קאווע שטיבל

מי אני האט געשריבן:

הקובץ המצורף Hanna Arendt.png לא זמין יותר.

במשנתה של דר. חנה ארענדט.

[left]Only those are happy who never think or, rather, who only think about life's bare necessities, and to think about such things means not to think at all. True thinking resembles a demon who muddies the spring of life or a sickness which corrupts its roots. To think all the time, to raise questions, to doubt your own destiny, to feel the weariness of living, to be worn out to the point of exhaustion by thoughts and life, to leave behind you, as symbols of your life's drama, a trail of smoke and blood — all this means you are so unhappy that reflection and thinking appear as a curse causing a violent revulsion in you

Knowledge is the plague of life[/left]

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:א מענטש וואס שפירט ביי זיך אז זיין לעבען איז נישט אנגעפיהלט, ער לעבט אן צו נוצען זיין דערהויבענע לעכטיגע ברייטע ארגאן - זיין מח, און פון אנערקענען דער קטנות פון שיריים, קעדילעק''ס, פייערדיגע מצוה טענץ און 'אזא געשמאקע קאטשיניו' פרייטיג צו נאכט, איז ער אנגעקומען צו קלערען וועגען זיין גאנץ לעבען, איז טאקע אין געפאר. אבער דער עיקר וואס ער זוכט איז א טיפקייט אין לעבען. ממילא זוכט ער צו פארשטייען, אדער אפפרעגען, די נענסטע זאכען צו איהם. קודם כאסידעס, נאכדעם אידישקייט. און וויבאלד מ'האט א באגרעניצטע מח, און יעצט אין א מצב פון אומצופרידענהייט איז איהם שווער צו זעהן די צדדים קלאר, איז ער אויפ'ן גליטשיגע וועג צו כפירה ועוד.
אבער אפשר האב איך אן עצה, גאר א ליטווישע'ן.
ער זאל זיך נעמען לערנען בעיון. נישט ענדיגען מסכתות, נישט פסקנ'ען שאלות און נישט חקר'ן גירסאות. נאר לערנען און גריבלען אין יעדער סברא, אין יעדער פשט יעדער ראיה און יעדער הנחה. זיין קאפ האט ער דערפילט מיט נאך תורה לעומקה, זיין געוויסען האט ער דערשטילט מיט'ן אריינגייען טיפער אינ'ם יסודות פון לעבען, זיין דארשט האט ער דערקוויקט מיט יעדען נייע דערהער וואס זיין קאפ האט אריינגענומען. און דער עיקר העיקרים, זיין באשעפער האט ער באקרוינט מיט חידושי תורה.
און טאמער זיין ארומלויפען וועט איהם אויסלערנען אז די הלכה איז נישט ווי ער האט געמיינט. נו נו, וואס וועט שוין זיין? ער וועט טוהן מלאכה פאר רבינו תם וכשיטת הגאונים? ער וועט טרינקען מילעך אן א 'חלב ישראל' סטעמפל? ער וועט נישט גייען אין מקוה נאך די מצוה? מ'קען זיך אן עצה געבען מיט דעם אלס. קיין שייגעץ ווערט מען נישט דערפון, און מ'שטייט נאך העכער ווי סיי דער וואס איז אן אפיקורס געווארען פונ'ם זוכען צו טראכטען, און סיי דער וואס שטופט זיך נאך צו כאפען שיריים פונ'ם בשר ודגים וואס זיצט דארט בראש, אפילו מ'ווארט ערליכערהייט ביז צוויי און זיבעציג מינוט נאכ'ן שקיעה.

it is equally true that the debt toward the Greek concept of paideia helped to form the Jewish ideal of a life dedicated to study and focused on the teacher-student relationship. As he wrote in a significant passage, part of Jewish intellectualism derived from the close interrelation of piety and study. Thus while in the Athenian and Roman models, "thinking about religion usually made people less religious, among Jews the more you thought about religion the more religious you became."

מי אני האט געשריבן:איך האב געזעהן א וויץ אין דעם ענין פון דעקארט׳ס קאדזשיטו וואס קען פועל זיין ארויסצוברענגען אן ענין ווי דאס היפך פון דעקארט׳ס הוכחה ברענגט, והיינו (איך גיי עס אראפברענגען אין ענגליש):

‏

Rene Descartes walks into a bar and orders a drink. When he finishes his drink, the bartender asks him if he would like another. Descartes replies, “No, I think not,” and ceases to exist and disappears

.

די וויץ קען אויך האבן א טיפערן באדייט און ארויסברענגען אז אויב מען טראכט נישט [בעניני סאבסטאנץ ושכליות] עקזיסטירט מען נישט [מיינענדיג אז די אינדיווידואל׳ס עקזיסטענץ האט נישט קיין ווערט] (הגם אז פארשטייט זיך אז דאס ליגט נישט ממש אין דעקארט׳ס קאדזשיטו הוכחה כמובן).

מי אני האט געשריבן:‏דא מאכט דר. סלאַוואָ זשיזשעק אוועק דעם געדאנק פון חכמה, און ווי אלעס קען מען דערנאך פארטיידיגן עפ״י חכמה. (וידועים דברי עפּיקטיִטוס…)

Plato is a hero of those who claim the human importance of philosophy, and rightly so; indeed, if he does not speak (rightly or wrongly) to our most basic concerns, it is hard to see which philosopher does. Yet those who in Plato’s time complained that philosophy was becoming technical and inaccessible – concerned, worthy, pompous, in some cases merely opportunistic, citizens – had Plato as their enemy. We are told that at the door of Plato’s Academy there was a sign that read ‘Let no one enter who knows no geometry,’ and the studies that went on inside it were very hard. Plato thought, with increasing sternness as he got older, that philosophy could not help anyone unless it was true to itself. Its truthfulness meant, too, that it could not tell in advance what would help; and since that was so, it could not hope to find things that would help if it thought that it knew in advance what kinds of thing they would be. As Plato knew, the road to something helpful is not only hard, but unpredictable

אלמלא המשתגעים יהיה העולם חרב

ראוי לאדם לחקור בסיבות הדברים הנמצאים לפי מה שאפשר לו, ולא יקצר מזה. כי בזה האופן יעמוד על חכמת ה׳ יתעלה בשׂוּמוֹ הנמצאות על האופן שהם עליו, לפי מה שאפשר לו מזה, ויהיה זה סיבה אל שישיג ה׳ יתעלה לפי מה שאפשר. כי אנחנו נשיג מה שנשיג מה׳ יתעלה, בהשגתינו מה שנשיג מנימוס אלו הנמצאות המסובָבות ממנו יתעלה, וסדרם ויושרם, כמו שביארנו במאמר הראשון מספר מלחמות ה׳ ובחלק השלישי מהמאמר החמישי ממנו. הלא תראה כי משה רבינו ע״ה, תיכף שראה זה הענין הזר, והוא היות הסנה בוער באש והסנה איננו אוכל, התעורר לסור ולראות כדי שיעמוד על סיבת זה הענין. וזה ממה שיורה שכן היה מנהגו, רוצה לומר שכבר היה משתוקק לדעת סיבות הדברים לפי מה שאפשר, ולזה הגיע אל זאת המדרגה הנפלאה אשר הגיע אליה.