בלאט 1 פון 3

די היסטאריע פון 'טומאת נדה' והשלכות היוצאות מזה (וועקער #5)

נשלח: זונטאג אקטאבער 09, 2016 11:52 pm
דורך [NAMELESS]
[justify][center]הקדמה.[/center]
היינט צוטאגס, קוקט מען אן די גאנצע מושג פון א נדה פאר א העכערע רייניגונג פראצעדור וואס די פרוי גייט אריבער יעדע חודש. די 'טומאת נדה' איז פארטוישט געווארן ווען מ'לייגט די דגוש אויף 'טהרת המשפחה', יעדע כלה לערערין דערציילט פאר די מיידלעך איבער די גרויסקייט פון קדושת המקוה, די סגולות וואס ליגן דערין, די געוואלדיגע דערהויבנקייט וואס קומט מיט דעם, דאס באנייען דעם לעבן יעדע חודש, א.א.וו.

אבער נישט אייביג האט מען געלייגט דעם דגוש אויף אזא פאזיטיווע זייט, אמאל איז געווען א פחד פון א 'נדה'. זי האט באזיצן שרעקעדיגע כוחות, זי איז געווען טמאה ומרוחקת, מ'האט מורא געהאט צו שטיין נעבן איר ווייל איר בליק האט שוין געקענט אפטון שאדן, און די גאנצע זאך האט זיך געדרייט ארום מיסטיציזם.


[center]אות א':[/center]
[center]כוחות רעות באשה נדה.[/center]
דער אמת איז, אז פון פשטות לשון הפסוק זעט מען אויך נאר בעיקר א דערווייטערונג פון די פרוי, ווי עס שטייט (ויקרא טו, יט-כד):
"ואשה כי תהיה זבה, דם יהיה זבה בבשרה, שבעת ימים תהיה בנדתה, וכל הנגע בה יטמא עד הערב: וכל אשר תשכב עליו בנדתה יטמא, וכל אשר תשב עליו יטמא: וכל הנגע במשכבה, יכבס בגדיו ורחץ במים, וטמא עד הערב: וכל הנגע בכל כלי אשר תשב עליו, יכבס בגדיו ורחץ במים, וטמא עד הערב: ואם על המשכב הוא, או על הכלי אשר הוא ישבת עליו בנגעו בו, יטמא עד הערב: ואם שכב ישכב איש אתה, ותהי נדתה עליו, וטמא שבעת ימים, וכל המשכב אשר ישכב עליו יטמא".


די תורה איז זיך נישט מתייחס צו א העכערקייט וואס קומט דורך טבילה, נאר צו א פשוט'ע טמא'נע פרוי, וואס אלעס וואס זי רירט צו ווערט טמא, און יעדער וואס רירט איר צו ווערט טמא, און אפילו דורכן צורירן עפעס וואס זי האט צוגערירט ווערט מען טמא, און איר טומאה איז די העכסטע טומאה פאר א לעבעדיגע מענטש - אן 'אב הטומאה'. דאס געבט שוין א שטיקל אומהיימליכן געפיל אז עפעס איז זייער נישט בסדר מיטן נדה, אבער נאר ווען מ'גייט אדורך די פריערדיגע מקורות, זעט מען אז די בליק איז טאקע געווען זייער נעגאטיוו.


אויפן פסוק (בראשית לא, לה): "ותאמר אל אביה אל יחר בעיני אדני כי לוא אוכל לקום מפניך כי דרך נשים לי", שרייבט דער רמב"ן בזה"ל:
"לא הבינותי מה התנצלות זה, וכי הנשים אשר להם האורח לא יקומו ולא יעמודו? ...והנכון בעיני כי היו הנדות בימי הקדמונים מרוחקות מאד, כי כן שמן מעולם 'נדות' לריחוקן כי לא יתקרבו אל אדם ולא ידברו בו, כי ידעו הקדמונים בחכמתם שהבלן מזיק, גם מבטן מוליד גנאי ועושה רושם רע, כאשר בארו הפילוסופים. עוד אני עתיד להזכיר נסיונם בזה (ויקרא יח יט).

והיו יושבות בדד באהל לא יכנס בו אדם, וכמו שהזכירו רבותינו בברייתא של מסכת נדה: 'תלמיד אסור לשאול בשלמה של נדה, רבי נחמיה אומר אפילו הדבור היוצא מפיה הוא טמא, אמר רבי יוחנן אסור לאדם להלך אחר הנדה ולדרוס את עפרה, שהוא טמא כמת, כך עפרה של נדה טמא, ואסור ליהנות ממעשה ידיה'. ולכך אמרה רחל, ראויה הייתי לקום מפני אדוני לנשק ידיו, אבל דרך נשים לי ולא אוכל להתקרב אליך וגם לא ללכת באהל כלל, שלא תדרוך אתה עפר רגלי, והוא החריש ממנה ולא ענה אותה, כי לא היו מספרים עמהן כלל, מפני שדבורה טמא".

דער רמב"ן זאגט אונז דא אין אומצוויידייטיגע ווערטער, אז א נדה איז געווען גענצליך מרוחק פונעם המון עם, אפגעזונדערט און דערווייטערט, די מעשה ידיה איז געווען טמא און אפילו אירע פיסטריט זענען געווען פראבלעמאטיש. א בליק פון א נדה לאזט איבער א שלעכטע רושם, און אפילו 'הבלה מזיק'. איר נאמען 'נדה' קומט גאר משורש 'מנודה', ווייל זי איז כביכול געווען ווי א מנודה פונעם כלל. דאס איז נישט נאר געווען א בליק פונעם פאלק, און איז נישט נאר געווען עפעס וואס 'ידוע הקדמונים בחכמתם', און כן 'בארו הפילוסופים', נאר זאגאר א הלכה השנויה בברייתא דמסכת נדה [ועי' בזה בסמוך].


[center]שני טעמים לטמא את הנדה.[/center]
ווי דער רמב"ן דערמאנט בתוך דבריו, חזר'ט ער שפעטער איבער די נקודה באריכות יתר, אויפן פסוק (ויקרא יח, יט): "ואל אשה בנדת טמאתה לא תקרב לגלות ערותה". וז"ל הרמב"ן שם:
"אסר הכתוב הנדה מפני טעם שהזכרתי (לעיל בפסוק ו) שלא התירה התורה המשכב רק לקיום הזרע, והנה הולד נוצר מדם האשה כולו או רובו כאשר הזכרתי כבר (לעיל יב ב), ומדם הנדות לא יהיה נוצר כלל, ואיך יעשה ממנו ולד והוא סם המות ימית כל בעל חיים שישתה אותו או יאכלנו, והנה בהיות ברחם דם נדה הרבה לא תתעבר ממנו כי לא יוצר כלל, ואף אם תתעבר מדם אחר ויהיה נזון מזה הוא ימיתנו, וכבר הזכירו הרופאים עוד שאם יהיה נזון מדם משובח וכל מזונו מדם טוב אלא שנשתקע בתוכו מדם הנדות יחמיץ אותו ויוליד בולד שחין ואבעבועות למיניהם, ועל דעת רבותינו (תנחומא מצורע א) אם ישאר ממנו בגופו קצת יהיה הולד מצורע, ומכל הפנים האלו ראוי שתרחיק התורה משכב הנדה.

ועוד הגידו בו נסיון אמיתי והוא ממפלאות תמים דעים בתולדה, כי הנדה בתחילת זובה אם תביט במראה של ברזל הבהיר ותאריך לראות בה, יראו במראה טיפות אדומות כטיפות דם, כי הטבע הרע המזיק שבה תוליד גנאי, ורוע האויר ידבק במראה, והנה היא כאפעה הממית בהבטתו, וכל שכן שתזיק לשוכב עמה אשר תדבק גופה ומחשבתה בו ובמחשבתו, ולכך גזר עליו הכתוב (לעיל טו כד) ותהי נדתה עליו, כי רעתה רוע מתדבק, והוא שאמר "בנדת טומאתה", ויאמר טומאת הנדה (יחזקאל לו יז), כי יזכיר בה לעולם טומאה שהיא כשרץ וכאיש המצורע שטומאה להם בגופם, ויתכן שזהו טעם את מקורה הערה והיא גלתה את מקור דמיה (להלן כ יח), כי המקור המושחת ההוא ראוי להסתם לא שיגלה וישאב ממנו מים הרעים המזיקים מאד, והנה נאסר לזרע הקודש כל ימי טומאתה עד שתטבול במים, כי אז תטהר גם במחשבתה ותהיה נקיה לגמרי".


לאמיר עס מפרש זיין אין קורצן: דער רמב"ן שטעלט אוועק צוויי טעמים פאר טומאת נדה, ביידע באזירט אויף פארצייטישע אבערגלויבן.

דער ערשטער טעם איז, לויט וואס דער רמב"ן שמועסט אויס אביסל פריער (פסוק ו') לענין איסור עריות של קרובי משפחה, אז איינע פון די טעמים לאיסור איז: "כי המשגל דבר מרוחק ונמאס בתורה זולתי לקיום המין, ואשר לא יולד ממנו הוא אסור, וכן אשר איננו טוב בקיום ולא יצלח בו, תאסור אותו התורה" - כלשונו. דערפאר היות א פרוי בעת נדתה קען נישט מוליד זיין, עכ"פ נישט קיין געזונט קינד, איז תשמיש אסור. דער רמב"ן לייגט נאר צו הסברים ונימוקים וואס זענען פול מיט אבערגלויבן און אמאליגע נישט געשטויגענע דאקטאריי (דער דם נדה איז "סם המות ימית כל בעל חיים שישתה אותו או יאכלנו", א.א.וו.), וואס איז כהיום שוין טאטאל אפגעפרעגט פון א וויסנשאפטליכע שטאנדפונקט.

דער צווייטער טעם איז (ווי אויבנדערמאנט אויפן פסוק 'כי דרך נשים לי'), ווייל א פרוי בעת נדתה איז פשוט א מסוכנ'דיגע פרוי פאר די ארומיגע. אויב זי וועט קוקן אין שפיגל וועט זי זען בלוט, זי איז ממש כאפעה הממית בהבטתו, און כ"ש אז זי קען מזיק זיין איינער וואס איז זיך מדבק אין איר. די לענגערע שילדערונג, גאר גערופן 'נסיון אמיתי ממפלאות תמים דעה בתולדה', איז געוויס באזירט אויף די וועלטס פילאזאפן אין די פריערדיגע תקופה וואס האבן גערעדט שטותים לעבנדיג אין א וועלט וואו מיסטיציזם און אבערגלויבן האט געהערשט ביד תקיפה, און עס האט געהערשט אן אפיציעלע מישעריי צווישן רעליגיעזע אנשויאונגען און אזויגערופענע וויסנשאפט.[/justify]

נשלח: זונטאג אקטאבער 09, 2016 11:56 pm
דורך [NAMELESS]
[justify][center]אות ב':[/center]
[center]'ברייתא דמסכת נדה' וחומרותיה המשונות.[/center]
דער רמב"ן איז אבער ווייט נישט קיין מחדש אין דעם הינזיכט [נישט נאר מצד ענין הרפואה, נאר אפילו מצד ההלכה וההשקפה], און ער זעלבסט צייכנט שוין צו צום 'ברייתא' פון מסכת נדה, וואס שרייבט גאר עקסטרעמע איסורים אויף א נדה. וואס איז אט די מיסטעריעזע ברייתא?

די ברייתא איז נישט חלק פון די אפיציעלע ברייתות וואס מיר האבן, נאר איז א יוצא דופן'דיגע ברייתא וואס איר מקור איז נישט קלאר עד ימינו אלה. פון איין זייט האבן עס רוב ראשונים ציטירט אלס מוסמך'דיגע מקור, און פון די צווייטע זייט האבן פארשער פעסטגעשטעלט אז די ברייתא איז גענצליך מוטל בספק, סיי צוליב איר תוכן און סיי צוליב אנדערע סיבות.

עס איז געדריקט געווארן דורך הרב חיים מאיר הלוי הורוויץ אין פפד"מ בשנת תר"ן, צוזאמען מיט נאך פארשידענע ברייתות וואס ער האט מלקט געווען תחת גג אחד, ובשם 'תוספתא עתיקא' (מחלקה חמישית) יקרא, און ער האט געמאכט א לענגערע פירוש בשם 'פתחי נדה', וואו ער פרובירט אויך זיך צו ספראווען מיט די פילצאליגע מאדנע הלכות אירע [עס געפונט זיך אויף היברו בוקס].
[center]
250px-ברייתא_דמסכת_נדה.jpg

250px-תוספתא_עתיקתא.jpg
[/center]
די ברייתא באשטייט פון אסאך עקסטרעמע חומרות אין הלכות נדה [און אין אנדערע הלכות], וואס מיר געפונען נישט אין קיין שום אנדערע פלאץ, און געוויסע זאכן זענען גאר אנדערש פון וואס די גמרא זעלבסט זאגט.


לאמיר ברענגען אפאר ביישפילן:

אין פ"א ה"ב שטייט אז "השומרת את ימי נדתה לא תבשל לבעלה, ולא תאפה ולא מרקדת" וכו'. דאס איז קלאר פארקערט ווי וואס די גמרא זאגט (מסכת כתובות ס"א ע"א): "כל מלאכות שהאשה עושה לבעלה - נדה עושה לבעלה, חוץ ממזיגת הכוס והצעת המטה והרחצת פניו ידיו ורגליו".

נאך א שארפע הלכה שטייט דארט: "ואסורין ליכנס לביהכ"נ עד שיטבלו עצמן במים".

נאך אפאר גאר שארפע פסקי דינים שטייט אין פ"ב ה"ג, וואס ווערט אבער געברענגט פון ראשונים: "ר' נחמיה אומר, אפילו הדיבור שיוצא מפיה טמא. א"ר יוחנן, אסור לאדם להלך אחר הנדה ולדרוס את עפרה, שהוא טמא כמות, שהיא טמאה - כך עפרה טמא. ואסור ליהנות ממעשה ידיה".


די דינים ווערן אבער געברענגט אינעם אויבנדערמאנטן רמב"ן עה"ת, און אזוי אויך געפונען מיר אז דער רי"ף בתשובותיו סי' רצ"ז איז אויך חושש אנצורירן דארט וואו די פרוי האט פריער געטרעטן, און אזוי שרייבט אויך דער ריקאנטי אין פסקי ריקנטי סי' תקפ"ו, און דער של"ה הק'.

ווידער דער דין פון 'אסורין ליכנס לביהכ"נ', האט גאר זוכה געווען צו ווערן אריינגעברענגט אין שולחן ערוך גופא! דער הגהות מימונית ברענגט עס אראפ להלכה, און דער רמ"א שרייבט (או"ח סי' פ"ח): "יש שכתבו שאין לאשה נדה בימי ראייתה ליכנס לבית הכנסת או להתפלל או להזכיר השם או ליגע בספר, וי"א שמותרת בכל, וכן עיקר, אבל המנהג במדינות אלו כסברא ראשונה". דער רמ"א פירט פאקטיש אויס, אז בימי ליבונה איז מען מיקל, אבער מיר זעען כאטש די יסוד האיסור באזירט אויף אונזער מאדנע ברייתא [וראה עוד בספר האגור סי' אלף שפ"ח].

באופן כללי זעט מען אויך, אז די ראשונים האבן זיך מתייחס געווען צום ברייתא ווי צו אן אריגינעלן גוטן מקור, און האבן בפשטות אנגענומען אז עס איז געשריבן געווארן ע"פ דעת חז"ל. אזוי געפונען מיר אינעם פונאמענאלן ספר 'שבילי אמונה' [לנכד הרא"ש] (סוף הנתיב השלישי השביל הראשון), און אין ראבי"ה (מסכת ברכות ח"א סי' ס"ח), וואס ברענגט אויך אראפ מתקופת הגאונים שהתייחסו להברייתא. דער אויבנדערמאנטער רמב"ן ברענגט אראפ די מאדנע דינים בשם 'רבותינו בברייתא'.


מצד שני, שרייבט דער רמב"ם קלאר אין מורה נבוכים (ח"ג פמ"ז):
והמפורסם מדעת הצאב"ה עד זמננו זה בארצות המזרח, ר"ל שארית המגורתי, שהנדה תהיה בבית בפני עצמה, וישרפו המקומות אשר תלך עליהם, ומי שמדבר עמה יטמא, ואפילו עם עבר רוח על הנדה ועל הטהור יטמא, ראה כמה בין זה ובין אמרנו כל מלאכות שהאשה עושה לבעלה נדה עושה לבעלה, ולא יאסר ממנו רק בעילתה כל ימי טומאתה. ומן המפורסם שבדעותם עד זמננו זה, שכל מה שיבדל מן הגוף משער או צפורן או דם הוא טמא, ומפני זה כל ספר אצלם טמא, מפני שהוא נוגע הדם והשער, וכל מעביר תער על בשרו יטבול במים חיים, וכיוצא באלו הטרחים אצלם רבים מאד, ואנחנו אין לנו טומאה וטהרה אלא בקדש ובמקדש.

די צאב"ה זענען עובדי ע"ז וואס דער רמב"ם ברענגט אראפ אפאר מאל אין מו"נ, ווייזנדיג ווי אנדערש די תורה שרייבט פון זיי. דא ברענגט ער אראפ פארשידענע זאכן פונעם צאב"ה, וואס למעשה פסק'נט אזוי אויך אונזער ברייתא מיט א פשטות. ווי למשל, דאס אז וואס זי רירט צו טאר מען נישט צורירן, און אפילו דאס אז מ'טאר נישט צורירן א נאגל וואס איז אראפגעקומען פון איר גוף, וואס שטייט אינעם ברייתא - מיט מער שארפקייט כמובן, וז"ל בפ"ב ה"ד: "האשה כשהיא נידה לא תקצץ צפרניה, שמא יפול אחד מהם לארץ וידרוס בו אדם, וסופו ללקות בשחין, והעון בצוארה".

דאס מיינט, אז סיידן אויב מיר וועלן זאגן אז פונקט דער רמב"ם האט נישט געהערט פונעם ברייתא, האט ער זיך פשוט נישט וויסנדיג געמאכט דערפון, שטארק מעגליך צוליב אירע פילע מאדנע הלכות, וואס זענען אנגעפיקעוועט מיט מיסטיציזם, אבערגלויבן, און זאגאר אמונות טפילות בעיני הרמב"ם וואס איז געווען דער היפוך הגמור דערפון. דער פרי חדש שרייבט טאקע (או"ח סי' קכ"ח) אויף געוויסע הלכות פונעם ברייתא: "הדברים האלו אין לפרסמם, דלא הם מעיקר הדין".

שפעטערדיגע חוקרים, א שטייגער ווי ר' אביגדור אפטוביצר (בספרו 'מחקרים בספרות הגאונים' [ירושלים תש"א], ענין עשירי), ר' שאול ליברמן (בספרו 'שקיעין' [ירושלים תרצ"ט], עמוד 22), און עווענטועל הרב חיים דוב שעוועל (בספר רמב"ן עה"ת הוצאת מוסד הרב קוק, שההדיר), האבן אלע אויפגעוויזן אז דאס איז זיכער נישט קיין חיבור געשריבן דורך תנאים, נאר דורך פשוטי עם במקרה הטוב אדער דורך קראים במקרה הרע [דאס שטימט אייגנטליך גוט מיט וואס מיר האבן שוין געשריבן אין אונזער לענגערן בירור אויף די 'כת הצדוקים' - וואס די קראים זענען זייערע נאכפאלגער, אז זיי האבן בעיקר געזוכט מחמיר צו זיין בטומאה וטהרה, פארנעמענדיג די עליטע און כהנים פון כלל ישראל, ודו"ק].
[center]
250px-Saul_Lieberman_cropped.jpg
[/center][/justify]

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 12:00 am
דורך [NAMELESS]
[center]אות ג':[/center]
[center]אשה נדה תצא לחדר או בית מיוחד.[/center]
איך בין נאכנישט אדורך די גאנצע ברייתא צו זען אויב זיי אסר'ן פארן פרוי צו וואוינען אין איין הויז מיטן מאן, בשעת נדתה, אבער עס זעט אויס אז זיי האבן אזוי אויך גע'אסר'ט אלסדינג, אירע טריט, איר בליק, איר שפייעכץ, אירע נעגל, א.א.וו. אזוי אז צו באקוועם איז זיכער נישט געווען צו וואוינען צוזאמען.

אבער אפילו אן דעם געפונען מיר א מקור קדום דערצו, זאגאר א משנה - לשיטת רש"י. די משנה זאגט (מסכת נדה נ"ו סוף ע"ב): "כל הכתמים הנמצאים בכל מקום טהורין, חוץ מן הנמצאים בחדרים ובסביבות בית הטמאות". פירש"י: "בית הטמאות - חדר שהנשים משתמשות בו בימי נדותן". דער רמב"ם (נאמן לשיטתו במו"נ הנ"ל) איז מפרש די 'בית הטמאות' אויף אן אנדערן אופן, אבער רש"י נעמט אן מיט א פשטות אז זיי פלעגן וואוינען אין א באזונדערע צימער.

אונזער אויבנדערמאנטער רמב"ן שרייבט דאס אויך בתוך דבריו: "והיו יושבות בדד באהל לא יכנס בו אדם", און טאקע צו דעם שרייבט ער צו 'וכמו שהזכירו רבותינו בברייתא' וכו'.

די לעצטע אנצוהאלטן דעם מנהג, זענען געווען די פאלאשן אין עטיאפיע, גערופן 'ביתא ישראל', וואס האבן מחמיר געווען און גענצליך פארשיקט זייערע ווייבער אלס נדה, צו א הייזקע גערופן 'בקתת הנדה/הדם' אויף זייער שפראך. די פאלאשן האבן בכלל שטארק מחמיר געווען בדיני טומאה וטהרה, און פון דא נעמט זיך די שטארקע חומרא זייערע, וואס ווי וואונדערליך האט עס א מקור בראשונים, גאר ביזן משנה.
[center]
320px-ציור_של_כפר_יהודי-אתיופי.JPG

בקתת_נידה_בכפר_אמבובר_1976.jpg
[/center]
די סיבה דערצו קען זיין אן אומשולדיגע. בזמן המשנה האט מען נאך נוהג געווען דיני טומאה וטהרה, און עס איז פשוט געווען גרינגער אז זי זאל וואוינען אין אן אפגעזונדערטן צימער, כדי נישט מטמא צו זיין צופיל זאכן. אבער עס קען אויך זיין, אז דאס איז חלק פונעם אלטמאדישן 'שלעכטע כוחות' בליק וואס האט באגלייט די עצם מציאות פון א 'נדה', ביז צו די לעצטיגע תקופה.


[center]ממושג שלילי למושג חיובי.[/center]
מיר זעען קלאר איין זאך, אז די גאנצע געדאנק פון א נדה איז אריבער א ריזן טראנספארמאציע פון ווען די מצוה איז געגעבן געווארן, עד ימינו אלה. פון א פארשעמטע פרוי, וואס מ'קוקט אן מיט ברילן פון א פרוי וואס באזיצט בייזע כוחות, איז זי פארוואנדלט געווארן אין א פרוי וואס הייבט אן א הייליגע התחדשות חודש'ליך, ברענגענדיג אלע גוטע השפעות פאר איר שטוב.

דער ווענדפונקט איז לכאורה דאס וואס ווערט שוין געברענגט אין גמרא (מסכת נדה ל"א ע"ב): "תניא היה ר"מ אומר, מפני מה אמרה תורה נדה לשבעה, מפני שרגיל בה וקץ בה, אמרה תורה תהא טמאה שבעה ימים, כדי שתהא חביבה על בעלה כשעת כניסתה לחופה". דער טעם, טאקע א ליבליכע און ווערט טיפישערהייט אויסגענוצט דורך בעלי מחזירי בתשובה ווי דורך בעלי השקפה למיניהם, איז קלאר נישט פשוט פשט.

קודם כל, אלעס וואס מיר האבן דערמאנט פריער, פון די לשון הפסוק, הברייתא, הראשונים, קומט קלאר ארויס אז עס איז געווען א בליק פון ריחוק, טומאה, און אפשיי פונעם נדה, נישט אן אויסקוק אויפן ליבליכן כלה שנכנסת לחופתה.

שנית, דאס אלעס האט נישט קיין שייכות מיט גיין אין מקוה. אויב עס איז נאר אזא 'שפיל' כדי שתהא חביבה על בעלה כשעת כניסתה לחופה, וואלט די תורה געשריבן נאר איין האלב - אז זי איז אסורה על בעלה כשמוציאה דם, און נישט געשריבן די גאנצע דין פון טבילה, וואס קומט נישט אריין לויט דעם טעם. און 'טבילה' איז נישט 'נאך א פרט' אינעם געבוי פון דיני הנדה, נאר איז זאגאר פון די גרעסטע יסודות אירע.

שלישית, פארוואס האט די תורה מטמא געווען אלעס וואס זי רירט נאר צו? די גאנצע זאך איז דאך נאר צו מאכן א ריחוק צווישן מאן און ווייב, און דאן פעלט נישט אויס מער פון צו אסר'ן תשמיש, אדער אפילו נגיעה [יו"ד סי' קצ"ה], און דאס איז פונקט וואס עס פעלט אויס כדי מ'זאל האבן די הרגשה פון 'כלה נכנסת לחופתה' נאך די ימי נדתה, און דאס איז טאקע נוגע בזמנינו אויך, ווען דיני טומאה וטהרה כלליים זענען נישט נוגע. אלזא, דאס מטמא זיין וואספארא כלי זי רירט נאר צו, איז א קלארע אנווייזונג אז זי איז דומה צו אלע אנדערע טומאות וטמאים, ווי א מצורע, זב/זבה, א.א.וו. וואס זיי קומען נישט צוליב 'ליבליכע' צוועקן.

רביעית, איסור נדה איז חל סיי אויף פארהייראטע און סיי אויף אומפארהייראטע. אויב דער טעם איז נאר צוליב 'חביבה על בעלה' וכו', דאן קומט אויס אז אן אומפארהייראטע פרוי וואלט נישט געדארפט צו ווערן טמא בטומאת נדה [די טענה וואלט מען אבער געקענט אפענטפערן, אז די תורה האט עס אזוי מתקן געווען אלס 'לא פלוג'].

דער תורת השלמים (יו"ד סי' קפ"ג סק"ד) שרייבט טאקע מכח די לעצטע טענה, אז ר"מ'ס ווערטער איז 'דרשה בעלמא הוא' [א צווייטע צד האט ער, אז מן התורה איז א פנויה טאקע נישט אסור משום נדה (ועי' מש"כ לפ"ז לאחמ"כ בסי' קצ"ב סק"א)]. און דאס איז טאקע אממערסטנס מסתבר צו זאגן, וויבאלד די גאנצע דרשה איז נישט געבויט אויף קיין מקור נאר אויף א שיינע געדאנק.


עס איז שטארק מעגליך, אז דאס איז נאך איינס פון פילע מקורות וואס מיר טרעפן אין חז"ל, וואו זיי האבן פרובירט צו טרעפן נייע טעמים און מהלכים, ווען די אלטע געדאנקנסגאנג האט זיך אנגעהויבן טוישן. הרבה ראיות ישנן בזה, ואחת מהן היא מציאות בי"ד קטלנית, וואס לויט אלע סימנים איז דאס א פשוט'ע תוצאה פון א ליבעראלע געדאנקנסגאנג.

עס שטייט אין די משנה (מסכת מכות ז' ע"א): סנהדרין ההורגת אחד בשבוע, נקראת חובלנית. רבי אליעזר בן עזריה אומר, אחד לשבעים שנה. רבי טרפון ורבי עקיבא אומרים, אילו היינו בסנהדרין לא נהרג אדם מעולם. רשב"ג אומר, אף הן מרבין שופכי דמים בישראל.

דאס איז א טיפישע ביישפיל, ווי די מאראלישע פאראויסגייער, חכמי ישראל, זענען מחולק אינעם צוגאנג צו א רוצח אדער אנדערע מחויב מיתה. פון איין זייט שטייען די ליבעראלן און שרייען אז מ'טאר נישט הרג'ענען אזוי שנעל, דערנאך זענען דא די עקסטרעם 'לינקע' וואס האלטן אז די עצם געדאנק פון טויט שטראף איז אבסורד, ווידער איז דא דער רעכטער רשב"ג (שהיה הנשיא, וירש הנשיאות מהוריו) וואס האט די קאנסערוואטיווע טענה אז נישט דורכפירן טויט שטראף מוטיגט רוצחים צו הרג'ענען אנדערע.

דאס איז וויאזוי חז"ל האבן געפונען א וועג צו 'טוישן' מצוות התורה אן עס עוקר זיין, ודוגמאות יש הרבה, ומקצתן באופן קיצוני ביותר (דין 'הפקר בי"ד הפקר', פרוזבול, 'כל דמקדש אדעתא דרבנן מקדש', מכות מרדות, הוראת שעה, ועוד רבות).

פארט אבער איז דא אביסל אנדערש פון רעגולערע דוגמאות, וויבאלד בשונה פון מצות סוכה למשל, וואס בשעת מתן תורה איז עס געווען חג 'האסיף' מיטן גאנצן קנאק, מיט א גוטע ריכטיגע משמעות, וואס האט אבער פארלוירן איר גלאנץ נאכן חורבן הבית און איז דערפאר טראנספארמירט געווארן אין חג 'הסוכות' - זכר ליציאת מצרים, איז דא אבער ביים נדה אביסל פראבלעמאטיש, וויבאלד ס'קומט אויס אז די גאנצע טעם שהיה מעיקרא בטעות יסודו.

אזא סארט מצוה וואלט מען געקענט זאגן אז ווילאנג מענטשן לעבן מיט שדים איז עס נוגע, אבער ווען מ'לעבט מיט קאמפיוטערס איז עס בטל, אדער קען מען זאגן אנדערע מהלכים [וואס וועלן באלד אראפגעברענגט ווערן, אבער זענען פארט פראבלעמאטיש]. אבער עס איז זיכער נישט דומה צו א פשוט'ע טראנספארמאציע פון א מצוה וואס האט געהאט א גוטע ריכטיגע טעם מעיקרא, וואס האט נאר אויסגעוועפט במשך הזמן צוליב שינויי המציאות.

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 12:01 am
דורך [NAMELESS]
[justify][center]אות ד':[/center]
[center]פארוואס היטן מיר אפ דיני נדה?![/center]
לפי דברינו אלה קומט אויס, אז די גאנצע מצוה איז א תוצאה פונעם אלטמאדישן וועלט בליק אויף אזעלכע מושגים ווי 'דם נדה', וואס איז פארבינדן געווארן מיט מיסטיציזם, אבערגלויבן, און טיפישע מיטלאלטער מישעריי צווישן רעליגיעזע אנשויאונגען און אזויגערופענע וויסנשאפט, וכדברי הרמב"ן: כי ידעו הקדמונים בחכמתם שהבלן מזיק, גם מבטן מוליד גנאי ועושה רושם רע, כאשר בארו הפילוסופים.

לויט דעם מהלך, איז דאך פשוט אז אזא מצוה האט נישט קיין פשט און קיין מקום אין די תורה, און עס איז ערגער ווי ווען ס'איז א חק בלא טעם וואס דאן קען מען אננעמען אז די טעם הכמוס איז יא גוט, ווייל וויבאלד מיר ווייסן היינט ['כאשר בארו הפילוסופים'...], אז א נדה'ס בליק איז די זעלבע ווי א נארמאלע פרוי'ס בליק, ואינו מוליד גנאי ואינו עושה רושם רע, קומט אויס אז נפל בבירא די גאנצע געדאנק פון א נדה.

דא וואלט מען געדארפט צוקומען צו די באקאנטע יסוד פונעם רמב"ם אין אפאר פלעצער אין מורה נבוכים, אז געוויסע מצוות זענען אריין אין די תורה נאר צוליב דעם וואס דער המון עם איז געווען צוגעוואוינט צו דעם מהלך המחשבה, און האבן זיך נישט געקענט אפטרייסלן דערפון, און דערפאר איז עס אריין אין די תורה.

ולדוגמא ווי ער רעדט איבערן חג האסיף, אז דאס איז אן אלטער מנהג עמי המזרח, עי' במו"נ ח"ג פמ"ג. ער גייט אפילו א שטאפל ווייטער, זאגנדיג אז די קרבנות זענען נישט נאר א מנהג שהגיע בעקבות עמי העולם, נאר בעצם וואלט דער באשעפער נישט אריינגעלייגט אזא מצוה אין די תורה, אבער היות אין יענע צייטן איז דאס געווען גאר שטארק נפוץ און ס'וואלט געווען גאר שווער צו דינען דעם באשעפער אן קיין קרבנות [ער ברענגט א משל למה"ד דומה, אז היינט זאל א נביא קומען בשם ה' זאגן אז דער באשעפער וויל מיר זאלן אים דינען אן קיין תפילות, און אן קיין תעניתים בעת צרה, און ענקער עבודה זאל נאר זיין במחשבה און נישט במעשה. דאס וואלט געווען כמעט אוממעגליך פאר אונז אויסצופירן. אזוי איז געווען בימים ההם דער עיקר עבודת האל דורך קרבנות], דערפאר האט דער באשעפער דאס אריינגעלייגט אין די תורה, און אזוי זענען מיר מקיים א מצוה דינענדיג דעם באשעפער אויף דעם אופן. שווער צו גלייבן, אבער אזוי שרייבט דער נשר הגדול אין מו"נ ח"ג פל"ב.

אזוי שרייבט אויך זיין זון רבינו אברהם, אין זיין פירוש עה"ת, מיט אומצוויידייטיגע ווערטער (בראשית לא, לט): "ואתה ידעת כי היבום אע"פ שהיא ממצות התורה היה מנהג בימי קדם, והשאירה אותו התורה. וכזה בקצת המצות בלי ספק". און ער זאגט דעם יסוד אויך אין אנדערע מקומות (בראשית לה, ב. און שמות י, יא).


פאקטיש, פונקט ווי יבום איז געווארן חלק פון די תורה, איז קרבנות אויך געווארן א חלק פון די תורה, און אפילו ווען משיח וועט קומען וועט זיך עס נישט טוישן, ווי דער רמב"ם שרייבט קלאר אין יד החזקה (הלכות מלכים ריש פי"א): "המלך המשיח עתיד לעמוד ולהחזיר מלכות דוד ליושנה לממשלה הראשונה, ובונה המקדש ומקבץ נדחי ישראל, וחוזרין כל המשפטים בימיו כשהיו מקודם, מקריבין קרבנות". אין מו"נ שרייבט ער אויך, אז איינמאל ס'איז אריין אין די תורה, איז עס געווארן מקודש און איז א וועג און מיטל וויאזוי מיר קענען זיך דערנענטערן צום באשעפער דורכן מקריב זיין א קרבן פאר אים.

לויט דעם קומט אויס, אז הגם די ערשטע געדאנק פונעם מצוה איז שוין נישט די נארמע בזמנינו, האלטן מיר עס ווייטער אן אריינלייגנדיג אין איר א ספיריטואלע פנימיות'דיגע באדייט וואס איז נוגע לזמנינו, אבער דער עצם מצוה קען מען נישט אויסמעקן (דער יסוד נוצן אסאך די בעלי מקובלים, צו פארענטפערן טענות וקשיות אויף מושגים אין קבלה וואס זענען מיוסד אויף גאר שפעטער-ערפינדענע געדאנקען, ווי נקודות וצורת הטעמים, ואכמ"ל. לפ"ז קען מען שוין אויך מקדש זיין די מושג פון א פייער ל"ג בעומר, הגם שיסודתו בהררי ערבים כנודע למי שחקר בזה).

אט דאס איז דער יסוד החילוק צווישן די ראציאנאלן נוסח הרמב"ם און די ראציאנאלן נוסח הריפורם. אין די צייט וואס כלל ישראל האט אלס באוויזן אנצוהאלטן די מצוה, דורכן טוישן די פנימיות'דיגע געדאנק - אן צורירן צום סטרוקטור זעלבסט, האבן די יוצאי"ם מן הכלל - די רעפארמער - פשוט צאמגעווארפן די יסודות און עוקר געווען גופי תורה, צוליב דעם וואס עס איז נישט 'אפ טו דעיט' לפי רוחם, ולכן נחתם דינם לכופרים גמורים בתורת משה.


איין פראבלעם בלייבט נאך איבער, אז קרבנות קען מען כאטש פארענטפערן ווי דער רמב"ם שרייבט, אז מיר שפירן א ספיריטואלע העכערקייט מיטן 'מקריב זיין' א קרבן, בהמה תמורת אדם, הקרבה ממני לה', וכו', און דערפאר קען מען מקדש זיין אזא מצוה הגם דער רצון הבורא וואלט עס נישט איינגעפירט מלכתחילה מדיליה.

אבער אזא דין ווי א נדה, וואס איז מבוסס אויף אלטמאדישע אבערגלויבן, כוחות מיסטיים באשה שמוציאה דם, און איז היינט שוין נישט אקצעפטירט איבערן וועלט, האט דאך נישט קיין ספיריטואלע הרגשה צו זיך. עס איז בלויז א 'חק בלי טעם' און קיין זאך וואס מיר זענען זיך מחבר דערצו, ובפשטות צ"ע.

מיר מוזן זיך אנכאפן אינעם דרשה פון ר"מ ווי אין א רעטונגס ברעט, חוץ אויב מיר וועלן זאגן אז דער טעם בדין נדה וואס דער רמב"ן האט אנגענומען פאר א פשטות, איז נישט די ריכטיגע תורה'דיגע בליק, נאר עס איז א חק בלי טעם שיתגלה בביאת משיח במהרה.


[center]נספח.[/center]
דער גרויסער גאון און דענקער, הגראי"ה קוק זצ"ל, האט יא דערוואגט זיך אויסצודריקן אז בביאת משיח וועט קרבנות מעגליך בטל ווערן, וז"ל (אוצרות ראיה ב-ג 756):
"ותכונת המוסר תתרומם כ"כ, עד כדי הערת הצד החיובי של משפט בעלי החיים ביחשו של האדם אליהם, על העת ההיא שהיא ראש פסגת הגעת הקולתורה הטהורה, אמרו חז"ל דברם הגדול ומפליא (מדרש תנחומא אמור פי"ט): 'כל הקרבנות בטלין לעתיד לבוא'. והכתוב אומר על קץ החזון (מלאכי ג): 'וערבה לה' מנחת יהודה וירושלים', והבליט מנחה מן הצמחים במקום הקרבנות".


ענדליך צו דעם שרייבט ער אין א צווייטן ארט (עולת ראיה א רצב):
"לעתיד לבא שפע הדעת יתפשט ויחדר אפילו בבעלי-החיים, "לא ירעו ולא ישחיתו בכל הר קדשי, כי מלאה הארץ דעה את ה'" (ישעי' יא, ט), וההקרבה שתהיה אז של מנחה, מהצומח, תערב לה' כימי עולם וכשנים קדמוניות".


לויט דעם וואלט אפשר געקענט זיין א צד צו זאגן, אז דאס זעלביגע קען פאסירן מיט דין הנדה [הגם הרב קוק'ס פראבלעם איז נישט דער זעלבער פראבלעם ווי דער רמב"ם. דער רמב"ם פרעגט אויפן טעם פארוואס יא, הרב קוק האט די ליבעראלע וועלטס בליק פארוואס נישט].

אבער הרב קוק ווי הרב קוק, האט זיך אויסגעדריקט קעגנזייטיג אין אנדערע פלעצער, טאקע בנוגע דיני קרבנות לעתיד לבוא, טענה'נדיג אז פארקערט גאר - די ליבעראלע וועלט וועט טוישן אירע אנשויאינגען בנוגע 'בעלי חיים רעכטן'. עי' בזה באגרות ראיה ד, עמוד כד, ובערפלי טוהר עמוד כב, ועיעו' אוצרות ראיה ד 46.

לפ"ז האלט מען ווייטער ביים ארטאדאקסישן בליק פון 'מה שהיה הוא שיהיה', און דאס מיינט אז מיר האבן דא א מצוה וואס איז זיכער אריבער אן עוואלוציאנערישן שטאפל, ביז זי איז אנגעקומען צום היינטיגן מצב ווען די טעם פון 'כלה נכנסת לחופה' איז די הויכפונקט פון מצות נדה, און אזעלכע ווערטער ווי דאס וואס די ברייתא, משנה, רמב"ן, ועוד, זאגן בטעם והלכות הנדה - איז כהיום בבל ישמע ובעל ימצא במקומותינו.


ווי זאגט מען אין אזא פאל? "אכשר דרא"![/justify]

Re: די היסטאריע פון 'טומאת הנדה' וההשלכות היוצאות מזה

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 12:09 am
דורך ביליג
געוואלדיג שש !
אלקא דמאיר ענני !

Re: די היסטאריע פון 'טומאת הנדה' וההשלכות היוצאות מזה

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 8:58 am
דורך mevakesh
איז נישט דער קרעדיט פון דא؟

http://www.kaveshtiebel.com/viewtopic.php?p=231522

Re: די היסטאריע פון 'טומאת הנדה' וההשלכות היוצאות מזה

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 10:55 am
דורך נאסע ליילעך
ישר כח שש! הערליכע ארבעט!

Sent from my SAMSUNG-SM-N910A using Tapatalk

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 2:29 pm
דורך [NAMELESS]
כ'האב געוואלט אפיר האלטן ר' שש פארוואס ער ברענגט נישט דעם מאמר בשם אמרו (דער נאמען פון גאס וואס האט אריינגעשיקט אן ארטיקל וואס האט געזאלט זיין פון א באוואוסטע שרייבער), כ'האב אבער נישט געדענקט דעם נאמען. בין איך צוריקגעגיינגען צו 'די וועקער' צו צו אויפזוכען די ארטיקל, און דא האט מיין הארץ פארפעלט א קלאפ! ס'טייטשט... סי דאך יא זיינס..! און נאך מיט דעם כפתור ופרח'דיגן רמז פון 'אדנירם' wow! עכ"פ, די שאלה איז יעצט צו בין איך טאקע די לעצטע וואס איז געוואר געווארן אדנירם'ס אאפליין נאמען, אדער איז דאס סתם א שפיל און ס'איז ס"ה א ניק פאר'ן וועקער צו יוצא זיין שיטת ראובן ודעימייהו.

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 2:31 pm
דורך moshav zekeinim
געהעריגע דברי כפירה מיט אלע מפרשים.

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 2:35 pm
דורך פרייוויליג
moshav zekeinim האט געשריבן:געהעריגע דברי כפירה מיט אלע מפרשים.

זיכער

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 2:55 pm
דורך [NAMELESS]
mevakesh האט געשריבן:איז נישט דער קרעדיט פון דא؟

http://www.kaveshtiebel.com/viewtopic.php?p=231522

יא, ס'קומט פאר [tag]פארוואס?[/tag] קרעדיט פארן 'עפענען די פושקע ווערים'. אדאנק זיין התחלה האב איך מיך אריינגעלייגט אין דעם נושא, און צוגעלייגט ארום אכציג פראצענט פון מיין ארטיקל [וואס כ'האב שוין היבש צולייגט אין יענעם אשכול גופא].

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 2:59 pm
דורך [NAMELESS]
בן אדם האט געשריבן:כ'האב געוואלט אפיר האלטן ר' שש פארוואס ער ברענגט נישט דעם מאמר בשם אמרו (דער נאמען פון גאס וואס האט אריינגעשיקט אן ארטיקל וואס האט געזאלט זיין פון א באוואוסטע שרייבער), כ'האב אבער נישט געדענקט דעם נאמען. בין איך צוריקגעגיינגען צו 'די וועקער' צו צו אויפזוכען די ארטיקל, און דא האט מיין הארץ פארפעלט א קלאפ! ס'טייטשט... סי דאך יא זיינס..! און נאך מיט דעם כפתור ופרח'דיגן רמז פון 'אדנירם' wow! עכ"פ, די שאלה איז יעצט צו בין איך טאקע די לעצטע וואס איז געוואר געווארן אדנירם'ס אאפליין נאמען, אדער איז דאס סתם א שפיל און ס'איז ס"ה א ניק פאר'ן וועקער צו יוצא זיין שיטת ראובן ודעימייהו.

האסט כמעט צוגעטראפן...

ס'איז אן אויפגעמאכטע ניק נאמען, אבער נישט יוצא צו זיין סיי וואספארא שיטה, נאר כדי יוצא צו זיין דעם 'ונשמרתם מאוד לנפשותיכם'. איך דארף נישט אז אין גאס זאל ארומפארן אזא 'קאנטראווערסיעלער ארטיקל' בשם אדנירם. זאל הרב וועבער נעמען קרעדיט אין גאס.

במחשבה שניה, וואלט איך מעגליך געדארפט אביסל צענזורירן די שארפע לשונות, וויבאלד ס'איז ארויס צום ברייטן פובליקום. כ'האב עס מתחילה געשריבן פאר קאווע שטיבל, ואח"כ החלטתי אז ס'זאל שוין אריינגיין אינעם 'וועקער', אבל לא עבר צנזורה לדאבוני.

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 3:04 pm
דורך [NAMELESS]
moshav zekeinim האט געשריבן:געהעריגע דברי כפירה מיט אלע מפרשים.

איך זוך נאך די ערשטע שטיקל כפירה, לויטן ערשטן מפורש. [נישט אז דו האסט א פראבלעם דערמיט, ואדרבה. דו זוכסט דאך אבער צו אטאקירן, אלזא - ברייטער אויס דיין קלוגע סטעיטמענט].

כשלעצמי האלט איך איבער דעם גאנצן נושא, אז מ'קען נישט משיג זיין כוונת הבורא, ואסר נדה, זבה, קרי, מת, מצורע, פאר סיבות וואס ער ווייסט. אולי יש טומאה רוחנית שאיננו משיגים. כ'האב איבערהויפט נישט גערעדט איבער מיין בליק אז ס'איז עפעס א גזיה"כ און חק בלא טעם, ווייל כ'האב מיך מתייחס געווען לטעם הרמב"ן - וואס לאור הנ"ל זעט אויס ווי די מצוה האט 'עקספייערד' אין א וועלט וואס ווייסט אז א נדה איז נישט מזיק מיט איר בליק. ווידער ביי מיר האט עס טאקע נישט עקספייערד, ווייל דער טעם הרמב"ן איז מיר גארנישט מחייב.

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 9:37 pm
דורך moshav zekeinim
דו האסט דאך עס פארגליכן צו קרבנות אלס מנהג העמים

נשלח: מאנטאג אקטאבער 10, 2016 11:46 pm
דורך [NAMELESS]
קודם כל, אפילו לו יהא כדבריך, שמעקט עס נישט פון קיין טראפ אפיקורסות. דער רמב"ם האט אויך נישט געשריבן אפיקורסות, און אפילו ווען מ'וועט זאגן אז ס'איז קלאר גע'גנב'עט פון חוקי חמורבי צו סיי וואס, איז עס ווייטער נישט אפיקורסות.

לעצם הענין, האב איך דאס אפילו נישט מדמה געווען צו קרבנות. איך האב געזאגט אז לפי טעמו של הרמב"ן איז עס אויטאמאטיש גלייך צו קרבנות, ווייל ער זעלבסט זאגט א טעם וואס איז געווען אנגענומען ביי עמים שונים און איז פאקטיש נישט ריכטיג [לולי צו נעמען די 'נשתנו הטבעים' קארטל]. איך אליינס זאג נישט אז דאס איז דער טעם, אבער דער רמב"ן זעלבסט איז דער וואס נעמט עס אין דעם ריכטונג.

נשלח: דינסטאג אקטאבער 11, 2016 1:05 am
דורך נאטירליך
. איין פראבלעם בלייבט נאך איבער, אז קרבנות קען מען כאטש פארענטפערן ווי דער רמב"ם שרייבט, אז מיר שפירן א ספיריטואלע העכערקייט מיטן 'מקריב זיין' א קרבן, בהמה תמורת אדם, הקרבה ממני לה', וכו', און דערפאר קען מען מקדש זיין אזא מצוה הגם דער רצון הבורא וואלט עס נישט איינגעפירט מלכתחילה מדיליה.

אבער אזא דין ווי א נדה, וואס איז מבוסס אויף אלטמאדישע אבערגלויבן, כוחות מיסטיים באשה שמוציאה דם, און איז היינט שוין נישט אקצעפטירט איבערן וועלט, האט דאך נישט קיין ספיריטואלע הרגשה צו זיך. עס איז בלויז א 'חק בלי טעם' און קיין זאך וואס מיר זענען זיך מחבר דערצו, ובפשטות צ"ע.

מיר מוזן זיך אנכאפן אינעם דרשה פון ר"מ ווי אין א רעטונגס ברעט, חוץ אויב מיר וועלן זאגן אז דער טעם בדין נדה וואס דער רמב"ן האט אנגענומען פאר א פשטות, איז נישט די ריכטיגע תורה'דיגע בליק, נאר עס איז א חק בלי טעם שיתגלה בביאת משיח במהרה


דאס איז זייער א שטארקע טענה ווייל די תורה זוכט אלעמאל אוועקצונעמען די מענשטהייט פון דמיון און שקר און עבודה זרה, קרבנות איז א סוביעקטיווע דרך עבודה, וואס האט צוטוהן מיט די מענטשנ'ס וועג פון טראכטן, און יבום האט די תורה געדארפט אדרעסירן משום איסור עריות, אבער די רבון כל עולמים זאל העלפן אנהאלטן א געוויסע דמיון איז א סתירה מיטן ברכת התורה "אשר נתן לנו תורת אמת"

נשלח: דינסטאג אקטאבער 11, 2016 1:44 am
דורך [NAMELESS]
ריכטיג ביז גאר.

דערפאר האלט איך אז דאס איז נאר א קשיא אויב מיר בלייבן מיטן מהלך פונעם רמב"ן. כשלעצמי האלט איך אבער, אז מ'מוז נישט צוקומען צו זיין טעם וואס שטייט בכלל נישט אין פסוק, און קוים אולי ברמיזה במקורות קדומים, און מ'קען אננעמען מיט א פשטות אז ס'איז דא א העכערע טומאה והוא חק בלא טעם, ואינו שונה מטומאת זב, זבה, קרי, מת, מצורע, יולדת, נבילה, וכו'.

דאס מגשם זיין דעם ענין און געבן א טעם ע"פ פילוסופי זמנו, ברענגט גאר א פראבלעם אויב מיר נעמען דאס אן. אבער דורכן אויסקרויזן דעם טעם, קרויזן מיר אויס אויך דעם צ"ע הנ"ל.

נשלח: דינסטאג אקטאבער 11, 2016 1:53 am
דורך נאטירליך
מען דארף בכל אופן פארשטיין די רמב"ן, ווייל פון זיינע ווערטער קוקט אויס אז ער האט עס אליין עקפיריענסט ער זאגט זיי נישט סתם נאך, אפשר איז דא אין דעם א subtle energy וואס מער געהויבענע מענטשן באמערקן,

די רמב"ן איז לכאורה נישט געוועהן קיין בעל דמיון

ועוד הגידו בו נסיון אמיתי והוא ממפלאות תמים דעים בתולדה, כי הנדה בתחילת זובה אם תביט במראה של ברזל הבהיר ותאריך לראות בה, יראו במראה טיפות אדומות כטיפות דם, כי הטבע הרע המזיק שבה תוליד גנאי, ורוע האויר ידבק במראה, והנה היא כאפעה הממית בהבטתו, וכל שכן שתזיק לשוכב עמה אשר תדבק גופה ומחשבתה בו ובמחשבתו, ולכך גזר עליו הכתוב (לעיל טו כד) ותהי נדתה עליו, כי רעתה רוע מתדבק, והוא שאמר "בנדת טומאתה", ויאמר טומאת הנדה (יחזקאל לו יז), כי יזכיר בה לעולם טומאה שהיא כשרץ וכאיש המצורע שטומאה להם בגופם, ויתכן שזהו טעם את מקורה הערה והיא גלתה את מקור דמיה (להלן כ יח), כי המקור המושחת ההוא ראוי להסתם לא שיגלה וישאב ממנו מים הרעים המזיקים מאד, והנה נאסר לזרע הקודש כל ימי טומאתה עד שתטבול במים, כי אז תטהר גם במחשבתה ותהיה נקיה לגמרי".


אדער קען זיין אז נאר די ערשטע חלק איז א מציאות לפי דעתו "ועוד הגידו בו נסיון אמיתי והוא ממפלאות תמים דעים בתולדה, כי הנדה בתחילת זובה אם תביט במראה של ברזל הבהיר ותאריך לראות בה, יראו במראה טיפות אדומות כטיפות דם, כי הטבע הרע המזיק שבה תוליד גנאי" און פון דארט און ווייטער איז נאר א מיינונג

נשלח: דינסטאג אקטאבער 11, 2016 2:08 am
דורך [NAMELESS]
קודם כל, בשעת הדחק קען מען אייביג נוצן דעם Joker וואס הייסט 'נשתנו הטבעים'...

צווייטנס, לפי דבריך קומט אויס אז די אלע גוי'אישע פילאזאפן זענען אויך געווען 'געהויבענע מענטשן'... נישט יעדער איז געווען אריסטו, וואס האט זעלבסט געהאט א קופה של שרצים.

דריטנס, מ'קען 'זען' א זאך וואס איז אפטמאל הוילע דמיון. זיי זענען געווען 'געהויבן' אין זייערע גלויבונגען, און מרוב אבערגלויבן האבן זיי גע'דמיונ'ט און 'געזען' אדער אנגעהאנגען זאכן אן קיין אמת'דיגע באווייזן, נאר אויף פריערדיגע גלויבונגען והנחות מוקדמות [מיר זעען איר ביישפיל ביי דאקטוירים בזמנינו, וואס מאכן אפטמאל שטודיעס אין די וועלט אריין, און ווערן שפעטער אפגעפרעגט. ווייל מיט שטודיעס קען מען זיך שפילן, און זיך אפילו זעלבסט איבערצייגן אויב מען גלייבט ממילא דערינען].

פערטנס, דער רמב"ן שרייבט נישט [אין ביידע פלעצער] אז ער האט דאס געזען. ווען ער זאגט ווען איינמאל 'אני ראיתי', דארף מען זוכן א תירוץ, אבער ער שרייבט איבעראל נאר וואס איז 'אנגענומען', וואס ער האט 'געהערט', און וואס 'ס'שטייט מפי הפילוסופים'. לאמיר ציטירן זיין לשון: כי ידעו הקדמונים בחכמתם שהבלן מזיק, גם מבטן מוליד גנאי ועושה רושם רע, כאשר בארו הפילוסופים. עוד אני עתיד להזכיר נסיונם בזה. און אזוי אויך: וכבר הזכירו הרופאים עוד... ועוד הגידו בו נסיון אמיתי... קיין איינמאל דערציילט ער נישט וואס ער האט זעלבסט מיטגעלעבט [שגם ע"ז היה אפשר להסתדר עם אות א' או ג'].

נשלח: דינסטאג אקטאבער 11, 2016 2:14 am
דורך נאטירליך
לא ר' שש שמו אלא ר' נהוראי שמאיר עינים. איך צו קיש יעדעס ווארט

נשלח: דינסטאג אקטאבער 11, 2016 10:44 am
דורך [NAMELESS]
אחד מן החכמים כאן האט מיר אריינגעשיקט אין אישי די פאלגענדע הערה:
לולא דמיסתפינא (פון וועם איז מיך נישט קלאר), הוה אמינא אז עס לאזט זיך הערן - מעטעפאריש - אז "טמא" איז געשניטן פון די זעלבע טייג ווי די ענגלישע קאנ"טאמי"נעיט.

כלומר, אז די תורה האט בעפוילן זיך דערווייטערן פון אלעם וואס קאנ"טאמי"נעיט: בלוט, צרעת, מת, נבילה סרוחה, און בעלי חיים טמאים (וויבאלד זייערע נערונג איז פון עסן אנדערע בעלי חי אנשטאט ריינע גראז). ביטע נישט פובליצירן אין מיין נאמען.

נשלח: דינסטאג אקטאבער 11, 2016 11:33 am
דורך שמערל
עיין בריש ספר יחזקאל שהנביא משוה בין אכילת פת שנגע בגילולי אדם לאכילת נבילה וטריפה. מבואר שהמושג טמא היה כל הדברים השיקוצים והמיאוסים.

נשלח: דינסטאג אקטאבער 11, 2016 11:51 am
דורך [NAMELESS]
ווי אייביג, געבט ויקי אינטרעסאנטע נימוקים ע"פ המקורות. זע אויך ביז דארט [ווייטער איז שוין נישט נוגע לענינינו].