הרב_שלום האט געשריבן:צו יהושע ראקער איז געווען אן אפיקורס איז דא שטארקע חילוקי דיעות (איך האב זיכער נישט קיין מיינונג דערין) אבער דאס איז זיכער אז די וועג ווי אזוי ער באשרייבט די מחלוקות איז עס אסאך איידילע ווי אזוי עס וועט באשריבען די היינטיגע מחלוקות
אדנירם האט געשריבן:ע. צווישן ר' ברוך'ל גארליצער און זיין פלומעניק ר' שלמה'לע באבובער [הראשון].
דער געוואגטער יונגעל האט געשריבן:ראשית כל יישר כח @שש , אזא סכום צוזאמווארפן פון ארבעל ארויס איז נישט אזוי לייכט ! איך האב ערשט יעצט אריינגעבאמט אין דעם אשכול איך זע עס טוט זיך דא א מישמאש (און איך זע אז די האסט שוין מסביר געווען פארוואס אויך ,) די האסט שוין אויסגעכאפט דאס גאנצע ווארע ... א חלק דערפון זענען חידושים פאר מיר און אויף א חלק האב איך הערות ,
ז. היה נגד ר' נתן ולא על ר' נחמן ,
הי' החריף ביותר נגד רבי נחמן אבל כששמע מפטירתו נסע מיד להלוויה ונשא שם הספד גדול, כשר' נתן שאלו על זה הסאווריינער אמר: ר' נחמן הי' משהו אחר אבל אתה? אני עוד ירדוף אותך עד חרמה...
מ"ז. מהיסטוריה לא משמע בכלל דהיה מח' ביניהם. אלא דלא כפף א"ע להמגיד מיד בתק"ך (בשביל הסכינים מלוטשים ועוד) אבל אח"כ נסע אליו בתור חסיד ,
עס איז דא נאך צענדליגער מחלוקת'ער וואס זענען פארגעקומען אין שטעט צווישן די חסידים פון באזונדערע הויפן ווי אויף רבנות שטעלעס וכדומה , אבער איז לאו דווקא געווען געבינדן צווישן די מנהיגים , איך וועל בקיצור נמרץ צולייגן איטליכע צום ליסטע (אז עס וועט זיין א נידון וועט מען מער דן זיין בפרטיות ובאריכות .)
עא. בני הסאדיגערער. הפחד יצחק - עם אחיו הסאדיגערער ,
חס מלהזכיר. להד"ם! הם נפגשו בקביעות בכל יום בהיער שבן סאדיגורא לביאיאן בלוויית בניהם והמקורבים, והיו שחחו לשעה, (לפעמים בסוד ביחידות והמלווים המתינו.)
עב. חסידי טריסק - עם חסידי אולסק (ענף בעלז) בעיר דרושקאפאל . והרב נפטר מהפצעים ,
עג. חסידי צורטקוב - חסידי הוסיאטן . בעיר חוריסטקוב ,
עד. חסידי צאנז/באבוב - חסידי דינוב בעיר בוקובסק ,
עה. חסידי ר'ברוך גארליצער (חתן הייטב לב) - אנשי ר' יוקיל ט"ב (בן אחיו הייטב לב)
עו. חסידי טריסק - חסידי אליק בעיר בראסטזקה באזור וואהלין ,
יש להוסיף חסידי טריסק עם חסידי ראדזין, אבל שכחתי איפה לע"ע.
עז. ר' דוד'ל קשאנובער - עם חסידי ראדאמסק ,
עח. הברך משה - עם ר' משה לייב לעבעוויטש ובנו ר' ישראל על הרבנות בעיר זענטע ,
עט. אדמו"רי ראדושיץ ביניהם ,
פ. ר' דוד'ל טאלנער וחסידיו ה'כדבר'ניקים - הרזשציבר ,
המחלוקת היה עם חסידי סאקאלובקא (ליניץ)
פא. ר' איציקל סקווערער נגד חסידי ברעסלעוו בשנת תרכ"ה על השוחט הברסלווי שהעבירו משחיטתו בעיר טעפליק (@שש 'דאס איט סאנד פאמיליער' מיטן שוחט פון פולטבה ..?? )
והמחלוקת נמשך עד היום.
פב. חסידי ר' דוד'ל סקווערער - חסידי הנעפיו ר' משה דן ,
לא שמיע לי. אני יברר
פג. אנשי הרש"ג - עם חסידי גיסו האדמו"ר מליובאוויטש ,
לגבי ליטאים קען מען צולייגן דאס אומבאוויסטע אבער ערענסטע ראבעריי צווישן דער נצי"ב און זיין נעפיו ר'יושע העשיל לווין בתחילת נשיאות ישיבת וולוזין
דער געוואגטער יונגעל האט געשריבן:פ. ר' דוד'ל טאלנער וחסידיו ה'כדבר'ניקים - הרזשציבר ,
פג. אנשי הרש"ג - עם חסידי גיסו האדמו"ר מליובאוויטש ,
אדנירם האט געשריבן:דער געוואגטער יונגעל האט געשריבן:פ. ר' דוד'ל טאלנער וחסידיו ה'כדבר'ניקים - הרזשציבר ,
פג. אנשי הרש"ג - עם חסידי גיסו האדמו"ר מליובאוויטש ,
פ. ווער איז דער רזשציבר, און וואס מיינט 'כדבר'ניקים?
.
בן אדם האט געשריבן:דער געוואגטער יונגעל האט געשריבן:ראשית כל יישר כח @שש , אזא סכום צוזאמווארפן פון ארבעל ארויס איז נישט אזוי לייכט ! איך האב ערשט יעצט אריינגעבאמט אין דעם אשכול איך זע עס טוט זיך דא א מישמאש (און איך זע אז די האסט שוין מסביר געווען פארוואס אויך ,) די האסט שוין אויסגעכאפט דאס גאנצע ווארע ... א חלק דערפון זענען חידושים פאר מיר און אויף א חלק האב איך הערות ,
ז. היה נגד ר' נתן ולא על ר' נחמן ,
הי' החריף ביותר נגד רבי נחמן אבל כששמע מפטירתו נסע מיד להלוויה ונשא שם הספד גדול, כשר' נתן שאלו על זה הסאווריינער אמר: ר' נחמן הי' משהו אחר אבל אתה? אני עוד ירדוף אותך עד חרמה...
איך ווייס נישט וואס די פלאפעלסט דא , דער סאווראנער איז געווען א תלמיד וחסיד פונעם בארדיטשובער שנסתלק בשנת תק"ע הערשט דאן עלה לכת האדמו"רית . און ר'נחמן איז שוין אוועק תקע"א ! (ואגב. דער סאווראנער איז נישט געווען דאן מער ווי א בן שלושים וחמש ) ממילא שטימט עס נישט במציאות ! און בכלל די גאנצע רדיפת הסאווראנער איז בעיקר געווען באמצע שני התקצ" ,
מ"ז. מהיסטוריה לא משמע בכלל דהיה מח' ביניהם. אלא דלא כפף א"ע להמגיד מיד בתק"ך (בשביל הסכינים מלוטשים ועוד) אבל אח"כ נסע אליו בתור חסיד ,
עס איז דא נאך צענדליגער מחלוקת'ער וואס זענען פארגעקומען אין שטעט צווישן די חסידים פון באזונדערע הויפן ווי אויף רבנות שטעלעס וכדומה , אבער איז לאו דווקא געווען געבינדן צווישן די מנהיגים , איך וועל בקיצור נמרץ צולייגן איטליכע צום ליסטע (אז עס וועט זיין א נידון וועט מען מער דן זיין בפרטיות ובאריכות .)
עא. בני הסאדיגערער. הפחד יצחק - עם אחיו הסאדיגערער ,
חס מלהזכיר. להד"ם! הם נפגשו בקביעות בכל יום בהיער שבן סאדיגורא לביאיאן בלוויית בניהם והמקורבים, והיו שחחו לשעה, (לפעמים בסוד ביחידות והמלווים המתינו.)
צווישן זיי גופא איז טאקע נישט געווען קיין מחלוקת . אבער צווישן די חסידים איז יא געווען א ראבעריי , און צווישן זיי אליינס איז אבער יא געווען א דין ודברים ביז מען האט גערופן דער סאמבורער רב צו מאכן א פשרה . ווי דער סאדיגערער איז געבליבן וואוינען אין שטאט און דער באיאנער האט געמוזט אוועק מופן אבער האט דערפאר באקומען הנשיאות כולל וואהלין עם הניסן - ב"ק שול וגם ההדלקה בל"ג בעומר השייך עד היום לבאיאן !
עב. חסידי טריסק - עם חסידי אולסק (ענף בעלז) בעיר דרושקאפאל . והרב נפטר מהפצעים ,
עג. חסידי צורטקוב - חסידי הוסיאטן . בעיר חוריסטקוב ,
עד. חסידי צאנז/באבוב - חסידי דינוב בעיר בוקובסק ,
עה. חסידי ר'ברוך גארליצער (חתן הייטב לב) - אנשי ר' יוקיל ט"ב (בן אחיו הייטב לב)
עו. חסידי טריסק - חסידי אליק בעיר בראסטזקה באזור וואהלין ,
יש להוסיף חסידי טריסק עם חסידי ראדזין, אבל שכחתי איפה לע"ע.
עז. ר' דוד'ל קשאנובער - עם חסידי ראדאמסק ,
עח. הברך משה - עם ר' משה לייב לעבעוויטש ובנו ר' ישראל על הרבנות בעיר זענטע ,
עט. אדמו"רי ראדושיץ ביניהם ,
פ. ר' דוד'ל טאלנער וחסידיו ה'כדבר'ניקים - הרזשציבר ,
המחלוקת היה עם חסידי סאקאלובקא (ליניץ)
די ווייסט ניטאמאל ווער דער רזישצבער איז און די שרייבסט שוין הגהות ותיקונים !
פא. ר' איציקל סקווערער נגד חסידי ברעסלעוו בשנת תרכ"ה על השוחט הברסלווי שהעבירו משחיטתו בעיר טעפליק (@שש 'דאס איט סאנד פאמיליער' מיטן שוחט פון פולטבה ..?? )
והמחלוקת נמשך עד היום.
פב. חסידי ר' דוד'ל סקווערער - חסידי הנעפיו ר' משה דן ,
לא שמיע לי. אני יברר
פג. אנשי הרש"ג - עם חסידי גיסו האדמו"ר מליובאוויטש ,
לגבי ליטאים קען מען צולייגן דאס אומבאוויסטע אבער ערענסטע ראבעריי צווישן דער נצי"ב און זיין נעפיו ר'יושע העשיל לווין בתחילת נשיאות ישיבת וולוזין
אדנירם האט געשריבן:דער געוואגטער יונגעל האט געשריבן:פ. ר' דוד'ל טאלנער וחסידיו ה'כדבר'ניקים - הרזשציבר ,
פג. אנשי הרש"ג - עם חסידי גיסו האדמו"ר מליובאוויטש ,
פ. ווער איז דער רזשציבר, און וואס מיינט 'כדבר'ניקים?
פג. אנשי רש"ג? רש"ג אליינס איז געווען א חסיד פון זיין שוואגער. זיין רעביצין האט געפירט די מערכה, און איר זון האט שפעטער גערופן ליובאוויטש אין ערכאות וכו'.
אגב, בנוגע פרשת זענטא. ס'איז נישט געווען מער פון א רבנות פאליטיק, נישט חצרות ורבי'סטעווע פאליטיק.
איחוד פעלד האט געשריבן:במאה הי"ט התחוללה בקהילות החסידים באוקראינה מחלוקת אדירה, שהגיעה עד כדי אלימות: מחלוקת ה"כדבר". ומה דבר המחלוקת? חסידי חב"ד נהגו לומר בקדושה "ככתוב על יד נביאך", בעוד חסידי טלנא אמרו: "כדבר האמור על ידי נביאך". אלו נקראו "ככתובניקים" ואלו - "כדברניקים". המחלוקת פילגה משפחות, הביאה להטלת חרמות, ופילגה ביריבות מרה את קהילות החסידים (דוד אסף, נאחז בסבך, עמ' 276).
חקרן האט געשריבן:די עלטערע געהויבענע חסידים זענען געווען פון אנהויב מיטן רש"ג, טראצדעם וואס מען פראבירט היינט צו פארדרייען היסטאריע. שפעטער ווען דאס מציאות איז געווארן אז דער רמ"ש איז געווארן רבי, האבן זיך אלע מתבטל געווען, עד שאין ניכר בכלל מה שהיה קודם.
חב"ד זענען מומחים אין פארדעקן היסטאריע.
ירא שמים האט געשריבן:די קאפוסטערס מאמרים זענען געווען שטערקער וואו דעם רש״ב׳ס?!
האסט אמאל אריינגעקוקט אין איינער פון זייערע?!
