למעשה, האב איך בחירה?

[הקטן]

איך מיין אז שבת אחים מאכט א שטארקען פוינט
הגם סייענס זאגט אז מיר אבזערווירן אינזער 5 חישום' אין אזוי קימען זיי אן צי סיי וואספארא מסקנה, קענען זיי זיך אויך נישט נישט וויסענדיג מאכן פין אינטראספעקטשען אדער ריזעניג וואס איז געבויט אויף אינטראספעקשען, כדי צי וויסע אז די חישום נארען אינז נישט.
ווער איז דער פוסק אחרון? נישט די 5 חושים נאר די סחורה צווישען אינזער אוירען

פאקט: (רוב) מענטשען ווען זיי מאכן א choice איז זייער אבזערוואציע אז זיי זענען פריי צי מאכן די choice פין מערערע Option

[חתן בחור]

איך בין בכלל נישט אנציגקט פון העריס׳ס בוך. ער ברענג ראיות פון גייסטיש קראנקע מענטשען וואס קענען זיך נישט באהערשען און האבן נישט קיין קאנטראל איבער זייערע תאוה צו בלוט פארגיס. איך האלט דאס איז זייער נעריש.

די גאנצע בחירה boils down צו delayed gratification (עוה״ז vs עוה״ב א.א.וו.) און דאס איז נישט צוגעבינדן צו די סביבה, אומשטענדען אדער גענעטיקס. ס׳איז דא א באקאנטע עקספערימענט וואס רופט זיך marshmallow experiment וואס צייגט אז א מענטש׳ס ווילן פאר delayed gratification איז די שורש פון אלע טשויסעס וואס א מענטש מאכט איבער׳ן לעבן, און ווי סוקסעספול ער/זי גייט זיין, נישט ווי ער וואקסט אויף און וואס זענען זיינע אומשטענדען.

די זעלבע לאגיק וואס דו האסט גענוצט אפצומאכן אז ווען דו וואלסט געבוירן מיט היטלער'ס שכל וואלסטו זיך אויפגעפירט פונקט ווי אים, די זעלבע לאגיק קענסטו נעמען ווייטער אויף delayed gratification אויך. ווען דו וואלסט געהאט די שכל פון אזא מענשט וואס קימערט זיך נישט מיט delayed gratification, וואלסטו זיך אויפגעפירט פונקט ווי אים.

חתן בחור, האטסטו געזאגט אז היטעלר האט נישט געהאט קיין free choice ?
אדער איז דאס סך הכול סירקעלער ריזענעיג פין רביה"ק - היטלער האט דאך זיכער נישט געהאט free choice איז פין דעם געדריגען אז דו אויך נישט.

ניין, איך האלט און איין זאגן אז יעדער האט א בחירה אבער ס׳קלאפט אויס ביי יעדעם ערגעץ אנדערש.

היטלער האט געקענט האבן א בחירה צווישן הרג׳נען 1 מיליאן אדער 10 מיליאן יודען, מיט א 0.000000001 טשענס צו זיין אן ערליכען גוי.

די סביבה פון א מענטש האט די שטערקסטע כוח, אבער א מענטש קען בוחר זיין אין וועלכע דירעקציע ער וויל זיך ציען צו.

[נהורא נפישא]

חתן בחור, דאס וואס דו זאגסט אז היות סייענס ווערט געחשבונט דורכ'ן מח קען מען נישט דורך סייענס יעצט צוריקגיין וועגן דעם מח זעלבסט איז א כלליותדיגע טענה וואס איז נישט שייך דוקא ביים צוריקגיין צום מח זעלבסט נאר איז א טענה וואס פיליזאפישע סקעפקטיקער ברענגן אויף איבער די מעגליכקייט פונעם מענטש צו וויסן אמתע וויסענשאפט, נאך אלעם ווערט דאך אונזער וויסענשאפט פראצעסירט פון אוונזער מח און אפשר איז די מח א סקעמערישע מאשין, אבער צו לערנען איבער דעם מח זעלבסט איז דאס גארנישט אנדרעש ווי אלעס איבעריג, נאך אלעם איז דאס נישט איבער די מח וואס חשבונ'ט איבער איר אייגענעם מח נאר דאס איז איבער סייענס וואס זענען אבזערווירט געווארען פון מערערע מוחות און געווארן עקספערימענטעד און ס'איז נישטא קיין שום סיבה צו טראכטן אז מ'קען נישט יעצט גיין אבזערווירן דעם ארגאן וואס הייסט מוח אויף א זעלבסשטענדיגע אופן. מכ"ש וכ"ש אז די טענה טוט נישט ברענגן צו די צד אז בחירה ד.ה. רענדאם סיבות פאר באשלוסן עקזעסטירן. ולעצם הענין כלפי די פיליזאפישע סקעפטעסיזם מאכט דאך למעשה נישט קיין נפק"מ אויף למעשה, היות מיר קענען טרעפן הארמאניע על אף דעם סקעמערישן ארגאן וואס הייסט מח, מ'חשבונט אלע סארט פיזיקס מ'בויעט ספעיס שאטעלס וכדומה, ממילא קען מען אפעלירן דעם זעלבן סארט סייענטיפישע אבזארוואציע לגבי דעם מוח זעלבסט.

[נהורא נפישא]

די איידיע איז אז די בחירה און רצונות פונעם מענטש איז פשוט די קאנטשענס זייט פון די מטבע פון וואס ס'שפילט זיך ממילא אפ אויף א פיזיקל לעוול. ווי אויך די אוניווערס איז איין גרויסע אינטערילטעד סיסטעם וואס לויפט אויף קאוז און אפעקט און דאס רעכענט אריין אלעס ווי אויך די קלאסטער פון מאסע וואס מיר ריפן מענטשהייט.
פארוואס איז דאס קאנטער-אינטועטיוו? צוליב מערערע סיבות.
עס שפירט זאך דאך למעשה ווי מיר זענען זעלבסטשענדיגע בוחרים
מיר האבן א סיסטעם פון מאראל, מיר באזיסן איינגעווארצעלטע הרגשות פון כעס און התפעלות וכדומה און דאס איז זייער שווער צו רעקאנסיילן ווען מ'באטראכט מענטשן אלס א טייל פון א קאוז און אפעקט סיסטעם.
ובדרך אגב, די טענה אז מענטשן ווערן באווירקט מיט רענדאם מחשבות ווען ס'קומט צו שיקול הדעת איז לכאורה גארנישט בעסער

[הקטן]

אויב געדענק איך גוט, וויל ער ארויסברענגען אז אלעס ארבעט דורך סיבה ומסובב, אפילו רוחניות'דיגע זאכן. די פאקט איז אז ווען מ'הערט א גערעכטע ארגיומענט (מסובב) ווערט מען איבערצייגט (סיבה).

קען איינער טרייען צי מאכן אן ארגיאמענט און צוויי מענטשן זאלן אים הערן און ביידע זאלן קימען צי אנדערע מסקנות? זיכער יא
איז מאן יאמר סיבה ומסובב אפשר בחירה און נאכאמאל בחירה!
אויב A קען גורם זיין סיי B און סיי C


פארקערט:
אויב דו ביסט גערעכט, אז דיין ווערן איבערצייגט איין וועג, און מיין ווערען איבערצייגט א צווייטע וועג, איז דיטערמענט און תלי אין דרויסענדיגע גרומים. איז פארוואס זאלסטו אננעמען וואס די ביסט איבערצייגט?
זאגס'ט דאך אליין אז דרויסענדיגע וועריבעלס, און נישט די "דבר שכל" איז די סיבה פארוואס דו מיזט האלטן וואס די האלסט!!!

[הקטן]

חתן בחור, דאס וואס דו זאגסט אז היות סייענס ווערט געחשבונט דורכ'ן מח קען מען נישט דורך סייענס יעצט צוריקגיין וועגן דעם מח זעלבסט איז א כלליותדיגע טענה וואס איז נישט שייך דוקא ביים צוריקגיין צום מח זעלבסט נאר איז א טענה וואס פיליזאפישע סקעפקטיקער ברענגן אויף איבער די מעגליכקייט פונעם מענטש צו וויסן אמתע וויסענשאפט, נאך אלעם ווערט דאך אונזער וויסענשאפט פראצעסירט פון אוונזער מח און אפשר איז די מח א סקעמערישע מאשין

לויט דיר איז דער סקעמערישע מאשין שוין איינגעשטעלט וואו אזוי א יעדע רעדעל פין די מאשין זאל זיך דרייען איידער פלוני אלמוני זאגט וואס ער האט צי זאגן, און וואו אזוי ס'זאל זיך דרייען ווען פלוני אלמוני וועט דיר טענען וואס ער וועט טענענען.

פארוואס איז דאס קאנטער-אינטועטיוו? צוליב מערערע סיבות.
עס שפירט זאך דאך למעשה ווי מיר זענען זעלבסטשענדיגע בוחרים
מיר האבן א סיסטעם פון מאראל
מיר באזיסן איינגעווארצעלטע הרגשות פון כעס און התפעלות וכדומה

דו ברענגסט זייער שטארק ארויס אז מיר אבזערווירען free choice!

פארוואס זאלסטו נישט אננעמען און שלום מאכן מיט די אבזערוואציע?!? פינקט וואו דו טיסט מיט סיי וועלכע אנדערע אבזערוואציע.
unless די ביסט סטאק אין א מאטראליסטישע וועלט.

[יעקב מענטש]

דא האט איר צוויי קעגנגעזעצטע מאמרים

יכול אדם להיות כמשה רבינו (רמב"ם הל' תשובה)

מ'פארלאנגט נישט פון זושא צו זיין אברהם אבינו(?) מ'פארלאנגט פון זושא צו זיין זושא (ר"ר זושא מ'האניפאלי זי"ע)

בפשטות איז די פשט אז א מענטש איז ביכולת צו רוקן זיין נקודת הבחירה צו א העכרע לעוועל. פון היטלער פארלאנגט מען נישט אויף די מינוט אז ער זאל פארלעשן די קרעמאטאריומ'ס, יעצט פארלאנגט מען פון אים אז ער זאל אויפהערן צו שיסן קינדער פארענט פון זייערע עלטערן, איינמאל ער האט שוין געמאכט די ריכטיגע בחירה, וועט מען פארלאנגן פון אים מער און מער, ביז ער קען אנקומען צו משה רבינו (אקעי, נישט ממש ער איז פארט א גוי, באט יו געט די פוינט)

[הקטן]

להעיר:
דער עינין פין ריקען די נקידת הבחירה פאראויס, איז א שיינער זאך פאר אן עובד וואס וויל שטייגן, אבער דאס האט נישט אזוי ווייט ציטון מיט די עצם געדאנק.
היטלער קען בלייבן אויף די דרגא וואס ער איז און אויך טון זיין שליחות אויף דער וועלט, וואו לאנג ער שיסט נישט די קינדער און פראנט פין די עלטערן.

עיין תניא, ס'דא וואס זענען דא צי בלייבן אויף דער זעלבער פלאץ, און זיך שלאגן אין די זעלבע דרגא נאכאמאל און נאכאמאל

[חתן בחור]

שבת אחים, נהורא נפישא.

מ׳רעדט דא פון 5 אנדערע זאכן און איך ווער צומישט!

קודם כל איז צוויי וועגן וויאזוי צו אטאקירען די בחירה פראגע. איינס איז פיזיקס: וויאזוי די פראצעס פון בחירה ארבייט אונעם מוח, צו ס׳איז בכלל מעגליך פיזיש. די צווייטע איז פילאזאפיע, צו א מענטש ווערט באיינדרוקט פון מאמענטן וואס שטעלן אים אויס די רעלסען פאר׳ן לעבן און אחוץ דעם פארמאגט ער נישט די כוח ימינה ושמאולה.

צווייטענס די חושים פון א מענשט איז נישט די זעלבע ווי זיין כוח ההגיון. די מישט אויס חושים מיט לאגיק. סייענס קען אונז זאגן אז די אויגן אדער אונזער אנדערע חושים נער׳ן אונז אויס, אדער אז די וועלט איז א האלאגרעף, און מ׳קען טאקע נישט זעהן קיין ווייפיי שטראלן. אבער איך רעדט פון לאגיק. און ווי פריער דערמאנט, פיזיקס קען זיך נישט דערוואגן צו זאגן אז אונזער לאגיק איז פעלערהאפטיג, ווייל גאנץ סייענס איז געבויט אויף לאגיק, און טאמער מ׳ברענגט א ראיה פון סייענס אנטקעגן לאגיק עקזיסטירט נישט די גאנצע סייענס.

מיט סייענס קען מען טאקע מאכן הונדערטער סטאדיס אויפ׳ן מוח (פונדערויסען) און זעהן ווי די ספיטש פראסעסינג פלאץ איז, ווי מ׳דערקענט פנים׳ער, און מ׳קען זעהן א חילוק צווישן נארמאלע מענטשן און סקידזאפרעניקס. אבער דעם מוח זעלבסט איז אינגאנצען אנדרעש ווי אלעס. קיין שום סייענטיסט האט נאך נישט אויסגעפונען ווי די קאנטשעס פון א מענטש איז און וויאזוי עס ארבייט. ממילא קענסט אבזערווירן דעם ארגאן וואס הייסט מוח, אבער די עקפעריענס וואס א מענטש האט זייענדיג אונעם business end פונעם מוח, קען קיין שום סייענס אדער מאשין זיך נישט אריינמישן אין דעם.

בכלל די גאנצע וועג וויאזוי סייענס ארבייט, אויכעט שטודיעס און קאמפיוטערס איז א פארנעפלטן ענין ביי רוב מענטשן. סייענס אדער קאמפיוטערס וועלן קיינמאל נישט זיין קלוגער פון א מענטש. און ווער ס׳האלט אז יא פארשטייט נישט די בעסיקס. יעדע שטודיע, יעדע פראגראם, און יעדע algorithm האט א מענשט דיזיינט. ממילא ווען אן עטיאיסט זאגט מיר אז א פראגראם האט געוויזן אז די תורה איז צוזאם געשטעלט פון אנדערע ביכער לאך איך אים אויס.

מ׳קען זיך נישט טענה׳נען אויב מענטשן זיינען קאנטשעס. קאנטשעסנעס איז נישט א פענאמענאן וואס מ׳קען זיך דינגען דערויף צו אונז פארמאגן דאס אדער נישט. ניין. ס׳איז פארקערט! דאס וואס אונז עקפעריענסן א יעדן טאג, דאס רופן מיר אן קאנטשעסנעס. די חילוק צווישן מיך און א קי, דאס איז קאנטשעסנעס. די זעלבע מיט בחירה, דאס וואס איך עקספעריענס ווען איך מאך א טשויס, דאס רוף איך בחירה!

די טענה פון מעדיצין איז לעכערליך און ווייזט גאר פארקערט. ריסערטש קומט כסדר ארויס מיט פרישע מעדעצינען וואס עפ״י סייענס דארף ווען צו ארבייטן 100%, אבער למעשה שטעלט זיך עס ארויס אינגאנצן אנדערש. יעדע מעדיצין וואס ווערט פארקויפט מוז דורכגיין דריי human trials, און peer reviewed studies, און אוודאי די FCC פאר ס׳ווערט באשטעטיגט. פארוואס? ווייל סייענס אליינס האט נישט דאס לעצטע ווארט. נאר עקפעריענס קען ווייזען וואס איז ריכטיג און וואס נישט. זעלבע זאך מיטן ספעיס שאטל, מ׳האט פרובירט הונדערטער מאל פאר ס׳איז עוונטועל געלונגען.

אויב איינער פארשטייט נישט די גאנצע סייענס איז זיין ריסערטש נישט מאסגעבענד אן קענען עס אויפווייזען. אין סייענס איז גארנישט באשטעטיגט נאר טאמער מ׳האב אויפגעוויזען אז ס׳איז טאקע אזוי, און קיינער פארשטייט נישט די גאנצע סייענס אחוץ גאט.

שוין מיין קאפ טוט מיר שוין וויי פון טראכטן צופיעל...

[רביה''ק זי''ע]

אז מ'רעדט שוין יא: space & time זענען אויך זאכן וואס אונז זעען בחוש, און אעפ"כ ווייסן אונז קלאר אויף הונדערט פראצעט אז זיי זענען הוילע דמיונות, וכן יש רבות ואטו כי רוכלא.

[רביה''ק זי''ע]

די צווייטע איז פילאזאפיע, צו א מענטש ווערט באיינדרוקט פון מאמענטן וואס שטעלן אים אויס די רעלסען פאר׳ן לעבן און אחוץ דעם פארמאגט ער נישט די כוח ימינה ושמאולה.

אפילו אויב א מענטש זאל יא האבן א כח חוץ דעם, איז אבער וואס ער מאכט אפ צו טון מיט די כח אלץ געבויעט אויף פריעריגע פאקטארן, גארנישט איז נישט רענדאם.

[חתן בחור]

די צווייטע איז פילאזאפיע, צו א מענטש ווערט באיינדרוקט פון מאמענטן וואס שטעלן אים אויס די רעלסען פאר׳ן לעבן און אחוץ דעם פארמאגט ער נישט די כוח ימינה ושמאולה.

אפילו אויב א מענטש זאל יא האבן א כח חוץ דעם, איז אבער וואס ער מאכט אפ צו טון מיט די כח אלץ געבויעט אויף פריעריגע פאקטארן, גארנישט איז נישט רענדאם.

דעם פארהוילענעם כוח וואס די קענסט נישט פארשטיין, (און איך אויך נישט), דאס רוף איך בחירה.

[רביה''ק זי''ע]

דו האלטסט אז די פארהוילענע כח מאכט רענדאם באשלוסן אן קיין שום חשבון?

[חתן בחור]

דו האלטסט אז די פארהוילענע כח מאכט רענדאם באשלוסן אן קיין שום חשבון?

די רעדטס דא וועגן physical terms אויף א פלאץ ווי physics קען נישט רילעיטען. ניין. איך פארשטיי טאקע נישט וויאזוי מאכן א טשויס ארבייט, אבער איך עקפעריענס עס כסדר.

[רביה''ק זי''ע]

איך רעד בכלל נישט אין פיזישע טערמינען, די כלל אז אין סיבה בלי מסובב האט גארנישט מיט פיזיקס צוטון, א מלאך קען אויך נישט אריינפאפן אין עקזיסטענץ פון זיך אליין.

[חתן בחור]

אמת, אבער איך האלט אז בחירה איז א מורא׳דיגע ספעשל זאך און ס׳איז נאך ערמעגליכט געווארן דורך דעם וואס א מענטש איז א חלק אלוק ממעל ממש. ס׳איז פאר מיר א ראיה אז ס׳שטעקט אין א מענטש עפעס העכערס.

[רביה''ק זי''ע]

בקיצור, דו האסט א דמיון אין קאפ אז דו מאכסט זעלבסשטענדיגע באשלוסן, וועגן דעם האסטו אפגעמאכט אז ס'איז דא בחירה, און דו האסט שוין א ראיה אויך אז דו ביזט "עפעס העכערס" (גיי ווייס וויאזוי דאס דארף צו פארענטפערן עפעס).

די פאקט איז, אז ווען א מענטש טוט עפעס, וועט ער דיר אייביג קענען מסביר זיין וואס האט אים צוגעברענגט אזוי צו טון, אמאל וועט טאקע די תירוץ זיין "כ'האב נישט געטראכט", אבער באשלוסן ווערן קיינמאל נישט באשאפן אוט אף די בלו.

[חתן בחור]

בקיצור, דו האסט א דמיון אין קאפ אז דו מאכסט זעלבסשטענדיגע באשלוסן, וועגן דעם האסטו אפגעמאכט אז ס'איז דא בחירה, און דו האסט שוין א ראיה אויך אז דו ביזט "עפעס העכערס" (גיי ווייס וויאזוי דאס דארף צו פארענטפערן עפעס).

די פאקט איז, אז ווען א מענטש טוט עפעס, וועט ער דיר אייביג קענען מסביר זיין וואס האט אים צוגעברענגט אזוי צו טון, אמאל וועט טאקע די תירוץ זיין "כ'האב נישט געטראכט", אבער באשלוסן ווערן קיינמאל נישט באשאפן אוט אף די בלו.

ס׳איז די זעלבע דמיון וואס די האסט אז סייענס איז גערעכט, און אז ס׳איז דא פרוף, און אז די ביזט קאנטשעס. די שטערקסט יסוד וואס א מענטש קען פארמאגן איז די אייגענע עקספעריענס. אלעס איז געבויט אויף דעם. קענסט פרובירן צי גרובלען טיעפער און טיעפער, אבער וועסט אייביג דארפ׳ן צוקומען צו א מענטש׳ס לאגיק. און א מענטש׳ס לאגיק איז מחובר צו זיין קאנטשעסנעס.

די באשלוסן זענען נישט באשאפן אוט אף די בלו. די האסט צוויי עקזעסטירענדע ברירות, און מיט׳ן כוח פון בחירה קענסטו נוטה זיין צו וועלכע צד די ווילסט.

[רביה''ק זי''ע]

די באשלוס וועלכע צד צו נוטה זיין געשעט אויך נישט אוט אף די בלו.

[חתן בחור]

די באשלוס נוטה צו זיין צו איין צד געשעט אויך נישט אוט אף די בלו.

איך מיין ס׳פעלט דיר אויס אביסל מעדיטאציע צו קענען פארשטיין וויאזוי א מענטש קען האבן אן אייגענעם ווילן אן קיין אינפוט פון סיי וואס. אפשר אביסל עסיד אויכעט... צא ולמד!

https://www.globalbreathingawareness.co ... breathwork

[עגלה ערופה]

קען זיין ס'איז דא בחירה אבער דו האסט נישט בוחר געווען וואס דיין בחירה זאל זיין. אדער קען זיין אז דו האסט בוחר געווען וואס דו זאלסט בוחר זיין, אבער דו האסט נישט בוחר געווען וואס דו זאלסט בוחר זיין וואס דו זאלסט בוחר זיין. אדער קען זיין...
ווי ווייט דו ווילסט נאר גיין איז אבער די לעצטע בחירה האסטו נישט בוחר געווען.
ד"ה דו קענסט בוחר זיין צו טוהן עפעס דהיינו דו קענסט טוהן וואס דו ווילסט אבער דו האסט נישט בוחר געווען וואס דו זאלסט וועלן.

למשל, איינער גייט אריין אין א רעסטאראנט און ס'איז דא א מעניו פון עסן, ער האט די בחירה צו נעמען וואס ער איז אין די מוד, אבער ער האט נישט די בחירה צו ער זאל מער זיין אין די מוד פון לאקשן איבער רייז. און אפילו אויב ער זאל ווען יא האבן די בחירה צו טוישן זיין מוד, וואס האט אים געמאכט וועלן טוישן זיין מוד, ער האט נישט די בחירה איבער ווילן טוישן זיין מוד. און אפילו אויב יא האט ער נישט אויף יענע ווילן א בחירה...

[רביה''ק זי''ע]

איך האלט אז האנטוכער האבן בחירה, יא, ביזט גערעכט אז כמעט אלעמאל קען מען פאראויסזאגן וואס א האנטוך וועט טון, אבער ס'איז דא א געוויסע נקודה וואו א יעדע האנטוך האט בחירה. מ'פארלאנגט נישט פון א האנטוך וואס דרייט זיך אין וואשמאשין, ארויסצוטאנצן, זיך אויסצוטריקענען און אפוואשן די פלאר, אבער יעדע האנטוך באשר הוא שם האט א געוויסע פלאץ וואו צו בוחר זיין. כ'האב שוין אפילו אליינס אמאל געזען ווי א האנטוך שאקלט זיך פון זיך אליינס, יא, ס'איז טאקע געווען א שטיקל ווינט, אבער איך האב קלאר עקספיריענסד ווי ס'האט זיך געשאקלט אביסל שטערקער פון די אנדערע האנטוכער. כ'האב אויך א ראיה פון די תורה אויף דעם, אבער דאס וועל איך לאזן פאר א צווייט מאל.

[אישתישבי]

דא האט איר צוויי קעגנגעזעצטע מאמרים

יכול אדם להיות כמשה רבינו (רמב"ם הל' תשובה)

מ'פארלאנגט נישט פון זושא צו זיין אברהם אבינו(?) מ'פארלאנגט פון זושא צו זיין זושא (ר"ר זושא מ'האניפאלי זי"ע)

בפשטות איז די פשט אז א מענטש איז ביכולת צו רוקן זיין נקודת הבחירה צו א העכרע לעוועל. פון היטלער פארלאנגט מען נישט אויף די מינוט אז ער זאל פארלעשן די קרעמאטאריומ'ס, יעצט פארלאנגט מען פון אים אז ער זאל אויפהערן צו שיסן קינדער פארענט פון זייערע עלטערן, איינמאל ער האט שוין געמאכט די ריכטיגע בחירה, וועט מען פארלאנגן פון אים מער און מער, ביז ער קען אנקומען צו משה רבינו (אקעי, נישט ממש ער איז פארט א גוי, באט יו געט די פוינט)

מען וועט נישט שמייסען זושא פאר נישט זיין מיילעך, נאר פאר נישט זיין זושא.

רעדט ער וועגען עונש, און זיין דמיון איז לאוו דווקא צו זאגען א מען פארלאנגט נישט פין אין צו זיין אזוי גרויס ווי מיילעך, נאר אויף פארקערט אויך, טאמער מיילעך איז קלענער וועט מען אים שמייסען פאר נישט זיין גרעסער, א זושא.

און דאס ברענגט ארויס נאך מער, אז א מענטש קען נישט צוקומען צו זיין עפעס אנדערש ווי דעסטיני האט אים געגעבען.

און דער רמב"ם איז א בעל בחירה, ער האלט פין בחירה, ער האלט בנוגע די קשיא פין ידיעה און בחירה אז בחירה איז כפשוטו, און ידיעה שלא כפשוטו. רבי ר' זושא איז א חסיד, ער האלט פארקערט, בחירה איז שלא כפשוטו. ולשיטתייהו אזלי