פארוואס איך טרעף זיך היינט ווייניגער אויף קאווע שטיבל
נשלח: זונטאג מערץ 20, 2016 8:10 pm
ווען קעלנער האט מודיע געווען די טרויעריגע בשורה אפאר וואכן צוריק אז קאווע שטיבל גרייט זיך צוצומאכן, האט זיך ערווארבן א שמועס דא איבער פארוואס אסאך אלטע ניקס באזוכן דא אזוי ווייניג, צו ווייל די שטיבל האט זיך גערוקט רעכטס, צו לינקס, צו וועגן צענזור, וויל איך דא זאגן פארוואס איך בין אוועק.
איך האב געטראפן אינטערעסאנטערע פלעצער.
וויאזוי קען דאס זיין? קאווע שטיבל איז דאך א מקור החכמה, פערל ווערטער וואלגערן זיך אויף די געסער, בריליאנטן גענוג ווי שטויב, טא ווי קען דאס זיין אן אינטערעסאנטערע פלאץ ווי דא? כ'עב ענק זאגן דעם אמת אז אין אנהויב האב אויך אויך אזוי געמיינט, אבער כ'האב מיך געטראפן שפענדען מער און מער צייט אויף וואטסעפ און אנדערע סאציאלע נעטווארקס. כ'האב מיך געווינדערט פארוואס איך פארליר אינטערעסע אין מיין באליבטע קאווע שטיבל, וואס פעלט אין שטיבל וואס איך טרעף ערגעץ אנדערש. און איך וועל ענק מגלה זיין די סוד וואס ס'פעלט דא. דאס אז פופציג פראצענט פון יהדות החרדית איז באגרעניצט פון קאמענטירן דא געהעריג. וועלכע פופציג פראצענט פרעגט איר? יא, איר האט צוגעטראפן, פרויען.
יא, איך ווייס אז געוויסע וועלן גלייך אוועקמאכן, "דער בעל תאוה האט זיך פארגלוסט אביסל מרבה שיחה זיין", "אפשר רעדט ער זיך איין ער וועט אנקומען ערגעץ מיט יענע פרויען, נעבעך..." אבער איך שרעק מיך נישט פאר די קריטיקירער, דעם אמת מוז געזאגט ווערן. דאס פרויע'ישע מין גיבט צו סובסטאנץ צו א שמועס, א פערספעקטיוו, א דינאמיק, וואס פעלט דא אין קאווע שטיבל, און ס'האט גארנישט צוטוהן מיט תאוה.
רוב פון אונז זענען אויפגעוואקסן אין חרדישע סאסייעטי וואו פרויען ערפילן געוויסע ראלעס, זיי זענען אונזערע מאמעס, ווייבער, זיי קאכן פאר אונז, וואשן, זעען נאך אלע אונזערע געברויכן, גיבן אונז מוטערליכע און פרוי'ישע ליבע, ביים שבת סעודה קענען זיי אויסהערן וואס די מענער שמועסן, אדער שמועסן זיי באזונדער אין קיך, צומאל ווען די שמועס איז עפעס וואס אינטערעסירט זיי קענען זיי זאגן א דעה, א מיינונג, אבער דאס איז נישט זייער עיקר ראלע. פשוט ווייל אונזער טראדיציאנאלע געזעלשאפט האט באשטומטע ראלעס פאר יעדן איינעם, און זיין א מענטש צום טיש, א גלייכע דעה זאגער, א דענקער, א פשט זאגער אין די סידרה, א מיינונג האבער אויב די אהרונים אדער זאלוינים זענען גערעכט, צו גיוס בני ישיבה איז א פראבלעם, דאס איז נישט זייער ווירטשאפט.
די פאקט איז אבער אז מענער און פרויען קאמפלעמענטירן איינער דעם צווייטן, פונקט ווי חז"ל האבן געזאגט אז א בחור אדער מיידל איז א פלג גופא, וויבאלד ווען ער\זי פארט זיך צוזאם מיט זיין\איר פאר ווערט א נייע בריה באשאפן, א טראדיציאנאלע פאמיליע, א פאר וואס קען ברענגען קינדער, אויפשטעלן א שטוב. צווישן זיי ביידע איז דא ווער ס'זאל אריינברענגען פרנסה, אכטונג געבן אויף זייער סעיפטי, וואשן, קאכן, וכו'. די זעלבע קען געזאגט ווערן וועגן א סאסייעטי, א קולעקטיוו, ווען ס'איז נאר דא איין האלב איז עס א פלג חבורה, ס'פעלט עפעס. פונקט ווי איר פארשטייט אז אויב וועט מען נאר אריינלאזן מענטשען פון איין חסידות, עידזש גרופע, אדער פינאנציעלע שטאפל, וועט פעלן די פערספעקטיוו פונעם אנדערען האלב, די זעלבע איז דא, ס'פעלט דא די פערספעקטיוו פון א גאנצע פופציג פראצענט פון אידיש רעדענדע אידן.
די וועג וויאזוי די מענערישע און פרויערישע מוחות אנאליזירן א נושא איז אנדערש, נישט אז איינס איז בעסער פונעם צווייטען, נאר אנדערש, מיטן האבן ביידע פערספעקטיוון באקומט מען א פולערע פיקטשער, און נאך אלעמען זענען זיי א האלב פון אונזער מענטשהייט, אונזער קולטור, אונזער קאלעקטיווע באוויסזיניקייט, פארוואס זאלן מיר אפשפארן א האלב מענטשהייט פון קאווע שטיבל, און פארוואס זאלן מיר זיך אפשפארן פון האלב מענטשהייט?
******
מיר האבן אויפגענומען מיט גרויס שמחה די בשורה טובה אז דאס ערגסטע איז פארמיטן געווארן, קאווע שטיבל בלייבט לעבן נאך א טאג, וויל איך טאקע באגריסן דעם [tag]קאפיטאן[/tag] פארן זיך אונטערנעמען דאס אויפגאבע פון קעיר נעמען פונעם זייטל, דיעלן מיט דעם עם קשה עורף, מייסעלף אינקלודעד, און מיר האפן אז דאס שטיבל זאל טאקע בליען אונטער זיין וואך, להחזיר ימי שטיבלנו כקדם, וגדול יהיה כבוד הבית האחרונה מהראשונה. מיר האפן אז ער וועט אנהאלטן די טראדיציע פון פירן דאס פלאץ דורך דעמאקראטיע, און אז רוב ציבור זאל מחליט זיין על הן הן ועל לאו לאו.
*******
ווען דער שטיבל האט זיך געעפענט האט זיך דעמאלס געטוהן דא א מדובר איבער לייגן בילדער פון פרויען, געווען אזעלכע וואס האבן געטענה'ט אז ס'איז קעגן הלכה, און אויב וועט מען דאס ערלויבן וועלן זיי אוועקגיין, אנדערע האבן אפגעשלאגן אז ס'האט מיט הלכה גארנישט צו טוהן, ס'איז נישט דא קיין איסור אויף לייגן בילדער פון פרויען סתם אזוי, צום סוף איז געבליבן א מין פשרה, אז מ'קען לייגן אין געוויסע פעלער יא, געוויסע נישט, אזוי צו אזי.
אזויווי מ'האלט יעצט ביי א מצב פון אריבערגאנג וואלט געווען א גוטע צייט צו מאכן א חשבון הנפש איבער דעם געביט. אזויווי ראובן מיט זיין שווערע הארוואניע האט שוין איבערגעוויזן שווארץ אויף ווייס אז בילדער פון פרויען איז קיין פראבלעם מצד ההלכה, און אז די פרומסטע שטרעמען אין חרדיזם פלעגן לייגן בילדער אין זייערע צייטונגען און זשורנאלן, בעפאר מיר זענען געשלאגן געווארן מיט די אכשר דרא מחלה. דאס ליינען וואס פרויען שרייבן איז זיכער נישט קיין פראבלעם, די פרומסטע היימישע אויסגאבע -די מעלות- איז רובו געשריבן דורך פרויען, וואלט איך פארגעשלאגן אז מ'זאל דא עפענען די טויערן פארן בעסערן מין, לראות ולהראות, אונז זענען גרויסע קינדער, מיר קענען ביהעיוון אפילו ווען ס'דרייען זיך דא יעניגע וואס זענען געבוירן מיט א גוף וואס איז אביסל אנדערש פון אונזערס, און מיר קענען זיך באהערשן ווען מ'זעט בילדער פון נארמאל געקליידטע פרויען.
מיר זענען אלעמאל מלא טענות אויף די היימישע אויסגאבעס פארן נאכשפרינגען יעדע אכשר דרא משוגעת, צו מיטן מעקן פרוי קלינטאן פון א בילד, אדער ביים איבערדרייען נייעס געשעענישן פון פרויען צו מענער, וויאזוי קענען מיר מאנען פון זיי, ווען די פאן טרעגער פון אפענקייט און גלייכקייט אין יהדות החרדית באגייט זיך מיט די זעלבע היפאקריטסווע?
לאמיר זיך צוזאמען נעמען און אפשטעלן די דיסקרימינאציע, עכ"פ דא אין שטיבל ווי מיר האבן א כח צו מאכן א טויש, #למעשה!
לייקט אויב איר זענט מסכים.
איך האב געטראפן אינטערעסאנטערע פלעצער.
וויאזוי קען דאס זיין? קאווע שטיבל איז דאך א מקור החכמה, פערל ווערטער וואלגערן זיך אויף די געסער, בריליאנטן גענוג ווי שטויב, טא ווי קען דאס זיין אן אינטערעסאנטערע פלאץ ווי דא? כ'עב ענק זאגן דעם אמת אז אין אנהויב האב אויך אויך אזוי געמיינט, אבער כ'האב מיך געטראפן שפענדען מער און מער צייט אויף וואטסעפ און אנדערע סאציאלע נעטווארקס. כ'האב מיך געווינדערט פארוואס איך פארליר אינטערעסע אין מיין באליבטע קאווע שטיבל, וואס פעלט אין שטיבל וואס איך טרעף ערגעץ אנדערש. און איך וועל ענק מגלה זיין די סוד וואס ס'פעלט דא. דאס אז פופציג פראצענט פון יהדות החרדית איז באגרעניצט פון קאמענטירן דא געהעריג. וועלכע פופציג פראצענט פרעגט איר? יא, איר האט צוגעטראפן, פרויען.
יא, איך ווייס אז געוויסע וועלן גלייך אוועקמאכן, "דער בעל תאוה האט זיך פארגלוסט אביסל מרבה שיחה זיין", "אפשר רעדט ער זיך איין ער וועט אנקומען ערגעץ מיט יענע פרויען, נעבעך..." אבער איך שרעק מיך נישט פאר די קריטיקירער, דעם אמת מוז געזאגט ווערן. דאס פרויע'ישע מין גיבט צו סובסטאנץ צו א שמועס, א פערספעקטיוו, א דינאמיק, וואס פעלט דא אין קאווע שטיבל, און ס'האט גארנישט צוטוהן מיט תאוה.
רוב פון אונז זענען אויפגעוואקסן אין חרדישע סאסייעטי וואו פרויען ערפילן געוויסע ראלעס, זיי זענען אונזערע מאמעס, ווייבער, זיי קאכן פאר אונז, וואשן, זעען נאך אלע אונזערע געברויכן, גיבן אונז מוטערליכע און פרוי'ישע ליבע, ביים שבת סעודה קענען זיי אויסהערן וואס די מענער שמועסן, אדער שמועסן זיי באזונדער אין קיך, צומאל ווען די שמועס איז עפעס וואס אינטערעסירט זיי קענען זיי זאגן א דעה, א מיינונג, אבער דאס איז נישט זייער עיקר ראלע. פשוט ווייל אונזער טראדיציאנאלע געזעלשאפט האט באשטומטע ראלעס פאר יעדן איינעם, און זיין א מענטש צום טיש, א גלייכע דעה זאגער, א דענקער, א פשט זאגער אין די סידרה, א מיינונג האבער אויב די אהרונים אדער זאלוינים זענען גערעכט, צו גיוס בני ישיבה איז א פראבלעם, דאס איז נישט זייער ווירטשאפט.
די פאקט איז אבער אז מענער און פרויען קאמפלעמענטירן איינער דעם צווייטן, פונקט ווי חז"ל האבן געזאגט אז א בחור אדער מיידל איז א פלג גופא, וויבאלד ווען ער\זי פארט זיך צוזאם מיט זיין\איר פאר ווערט א נייע בריה באשאפן, א טראדיציאנאלע פאמיליע, א פאר וואס קען ברענגען קינדער, אויפשטעלן א שטוב. צווישן זיי ביידע איז דא ווער ס'זאל אריינברענגען פרנסה, אכטונג געבן אויף זייער סעיפטי, וואשן, קאכן, וכו'. די זעלבע קען געזאגט ווערן וועגן א סאסייעטי, א קולעקטיוו, ווען ס'איז נאר דא איין האלב איז עס א פלג חבורה, ס'פעלט עפעס. פונקט ווי איר פארשטייט אז אויב וועט מען נאר אריינלאזן מענטשען פון איין חסידות, עידזש גרופע, אדער פינאנציעלע שטאפל, וועט פעלן די פערספעקטיוו פונעם אנדערען האלב, די זעלבע איז דא, ס'פעלט דא די פערספעקטיוו פון א גאנצע פופציג פראצענט פון אידיש רעדענדע אידן.
די וועג וויאזוי די מענערישע און פרויערישע מוחות אנאליזירן א נושא איז אנדערש, נישט אז איינס איז בעסער פונעם צווייטען, נאר אנדערש, מיטן האבן ביידע פערספעקטיוון באקומט מען א פולערע פיקטשער, און נאך אלעמען זענען זיי א האלב פון אונזער מענטשהייט, אונזער קולטור, אונזער קאלעקטיווע באוויסזיניקייט, פארוואס זאלן מיר אפשפארן א האלב מענטשהייט פון קאווע שטיבל, און פארוואס זאלן מיר זיך אפשפארן פון האלב מענטשהייט?
******
מיר האבן אויפגענומען מיט גרויס שמחה די בשורה טובה אז דאס ערגסטע איז פארמיטן געווארן, קאווע שטיבל בלייבט לעבן נאך א טאג, וויל איך טאקע באגריסן דעם [tag]קאפיטאן[/tag] פארן זיך אונטערנעמען דאס אויפגאבע פון קעיר נעמען פונעם זייטל, דיעלן מיט דעם עם קשה עורף, מייסעלף אינקלודעד, און מיר האפן אז דאס שטיבל זאל טאקע בליען אונטער זיין וואך, להחזיר ימי שטיבלנו כקדם, וגדול יהיה כבוד הבית האחרונה מהראשונה. מיר האפן אז ער וועט אנהאלטן די טראדיציע פון פירן דאס פלאץ דורך דעמאקראטיע, און אז רוב ציבור זאל מחליט זיין על הן הן ועל לאו לאו.
*******
ווען דער שטיבל האט זיך געעפענט האט זיך דעמאלס געטוהן דא א מדובר איבער לייגן בילדער פון פרויען, געווען אזעלכע וואס האבן געטענה'ט אז ס'איז קעגן הלכה, און אויב וועט מען דאס ערלויבן וועלן זיי אוועקגיין, אנדערע האבן אפגעשלאגן אז ס'האט מיט הלכה גארנישט צו טוהן, ס'איז נישט דא קיין איסור אויף לייגן בילדער פון פרויען סתם אזוי, צום סוף איז געבליבן א מין פשרה, אז מ'קען לייגן אין געוויסע פעלער יא, געוויסע נישט, אזוי צו אזי.
אזויווי מ'האלט יעצט ביי א מצב פון אריבערגאנג וואלט געווען א גוטע צייט צו מאכן א חשבון הנפש איבער דעם געביט. אזויווי ראובן מיט זיין שווערע הארוואניע האט שוין איבערגעוויזן שווארץ אויף ווייס אז בילדער פון פרויען איז קיין פראבלעם מצד ההלכה, און אז די פרומסטע שטרעמען אין חרדיזם פלעגן לייגן בילדער אין זייערע צייטונגען און זשורנאלן, בעפאר מיר זענען געשלאגן געווארן מיט די אכשר דרא מחלה. דאס ליינען וואס פרויען שרייבן איז זיכער נישט קיין פראבלעם, די פרומסטע היימישע אויסגאבע -די מעלות- איז רובו געשריבן דורך פרויען, וואלט איך פארגעשלאגן אז מ'זאל דא עפענען די טויערן פארן בעסערן מין, לראות ולהראות, אונז זענען גרויסע קינדער, מיר קענען ביהעיוון אפילו ווען ס'דרייען זיך דא יעניגע וואס זענען געבוירן מיט א גוף וואס איז אביסל אנדערש פון אונזערס, און מיר קענען זיך באהערשן ווען מ'זעט בילדער פון נארמאל געקליידטע פרויען.
מיר זענען אלעמאל מלא טענות אויף די היימישע אויסגאבעס פארן נאכשפרינגען יעדע אכשר דרא משוגעת, צו מיטן מעקן פרוי קלינטאן פון א בילד, אדער ביים איבערדרייען נייעס געשעענישן פון פרויען צו מענער, וויאזוי קענען מיר מאנען פון זיי, ווען די פאן טרעגער פון אפענקייט און גלייכקייט אין יהדות החרדית באגייט זיך מיט די זעלבע היפאקריטסווע?
לאמיר זיך צוזאמען נעמען און אפשטעלן די דיסקרימינאציע, עכ"פ דא אין שטיבל ווי מיר האבן א כח צו מאכן א טויש, #למעשה!
לייקט אויב איר זענט מסכים.