די נייע רחמיסטריווקא אדמורי"ם

[אמאהלגעקעננט]

באלאנסירט ארויף באלאנסירט אראפ, אזוי גייט עס, לדוגמא רבי יצחק יוחנן פון וויליאמסבורג איז אסאך מער מצליח ווי אלע אנדערע ברודער, אפילו וואס זענען עלטער פון איהם, (פארשטייט זיך איך רעדט נישט פון מאנסי), די זאכן קען מען נישט אויסרעכענען, נאך א ביישפיל אין וויזשניץ,
מהר"א פון וויזשניץ מאנטריאל איז אזוי אויסגעשפילט אקעגן זיין אינגערע ברודער מהרב"ש פון ארץ ישראל

איו װיזשניץ האט עס נישט מיט חלוקה נאר מיטן גברא אלײן חוץ מאנסי װאס איז נאר מכח the right place at right time

[מיסטעריע]

באלאנסירט ארויף באלאנסירט אראפ, אזוי גייט עס, לדוגמא רבי יצחק יוחנן פון וויליאמסבורג איז אסאך מער מצליח ווי אלע אנדערע ברודער, אפילו וואס זענען עלטער פון איהם, (פארשטייט זיך איך רעדט נישט פון מאנסי), די זאכן קען מען נישט אויסרעכענען, נאך א ביישפיל אין וויזשניץ,
מהר"א פון וויזשניץ מאנטריאל איז אזוי אויסגעשפילט אקעגן זיין אינגערע ברודער מהרב"ש פון ארץ ישראל

איו װיזשניץ האט עס נישט מיט חלוקה נאר מיטן גברא אלײן חוץ מאנסי װאס איז נאר מכח the right place at right time

וואס עפעס? למשל מאנטריאל האט רבי מאטעלע איינגעזעהן זיין דעזערווען נאר מהר"א, בארא פארק נאך ערגער מהרפ"ש ז"ל... סתם גערעדט, יעדער האט באקומען וויאזוי ס'איז איהם צוגעפאלן, און אז ס'איז כדי חלוקה בויעט זיך עס שיין, אזוי גייט זיין אין סקווירא בעלזא סאטמאר, באבוב וכדומה

[אמאהלגעקעננט]

באלאנסירט ארויף באלאנסירט אראפ, אזוי גייט עס, לדוגמא רבי יצחק יוחנן פון וויליאמסבורג איז אסאך מער מצליח ווי אלע אנדערע ברודער, אפילו וואס זענען עלטער פון איהם, (פארשטייט זיך איך רעדט נישט פון מאנסי), די זאכן קען מען נישט אויסרעכענען, נאך א ביישפיל אין וויזשניץ,
מהר"א פון וויזשניץ מאנטריאל איז אזוי אויסגעשפילט אקעגן זיין אינגערע ברודער מהרב"ש פון ארץ ישראל

איו װיזשניץ האט עס נישט מיט חלוקה נאר מיטן גברא אלײן חוץ מאנסי װאס איז נאר מכח the right place at right time

וואס עפעס? למשל מאנטריאל האט רבי מאטעלע איינגעזעהן זיין דעזערווען נאר מהר"א, בארא פארק נאך ערגער מהרפ"ש ז"ל... סתם גערעדט, יעדער האט באקומען וויאזוי ס'איז איהם צוגעפאלן, און אז ס'איז כדי חלוקה בויעט זיך עס שיין, אזוי גייט זיין אין סקווירא בעלזא סאטמאר, באבוב וכדומה

ביסט wrong אנהױב האט ער געגעבן מאנטרעיאל פאר הרה״צ מקײמישא ונתפרדה החבילה..

[טאמבל סאס]

מ'קען ביטע אויפהערן רעדן מיט ראשי תיבותער? ווי אזוי זאלעך וויסן ווער מהרצ"ח און מהרפ"ש איז?

[לאכעדיג]

מהרפ"ש איז ר' פינחס שלום הגר ז"ל בנו בכורו פון ר' מאטעלע ז"ל די גרינדער פון קהילת ווישניץ מאנסי און אדמו"ר פון די חסידות.
ער איז געווען א איידעם ביי ר' הערשעלע ספינקער ז"ל.
ער האט געוואוינט אין בארא פארק און איז געווען די רב אין די ווישניץ מאנסי שוהל אויף די 53 גאס.
ער איז אוועק יונג ווען זיין טאטע האט נאך געלעבט נאכן נישט זיין געזונט במשך אסאך יארן. ת.נ.צ.ב.ה.
זיין עלסטע זוהן איז היינט ווישניץ מאנסי רבי פון בארא פארק.

[טאמבל סאס]

איך בין פון די אלטע געווארדיע, קען איך דיר צוזאגן, אויב סקווירא וויל עפעס גייען זיי עס דעליווערן מיט גוטן צו מיט בייזן, איך בין אויך א וויקטים פון סקווירער טעראר, און אויב זיי וואלטן געוואלט רבי יהושע און אויסרייסן רבי יעקב יוסף, ספעציעל רבי אברהם דוב וואס איז זייער'ס א שונא, וואלטן זיי דאס געקענט טוהן, און אז זיי טוען עס נישט, איז צייט אראפצוקריכן פון בוים.

צווייטנס, זיי קענען זיך נישט אינגאנצן שלאגן קעגן חסידי רבי יעקב יוסף, וויבאלד רבי דוד משה וועלכער איז זייער׳ס א חסיד האלט אויך אז רבי יעקב יוסף דארף זיין רבי.

נאך איינער קען וועריפייען? איז דאס אמת?

[טאמבל סאס]

פונקט אזוי ווי סקווירער רבי ומשפחתו האבן פיינט שנאת מוות רבי אברהם דוב משום מעשה שהי'.

וואס איז די מעשה?

ער מעג זיך אנ׳נעמען פאר זיין ברודער׳ס כבוד. דעריבער האט מען עם געשיקט פייער לעשער אינמיטן די נאכט וכו׳.

וואס האט ר' אברהם דוב געטוהן זיך צו פארדינען דאס?

[טאמבל סאס]

אגב ס'דערמאנט מיר א מעשה, תשנ"ב ווען ס'האט געפלאקערט די בעלזא מאחניווקא מחלוקת, האט דער מחניווקא קהילה אריינגעלייגט א ברכת מזל טוב אין א סקווערן ביכל וואס איז דאן ערשינען צום חתונה פונעם סקווערן רבין.

פארשטייט זיך אז די שיינע מזל טוב וואונטש, האט געהאט זייער לעדדערהע"ד, מיט נאמען מוסדות בעלזא אהן קיין שום צונאמען מאחניווקא.

ויהי היום ש. וו. ק. רופט אהן א. א. פון סקווירא היתכן מ'פארטשעפעט זיך מיט זיי, און מ'נעמט א זייט אין די מחלוקה.

האט איהם א. א. געענטפערט, בעלזא איז דריי מאל אזוי גרויס ווי סקווירא, און אונז האב מיר נישט קיין פראבלעם אז ס'דא נאך רבי'ס וואס רופן זיך סקווירא, און דו שעמסט זיך נישט מיך אנצוקלינגען, אויפן אנדערן זייט טרייבל האט זיך געהערט א דייעל-טאון!

ווער איז ש.וו.ק? און ווער א.א.?

[תניא בניחותא]

באלאנסירט ארויף באלאנסירט אראפ, אזוי גייט עס, לדוגמא רבי יצחק יוחנן פון וויליאמסבורג איז אסאך מער מצליח ווי אלע אנדערע ברודער, אפילו וואס זענען עלטער פון איהם, (פארשטייט זיך איך רעדט נישט פון מאנסי), די זאכן קען מען נישט אויסרעכענען, נאך א ביישפיל אין וויזשניץ,
מהר"א פון וויזשניץ מאנטריאל איז אזוי אויסגעשפילט אקעגן זיין אינגערע ברודער מהרב"ש פון ארץ ישראל

איו װיזשניץ האט עס נישט מיט חלוקה נאר מיטן גברא אלײן חוץ מאנסי װאס איז נאר מכח the right place at right time

וואס עפעס? למשל מאנטריאל האט רבי מאטעלע איינגעזעהן זיין דעזערווען נאר מהר"א, בארא פארק נאך ערגער מהרפ"ש ז"ל... סתם גערעדט, יעדער האט באקומען וויאזוי ס'איז איהם צוגעפאלן, און אז ס'איז כדי חלוקה בויעט זיך עס שיין, אזוי גייט זיין אין סקווירא בעלזא סאטמאר, באבוב וכדומה

ביסט wrong אנהױב האט ער געגעבן מאנטרעיאל פאר הרה״צ מקײמישא ונתפרדה החבילה..

ס’איז דא א ווארט (דוכט זיך בשם דעם אהבת ישראל מוויזשניץ) אז ביי חסידים האט מען נישט געלערנט נ”ך, אבער ווען ס’ווערט עפעס דערמאנט אין גמרא קוקט מען שוין א פרק פריער און א פרק שפעטער.

עד”ז וויזשניץ מאנסי האט נישט קיין אייגענע אשכול, נאר ווען ס’איז נוגע מאכט מען אזא סארט גאסט עדיטאריעל ביי א שכן.

וויזשניץ מאנסי האט געשיקט די קינדער כפי הצורך אין יענע תקופה, בארא פארק איז געווען די גרעסטע קהילה בשעתו האט ער געשיקט בנו בכורו ר’ פנחס שלום, ר’ ישראל איז געווען גענוג קלוג און ער איז געבליבן העלפן דעם טאטן אויפן פלאץ, כאטש במשך אלע יארן איז ער געווען אין שאטן איז אבער סוף הכבוד לבא און ער איז געבליבן מיט די גרעסטע מוצא.
מאנטריאל איז די קהילה נאך געווען פאראייניגט אלע וויזשניץ און ס’איז געווען ווייט אוועק האט ער געשיקט דו קומענדיגע זון ר’ מענדל מקיימישע (דרך אגב בגיל 26) אבער ס’איז געווען אורות מרובים וכלים מועטים און ס’איז געשען א שבירת הכלים... דערווייל האט וויליאמסבורג געבעטן א רב, איז געקומען די רייע אויף ר’ יצחק יוחנן וואס איז גראדע אויך געווען א איידעם אין וויליאמסבורג, נאכדעם איז ר’ אליעזר געגאנגען קיין ירושלים און דארט געוואוינט אפאר יאר, ר’ דוד איז געגאנגען קיין לאנדאן, ר’ ברוך שמשון וואס איז א איידעם אין בני ברק איז געפארן ווערן רב דארט, די קהילה איז נישט געווען מי יודע ווער ווייסט ווי גרויס, נאר במשך השנים איז א”י נאטורליך געוואקסן, ר’ אהרן האט זיך נישט געיאגט אין ערגעץ ס’איז איהם געווען גוט ביים טאטן אין חצר ביז מ’האט איהם מיט כח געשיקט קיין מאנטריאל.
אינצווישן האט וויזשניץ אנגעהויבן בויען א נייע יישוב אין קיימישע, וואס ס’איז לכאורה א פעסט גראוינג קאמיוניטי א חניוקישע שטעטל וואס איז פאסיג פאר האדמו”ר מקיימישע.
די סייז פון יעדע קהילה האט זיך במשך השנים אנטוויקלט איבעראל אנדערש אבער אלע האבן מוסדות פאר אינגלעך מיידלעך, א חלק האבן שוין ישיבה קטנה און א חלק האבן אויך ישיבה גדולה.

[חיים הערש]

איו װיזשניץ האט עס נישט מיט חלוקה נאר מיטן גברא אלײן חוץ מאנסי װאס איז נאר מכח the right place at right time

וואס עפעס? למשל מאנטריאל האט רבי מאטעלע איינגעזעהן זיין דעזערווען נאר מהר"א, בארא פארק נאך ערגער מהרפ"ש ז"ל... סתם גערעדט, יעדער האט באקומען וויאזוי ס'איז איהם צוגעפאלן, און אז ס'איז כדי חלוקה בויעט זיך עס שיין, אזוי גייט זיין אין סקווירא בעלזא סאטמאר, באבוב וכדומה

ביסט wrong אנהױב האט ער געגעבן מאנטרעיאל פאר הרה״צ מקײמישא ונתפרדה החבילה..

ס’איז דא א ווארט (דוכט זיך בשם דעם אהבת ישראל מוויזשניץ) אז ביי חסידים האט מען נישט געלערנט נ”ך, אבער ווען ס’ווערט עפעס דערמאנט אין גמרא קוקט מען שוין א פרק פריער און א פרק שפעטער.

עד”ז וויזשניץ מאנסי האט נישט קיין אייגענע אשכול, נאר ווען ס’איז נוגע מאכט מען אזא סארט גאסט עדיטאריעל ביי א שכן.

וויזשניץ מאנסי האט געשיקט די קינדער כפי הצורך אין יענע תקופה, בארא פארק איז געווען די גרעסטע קהילה בשעתו האט ער געשיקט בנו בכורו ר’ פנחס שלום, ר’ ישראל איז געווען גענוג קלוג און ער איז געבליבן העלפן דעם טאטן אויפן פלאץ, כאטש במשך אלע יארן איז ער געווען אין שאטן איז אבער סוף הכבוד לבא און ער איז געבליבן מיט די גרעסטע מוצא, מאנטריאל איז די קהילה נאך געווען פאראייניגט אלע וויזשניץ און ס’איז געווען ווייט אוועק האט ער געשיקט דו קומענדיגע זון ר’ מענדל מקיימישע (דרך אגב בגיל 26) אבער ס’איז געווען אורות מרובים וכלים מועטים און ס’איז געשען א שבירת הכלים... דערווייל האט וויליאמסבורג געבעטן א רב, איז געקומען די רייע אויף ר’ יצחק יוחנן וואס איז גראדע אויך געווען א איידעם אין וויליאמסבורג, נאכדעם איז ר’ אליעזר געגאנגען קיין ירושלים און דארט געוואוינט אפאר יאר, ר’ דוד איז געגאנגען קיין לאנדאן, ר’ ברוך שמשון וואס איז א איידעם אין בני ברק איז געפארן ווערן רב דארט, די קהילה איז נישט געווען מי יודע ווער ווייסט ווי גרויס, נאר במשך השנים איז א”י נאטורליך געוואקסן, ר’ אהרן האט זיך נישט געיאגט אין ערגעץ ס’איז איהם געווען גוט ביים טאטן אין חצר ביז מ’האט איהם מיט כח געשיקט קיין מאנטריאל.
אינצווישן האט וויזשניץ אנגעהויבן בויען א נייע יישוב אין קיימישע, וואס ס’איז לכאורה א פעסט גראוינג קאמיוניטי א חניוקישע שטעטל וואס איז פאסיג פאר האדמו”ר מקיימישע.
די סייז פון יעדע קהילה האט זיך במשך השנים אנטוויקלט איבעראל אנדערש אבער אלע האבן מוסדות פאר אינגלעך מיידלעך, א חלק האבן שוין ישיבה קטנה און א חלק האבן אויך ישיבה גדולה.

גראדע איז רבי ישראל פון מאנסי געווארן רב אין בארא פארק פארק, רבי פנחס שלום. ער איז געווען דארט א שטיק צייט, אבער למעשה משום איזה סיבה איז ער צוריק קיין מאנסי, און פנחס שלום האט אים איבערגענומען.

[תניא בניחותא]

גראדע איז רבי ישראל פון מאנסי געווארן רב אין בארא פארק פארק, רבי פנחס שלום. ער איז געווען דארט א שטיק צייט, אבער למעשה משום איזה סיבה איז ער צוריק קיין מאנסי, און פנחס שלום האט אים איבערגענומען.
[/quote]

אמת, אויב איך האב נישט קיין טעות איז ר’ ישראל אויך געווען א וואך צוויי פראבע אין וויליאמסבורג, אבער אין יענע יארן האבן זיי נישט געזוכט די ארבעט פון א רב, זיי זענען געזיצן ביים טאטן אין וויינגארטן אן קיין דאגות, מ’האט זיי געדארפט שיקן מיט כח ווייל די קהילות האבן געבעטן לאקאלע רבנים.

[מיסטעריע]

לאמיר דא אויסקלארן דעם ענין, רבי פנחס שלום האט נאך געוואוינט אין סקווירא, און ער איז דאן געווען די וויזשניצער רב פון וויליאמסבורג, רבי ישראל איז געווען אין בארא פארק, און רבי מענדל איז געווען אין מאנטריאל, אבער רבי ישראל איז געווען קלוגער פון אלעם, און האט גע'טענה'ט פארן טאטן אז ער מוז בליייבן אין מאנסי, צוליב זיין ווייב'ס מצב, מוז ער וואוינען נאנט צו זיין שווער.... בקיצור, בארא פארק האט שטארק פארפירט אז זיי דארפן א רב וואס זאל קומען וואוינען ביי זיי, און וויליאמסבורג האט זיך בכלל נישט געאיילט צו האבן א לאקאלער רב, (די סיבות קען זיך יעדער אליין מאכן וד"ל) אזוי האט מען געשיקט מהרפ"ש קיין בארא פארק, און ער איז געקומען פון סקווירא קיין בארא פארק!

אבער א ווארט צו @אמאהל-געקענט, מיין נקודה איז געווען בנוגע דיין תגובה אז אין וויזשניץ האט עס נישט געהאט מיט די חלוקה נאר מיט די גברא, בין איך דער מסביר אז ס'האט יא געהאט מיט די חלוקה, וויזשניץ מאנטריאל האט נישט גענוג אנצופילן כדי חלוקה ווערסוס וויליאמסבורג, צו אפילו זיין אינגערע ברודער אין ארץ ישראל, די מאנטריאלער רבי דארף אקערן מיט וואס ער האט נישט, און א פלאץ וואס וואקסט נישט, אין למשל דער ווילאמסבורגער רבי האט שוין אזויפיל, אז ער זייעט שוין איין פאר די קומענדיגע דור אין בלומינגראוו.

[מיסטעריע]

אה איך האב פארגעסן, מאנטריאל איז געווען ביז די טיילונג איינס, און במילא רבי מענדל איז געווען דארטן, און שוין ס'האט זיך.... פארשטייט זיך נישט אויסגעארבעט, ער איז נישט געווען פאר זייער טייג געקנעטן, און בכלל וויפל אידן איז שוין געווען אין מאנטריאל פון ביידע וויזשניץ ביינאזאם, און איך ווידערהאלט נאכאמאל דאס איז די נקודה, אויב א פלאץ האט כדי חלוקה, למשל סקווירא מאנטריאל האט אנגעהויבן מיט בערך די זעלבע עולם ווי וויזשניץ, און זיי האבן געהאט שכל גלייך געעפענט א תלמוד תורה, און אריינגענומען אפילו מאדערנע קינדער פון אפטאו"ן... קינדער וואס האבן געהאט יענע יארן.... (טעלעוויזיע ווייס איך נישט, אבער כמעט ביי די בארדערליין פון אזעלכע שטובער....) זיי האבן געהאט וויזשניצער קינדער און מונקאטשער קינדער, און סתם עמך אידן וואס פלעגן שיקן אין מתיבתא ראשית חכמה נאך וואס זיי האבן פארמאכט די חדר, זאל ווען וויזשניץ דעמאלס שיקן מהר"א וואלט ער היינט געהאט א הערליכע חסידות, און אסאך אנהענגער פון תלמידים וואס האבן חתונה געהאט און אוועקגעמופט פון מאנטריאל.

[טאמבל סאס]

אז דו דערמאנסט איהם שוין יא מעגסטו וויסען אז איינער פון זיינע חשובע זון - וואס איז נישט ברא כרעא דאבוה - פון די חשובע טעראר אנפירער אין שטעטל, האט זיך לעצטענס פון פריש גענומען איבער די ביינער פון רחמס"ט מאנסי, די חידוש איז אז נישט נאר צו זיין זיידע ז"ל איז ער כמעט נישט געקומען נאר אפילו ביי זיין טאטען שליט"א זעהט מען איהם כמעט נישט, שמח"ת ועוד זמנים מיוחדים זענען ער מיט רוב משפחה אריינגערעכענט די מאמע געלאפען קיין סקווירא על אף אז זיין ביי זיין טאטע הקפות ליל שמח"ת וואלט נישט געווען קיין סתירה צו גיין שפעטער קיין סקווירא.
איז אויב אזוי וואס פלוצלינד דרוקט איהם אז רי"י איז רבי ?!

און דעם ביזטו הייליג גערעכט, אויב דו מיינסט זיין עלסטע זוהן, געדענק איך נאך גוט מיט וואספארא זולזול און גרינגשעצונג ער פלעגט שוין אלס קינד קומען קיין בארא פארק, (אויך נאר די געציילטע מאל וואס ער האט נישט געהאט קיין ברירה....) אבער צו די זעלבע צייט האבן זיך בני הרב מראחמיסטריווקא מאנסי שליט"א זיך אויכעט אזוי נוהג געווען אנבאלאנגט ראחמיסטריווקא און נישט גורס געווען קיין טאטן נאר וויזשניץ, קיין טערארריסטן זענען זיי נישט געווען, (ווייל זיי זענען נישט סקווירא, וד"ל).

און ווי געזאגט איך גיי נישט צו קיינעם מער, ס'האט ביי מיר אויסגעוועפט דאס ערענסקייט, קען זיין טאמער איך וועל זעהן אז איינער פון זיי וועט למעשה האבן דעם ארגינעלקייט וועל איך מיך צושארן אהין.

וויאזוי ס'זאל נאר נישט זיין, האסט מיר דערמאנט אלטע זכרונות פון דעם מהר"י ממאנסי'ס מחוצף'ל

למען האמת מיש נישט הודו מיט כוש
בני ראחמיסטריווקא מאנסי האבן געהאט א טאטע וואס האט א קליינע געגנט שול, לעומת זה האבן זיי א זיידע אריבער די גאס מיט א גרויסע רבי’סטעווע, איז פארשטענדליך אז זיי האבן זיך דארט געדרייט, חוץ מזה האבן זיי אלע כאטש האלב תפילות ימים טובים געדאוונט ביים טאטן,
משא”כ בני מהר”י האבן געהאט א זיידן אויך א רבי טאקע נישט אזא גרויסע פירמע אבער דאך עלטער און חשו... פאסט אז מ’זאל זיך דארט אויך דרייען חלק כחלק.

@בעל דרשן, איך קען מיך נישט אויס און וויזשניץ, אבער ס'לייגט זיך אויפן שכל אז די האגער'ס עתיד זענען אין וויזשניץ, ווער רעדט נאך היינט נאכדעם וואס זייער זיידע איז די-פאקטא רבי פון מאנסי, און זייער טאטע איז די צוקונפטיגער ממלא מקום, זענען זיינע קינדער ווי מ'זאגט פראנט ליניע, וואס פונקטליך האבן זיי פארלוירן אין סקווירא, משא"כ דער בנו הגדול פון מהר"י וואלט געדארפט פארשטיין, אז קיין עתיד אין סקווירא האט ער סיי ווי סיי נישט, האט ער געזאלט כאטשיג קומען גענוג אויף מיטצוהאלטן בחצר הקודש ראחמיסטריווקא, און נישט איין טאג אנקומען אין וועלן האבן די מלוכה וואס ער האט אזוי מזלזל געווען דערין אלע יארן.

ר' מיסטעריע, א זייטיגע הערה: איך מיין האסט אויסגעמישט צווישן ר' יעקב יוסף, ר' ישראל'ס עלטסטע זוהן און ר' יעקב יוסף ר' פנחס שלום זל'ס זוהן, וואס איז אן איידעם ביי ר' אברהם דוב זיין פעטער. נאר א שאד ווען א רבי שטארבט קריגן זיך נישט חסידים ארום מען זאל טוישן אויך דעם פערזענליכען נאמען. האַו קאָנפיוזינג.

[מיסטעריע]

און דעם ביזטו הייליג גערעכט, אויב דו מיינסט זיין עלסטע זוהן, געדענק איך נאך גוט מיט וואספארא זולזול און גרינגשעצונג ער פלעגט שוין אלס קינד קומען קיין בארא פארק, (אויך נאר די געציילטע מאל וואס ער האט נישט געהאט קיין ברירה....) אבער צו די זעלבע צייט האבן זיך בני הרב מראחמיסטריווקא מאנסי שליט"א זיך אויכעט אזוי נוהג געווען אנבאלאנגט ראחמיסטריווקא און נישט גורס געווען קיין טאטן נאר וויזשניץ, קיין טערארריסטן זענען זיי נישט געווען, (ווייל זיי זענען נישט סקווירא, וד"ל).

און ווי געזאגט איך גיי נישט צו קיינעם מער, ס'האט ביי מיר אויסגעוועפט דאס ערענסקייט, קען זיין טאמער איך וועל זעהן אז איינער פון זיי וועט למעשה האבן דעם ארגינעלקייט וועל איך מיך צושארן אהין.

וויאזוי ס'זאל נאר נישט זיין, האסט מיר דערמאנט אלטע זכרונות פון דעם מהר"י ממאנסי'ס מחוצף'ל

למען האמת מיש נישט הודו מיט כוש
בני ראחמיסטריווקא מאנסי האבן געהאט א טאטע וואס האט א קליינע געגנט שול, לעומת זה האבן זיי א זיידע אריבער די גאס מיט א גרויסע רבי’סטעווע, איז פארשטענדליך אז זיי האבן זיך דארט געדרייט, חוץ מזה האבן זיי אלע כאטש האלב תפילות ימים טובים געדאוונט ביים טאטן,
משא”כ בני מהר”י האבן געהאט א זיידן אויך א רבי טאקע נישט אזא גרויסע פירמע אבער דאך עלטער און חשו... פאסט אז מ’זאל זיך דארט אויך דרייען חלק כחלק.

@בעל דרשן, איך קען מיך נישט אויס און וויזשניץ, אבער ס'לייגט זיך אויפן שכל אז די האגער'ס עתיד זענען אין וויזשניץ, ווער רעדט נאך היינט נאכדעם וואס זייער זיידע איז די-פאקטא רבי פון מאנסי, און זייער טאטע איז די צוקונפטיגער ממלא מקום, זענען זיינע קינדער ווי מ'זאגט פראנט ליניע, וואס פונקטליך האבן זיי פארלוירן אין סקווירא, משא"כ דער בנו הגדול פון מהר"י וואלט געדארפט פארשטיין, אז קיין עתיד אין סקווירא האט ער סיי ווי סיי נישט, האט ער געזאלט כאטשיג קומען גענוג אויף מיטצוהאלטן בחצר הקודש ראחמיסטריווקא, און נישט איין טאג אנקומען אין וועלן האבן די מלוכה וואס ער האט אזוי מזלזל געווען דערין אלע יארן.

ר' מיסטעריע, א זייטיגע הערה: איך מיין האסט אויסגעמישט צווישן ר' יעקב יוסף, ר' ישראל'ס עלטסטע זוהן און ר' יעקב יוסף ר' פנחס שלום זל'ס זוהן, וואס איז אן איידעם ביי ר' אברהם דוב זיין פעטער. נאר א שאד ווען א רבי שטארבט קריגן זיך נישט חסידים ארום מען זאל טוישן אויך דעם פערזענליכען נאמען. האַו קאָנפיוזינג.

איך האב גארנישט געמישט, איך האב געטעג"ט @בעל דרשן, אויף א תגובה וואס ער האט פראבירט צו מסביר'ן וויאזוי ר' יעקב יוסף בן רבי ישראל פון וויזשניץ מאנסי וואס איז א איידעם אין סקווירא און וויאזוי זיינע קינדער האבן זיך אויפגעפירט כלפי דעם סקווערן זיידן

[תניא בניחותא]

און דעם ביזטו הייליג גערעכט, אויב דו מיינסט זיין עלסטע זוהן, געדענק איך נאך גוט מיט וואספארא זולזול און גרינגשעצונג ער פלעגט שוין אלס קינד קומען קיין בארא פארק, (אויך נאר די געציילטע מאל וואס ער האט נישט געהאט קיין ברירה....) אבער צו די זעלבע צייט האבן זיך בני הרב מראחמיסטריווקא מאנסי שליט"א זיך אויכעט אזוי נוהג געווען אנבאלאנגט ראחמיסטריווקא און נישט גורס געווען קיין טאטן נאר וויזשניץ, קיין טערארריסטן זענען זיי נישט געווען, (ווייל זיי זענען נישט סקווירא, וד"ל).

און ווי געזאגט איך גיי נישט צו קיינעם מער, ס'האט ביי מיר אויסגעוועפט דאס ערענסקייט, קען זיין טאמער איך וועל זעהן אז איינער פון זיי וועט למעשה האבן דעם ארגינעלקייט וועל איך מיך צושארן אהין.

וויאזוי ס'זאל נאר נישט זיין, האסט מיר דערמאנט אלטע זכרונות פון דעם מהר"י ממאנסי'ס מחוצף'ל

למען האמת מיש נישט הודו מיט כוש
בני ראחמיסטריווקא מאנסי האבן געהאט א טאטע וואס האט א קליינע געגנט שול, לעומת זה האבן זיי א זיידע אריבער די גאס מיט א גרויסע רבי’סטעווע, איז פארשטענדליך אז זיי האבן זיך דארט געדרייט, חוץ מזה האבן זיי אלע כאטש האלב תפילות ימים טובים געדאוונט ביים טאטן,
משא”כ בני מהר”י האבן געהאט א זיידן אויך א רבי טאקע נישט אזא גרויסע פירמע אבער דאך עלטער און חשו... פאסט אז מ’זאל זיך דארט אויך דרייען חלק כחלק.

@בעל דרשן, איך קען מיך נישט אויס און וויזשניץ, אבער ס'לייגט זיך אויפן שכל אז די האגער'ס עתיד זענען אין וויזשניץ, ווער רעדט נאך היינט נאכדעם וואס זייער זיידע איז די-פאקטא רבי פון מאנסי, און זייער טאטע איז די צוקונפטיגער ממלא מקום, זענען זיינע קינדער ווי מ'זאגט פראנט ליניע, וואס פונקטליך האבן זיי פארלוירן אין סקווירא, משא"כ דער בנו הגדול פון מהר"י וואלט געדארפט פארשטיין, אז קיין עתיד אין סקווירא האט ער סיי ווי סיי נישט, האט ער געזאלט כאטשיג קומען גענוג אויף מיטצוהאלטן בחצר הקודש ראחמיסטריווקא, און נישט איין טאג אנקומען אין וועלן האבן די מלוכה וואס ער האט אזוי מזלזל געווען דערין אלע יארן.

ר' מיסטעריע, א זייטיגע הערה: איך מיין האסט אויסגעמישט צווישן ר' יעקב יוסף, ר' ישראל'ס עלטסטע זוהן און ר' יעקב יוסף ר' פנחס שלום זל'ס זוהן, וואס איז אן איידעם ביי ר' אברהם דוב זיין פעטער. נאר א שאד ווען א רבי שטארבט קריגן זיך נישט חסידים ארום מען זאל טוישן אויך דעם פערזענליכען נאמען. האַו קאָנפיוזינג.

קאנפיוזינג איט איז... מיסטעריע האט גערעדט פון בנו הגדול פון ר' יהושע רחמסטריווקא מאנסי.

[טאמבל סאס]

נאכאמאל קען זיין ענק זענען אלע גערעכט, און רבי יהושע האט ממש גארנישט און רבי יעקב יוסף האט יא, און ס'איז אנדערש ווי איך האב געמיינט ביז יעצט, מסכים.
אין מיין טאג טעגליכע לעבן גייט מיר קנאפע אן צו איינער האט 10 משפחות מער צו ווייניגער. איז ממילא אויב האלטן ענק אז יעקב יוסף האט מער אדרבה ואדרבה שיין צו הערן
די גאנצע סומאטאכע פון ראחמיסטריווקא מאנסי גייט מיר אן ווי די פאריעריגע שניי האטס מיר אלע א פרייליכע טאג

איך וויל נאר פארשטיין וואס רחמיסטריווקא מאנסי האט מיט בובוב 48 סידגורא ירשלים און טאלנע אשדוד

וואס איז די דזשאוק דא?

[תניא בניחותא]

לאמיר דא אויסקלארן דעם ענין, רבי פנחס שלום האט נאך געוואוינט אין סקווירא, און ער איז דאן געווען די וויזשניצער רב פון וויליאמסבורג, רבי ישראל איז געווען אין בארא פארק, און רבי מענדל איז געווען אין מאנטריאל, אבער רבי ישראל איז געווען קלוגער פון אלעם, און האט גע'טענה'ט פארן טאטן אז ער מוז בליייבן אין מאנסי, צוליב זיין ווייב'ס מצב, מוז ער וואוינען נאנט צו זיין שווער.... בקיצור, בארא פארק האט שטארק פארפירט אז זיי דארפן א רב וואס זאל קומען וואוינען ביי זיי, און וויליאמסבורג האט זיך בכלל נישט געאיילט צו האבן א לאקאלער רב, (די סיבות קען זיך יעדער אליין מאכן וד"ל) אזוי האט מען געשיקט מהרפ"ש קיין בארא פארק, און ער איז געקומען פון סקווירא קיין בארא פארק!

אבער א ווארט צו @אמאהל-געקענט, מיין נקודה איז געווען בנוגע דיין תגובה אז אין וויזשניץ האט עס נישט געהאט מיט די חלוקה נאר מיט די גברא, בין איך דער מסביר אז ס'האט יא געהאט מיט די חלוקה, וויזשניץ מאנטריאל האט נישט גענוג אנצופילן כדי חלוקה ווערסוס וויליאמסבורג, צו אפילו זיין אינגערע ברודער אין ארץ ישראל, די מאנטריאלער רבי דארף אקערן מיט וואס ער האט נישט, און א פלאץ וואס וואקסט נישט, אין למשל דער ווילאמסבורגער רבי האט שוין אזויפיל, אז ער זייעט שוין איין פאר די קומענדיגע דור אין בלומינגראוו.

זייער קלאר מסביר געווען, די חלוקה/שליחות איז געווען לפי המצב בעת ההוא, די אנטוויקלונגען פון די קהילות איז געשען שפעטער בכל מקום אנדערש.
ווען ר’ ברוך שמשון איז געפארן קיין בני ברק איז די קהילה געווען סך הכל אפאר מנינים אויף רחוב מלצר, שפעטער איז ער געפארן קיין בית שמש און שיין געוואקסען,
ר’ אהרן אין מאנטרעאל האט אנגעפאנגען שפעטער, אבער האט שוין היינט א פולע חדר און מיידל סקול, נאך א חילוק פארוואס מאנטרעאל וואקסט שטייטער פון בית שמש איז ווייל ס’איז נאנט צו ניו יארק און האלב עולם מופט אוועק משא”כ א”י בלייבט רוב עולם דארט וואקסט עס נאטורליך שנעלער.

[טאמבל סאס]

ניין, איך מיין צוזאגן אז ווען מיסטעריע האט געשריבן:

@בעל דרשן, איך קען מיך נישט אויס און וויזשניץ, אבער ס'לייגט זיך אויפן שכל אז די האגער'ס עתיד זענען אין וויזשניץ, ווער רעדט נאך היינט נאכדעם וואס זייער זיידע איז די-פאקטא רבי פון מאנסי, און זייער טאטע איז די צוקונפטיגער ממלא מקום, זענען זיינע קינדער ווי מ'זאגט פראנט ליניע, וואס פונקטליך האבן זיי פארלוירן אין סקווירא...וכו'

האט ער זיך געוואלט באציען צו דאס וואס בעל דרשן האט געזאגט דא:

קיינער אבער קיינער האט נישט פראבלעם מיט ר"י גופא נישט קיין חילוק ווי ער איז אן איידעם, דו האלסט אין איין אויפבלאזען אז ס'איז פארהאן עפעס א העיט מיט סקווירא, לא דובים ולא יער.

אדרבא ווען ער וואלט געווען אין סיי וועלעכע שטאט וואלט ער געהאט א שיינע הצלחה, ער איז ערליכער און א געשמאקער ביינזאם.

אז דו דערמאנסט איהם שוין יא מעגסטו וויסען אז איינער פון זיינע חשובע זון - וואס איז נישט ברא כרעא דאבוה - פון די חשובע טעראר אנפירער אין שטעטל, האט זיך לעצטענס פון פריש גענומען איבער די ביינער פון רחמס"ט מאנסי, די חידוש איז אז נישט נאר צו זיין זיידע ז"ל איז ער כמעט נישט געקומען נאר אפילו ביי זיין טאטען שליט"א זעהט מען איהם כמעט נישט, שמח"ת ועוד זמנים מיוחדים זענען ער מיט רוב משפחה אריינגערעכענט די מאמע געלאפען קיין סקווירא על אף אז זיין ביי זיין טאטע הקפות ליל שמח"ת וואלט נישט געווען קיין סתירה צו גיין שפעטער קיין סקווירא.
איז אויב אזוי וואס פלוצלינד דרוקט איהם אז רי"י איז רבי ?!

און דעם ביזטו הייליג גערעכט, אויב דו מיינסט זיין עלסטע זוהן, געדענק איך נאך גוט מיט וואספארא זולזול און גרינגשעצונג ער פלעגט שוין אלס קינד קומען קיין בארא פארק, (אויך נאר די געציילטע מאל וואס ער האט נישט געהאט קיין ברירה....) אבער צו די זעלבע צייט האבן זיך בני הרב מראחמיסטריווקא מאנסי שליט"א זיך אויכעט אזוי נוהג געווען אנבאלאנגט ראחמיסטריווקא און נישט גורס געווען קיין טאטן נאר וויזשניץ, קיין טערארריסטן זענען זיי נישט געווען, (ווייל זיי זענען נישט סקווירא, וד"ל).

און ווי געזאגט איך גיי נישט צו קיינעם מער, ס'האט ביי מיר אויסגעוועפט דאס ערענסקייט, קען זיין טאמער איך וועל זעהן אז איינער פון זיי וועט למעשה האבן דעם ארגינעלקייט וועל איך מיך צושארן אהין.

וויאזוי ס'זאל נאר נישט זיין, האסט מיר דערמאנט אלטע זכרונות פון דעם מהר"י ממאנסי'ס מחוצף'ל

למען האמת מיש נישט הודו מיט כוש
בני ראחמיסטריווקא מאנסי האבן געהאט א טאטע וואס האט א קליינע געגנט שול, לעומת זה האבן זיי א זיידע אריבער די גאס מיט א גרויסע רבי’סטעווע, איז פארשטענדליך אז זיי האבן זיך דארט געדרייט, חוץ מזה האבן זיי אלע כאטש האלב תפילות ימים טובים געדאוונט ביים טאטן,
משא”כ בני מהר”י האבן געהאט א זיידן אויך א רבי טאקע נישט אזא גרויסע פירמע אבער דאך עלטער און חשו... פאסט אז מ’זאל זיך דארט אויך דרייען חלק כחלק.

מיש אויך נישט צאם ביטע... בני רבי אברהם דוב וואינען אין מאנסי איז גרינגער ווי גרינג צו גיין צום טאטן און צום זיידן מש"כ בני האדמו"ר מרחמיסטריווקא מאנסי וואינען אין סקווירא און ס'פארט זיך נישט אזוי גרינג קיין בארא פארק יעדע שני וחמישי אפילו אזוי זענען זיי גענוג און נאך געפארן אביסל מער ווי די קינדער פון רבי יעקב יוסף הגר מוויזניץ מאנסי וואס האבן א זיידן אין נאנט.. וואס קומען כמעט קיינמאל....

[טאמבל סאס]

@בעל דרשן, וועלכע יעקב יוסף האסטו געמיינט?
@מיסטעריע, לפי די המשך השיחה האט נישט געמאכט קיין סענס בעל דרשן זאל קלאפּן דעם סקווערענ'ס איידעם. נאר מער, טאָנג אין טשיק, ר' א"ד'ס אייניקלעך ממגד ר' יושע'ס קינד/ער!? 'זיידן אין דער נאנט' האב איך פארשטאנען מיינט בעל דרשן, אדער ר' חי יצחק, ווייל ר' יעקב יוסף חותנו של א"ד האט מען דאך "אפיציעל" געסטעישנט אין ב"פ (כאטש ער איז נאר אריינגעפארן דארטן אויף שבת) אדער טאקע מיינט ער חמיו, ר' אברהם דוב זעלבסט. נישט אזוי בעל דרשן?

[מיסטעריע]

@בעל דרשן, וועלכע יעקב יוסף האסטו געמיינט?
@מיסטעריע, לפי די המשך השיחה האט נישט געמאכט קיין סענס בעל דרשן זאל קלאפּן דעם סקווערענ'ס איידעם. נאר מער, טאָנג אין טשיק, ר' א"ד'ס אייניקלעך ממגד ר' יושע'ס קינד/ער!? 'זיידן אין דער נאנט' האב איך פארשטאנען מיינט בעל דרשן, אדער ר' חי יצחק, ווייל ר' יעקב יוסף חותנו של א"ד האט מען דאך "אפיציעל" געסטעישנט אין ב"פ (כאטש ער איז נאר אריינגעפארן דארטן אויף שבת) אדער טאקע מיינט ער חמיו, ר' אברהם דוב זעלבסט. נישט אזוי בעל דרשן?

יא, @בעל-דרשן האט גערעדט בנוגע ר' יעקב יוסף בן ר' ישראל, וואס זיינע קינדער זענען מער ווייניגער נישט גורס דעם סקווירא זיידען, האב איך מסביר געווען די סיבה פארוואס, און ס'מאכט פיין סענס א סקווערער זאל קלאפן דעם איידעם, ער איז אלעמאל געווען א דארן אין אויג ביי זיי

[מיסטעריע]

נאכאמאל קען זיין ענק זענען אלע גערעכט, און רבי יהושע האט ממש גארנישט און רבי יעקב יוסף האט יא, און ס'איז אנדערש ווי איך האב געמיינט ביז יעצט, מסכים.
אין מיין טאג טעגליכע לעבן גייט מיר קנאפע אן צו איינער האט 10 משפחות מער צו ווייניגער. איז ממילא אויב האלטן ענק אז יעקב יוסף האט מער אדרבה ואדרבה שיין צו הערן
די גאנצע סומאטאכע פון ראחמיסטריווקא מאנסי גייט מיר אן ווי די פאריעריגע שניי האטס מיר אלע א פרייליכע טאג

איך וויל נאר פארשטיין וואס רחמיסטריווקא מאנסי האט מיט בובוב 48 סידגורא ירשלים און טאלנע אשדוד

וואס איז די דזשאוק דא?

בעל דרשן האט גענומען 48 איבער 45, אין סאדיגורע מחלוקת מש"י איבער דעם ינוקא, און טאלנא אשדוד איז פשוט אלס סקווירא

[מיסטעריע]

אגב ס'דערמאנט מיר א מעשה, תשנ"ב ווען ס'האט געפלאקערט די בעלזא מאחניווקא מחלוקת, האט דער מחניווקא קהילה אריינגעלייגט א ברכת מזל טוב אין א סקווערן ביכל וואס איז דאן ערשינען צום חתונה פונעם סקווערן רבין.

פארשטייט זיך אז די שיינע מזל טוב וואונטש, האט געהאט זייער לעדדערהע"ד, מיט נאמען מוסדות בעלזא אהן קיין שום צונאמען מאחניווקא.

ויהי היום ש. וו. ק. רופט אהן א. א. פון סקווירא היתכן מ'פארטשעפעט זיך מיט זיי, און מ'נעמט א זייט אין די מחלוקה.

האט איהם א. א. געענטפערט, בעלזא איז דריי מאל אזוי גרויס ווי סקווירא, און אונז האב מיר נישט קיין פראבלעם אז ס'דא נאך רבי'ס וואס רופן זיך סקווירא, און דו שעמסט זיך נישט מיך אנצוקלינגען, אויפן אנדערן זייט טרייבל האט זיך געהערט א דייעל-טאון!

ווער איז ש.וו.ק? און ווער א.א.?

שמעון וואלף קליין - אביגדור אסטרייכער