קאווע שטיבל

אויפוואקסענדיג א סאטמארער, אין היבש אן עקסטרעמער ענווייראמענט, ליגט ביי מיר אין די ביינער אלץ אלעס איינס און דאס זעלבע. אגודה, מזרחי, חילונים.... (יא לאך נישט). עס וואלט געווען לטובת הענין דורכצוטוהן וואס איז ריכטיגע ציונות אלץ הלכה און וואס איז השקפה.

איך ווייס אז עס איז א קאנטרעווארסיעלע נושא, איך בין אויך מודה אז איך ווייס נישט צופיל איבער דעם, איך הער אסאך דעות לכאן ולכאן, איך האב אביסל געלערנט ויואל משה אבער די שאלה וואס איך האב איז אז מען קען אלץ טרעפן ראיות, ספעציעל אין השקפה, די שאלה איז וואס איז הלכה? וואו ווערט די שלש שבועות גע׳פסק׳ט? אויב התגרות באומות איז א פראבלעם פארוואס איז קרית יואל ווילעדזש נישט קיין פראבלעם? (דיסקלעימער; איך בין נישט פון נטורי קרתא אדער בני יואל....)

די מדינת ישראל האט שוין געטון אסאך שלעכטע זאכן, וויצב״ש ילדי תימן. אבער דאס גיבט נאכנישט קיין הלכה. ס״ה זענען זיי געווען ווילדע איזראעליס וואס האבן זיך נישט אפגעשטעלט פאר גארנישט צו עררייכן זייער ציל. פארשטייט זיך אז איך בארעכטיג נישט ח״ו, אבער הלכה מאכט נאכנישט אסור זייער לאנד וועגן דעם.

בקיצור ווי איר זעהט הערשט ביי מיר א שטארקע אומקלארקייט אין דעם ענין, אויב מען קען עס קלארער אויסשמועסן וואלט עס געווען שטארק בייהילפיג

אין די אלע עוולות וואס סאטמאר האט געטועהן אלע יארען מאכט זיי וואס ?י
לויט סאטמאר איז דען די עוולה די מעשים פון די מדינה אפילו ווען זיי זאלען זיין וואויל און פיין איז עס דאך אסור,י
אבער לדעתי איז די ג' שבועות הלכה למעשה א נייע ערפינדונג, זייער אסאך גדולי ישראל האבען נישט געהאלטען אזוי,י
די אמת'ע טענה געקען סאטמאר איז אז אויב דער ויואל משה איז הלכה למעשה, איז אן פשרות, דאס וואס מען לייגט צו פירושים וואס מען האט אליין געהערט פון רבי'ן קען נישט אוועק מאכען וואס ווערט גע'פסק'נט מפורש אין ויואל משה, יבקע הדין את ההר, נישט נאר ווי איך וויל דהיינו "ויואל משה" און ער האט אזוי געוואלט,י
און דער רבי זי"ע אליין האט נישט אויסגעפירט למעשה וואס ער האט געשריבען, אויב איינער וואס גייט צו בחירות מיט בגדי שבת איז זיך משדך מיט זיין נעפיו וואלט ער געדארפט מוחה זיין, בפרט ווען ער האט גאנץ גוט געווסט אז יענער איז זיין איינציגער ממלא מקום,י
דאס איז דער פראבלעם אויב מען קען מאכען פשרות אין די שיטה, ווילן די אגודה אויך מאכען זייערע פשרות,י

אין מחנה החרדי איז געווען א סעריע פון ארום 50 ארטיקלען ווי ער האט צעקליבען דעם ויואל משה בדרך כבוד, און ווייזט דארט איבער די פילע פראבלעמען וואס איז דא אין דעם ספר, י
איך זעה נישט עס זאל פעלען עפעס פון הרב עובדיה יוסף שליט"א מיט זיין עדה הקדושה פון הונדערט'ער טויזענטער אידן ציונים, גלייבט איר טאקע אז זיי גייען אלע אין גיהנום אריין ?י,

משכיל האט געשריבן:אין די אלע עוולות וואס סאטמאר האט געטועהן אלע יארען מאכט זיי וואס ?י
לויט סאטמאר איז דען די עוולה די מעשים פון די מדינה אפילו ווען זיי זאלען זיין וואויל און פיין איז עס דאך אסור,י
אבער לדעתי איז די ג' שבועות הלכה למעשה א נייע ערפינדונג, זייער אסאך גדולי ישראל האבען נישט געהאלטען אזוי,י
די אמת'ע טענה געקען סאטמאר איז אז אויב דער ויואל משה איז הלכה למעשה, איז אן פשרות, דאס וואס מען לייגט צו פירושים וואס מען האט אליין געהערט פון רבי'ן קען נישט אוועק מאכען וואס ווערט גע'פסק'נט מפורש אין ויואל משה, יבקע הדין את ההר, נישט נאר ווי איך וויל דהיינו "ויואל משה" און ער האט אזוי געוואלט,י
און דער רבי זי"ע אליין האט נישט אויסגעפירט למעשה וואס ער האט געשריבען, אויב איינער וואס גייט צו בחירות מיט בגדי שבת איז זיך משדך מיט זיין נעפיו וואלט ער געדארפט מוחה זיין, בפרט ווען ער האט גאנץ גוט געווסט אז יענער איז זיין איינציגער ממלא מקום,י
דאס איז דער פראבלעם אויב מען קען מאכען פשרות אין די שיטה, ווילן די אגודה אויך מאכען זייערע פשרות,י

אין מחנה החרדי איז געווען א סעריע פון ארום 50 ארטיקלען ווי ער האט צעקליבען דעם ויואל משה בדרך כבוד, און ווייזט דארט איבער די פילע פראבלעמען וואס איז דא אין דעם ספר, י
איך זעה נישט עס זאל פעלען עפעס פון הרב עובדיה יוסף שליט"א מיט זיין עדה הקדושה פון הונדערט'ער טויזענטער אידן ציונים, גלייבט איר טאקע אז זיי גייען אלע אין גיהנום אריין ?י,

ער האט מוחה געווען

זיי מפרש פליז, האט ער מוחה געווען ברבים אדער אין צייטונג?י

ציונות, איז אן אידיאלאגיע וואס אנטוויקעלט געווארען אין די סוף 19טע יאר הונדרעט אלץ א לייזונג צו די אנטעסעמעטיזים וואס די אידען אין אייראפע האבען זיך געהאט צוזאם געליטען (וועגען דעם איז אין פוילען געווען די באוועגונג פיל שטערקער ווייל דארטען האט מען אסאך מער געליטען), און איז געווארען א שטארקע באוועגונג אין 1897 ווען טעאדאד הערצעל האט געשריבען זיין באקאנטע בוך מיט׳ן נאמען דער אידען שטאט.

די אידילאגיע האט געהאלטען אז די אידען זאלען האבען זייער אייגען לאנד, אינטערעסאנט איז אז די ערשטע גרונדערס פון ציונות האבען נישט געהאלטען אז מען דארף דוקא גיין אויף ארץ ישראל, עס זענען געווען אזעלעכע וואס האבען געהאלטען אז עס וועט זיין אסאך גרינגער אפצוקויפען שטחים אין אפריקע און דארטען גרינדען א אידישע לאנד. למעשה זעענדיג אז מען קען נישט אויפטרייבען אזוי סאך שטיצע פארען באוועגונג האט מען זיך יא שפעטער אנגעפאנגען צו פארלייגען דוקא אויף ארץ ישראל.

רוב חרד'ישע אידן אין פוילן, אונגערן, און רוסלאנד זענען אין אלגעמיין געווען שטארק דערגעגן דער געדאנק פון ציונות. הויפטזעכליך אין דער התנגדות געווען צוליב זייער מיינונג אז די תורה ערלויבט נישט איינצונעמען ארץ ישראל פאר ביאת המשיח. אין פוילן האט זיך דעמאלטס געגרינדעט די אגודת ישראל ארגאניזאציע וואס האט געפירט א שטארקע קאמפיין אנטקעגען די באוועגונג, ווי אויך אין דייטשלאנד האט הרה״ג ר׳ שמשון רפאל הירש ז"ל עפנטליך פארשריגען די באוועגונג, ווי אויך זענען אסאך חסידישע רבי׳ס געווען שטארק אנטקעגען די באוועגונג ווי, בעלזער רב זי״ע, דער מהרש״ב פון ליבאוויטש זי״ע, מונקאטשער רב זי״ע, סאטמאר רב זי״ע, ועוד ועוד.

ע״כ בקיצור נמרץ וואס עס איז געווען די רעיון הציונות. יעצט, איבער וואס מען האט מיט דיר געלערענט אין חדר אז כמעט די גאנצע חרדישע אידענטום אחוץ סאטמאר זענען נאכען קריג פארכאפט געווארען אין ציונות בין איך גענצליך אומאיינשטימיג, ווען איך וועל האבען אביבעל מער צייט וועל איך אי״ה מער מסביר זיין.

ר' געציל מען האט דיר פארציילט שיינע מעשיות, די איינגיצע סיבה וואס מען איז געווען קעגען ציונות איז געווען ווייל זיי זיינען געווען פרייע, איך בעט די זאלסט מיר ווייזען איין ווארט וועגען די שלש שבועות פאר די מלחמה, איך בין נישט זיכער אז אפילו דער סאטמאר'ער רב מיט מונקאטשער האבען גערעט וועגען דעם און יענע צייט

ווען די ציונים וואלטען פאר די קריג נאר רעדען וועגען בויען ישיבות וואלטען אפשר א פאר עקסטרעמע רבנים געווען קעגען זיי, דאס איז א פאקט וואס יעדער איינער ווייסט [ווי מען זאגט ביי אונץ] , מען האט אבער ליעב דעם סלאגאן "פארכאפט אין ציונות", י

היות מען האט געעפנט דעם אשכול אין תורה און מחשבה פארום, בעטן מיר מען זאל זיך האלטן צו א הויעכע ניווא און געדענקן אז דא איז נישט פארברענגן.

קענסט גיין צו
www.drushes.com

דאס וואס דער ויואל משה ברענגט און נאמען פון אפיקורסים, ווערט געברענט מפורש און א הייליג ספר פון אפאר הונדערט יאהר צוריק "זרע שמשון" וואס ער שרייבט דארט מפורש אזוי אויפן פסוק אין מגילת אסתר ביום אשר שברו אויבי היהודים לשלוט בהם, דער ספר האט ר' ראובן שארף איבערגעדרוקט, און דערנאך האבען עס אפאר קנאים איבעגעזעצט אויפס ניי און געמאכט א ווילד שטיקל ארבעט עיי"ש

אבער מען דארף טאקע וויסען ווער פון די אפיקורסים וויל אזוי זאגען ?י

וואס ציונות איז האב איך שוין פריער געשריבן, ווי אויך האב איך דערמאנט אז רוב גדולים פארען קריג זענען געווען אנטקעגען ציונות.

עס איז געקומען נאכען קריג ווען עס איז געלונגען צו באקומען אנערקענונג פאר א אידישע מדינה דורך די יו. ען., איז נולד געווארען א פרישע שאלה, וואס טוט זיך בנוגע בחירות? האבען אייגענע פארטרעטער אין די כנסת? סאטמאר רב האט געהאלטען אז עס איז די גרעסטע הכרה בציונות וואס נאר שייך. רוב אנדערע לוחמי הציונות ווי בעלז און נאך האבען געהאלטען אז גיין צו בחירות איז נישט קיין שום הכרה אין ציונות, אדרבה מען דארף פרובירן אריינצושטעלן אייגענע פארשטייער אין די כנסת אזוי ארום וועט מען קענען אויפטון אסאך מער פון אינדעוויינדיג. אבער דאס איז קלאר אז די שטעלונג פון רוב גדולים האט זיך גארנישט געטוישט בנוגע די רעיון הציונות בעצם.

למעשה האט מען אין סאטמאר אנגעפאנגען פראפעגאנדירן אז רוב גדולים זענען פארכאפט געווארן אין ציונות, איי בעלז? אויף דעם פאנגט מען אן קראצען, מען האט אים געדרייט א קאפ, עס איז העכערע זאכען וואס מיר פארשטיין נישט, וכו׳ וכו׳, פארשטייט זיך אלעס מיטן הנחה אז די אלע וואס גיין צו די בחירות האבען צוריק געדרייט פון זייער התנגדות לציונות.

פארשטייט זיך נאכן ווערן אויפגעצויגן מיט די סארט דעמעגאגישע רעדעס איז קלאר ווי די טאג אז איינער וואס גייט צו בחירות אדער נעמט געלט פון די מדינה איז פארכאפט אין ציונות, ווען אין אמת׳ן אריין איז דאס א צווייטע זאך אינגאנצען.

דער בעלזער אין וויזניצער חסיד, איז 90% מיטן שיטת ויואל משה, זיי האלטן זיך פאר קנאים, זיי האלטן אויך אז די מדינה איז טרייף, זיי האלטן אויך אז א אידישע מדינה איז אסור קודם ביאת משיח, נאר וואס דען זיי האלטן אז אמעריקע און פראנקרייך איז אויך טרייף, און מיטדעמאלעם וואוט מען דארט און אידן זענען אין די רעגירונג, מיינט עס דען אז מ'איז ציפרידן צי זיין אין גלות און מ'איז נישט מצפה לגאולה? ניין, ווען מ'איז מתפלל ושבור עול הגוים ועול הגליות האבן זיי פונקט אזוי אינזין די ציוניסטישע רעגירונג

משכיל האט געשריבן: אויב איינער וואס גייט צו בחירות מיט בגדי שבת איז זיך משדך מיט זיין נעפיו וואלט ער געדארפט מוחה זיין, בפרט ווען ער האט גאנץ גוט געווסט אז יענער איז זיין איינציגער ממלא מקום,י
דאס איז דער פראבלעם אויב מען קען מאכען פשרות אין די שיטה, ווילן די אגודה אויך מאכען זייערע פשרות,י

אויף שידוכים פרעגט מען נישט קיין קשיות, דאס איז נישט קיין הודאה, אדער פשרות, איבערהויפט אז דער אגדיסט איז דער צד הכלה, מיינט דאס פארקערט אז דער אגודיסט האט זיך געבויגן צום קנאי, דער אגודיסט איז גרייט געווען צו נאכגעבן זיינע פרינציפן נישט דער קנאי

וזה פשוט

גאלד האט געשריבן:

משכיל האט געשריבן: אויב איינער וואס גייט צו בחירות מיט בגדי שבת איז זיך משדך מיט זיין נעפיו וואלט ער געדארפט מוחה זיין, בפרט ווען ער האט גאנץ גוט געווסט אז יענער איז זיין איינציגער ממלא מקום,י
דאס איז דער פראבלעם אויב מען קען מאכען פשרות אין די שיטה, ווילן די אגודה אויך מאכען זייערע פשרות,י

אויף שידוכים פרעגט מען נישט קיין קשיות, דאס איז נישט קיין הודאה, אדער פשרות, איבערהויפט אז דער אגדיסט איז דער צד הכלה, מיינט דאס פארקערט אז דער אגודיסט האט זיך געבויגן צום קנאי, דער אגודיסט איז גרייט געווען צו נאכגעבן זיינע פרינציפן נישט דער קנאי

וזה פשוט

דער אגדוסי׳ט האלט דאך נישט אז דער קנאי איז אפגעפרעגט מיט דעם וואס ער גייט נישט צו די בחירות, משא״כ דער קנאי האלט דאך יא אז דער וואס גייט צו בחירות איז פארפארען, אויב אזוי איז די קשיא אויפן קנאי.

דער קנאי איז דער צד החתן, דער סדר העולם איז אז דער פרוי איז הולך אחר דרכי בעלה בעניני יהדות וחסידות, וזה פשוט,
לעצטע מאל איך האב געטשעקט איז סאשע ט"ב סאטמאר רביצין נישט ר' אהרן וויזניצער רבי,

גאלד האט געשריבן:דער בעלזער אין וויזניצער חסיד, איז 90% מיטן שיטת ויואל משה, זיי האלטן זיך פאר קנאים, זיי האלטן אויך אז די מדינה איז טרייף, זיי האלטן אויך אז א אידישע מדינה איז אסור קודם ביאת משיח, נאר וואס דען זיי האלטן אז אמעריקע און פראנקרייך איז אויך טרייף, און מיטדעמאלעם וואוט מען דארט און אידן זענען אין די רעגירונג, מיינט עס דען אז מ'איז ציפרידן צי זיין אין גלות און מ'איז נישט מצפה לגאולה? ניין, ווען מ'איז מתפלל ושבור עול הגוים ועול הגליות האבן זיי פונקט אזוי אינזין די ציוניסטישע רעגירונג

נו דעמאלטס וואס איז סאטמארער שיטה? פארוואס נישט? נאכדערצו אז פריוואט נעמען די סאטמארע אידן געלט פון די מדינה

און וואס איז שיטת גער?

דער פאקט האט אבער באוויזען אז אין דעם פאל רעד די רעבעצין עברית, אין די שטוב איז נישט קיין קנאות'דיגע שטוב,י

בד"ו עטץ ווייסט גאנץ גוט אז עס איז א מאל געווען א אינסטראקשען בוק ווען יא קנאות און ווען נישט, עס איז נאר געווען א שיטה דאס הייסט וואס ווערט געפירט דורך די מנהיגים נישט קיין טרוקענע הלכה, נאך תשכ"ח איז נשתכח געווארען די וועגען פון קנאות, און איז אריינגעפאלען אין די הענט פון יחידים, יעדער איינער ווי אזוי ער וויל

טעלעפאן האט געשריבן:

גאלד האט געשריבן:דער בעלזער אין וויזניצער חסיד, איז 90% מיטן שיטת ויואל משה, זיי האלטן זיך פאר קנאים, זיי האלטן אויך אז די מדינה איז טרייף, זיי האלטן אויך אז א אידישע מדינה איז אסור קודם ביאת משיח, נאר וואס דען זיי האלטן אז אמעריקע און פראנקרייך איז אויך טרייף, און מיטדעמאלעם וואוט מען דארט און אידן זענען אין די רעגירונג, מיינט עס דען אז מ'איז ציפרידן צי זיין אין גלות און מ'איז נישט מצפה לגאולה? ניין, ווען מ'איז מתפלל ושבור עול הגוים ועול הגליות האבן זיי פונקט אזוי אינזין די ציוניסטישע רעגירונג

נו דעמאלטס וואס איז סאטמארער שיטה? פארוואס נישט? נאכדערצו אז פריוואט נעמען די סאטמארע אידן געלט פון די מדינה

און וואס איז שיטת גער?

דער סאטמאר רבי אין ויואל משה לייגט אראפ א שיטה אז א גויאישע מדינה איז נישט קעגן דת תורתינו און אפי' אויב יא איז כלל ישרא' איז נישט אחראי דערויף, ווידער א אידישער מדינה, וואס היות אידן זענען יא אחראי איינעם אויפן אנדערן און היות ביאת משיח איז דאך תלוי און תשובה ומעשים טובים, טאר מען נישט נהנה זיין פון אידישע עוברי עבירה אדער זיין א שיתוף מיט זיי,

גער איז איין אנדערע מעשה, דער אמרי אמת איז געווען פון די געציילטע רבי'ס איידער די קריג וואס האט יא מעודד געווען צו עולה זיין ארץ ישראל און זיך אנשליסן און די באוועגונג, דאכצעך אז איטשע מאיר איז געווען דער איינציגער חרדישע איד צו אינטערשרייבן די הכרזות העצמאי,

משכיל האט געשריבן:דער פאקט האט אבער באוויזען אז אין דעם פאל רעד די רעבעצין עברית, אין די שטוב איז נישט קיין קנאות'דיגע שטוב,

דאס וואס ס'מעגליך אז זי רעדט צימאל עברית צו געוויסע משפחה אדער פריינד פון ארץ ישרא', דאס מאכט זיך ביי יעדע סאטמארע חסיד וואס קומט פון ארץ ישראל, עס האט זערא מיט דעם וואס אירע עלטערן זענען אגודיסטן, דו"ק ותשכח,

און וואס מיינט איר מיט דעם "די שטוב איז נישט קיין קנאות'דיגע שטוב", דאס איז גרויס נייעס פאר מיר, איך קען אירע אלע קינדער איך ווייס נישט קיין איינע פון זיי זאלן זיין ווייניגער קנאים ווי סיי וועלכער סאטמארער חסיד,

גאלד האט געשריבן:דער קנאי איז דער צד החתן, דער סדר העולם איז אז דער פרוי איז הולך אחר דרכי בעלה בעניני יהדות וחסידות, וזה פשוט,
לעצטע מאל איך האב געטשעקט איז סאשע ט"ב סאטמאר רביצין נישט ר' אהרן וויזניצער רבי,

פיין און וואויל ווען מען רעדט פון מינדערוויכטיגע זאכען, אבער לויט ווי סאטמאר רב זצ״ל האט אוועק געשטעלט זיין שיטה אז ציונות איז מינות גמור וואס איז שייך צו זאגען אז די פרוי ווערט נמשך נאכען מאן? איז ביי השכלה אויך גילטיג געווען די כלל? כפי ידיעתי זעכער נישט.

ר' סענדר דייטש ע"ה שרייבט אז דער רבי האט איהם פערזענליך געזאגט אז די חסידישע אידן וואס זענען נישט 100% אין איינקלאנג מיט די שיטה זענען אין א בחינה פון אומר מותר אנוס הוא, מ'קען זיי נישט פארעכענען אלס עבריינים אויפן זעלבן שטייגער ווי די וואס טרייבן די עצם ציונית באוועגונג

ערגעץ געדריקט אין זיינע ספרים? איך מיין אזא קולא וואלט ווען געדארפט זיין קלאר געשריבען, עס כאפט דאך א ריזיגע נפק״מ ווען בפשטות קוקט אויס אז זיי ווערן פארעכנט ווי מינים, משא״כ לפי המימרא פון ר׳ סענדר׳ן איז רוב רובם פון כלל ישראל כשר כדת משה וישראל בלי שום פקפוק כלל וכלל.

משה געציל האט געשריבן:ערגעץ געדריקט אין זיינע ספרים? איך מיין אזא קולא וואלט ווען געדארפט זיין קלאר געשריבען, עס כאפט דאך א ריזיגע נפק״מ ווען בפשטות קוקט אויס אז זיי ווערן פארעכנט ווי מינים, משא״כ לפי המימרא פון ר׳ סענדר׳ן איז רוב רובם פון כלל ישראל כשר כדת משה וישראל בלי שום פקפוק כלל וכלל.

דער מימרא איז געדריקט אין איינע פון די ביאגראפיע ספרים פון סאטמאר רבי'ן זצ"ל, ס'איז אזאך וואס איך האב קלאר געזעהן (נישט געהערט פון איינעם) בלי נדר כעל עס נאכקוקן

ביי אידן שומרי תו"מ זענען דא נאר דריי פראקציעס וועלכע האבן א קלארע מהלך לגבי ציונות. פון איין זייט איז דא די ממשיכי דרכו פון הג"ר יואל מ'סאטמאר (און אין א געווסין זין אויך ממשיכי דרכו פון הגרי"ז סאלאווייטשיק פון בריסק) וואס זענען עקסטרעם אנטקעגן אלעס וואס האט מיט די אמאליגע חובבי ציון און איז פארבינדען באופן כל שהוא מיט די אמאליגע ציונים וממשיכי דרכם. צו זאל דאס זיין עולה זיין לארץ ישראל, אידן זאלן זיין בראש פון א מדינה, גיין צו די בחירות, רעדן אדער לייענען עברית, נעמען געלט פון די מדינה, גיין אין מיליטער אדער שירות לאומי, פארן מיט א פליגער וועלכע האט אויף זיך דעם דגל הציוני, לייגן דעם מגן דוד אויף אן ארון קודש, גיין צו א רב וועלכע גייט צו די בחירות וכו' וכו'.
פון צווייטע זייט איז דא די ממשיכי דרכו פון הג"ר אברהם יצחק קוק וואס האט געהאלטן אז עס איז א מצוה עולה צו זיין לא"י און אז ס'איז א מצוה אז אידן זאלן זיין די בעלים פון די קרקעות בא"י. זיינע תלמידים האלטן אז דאס אז אידן פירן ארץ ישראל איז א סימן אז די גאולה איז נאענט (אתחלתא דגאולה אדער סיפא דגלותא) און אז מ'טאר נישט אוועקגעבן קיין קרקע וואס מ'האט שוין פאר א גוי. פארשטייט זיך אז פון דעם קומט שוין נאך אלע אנדערע זאכן ווי גיין אין מיליטער, גיין צו די בחירות וכו'.
די דריטע פראקציע איז חב"ד ממשיכי דרכו פון הג"ר מנחם מנדל שניאורסאהן מ'ליובאוויטש וועלכע האלטן אז מ'טאר נישט נעמען קיין מדינה פאר די צייט, אבער איינמאל א איד האט שוין קרקע בא"י טאר ער עס נישט אוועקגעבן פאר קיין גוי, ווי זיי רופן דאס "ארץ ישראל השלימה".
אלע אנדערע פראקציעס צו זאלן דאס זיין די ליטווישע, צו זאלן דאס זיין חסידישע ווי גור, בעלזא, וויזניץ וכו', האבן נישט עכט קיין קלארע מהלך לגבי ציונות. זיי נעמען געלט, גייען צו די בחירות, פיל פון זיי טוען שירות לאומי, אסאך פון זיי האלטן אז בעצם איז מיליטער נישט קיין פראלבעם, די פראלבעם איז אדער: טעכניש נישט אויסגעשטעלט פאר חרדים, אדער: ס'דארף זיין אויך תורה (באמערק דעם ווארט "אויך"), רעדן עברית איז אמאל געווען ביי טייל א בדיעבד, היינט כמעט ביי יעדן א לכתחילה וכו' וכו' כמעט אלע פראקטישע חלקים פון ציונות האבן זיי אנגענומען. דאך די עיקר חלק אויף וואס ציונות איז געבויעט, דהיינו האבן א מדינה אין ארץ ישראל, אידן זאלן האבן די בעלות אויפן קרקע, מ'זאל אויפארבעטען ארץ ישראל וכו' דאס זענען זיי עפ"ר זיך מתנגד, זה בכה וזה בכה. א ביישפיל אויף די צומישקייט פון די חרדים: ווען ס'געקומען צו גירוש גוש קטיף. טייל זענען געווען פרא, טייל זענען געווען אנטי, טייל האבן געהאלטן אז מ'דארף עס שטיצן, טייל האבן נישט געהאט קיין מיינונג און טייל זענען געגאנגען פראטעסטירן קעגן דעם. דאס איז א דירעקטע תוצאה פונעם צומישטן מהלך לגבי ציונות ביי די אלגעמיינע חרדים.