עלטערן אין כעס
נשלח: דאנערשטאג אוגוסט 11, 2016 12:24 pm
עלטערן אין כעס
די טעמע "בחורים און ישיבות" איז כמעט אזוי אויסגעדראשן ווי די בחורים און ישיבות אליין. דער "חינוך", סעקולערער און אידישער, וואס אונזערע קינדער באקומען אין ישיבה, איז בערך אויפ'ן זעלבן שטאפל ווי עבר-בטל'דיגע זקנים און זקנות אין א מושב־זקנים. נאר, שטיל בלייבן קען מען אויך נישט, ווייל דער פראבלעם איז א ברענענדיגער און די לעזונג וויל נישט אונטערקומען. דערצו נאך, האט די גזירה זיך אריבערגעטראגן צו די תלמודי תורות און מיידל שולעס, וואו קינדער קוים ארויס פון די ווינדלען ווערן אפגעזאגט צי גאר ארויסגעווארפן פון מוסדות.
אפשר האט דאס צוטאן דערמיט וואס די וואס פאסן אויף אויף די החלטות זענען דערוואקסענע מיט ווינדלען-אינסטינקטן? צי גאר האט עס מיט דעם וואס די מענטשן זענען גלאט אזוי צעקלאפטע נשמות וועמענס אידענטיטעט איז אויפגעבויט אויפן סמך פון הערשן איבער אנדערע? אנגענומען איז, אז מ'רעדט פון ביטערע מענטשן מיט שלעכטע נויגונגען. איך מיין אבער אז ס'איז מער א פסיכישע אומארדענונג, וואס טרייבט די פארשוינען צו טרינקען דאס בלוט פון עלטערן און זייערע קינדער. אבער דאס איז א שאלה פאר פסיכאלאגן – וועמענס אומ'רחמנות’דיגע אפוועזנהייט אין אונזערע רייען שרייט מיט קולות ביז'ן הימל.
יעדנפאלס, זעט נישט אויס ווי די ישועה וועט אנקומען אין דער נאענטער צוקונפט. אויב דער צעבראכענער סיסטעם פארמאגט נישט קיין תקנה, איז אפשר א פלאן אים צו גענצליך צעברעכן. דעמאלט וועט די נויט צווינגען אויפצובויען א נייעם און א בעסערן.
ווייל געדענקען דארף מען אז די ישיבה וועלט אונזערע איז לעולם ווערט אזוי פיל ווי א זעץ אין דער ערד. וואס לערנען אונזערע קינדער אין די ישיבות? פארגעס פון לימודי חול, לאז אפ מידות, און מיר וועלן אפילו נישט רעדן פון מענטשליכקייט און פשוט'ע לעבנס-פראקטיק. לאמיר דאס אלעס אפלאזן. אבער וואס טוט זיך כאטש מיט אידישקייט? וויפיל פון אונזערע קינדער קענען די יסודות הדת נאכ'ן "גראדואירן" פון ישיבה?
אוודאי צאלן מענטשן נישט גערן דעם שכר לימוד! זיי באקומען פאר'ן געלט גארנישט אויסער א שלעכט-געפירטע בעיביסיטינג באדינונג. מ'צאלט, ווייל אנדערש וועלן די ישיבות אהיימשיקן די קינדער. קיינער גיט אבער נישט גערן קיין געלט אן באקומען עפעס ממשות'דיג אויף צוריק. אזוי גייט די וועלט.
היינט האלט עס שוין דארט, אז קינדער — פיצלעך קינדער — ווערן אפגעזאגט פון בית חינוך. וואס איז דער שכל דערפון? די סיבה וואס ווערט געווענליך אנגעגעבן צו דעם אכזריות איז, אז די עלטערן "שטעלן זיך נישט צו" צו די פאדערונגען און פארשריפטן פון די מוסדות. אבער וואס איז דער אויפטו פון נאך מער אנווייטאגן און אנ'ברוגז'ן די עלטערן און זייערע משפחה-מיטגלידער און פריינט? יא, עס וועט די דיקטאטארן מיט די זיידענע קאפאטעס און פלאכע קעפ געלונגען ארויפצוצווינגען זייערע אויסטערלישע פארלאנגען אויף די עלטערן. איר ווייסט אבער וואס אזא טאטע טוט איינמאל ער איז פארטיג מיט דעם אינקוויזיציע-פראצעס? ער ווענדט זיך צום אינטערנעט און גיסט דארט אויס דאס גאנץ ביטער פעקל.
פון וואו האט זיך גענומען אזא ריזיגער און ביטערער אונטערגרונד? פארוואס זעט מען אזויפיל כעס און אנגעגעסנקייט אויף די אינטערנעט-פארומס? איר מיינט טאקע אז יעדער צווייטער מענטש איז סתם שלעכט און וויל דעם סיסטעם זען אין דער ערד סתם ווייל: פארוואס נישט? (און אויב יא, הערשט א סיבה פאר א חשבון הנפש אויפ’ן חינוך-סיסטעם.) מענטשן ביטערן און בלוטיגן, ווייל זיי פילן אז דער אייגענער סיסטעם וואס האט זיי אריינגעצווינגען אין דעם לעבנסשטייגער, ווארפט זיי צו די הינט צוליב נישטיגע סיבות. צי די מענטשן זענען גערעכט, איז א באזונדערע פראגע, אבער אויב אזויפיל, אזא גרויסער פראצענט, איז אזוי אנגעגעסן, איז א סימן אז עפעס טויג נישט. זאל זיין אז דער "עפעס" ליגט ביים המון עם און נישט ביי דער פירערשאפט. אויב אזויפיל מענטשן — אזא פראצענט פונעם אייגענעם ציבור — פילט אז ס’טויג נישט, דארף מען רעפארמען, טוישן, פארבעסערן. אנדערש וועט די זאך זיך צעפאלן.
ס’איז נישט פאראן קיין געזעלשאפט וואס קען צו לאנג אויסהאלטן אזא לאסט פון אזויפיל רוגזה. נישטא. מעכטיגע רעגירונגען זענען צעפאלן און צעגאנגען אונטער'ן דרוק פון א מאסן-רוגזה. צי מיינען אונזערע גאונים אז סתם א געזעלשאפט, אין א פריי, דעמאקראטיש לאנד מיט אן אפענער, צוטריטליכער געזעלשאפט וואס איז נישט דוקא סימפאטיש געשטימט צו אונזער סיסטעם, וועט יא דורכטראגן דעם שטורעם וואס זעט זיך שוין אויפ’ן האריזאנט?
דער נער בין אבער איך, אינאיינעם מיט אלע אנדערע וואס רעדן זיך איין אז דארט, אין יענע פינסטערע צימערן וואו די אומגליקליכע החלטות ווערן באשלאסן, געפינט זיך א פינק ערליכקייט אדער ערנסטקייט. קיין ברעקל! דארט זיצן מענטשן אן קיין טראפן געפיל צו מענטשן און מוסדות, וואס וועלן בלייבן פארקלאמערט אין זייערע פאטעלן, ביז דאס מציאות וועט זיי פון דארט ארויסטראגן, אדער זיי וועלן זיך טרעפן הערשן אויף ליידיגע בנינים.
כ’האב זייער מורא אז די ישועה וועט קומען פון דער צווייטער מעגליכקייט…
גענומען, מיט קליינטשיגע תיקונים, פון די פארווערטס.
- Angry Parents
די טעמע "בחורים און ישיבות" איז כמעט אזוי אויסגעדראשן ווי די בחורים און ישיבות אליין. דער "חינוך", סעקולערער און אידישער, וואס אונזערע קינדער באקומען אין ישיבה, איז בערך אויפ'ן זעלבן שטאפל ווי עבר-בטל'דיגע זקנים און זקנות אין א מושב־זקנים. נאר, שטיל בלייבן קען מען אויך נישט, ווייל דער פראבלעם איז א ברענענדיגער און די לעזונג וויל נישט אונטערקומען. דערצו נאך, האט די גזירה זיך אריבערגעטראגן צו די תלמודי תורות און מיידל שולעס, וואו קינדער קוים ארויס פון די ווינדלען ווערן אפגעזאגט צי גאר ארויסגעווארפן פון מוסדות.
אפשר האט דאס צוטאן דערמיט וואס די וואס פאסן אויף אויף די החלטות זענען דערוואקסענע מיט ווינדלען-אינסטינקטן? צי גאר האט עס מיט דעם וואס די מענטשן זענען גלאט אזוי צעקלאפטע נשמות וועמענס אידענטיטעט איז אויפגעבויט אויפן סמך פון הערשן איבער אנדערע? אנגענומען איז, אז מ'רעדט פון ביטערע מענטשן מיט שלעכטע נויגונגען. איך מיין אבער אז ס'איז מער א פסיכישע אומארדענונג, וואס טרייבט די פארשוינען צו טרינקען דאס בלוט פון עלטערן און זייערע קינדער. אבער דאס איז א שאלה פאר פסיכאלאגן – וועמענס אומ'רחמנות’דיגע אפוועזנהייט אין אונזערע רייען שרייט מיט קולות ביז'ן הימל.
יעדנפאלס, זעט נישט אויס ווי די ישועה וועט אנקומען אין דער נאענטער צוקונפט. אויב דער צעבראכענער סיסטעם פארמאגט נישט קיין תקנה, איז אפשר א פלאן אים צו גענצליך צעברעכן. דעמאלט וועט די נויט צווינגען אויפצובויען א נייעם און א בעסערן.
ווייל געדענקען דארף מען אז די ישיבה וועלט אונזערע איז לעולם ווערט אזוי פיל ווי א זעץ אין דער ערד. וואס לערנען אונזערע קינדער אין די ישיבות? פארגעס פון לימודי חול, לאז אפ מידות, און מיר וועלן אפילו נישט רעדן פון מענטשליכקייט און פשוט'ע לעבנס-פראקטיק. לאמיר דאס אלעס אפלאזן. אבער וואס טוט זיך כאטש מיט אידישקייט? וויפיל פון אונזערע קינדער קענען די יסודות הדת נאכ'ן "גראדואירן" פון ישיבה?
אוודאי צאלן מענטשן נישט גערן דעם שכר לימוד! זיי באקומען פאר'ן געלט גארנישט אויסער א שלעכט-געפירטע בעיביסיטינג באדינונג. מ'צאלט, ווייל אנדערש וועלן די ישיבות אהיימשיקן די קינדער. קיינער גיט אבער נישט גערן קיין געלט אן באקומען עפעס ממשות'דיג אויף צוריק. אזוי גייט די וועלט.
היינט האלט עס שוין דארט, אז קינדער — פיצלעך קינדער — ווערן אפגעזאגט פון בית חינוך. וואס איז דער שכל דערפון? די סיבה וואס ווערט געווענליך אנגעגעבן צו דעם אכזריות איז, אז די עלטערן "שטעלן זיך נישט צו" צו די פאדערונגען און פארשריפטן פון די מוסדות. אבער וואס איז דער אויפטו פון נאך מער אנווייטאגן און אנ'ברוגז'ן די עלטערן און זייערע משפחה-מיטגלידער און פריינט? יא, עס וועט די דיקטאטארן מיט די זיידענע קאפאטעס און פלאכע קעפ געלונגען ארויפצוצווינגען זייערע אויסטערלישע פארלאנגען אויף די עלטערן. איר ווייסט אבער וואס אזא טאטע טוט איינמאל ער איז פארטיג מיט דעם אינקוויזיציע-פראצעס? ער ווענדט זיך צום אינטערנעט און גיסט דארט אויס דאס גאנץ ביטער פעקל.
פון וואו האט זיך גענומען אזא ריזיגער און ביטערער אונטערגרונד? פארוואס זעט מען אזויפיל כעס און אנגעגעסנקייט אויף די אינטערנעט-פארומס? איר מיינט טאקע אז יעדער צווייטער מענטש איז סתם שלעכט און וויל דעם סיסטעם זען אין דער ערד סתם ווייל: פארוואס נישט? (און אויב יא, הערשט א סיבה פאר א חשבון הנפש אויפ’ן חינוך-סיסטעם.) מענטשן ביטערן און בלוטיגן, ווייל זיי פילן אז דער אייגענער סיסטעם וואס האט זיי אריינגעצווינגען אין דעם לעבנסשטייגער, ווארפט זיי צו די הינט צוליב נישטיגע סיבות. צי די מענטשן זענען גערעכט, איז א באזונדערע פראגע, אבער אויב אזויפיל, אזא גרויסער פראצענט, איז אזוי אנגעגעסן, איז א סימן אז עפעס טויג נישט. זאל זיין אז דער "עפעס" ליגט ביים המון עם און נישט ביי דער פירערשאפט. אויב אזויפיל מענטשן — אזא פראצענט פונעם אייגענעם ציבור — פילט אז ס’טויג נישט, דארף מען רעפארמען, טוישן, פארבעסערן. אנדערש וועט די זאך זיך צעפאלן.
ס’איז נישט פאראן קיין געזעלשאפט וואס קען צו לאנג אויסהאלטן אזא לאסט פון אזויפיל רוגזה. נישטא. מעכטיגע רעגירונגען זענען צעפאלן און צעגאנגען אונטער'ן דרוק פון א מאסן-רוגזה. צי מיינען אונזערע גאונים אז סתם א געזעלשאפט, אין א פריי, דעמאקראטיש לאנד מיט אן אפענער, צוטריטליכער געזעלשאפט וואס איז נישט דוקא סימפאטיש געשטימט צו אונזער סיסטעם, וועט יא דורכטראגן דעם שטורעם וואס זעט זיך שוין אויפ’ן האריזאנט?
דער נער בין אבער איך, אינאיינעם מיט אלע אנדערע וואס רעדן זיך איין אז דארט, אין יענע פינסטערע צימערן וואו די אומגליקליכע החלטות ווערן באשלאסן, געפינט זיך א פינק ערליכקייט אדער ערנסטקייט. קיין ברעקל! דארט זיצן מענטשן אן קיין טראפן געפיל צו מענטשן און מוסדות, וואס וועלן בלייבן פארקלאמערט אין זייערע פאטעלן, ביז דאס מציאות וועט זיי פון דארט ארויסטראגן, אדער זיי וועלן זיך טרעפן הערשן אויף ליידיגע בנינים.
כ’האב זייער מורא אז די ישועה וועט קומען פון דער צווייטער מעגליכקייט…
גענומען, מיט קליינטשיגע תיקונים, פון די פארווערטס.