קאווע שטיבל

ווער ס'קען מיר העלפן אויסגראדן מיינע זאכן וואס מאכן מיך טראכטן אסאך מאל אז אפשר גלייב איך נישט אזוי ווי מ'דארף. איך האב אלעמאל אנדערע קשיות און אסאך זענען מן הסתם פון עמעראצישקייט אבער וואס איז די חילוק אויב די באטעם ליין איז אז איך ווער ציניש אין אידישקייט אשר על כן שרייב איך אראפ אן א סדר און איך ווארט פאר הסברים אויף אלעם.

ווען איז די וועלט אין וואס אונז לעב מיר באשאפן געווארן? אין די תורה שטייט אז דער באשעפער האט באשאפן אונזער וועלט די זון, לבנה הימל, חיות, דאס איז געווען נאך פאר אדם האט געזינדיגט סוי איז אונזער וועלט וואו אונז זענען יעצט געווען די גן עדן? ווען איז געווארן עולם הבא מיט הזה? וויאזוי קען זיין אז אונזער גאנצע לעבן פון זיין דא אויף עולם הזה כדי אנצוקומען צו עולם הבא און באקומען שכר איז בכלל נישט געווען די ארגינעלע פלאן פון באשעפער, ס'ווערט בכלל נישט דערמאנט אין בראשית. דאס איז דאך אונזער גאנצער ציל דא זיך אפמוטשענען 80 יאר?? איז עס געשען דורך א צופאל ווען אדם האט חוטא געווען?

אין בראשית שטייט בערך אזוי, ווען גאט האט באשאפן די וועלט האט ער ערגעץ וואו באשאפן א הערליכע גארטן, מיט הערליכע ביימער און גליסטיגע פרוכט, ווען גאט האט באשאפן אדם און חוה האט ער זיי דארט געלייגט זיי זאלן לעבן א גליקליך לעבן, למעשה זענען זיי נישט געווען וואויל דארט און גאט האט זיי פארשיקט, און פארשפארט די גארטן, די פסוקים געבן אן סימנים ווי אויף די וועלט עס געפינט זיך די עדן-גארטן, עס האט נישט מיט די מיסטישע גן עדן ווי מען קומט אן לאחר מיתה לויט די ארדטאקסישע גלויבן,

די תורה רעדט בכלל נישט פון קיין עולם הבא בכלל, פשטות איז אדם אין גן עדן געווען א געהעריגע מענטש, און קען זיין ער וואלט געגאנגן אין עולם הבא נאכ'ן שטארבן,

Sent from my GT-I9192 using Tapatalk

זייער אינטערעסאנט איך האב געמיינט אז מען רעדט פון אדם הראשון אין גן עדן פון יענע וועלט. איז דא א פשט פארוואס די תורה רעדט גארנישט פון עולם הבא? וויאזוי קען זיין אז ממש די עיקר פון אונזערע theme אין אונזער לעבן איז נישט אראפגעשריבן אין חומש אדער נ''ך און וואו איז די ערשטע פלאץ וואו מ'רעדט פון עולם הבא?

די ערשטע פלאץ אין אונזער ספרים שאנק ווי עס ווערט קלאר דערמאנט עולם הבא איז לכאורה די משנה כל ישראל יש להם חלק לעולם הבא, עס איז אוודאי דא געוויסע פסוקים וואס מען קען פארטייטשען זייער כוונה אויף עולם הבא, ווי למשל '' והיתה נפש אדוני צרורה בצרור החיים'' אדער '' מי יודע רוח בני האדם העלה היא למעלה'', אבער קלארע פסוקים מיין איך איז נישט דא,
ראשונים און אחרונים האבן זיך אפגעגעבן מסביר צו זיין פארוואס דאס איז אזוי, און ווי אויך צו זיכן רמזים ווי מען זעהט עוה''ב אים תנ''ך, דער אוה''ח אין פרשת בחוקותי ברענגט א שיינע ליקוט פון הסברים, אויך דער אברבנאל אין בחוקותי רעדט פון דעם, ער האט אפי' מבטיח געווען צו שרייבן א גאנץ ספר מוכיח צו זיין עוה''ב פון תנ''ך נאר כנראה איז ער נישט אנגעקומען דערצו,

Sent from my GT-I9192 using Tapatalk

למען יאריכון ימיך זאגט די גמרא אז ס' מיינט עולם הבא

דא האט מען אביסעל גרעט דערוועגן,
און דרך אגב , אן עם הארץ האט שאלות, זאכן וואס ער ווייסט נישט און וויל וויסען, א תלמוד חכם קען שוין האבן קשיות ער ווייסט ןואס טוט זוך און סשטימט עם נישט.

דער רמב"ן אין יענער וואכעדיגער פרשה, דברים כדרבונות, קלארער רייד, זאגט אונז א גרויסע יסוד אין די זאכען.

ודע כי חיי האדם במצות כפי הכנתו להם - כי העושה המצות שלא לשמן על מנת לקבל פרס יחיה בהן בעולם הזה ימים רבים בעושר ובנכסים וכבוד, ועל זה נאמר (משלי ג טז) בשמאלה עושר וכבוד, ופירשו (שבת סג) למשמאילים בה עושר וכבוד וכן אותם אשר הם מתעסקין במצות על מנת לזכות בהן לעולם הבא שהם העובדים מיראה, זוכים בכוונתם להנצל ממשפטי הרשעים, ונפשם בטוב תלין והעוסקין במצות מאהבה כדין וכראוי, עם עסקי העולם הזה, כענין הנזכר בתורה בפרשת אם בחקותי (להלן כו ה) והשיג לכם דיש את בציר וגו', יזכו בעולם הזה לחיים טובים כמנהג העולם, ולחיי העולם הבא זכותם שלמה שם והעוזבים כל עניני העולם הזה ואינם משגיחים עליו כאילו אינם בעלי גוף, וכל מחשבתם וכוונתם בבוראם בלבד כענין באליהו, בהדבק נפשם בשם הנכבד, יחיו לעד בגופם ובנפשם כנראה בכתוב באליהו, וכידוע ממנו בקבלה, וכמו שבא במדרשים בחנוך ובבני העולם הבא העומדים בתחיית המתים:
ולכך יאמרו הכתובים בשכר המצות למען יאריכון ימיך (שמות כ יב), למען תחיה (דברים טז כ), והארכת ימים (שם כב ז), כי הלשון יכלול מיני החיים כולם כפי הראוי לכל אחד:

אין אנדערע ערטער זענען די ראשונים מסביר פארוואס דער תורה לאזט אויס שכר בעוה"ב בפירוש. די קריסטען האבען געהאט די טענה אויף די תורה און אין די וויכוחים ווערט עס דערמאנט. עי' כאן

אין שלה"ק חלק א' בית אחרון רעדט ער ארום ברייט ארום דע נושא און ברענגט ג' דעות בדבר, רמב"ם, רמב"ן, ר"ן, עיי"ש.

שטייט דאך גי-הנום אין די תורה ניין?

Sent from my SM-G903F using Tapatalk

א גוטן, הרב קנאקעדיג.

פרעגן מעג מען אייביג, און מ׳דארף פרעגן, דיינע שאלות אדער קשיות זענען לעגעטים לכל הדעות.
מערסטנס פון דיינע שאלות זענען שוין געווארן ברייט אויסגעשמועסט דא אין די פארום פון ״העמק-דבר״, אבער לאמיר פראבירן דיר געבן קורצע ענטפערס, עד כמה שידי - ידא אריכתא - מגעת.

1. ווען איז די וועלט באשאפן געווארן? די ענטפער דערויף איז בכלל נישט פשוט, אבער קודם דארפסטו קלאר מאכן וואס דו מיינסט מיט די ווארט ״וועלט״, מיינסט די גאנצע יוניווערס, אדער נאר אונזער ערד-קוגל? בכל אופן, איז נישט פארהאן קיין קלארע נומער פאר ביידע, אבער לפי ווי מיר קענען אויסרעכענען, על פי חשבון, איז די עידזש פון די יוניווערס עלטער ווי 13 ביליאן יאהרן. און זעלבסט-פארשטענדליך אז דאס איז אוועק געשטעלט אויף א סייענטיפישע מהלך, און עס זענען דא מהלכים וויאזוי עס צו אויסארבעטן אז עס זאל נישט זיין קיין שום סתירה צו אונזער תורה.

2. אזוי ווי גראדעמעכאלע האט שוין געענטפערט, די גן-עדן פון די תורה איז על פי פשטות הכתובים, ערגעצוואו אויפן ערד-קוגל.

3. איך ווייס נישט וואס איז געווען די ארגינעלע פלאן פונעם באשעפער, אבער - ווידער - על פי פשטות, איז די תורה נישט געגעבן געווארן כדי צו זיך אנזאמלען קרעדיט-פוינטס פאר די גן-עדן קלאב. די תורה איז א תורת חיים, עס איז הוראות ווי אזוי צו לעבן אויף דער וועלט, לתקן עולם - צו בעסער מאכן די וועלט פאר אונז און פאר אלע איהרע באזיצער.

דאס איז אין קורצן. פאר מער איבער יעדע נושא באזונדער, יכלה הזמן והם לא יכלו.

טאמבל סאס האט געשריבן:שטייט דאך גי-הנום אין די תורה ניין?

Sent from my SM-G903F using Tapatalk

גי-הנום אדער גיא בן הינום ווערט דערמאנט כמה פעמים אין נ״ך. איינע פון זיי אין יהושע: ״וְעָלָה הַגְּבוּל גַּי בֶן-הִנֹּם אֶל-כֶּתֶף הַיְבוּסִי מִנֶגֶּב הִיא יְרוּשָׁלָיִם, וְעָלָה הַגְּבוּל אֶל-רֹאשׁ הָהָר אֲשֶׁר עַל-פְּנֵי גֶּי-הִנֹּם״.

אבער בפשטות איז עס א פיזישע פלאץ ערגעצוואו נעבן אלט-שטאט ירושלים, (פונקט אזוי ווי די פשטות פון גן-עדן אין די תורה).

גיהנום - אין טערמס אוו העלל - אלס א פלאץ צו מעניש זיין, טרעפן מיר ערשט נאר אין חז״ל.

די געדאנק אז שכר ועונש אז פאר אייביג לנצח נצחים , איז א יסוד וואס איז א חלק פון אמונה אין שכר ועונש ? איז מעגליך צי זאגן אז שכר ועונש איז פאר א מוגבל'דיגע צייט? א שעה א טאג א וואך א יאר ?
פארוואס פרעג איך?
איינער פרעגט מיר אזא שאלה וויאזוי מאכט סענעס אז דער אייבישטער זאל מאכן א מענשטס מצב לנצח נצחים, זאל זיין געוואנדן וויאזוי ער האט זוך אויפגעפירט 70 נארישע יאר.
לאמיר זוך פארשטעלן איך לאז מיין קינד מער קיינמאל נישט און זיין לעבן שפילן מיט זיינע חברים, ווייל ער איז פאר איין סקונדע געווען א מחוצף.

אויב מ'וויל ענפערען עולם הזה'דיג אן טיפע פשטים מאכט עס יא סענס. למשל, א קינד איז א מחוצף און ווערט גע'קנס'עט נישט צו קענען גיין ערגעץ האסטו פון עם פאר אייביג אווועק גענומען יענע הנאה אפילו אז דער מענטש בעצמו טוישט זיך נישט. אז די טאטע נעמט עם א צוויטען מאל צו יענע גוטע פלאץ האט עס נישט מיט די נעכטיגע פאנישמענט ווייל יענע הנאה האט ער שוין נישט, די זעלבע זאך ביי א גוט יונגעל מ'געט עם שכר א דאלאר וועט ער אייביג האבן די זאך וואס ער האט געקויפט מיט'ן דאלער אדער אן הנאה אפילו אז ער ניצט עס אויס דוגמת א פיינע נאש דאך בלייבט נאך די פאקט אז ער האט פארדינט א הנאה, אבער די יונגעל בלייבט דער זעלבער מענטש סיי ביי שכר סיי ביי עונש אין סיי וועלעכע יונגעל וועט א צווייטע טאג באקומען אן אנדערע באלוינינג אדער עונש לויט יענע טאג.

ביי די נשמה איז די זעלבע זאך אז א נשמה פארדינט שכר צו נהנה זיין מזיו השכינה אן ס'זאל זיין נהמא דכסיפא איז עס א באלוינינג און ס'מאכט נישט עפעס אנדערש אין די מהות פון די רוחניות'דיגע נשמה. נאכמער ביי עונשים אויב איז עס אן אפקומעניש נידון צו ווערען אין גיהנום אדער ווער וויסט ווי איז עס סך הכל א מירוק עוונות וואס איז בעצם א גאר א טובה, און אויב איז עס העדר הנאה אין נהנה זיין מזיו השכינה מיט נישט פארדינטע ברויט, אדער זיך נישט קענען דרייען אין ר"ר אלימלך'ס זי"ע'ס היכל איז עס סך הכל אז ער האט נישט קיין פארדינטע הנאה אבער ס'פסק'נט נישט אפ לעולם ועד אז דער נשמה איז שלעכט אדער גוט בעצם, ווייל די גוטער נשמה ביי די זאכען וואס ער פארדינט נישט וועט ער נישט הנאה האבן און דער בעל עבירה ביי די זאכען וואס ער פארדינט יא וועט מען געבען זיינע הנאות וואס קומט זיך עם.

די חיצוניות'דיגע חילוק איז נאר דיין משל און נמשל. אין די משל וואס איז אויף דעם וועלט איז די גוף א זאך וואס בלייבט נישט אייביג ממילא איז די הנאות און פאנישמענטס אויך נישט אייביגע, משא"כ אין די נמשל איז אלעס נצחיות'דיג ממילא איז די הנאות אין די העדר הנאות אויך נצחיות'דיג. אבער וואס מען פארדינט באקריגט מען סיי אויף דעם וועלט און סיי אויף יענעם וועלט, און וואס נישט נישט, נישט קיין חילוק ווער מען איז ווייל דאס בעצם טוישט זיך קיינמאל נישט.

קנאקעדיק, כ'ווייס נישט אויב די שאלות עגבערן נאך, אדער בכלל וועלכע סארט ענטפערט דו זיכסט, פשט או סוד? אבער כ'געדענק ווען ענליכע שאלות האבן ביי מיר געווירבעלט אלס בחור, כ'האב געזיכט א unified theory וואס גיט א ציל פאר די יצירה און שטימט מיט די מצוות מעשיות, ווי אויך שטימט עס מיטן סיפור אין בראשית. דאן האב איך געטראפן דעם רמח"ל'ס דרך השם און כ'האב מיך באלעקט מיט זיין מהלך.

בנוגע די קשיא פין שכר ועונש, פארוואס קומט איינעם א עונש לנצח נצחים ווען ער זינדיגט בלויז זיבעציג יאר, עס ווערט געברענט אז שכר ועונש איז מער א פארדינסט מיט א פארלוסט ווי א בענעפיט און א פאנישמענט, פונקט אזוי ווי איינער וואס טוט אינוועסטירן און פארדינט מיליאנען, און א צווייטער וואס אינוועסטירט נישט וועט עס קיינמאל נישט האבן, און עס איז נישט שייך צו פרעגן הלמאי קומט מיר א עונש פאר א גאנץ לעבען ווייל איך האב נישט אינוועסטירט פאר איין מינוט.

נהמא דכיסופא איז זייער א שווערע זאך צו פארשטיין. די אייבישטער וואס זיצט ביי די סוויטש בארד (מיינענדיג צו זאגן אז ער קען מאכן טוהן וואס ער וויל) האט אונז געגעבן שווערע שווערע ארבעט נאר כדי אונז צו קענען געבן שכר. איי זאל ער געבן שכר אהן ארבעט? ניין דאן וועט דאס זיין "נהמא דכיסופא"
פארשטיי איך אבער נישט, אז די זיצט ביים סוויטש בארד , וואס דארפסטו אונז מאכן ארבעטן? גיב נאר א ריק דער סוויטש אז מ'זאל נישט פילן פארשעמט צו נעמען.
דאן וועלען מיר נישט מיזן ארבעטן אזוי שווער און ס'וועט נישט זיין קיין נהמא דכיסופא.

ועוד קשה, אויב שכר איז לנצח נצחים איז 100 יאר מצות גארנישט ווערט לגבי נהמא

איך ווייס נישט אויב עס קומט דא אבער איך האב לעצטענס געזען ברענגען אין דעם בוך פון Jim holt פון א קאנאדישער פראפעסער אז דער מאראלישע פליכט צו טוהן גוטס איז דער סיבה פארוואס די וועלט איז באשאפן געווארן
דאס גיבט אביסעל א פרישער בליק אויף די גאנצע נושא
[url]. http://www.jstor.org/stable/2214834?seq ... b_contents[/url]

סטופעד איידיע! ווער בעט דיר צו באשאפען מאראלישע פליכט. כדי צו זיין געצוואונגען צו באשאפן די וועלט. די טעאריע מאכט זיראו סענס צו מיר

אישתישבי האט געשריבן:בנוגע די קשיא פין שכר ועונש, פארוואס קומט איינעם א עונש לנצח נצחים ווען ער זינדיגט בלויז זיבעציג יאר, עס ווערט געברענט אז שכר ועונש איז מער א פארדינסט מיט א פארלוסט ווי א בענעפיט און א פאנישמענט, פונקט אזוי ווי איינער וואס טוט אינוועסטירן און פארדינט מיליאנען, און א צווייטער וואס אינוועסטירט נישט וועט עס קיינמאל נישט האבן, און עס איז נישט שייך צו פרעגן הלמאי קומט מיר א עונש פאר א גאנץ לעבען ווייל איך האב נישט אינוועסטירט פאר איין מינוט.

שכר וענש איז גארנישט אנדערשט ווי די זאגסט דיין קליין קינד אז וועסט זיין גוט וועסט ווערן באלוינט און אז נישט נישט.
קוק אריין אריין אין די תוכחה.
אויב איז ווי דו זאגסט אז סאיז איז אזוי ווי אן אינוועסטמענט, איז אינטערסאנט אז פונקט ווען מטוט וואס גאט זאגט ארבעט די איוועסטמענט. הייסט בעצם איז גארנישט חשוב מיט היטן שבת , נאר אויב ווילסט א מאכן א גוטע ריטערן אויף דיין אינוועסטמענט דאן צינד נישט אן א פייער?

אור חדש, דיין טענה מאכט נישט שווער צו פארשטיין "נהמא דכיסופא" נאר עס מאכט שווער צו פארשטיין "גאט'ס דרכים". נו נו, נישט דער ערשטער זאך אין גאט'ס דרכים וואס מען פארשטייט נישט, דארפסט נישט גיין ביז נהמא דכיסופא, פרעג פארוואס ער האט באשאפן הונגער כדי דער מענטש זאל וויסן אז ער ברויך עסן, זאל ער לכתחילה האבן באשאפן אז דער מענטש זאל נישט ברויכן עסן אויף צו קענען לעבן.

און אז דו פרעגסט שוין יא אויף דעם דוקא, פארוואס הויבסטו נישט אן פריער?, גאט איז עפעס געבינדן צו דעם "חק הטוב" וואס ער האט ווארשיינליך אליינס אוועקגעשטעלט? און לאמיר זאגן אז יא, איז ער דען געבינדן צו דעם "מחק הטוב להיטיב"? אלעס ביז דא פארשטייסטו, נאר דעם "נהמא דכיסופא" איז דיר שווער?

אלא מאי, דער גאנצע נהמא דכיסופא דאקטארינע איז נישט געמאכט צו פארשטיין פונקטליך וואס גאט'ס חשבון איז מצידו, ס'איז נאר געמאכט אז פאר אונז מענטשעלעך זאל דער סיסטעם זיך זעצען אין קאפ, וכבר כתב כן הרמח"ל בפירוש בריש דעת תבונות.

.