מי אני האט געשריבן:אגב, דער פאול ערדאש אליין האט נאר געלעבט פאר מאטעמאטיק. ער האט כמעט נישט פארמאגט קיין חפצים און פלעגט וואנדערן צוזאמצוארבעטן פון איין מאטעמאטישן חכם צו א צווייטן (צו וועמען ער פלעגט קומען און זאגן ״מיין מח איז אפען״. אזא כעין בחינה להבדיל, הריני כבן עזאי, אויף צוזאמצוארבייטן...), און לעבן ״ארויס פון רענצל״. ער פלעגט זאגן אז איינער וואס האט אויפגעהערט טוהן מאטעמאטיק איז ״געשטארבן״, בשעת איינער וואס איז טאקע געשטארבן איז ״אוועק״. (צווישן אסאך אנדערע אינטרעסאנטע קוריאזע מימרות.)
דער פּאָול ערדוּש (Paul Erdős), 1913 – 1996, פאַרדיענט זיך אװדאי א באַזונדערן אשכול אין אנשי שם, פון איינער װאס איז ראוי דערצו
כ'האב נישט לאנג צוריק געזעהן א דאָקומענטאַרער פילם איבער עהם מיטן נאָמען N Is a Number, זייער אינטערעסאַנט װי ער האָט זיך ממש אװעקגעגעבן פאַר די חכמה, צוגעזאָגט די געלטער װאָס ער האָט פאַרדינט פון לעקציעס פאַר סטודענטן װאָס װעלן לייזן מאַטעמאַטישע פּראָבלעמען. א געװאַלדיגער מסתפּק במועט.
ער איז געװען אַ פּרוש, (עי-סעקסשועל לכאו'), װי ער איז אליין מעיד אויף זיך האָט ער נישט געהאַט תאװת המשגל
געשריבן איבער 15 הונדערט מאַטעמאַטישע אַרטיקלען, רוב בשותפות. ס'איז היינט אַ גרויסער יחוס אויב איינער קען זאָגן אז ער האט געשריבן א פּאַפּיר מיט איינער װאס האט געשריבן מיט עהם למעלה בקודש, גערופן די Erdős number
אַן אונגערישער איד, באַם קריג איז ער געװען אין אמעריקע זייענדיג אָנגעשטעלט אין פּרינסטאָן, נאָר זיין מוטער האָט איבערגעלעבט
כ'בין נישט זיכער, אבער ס'קען זיין אז ער איז געװען פון "די מארשינס״ [בני מאדים], װאָס מי אני דערמאנט אויבן
מי אני האט געשריבן:
אין יענע תקופה, ביים צווייטן וועלט מלחמה, זענען געווען אסאך מאטעמאטישע, פיזישע וכו׳ גאונים וואס האבן אימיגרירט פון אונגארן צו אמעריקע (ובתוכם דער דזשאן וואן ניומאן). ווען מ׳האט געפרעגט דעם אידישן-אונגארישן פיזיקער לעא סזילארד פארוואס מען זעהט נישט קיין אינטעליגענטע ברואים פון אנדערע פלאנעטן, האט ער גע׳ענטפערט, ״זיי זענען שוין דא צווישן אונז - מ׳רופט זיי נאר אונגארישע״. מ׳האט זיי דעריבער גערופן ״די מארשינס״ [בני מאדים]. דאס איז געגאנגען אין איינקלאנג מיט דעם אז זיי האבן גערעדט א שפראך וואס מ׳פארשטייט נישט, גערעדט ענגליש מיט א שטארקע אקסענט, און געקומען פון בערך די זעלבע ראיאן אין אונגארן.
(גראדע זענען דא אויף די לבנה און מארס קרעיטערס וואס מ׳האט א נאמען געגעבן נאך א חלק פון זיי.)
*
מענין לענין באותו ענין, ווען די נאציס האבן ארויסגעווארפן פון די אוניווירזיטעט פון גאטטינגען די אידישע מאטעמאטיקער, האט בערנהארד רוסט, די נאצישע מיניסטער פון ערציאונג/עדוקעישן, געפרעגט די באקאנטע דייטשע מאטעמאטיקער דוד הילבערט, ״צו די מאטעמאטישע אינסטיטוט האט טאקע אזוי געליטען דורך דעם וואס די אידן זענען שוין נישט דארט?״ האט הילבערט גע׳ענטפערט, ״געליטען?! עס עקזיסטירט שוין נישט!״
