליינס
די פסוקים און מאמרי חכמינו ז"ל בנוגע עניינים אלו, דארף מען עס לערנן ווי אן אלט פארצייטישע צוריקגעשטאנענע אומצוויליזירטע בארבארישקייט, אדער ווי עפעס א העכערע אידילאגיע וואס דארף ווען נאך היינט אזוי צו זיין לולא חטאינו גרמו לנו, ועינינו צופיות וכלות כל היום אז תשוב הממלכה און מיר וועלן צוריקשטעלן עטרה ליושנה?

איך פארשטיי אז אן ארטאדאקסישע ייד זאל זיכער קלויבן די צווייטע ברירה. פארדעם פאלט פארן ארטאדאקס א פעקל פון מיישב זיין און מחלק זיין בין הדומים/הנראים דומים ולהפריד בין הדביקים.

יאיר האט געשריבן:קיין איינס נישט. מ'לערנט עס ווי א טרוקענע הלכה. ווי א טעארעטישע זאך וואס לא היה ולא נברא. ווען נישט וואלט יעדער תלמיד חכם געבליבן מיט שווערע טראומאס נאכ'ן לערנען מסכת סנהדרין.

יאיר האט געשריבן:ווען נישט וואלט יעדער תלמיד חכם געבליבן מיט שווערע טראומאס נאכ'ן לערנען מסכת סנהדרין.

כעלעם'ר מגיד האט געשריבן:

יאיר האט געשריבן:קיין איינס נישט. מ'לערנט עס ווי א טרוקענע הלכה. ווי א טעארעטישע זאך וואס לא היה ולא נברא. ווען נישט וואלט יעדער תלמיד חכם געבליבן מיט שווערע טראומאס נאכ'ן לערנען מסכת סנהדרין.

וואס הייסט לא היה ולא נברא? דאס זענען דאך עניינים וואס זענען פארגעקומען במעשה, און ס'איז זיכער געשריבן געווארן מקיים צו זיין בפועל ממש.

כעלעם'ר מגיד האט געשריבן:

יאיר האט געשריבן:קיין איינס נישט. מ'לערנט עס ווי א טרוקענע הלכה. ווי א טעארעטישע זאך וואס לא היה ולא נברא. ווען נישט וואלט יעדער תלמיד חכם געבליבן מיט שווערע טראומאס נאכ'ן לערנען מסכת סנהדרין.

וואס הייסט לא היה ולא נברא? דאס זענען דאך עניינים וואס זענען פארגעקומען במעשה, און ס'איז זיכער געשריבן געווארן מקיים צו זיין בפועל ממש.

שמעקעדיג האט געשריבן:ווייל אין די תורה האט מען געזוכט צו מינימיזירן דעם שטראף ווי ווייט מעגליך, ברור לו מיתה יפה

ירח בן יומו האט געשריבן:

כעלעם'ר מגיד האט געשריבן:וואס הייסט לא היה ולא נברא? דאס זענען דאך עניינים וואס זענען פארגעקומען במעשה, און ס'איז זיכער געשריבן געווארן מקיים צו זיין בפועל ממש.

לויט ווי ס'איז מבואר אין סנהדרין דף עא איז נישט שייך די דין (לויט איין מאן דאמר) וויבאלד מ'קען נישט מקיים זיין די ואת כל שללה תקבוץ ושרפת ווייל ס'איז דאך אוואדאי דא דארט מזוזות,
נאר פאר וואס שטייט די פרשה דרוש וקבל שכר, ווי די מהרש"א איז מסביר אז מ'דארף זיך ארויסלערנען עפעס א לימוד פון די הלכה (וכ"ה בבן סורר ומורה).

Kool man האט געשריבן:נאכאמאל, אפילו פאר די שוואכע קעם וואס פארשטייען נישט אפילו נאך דריי מאהל קלאר מאכען.

די תורה האט קיינמאל נישט געהייסען פארברענען א מענטש! די שריפה פון די תורה איז דורך אריינגיסען אין די האלדז צעלאזטע בליי, און ווי עטליכע פון אונזערע רעליגיעזע שרייבער האבען שוין געענטפערט, די הויפט חילוקים פון די הייליגע תורה וואס דרכיה דרכי נועם:
ס'יז געוועזן ספעציעלע פראצעדורן ביי דן זיין למיתה,
1. נאר בי"ד הגדול האט געקענט דן זיין נפשות,
2. ס'האט געמוזט זיין מיט צוויי עדים
3. און מיט התראה פון די צוויי עדים [וויפיל מאהל איז א בת כהן מזנה אין פראנט פון צוויי עדים כשרים??]
4. מ'האט אזוי געפארשט די עדים מיט חקירות ודרישות צו קענען טרעפען לעכער,
5. און מ'האט אפילו נאכ'ן פסק דין געארבעט צו מהפך זיין בזכותו/בזכותה,
6. יד העדים תהיה בו בראשונה, צו פארמיידען פאלשע עדות.
7. און אויב איז שוין אמאהל געקומען אז מ'האט פאקטיש געדארפט אויספירען די אורטייל, איז עס געוועזען מיט רחמים, און מ'האט פארטייבט דעם נידון מיט וויין, אא"וו
7. און מיט דעם אלעם זאגט די גמרא אז אויב האט א בי"ד געהרגעט מער ווי איינמאהל אין 70 יאהר! ווערט עס אהנגערופען א בי"ד קטלנית

קומען דא עטליכע גאר תמימות'דיקע שעפעלעך, אפילו נאך וואס אזויפיהל חברים האבען זיי שוין אפגעענטפערט, וועלען זיי שטעלען נאכאמאהל און נאכאמאהל זייער שאלת תם ווי א אפרוח שלא נפתחו עיניו וואס פארשטייט בכלל נישט וואס מ'האט גערעדט צו אים, סיכום:

א תורה וואס פאדערט רחמים בעפאר און נאכדעם, א תורה וואס גיבט נישט קיין געווער פאר יעדען שוטה צו קענען אומברענגען וועמען ער האלט אז ער שטייט אים אין וועג, אדער ווען ער איז הונגעריג פאר 200 מיליאן דאלער שאנטאזש, די פראצעדור פון די תורה איז אז דער מענטש זאל ציטערען צו טוהן אן'עבירה, דעטס איט, אבער ווען ס'יז געקומען דערצו האט מען געזוכט אלע אופנים נישט אויסצופיהרען, נישט צו דארפען אומברענגען א מענטש, און מיט אלעם אויב האט א בי"ד מיט די אלע אויבענדערמאנטע תנאים יא אויסגעפירט טויט שטראף מער ווי איינמאהל אין זיבעציג יאר זענען זיי געווארען באטיטעלט בי"ד קטלנית!, דאס איז די תורה.

להבדיל אלף אלפי הבדלות די פינסטערע בלוט דורשטיגע רוצחים וואס זוכען וואו און ווען מ'קען הרג'ענען, וואו זיי זענען שחט'ן זיי זיך אויס אפילו צווישען זיך, אין אלע לענדער, אין די לעצטע דריי יאר זענען טויזענטער פון זיי געהרגעט געווארען צווישען זיך, קל וחומר א פרעמדער, יעדער וואס גלייבט נישט ווי זיי איז ביי זיי חייב מיתה, און אויף די ברוטאלסטע אופנים,

צו פארגלייכען סתם בלוט דורשטיגע רוצחים מיט זייערע פעולות אדער ציהלען צו עניטינג פון די הייליגע תורה איז פאנאטיש און גאר גרויסע טיפשות, דאס קען נאר זאגען איינער וואס איז טיף טיף אין די פארמאכטע באקס, צוגעקלעבט מיט שטארקע דאקט טעיפ.

יאיר האט געשריבן:כעלעמער מגיד פרעגט מה נשתנו אלו מאלו. ורוח הקודש משיבה:
אויב די שאלה איז אויף אמאל איז דער חילוק אז אמאל האט דאס געהייסן מאראליש און היינט נישט. אויב די שאלה איז אויף היינט, איז דער חילוק אז מיתת בית דין עקזיסטירט מער נישט אויסער אין עטליכע דיקע גרויסע בענדער וואס ווערן גערופן תלמוד בבלי, בעת ראדיקאל איסלאם איז לעבעדיג און שטויסעדיג.

יאיר האט געשריבן:

כעלעם'ר מגיד האט געשריבן:

יאיר האט געשריבן:כעלעמער מגיד פרעגט מה נשתנו אלו מאלו. ורוח הקודש משיבה:
אויב די שאלה איז אויף אמאל איז דער חילוק אז אמאל האט דאס געהייסן מאראליש און היינט נישט. אויב די שאלה איז אויף היינט, איז דער חילוק אז מיתת בית דין עקזיסטירט מער נישט אויסער אין עטליכע דיקע גרויסע בענדער וואס ווערן גערופן תלמוד בבלי, בעת ראדיקאל איסלאם איז לעבעדיג און שטויסעדיג.

די שאלה איז ווען מ'לערנט מיט א קינד, אדער אפילו פאר זיך אליינס
די פסוקים און מאמרי חכמינו ז"ל בנוגע עניינים אלו, דארף מען עס לערנן ווי אן אלט פארצייטישע צוריקגעשטאנענע אומצוויליזירטע בארבארישקייט, אדער ווי עפעס א העכערע אידילאגיע וואס דארף ווען נאך היינט אזוי צו זיין לולא חטאינו גרמו לנו, ועינינו צופיות וכלות כל היום אז תשוב הממלכה און מיר וועלן צוריקשטעלן עטרה ליושנה?

איך פארשטיי אז אן ארטאדאקסישע ייד זאל זיכער קלויבן די צווייטע ברירה. פארדעם פאלט פארן ארטאדאקס א פעקל פון מיישב זיין און מחלק זיין בין הדומים/הנראים דומים ולהפריד בין הדביקים.

קיין איינס נישט. מ'לערנט עס ווי א טרוקענע הלכה. ווי א טעארעטישע זאך וואס לא היה ולא נברא. ווען נישט וואלט יעדער תלמיד חכם געבליבן מיט שווערע טראומאס נאכ'ן לערנען מסכת סנהדרין.

שמעקעדיג האט געשריבן:כ'בין מסופק וואס מען וואלט געטון היינטיגע צייטן. למעשה זעהען מיר אז חז"ל האבן היבש רעדוצירט שטראפן וואס האט אויסגעקוקט בארבאריש לויטן פשוט'ן פשט, ווי יד תחת יד און עין תחת עין און נאך אסאך אנדערע, (הגם אין די אראבישע לענדער פירט מען זיך יא לויטן פשוט'ן פשט, און מען האקט הענט, פוס, אויערן, מען שניידט אראפ צונגען, מען פארט איבער מענטשן מיט טראקס, און נאך גרויזאמע מיטלען ואכ"מ),

אז די חז"ל האבן געקענט מאכן פון א דאורייתא ארבעים א חסר אחת, אתי רבנן ובצרו חדא, פאר סיי וועלכע סיבה, איז קלאר פשט אז כאטש די תורה איז א נצחיות און זאת התורה לא תהא מוחלפת, האבן די חכמים געקענט אנדערש פארטייטשן און נאך זאגן אז דער פשט האט דער פסוק געמיינט.

סך הכל פון די אלע טענה'ריי איז אזויפיל, אז כאטש מען זעהט אז די תורה האט געהייסן טון געוויסע פעולות וואס קוקט אויס עקסטער גרויזאם היינטיגע צייטן (אבער נישט בעת ההוא), איז זייער מעגליך אז מען וואלט שוין בזמנינו געטראפן א וועג ארויס נישט צו דארפן מקיים זיין די מיתה אויף דעם אופן, נאר מער פראקטיש; אבער אפילו אויב וואלט עס יא געבליבן אויפן אלטן שטייגער, איז עס נאך אלץ א קינדער שפיל אקעגן די רשעות פון די אראבישע קולטור, ווייל אין די תורה האט מען געזוכט צו מינימיזירן דעם שטראף ווי ווייט מעגליך, ברור לו מיתה יפה, און להבדיל די רוצחים זענען פונקט דאס פארקערטע, און זיי זוכן ווי מער יסורים אנצוטון להגדיל הטראסק ולהאדירה.

נאך אלעם מיין איך אז מען וועט עס נישט קענען גענצליך פארשטיין מיט אונזער היינטיגע שכל, אבער עכ"פ א היבשע חילוק זעהט מען קלאר און אפן.