קאווע שטיבל

ארטיקלען אין היימשע ענגליש אידיש און עברית, האבן די לעצטע פאר יאר געפיטערט די היימישע וועב באניצער מיט מיינונגען וואס עפענען די אויגן און צייגן דאס פארפירערישקייט פון די חרדישער וועלט, סיי בעניני אמונות ודעות, און סיי בעניני צדק ויושר. בנוסף צו דעם, ארגאניזאצעס ווי פוטסטעפס האבן אנגעהויבן ווייזן אז טאמער גייט מען ארויס איז מען נישט אליין.

מאנכע האבן גע'טענה'ט אז אזעלעכע ארטיקלען מאכן בלויז ערגער, פארוואס? ווייל נאכן גאנצן ווערן אויפגעקלערט זעהט מען אז מען איז סייווי סטאק און מען מוז סייווי מטטאנצן מיט די אמונות טפילות און קאפריזן פונעם סיסטעם. און וואס פאר א גיהינום איז דאס נאכן אויפעפענען דעם קאפ. לויט דער סברה איז דאס דער סוד פון סועסייד ביי אויפגעקלערטע.

און באשר אפשוואכן די כוח פונעם סיסטעם מיט די דערמאנטע, איז דא א סברה אז גאר פארקערט, דער סיסטעם ווערט ענגער און ענגער, דער סיסטעם האט א שמעק וויאזוי צ באקעמפן די זאכן, זי ווייסט ווען צו איגנארירן און ווען צו מאכן מערכות, וועם
ן צו שמירן און ווען צו ליצעווען. און הכל על מקומו ישכון לבטח.

א שווארצער וואלקן האט זיך אראפ געלאזט אויף די אויפגעקלערטע געזעלשאפט וועלעכע האבן זיך געואלט ארויס רירן פון די ד' אמות פון וואס מען האט זיי געפראגראמט. מען שרייבט אין מען האקט שוין פיפצן יאר, במיוחד די לעצטע צוויי יאר, און גארנישט רירט זיך נישט, אדרבה, די דעפרעסיע ביי די וואס פארלאזן ווערט נאר גרעסער, די חרדים קענען צייגן מיט שפאט אז די אלע וואס פארלאזן קומען אן צו דער שווארץ יאר. און אין די זעלבע צייט ווערן די חרדים נאך שארפער און שטרענגער, מען מאכט צניעות אסיפות, אנטי אינטערנעט מערכות, נישט רעדן אין שיל וכו', אמונות טפילות וואקסט ווי אויף הייוון. עס קוקט אויס אז די חרדים זענען עמיונט און פארפאנצערט, און נישט נאר קען מען זיי נישט באקעמפן, נישט נאר קען מען זיי נישט ליבעראליזירן אביסל, נאר זיי אפלאזן מיט א ריר ווערט גאר שווערער, זיי פארמאגן אלע פיפיגע טכסיסי מלחמה צו באקעמפן יעדער סארט עפעקטיווער רעוואלט קעגן די וואס שאקלען אויף יסודות החרדיזם.

בנוסף לזה האב איך באמערקט אז אנטי חרדישע לאזונגען איז געווארן ווייניגער פאפולער. הייסט עס אז די צייטן ווען דאס געשריבענער ווארט האט געהאט א כח און שוין אויך פאריבער? די אייזענע האנט פון חרדיזם האט אויף מיר אנגעהויבן וווארפן א פחד מוות.

פארגאנגענער וואך כאפ איך א שמועס מיט א חבר מיינער פון בארא פארק, ער אבזערווירט שוין יארן דעם סיסטעם און במיוחד די היימישע רבישע הויפן, און ער זאגט מיר "איך ווייס נישט וואס עס האט פאסירט לעצטנס מיטן היימשן עולם, אבער פלוצלינג זעה איך עפעס א שינוי גדול מאוד, דער עולם איז פלוצלינג קאלט געווארן צו היימשע פאליטיק און מהנעשה והנשמע, און פון די רבנים ועסקנים הערט מען עפעס מער נישט. דער עולם ליגט פלוצלינג פעלפאכיג מער אין הוויות עולם הזה געשעפטן און קולטור ווי מען ליגט אין חרדישער גארבידזש, חרדישע וואליוס פארלירן די פאפולערקייט אינרהאלב די חרדים. דאס האט זיך אנגעהויבן צוויי יאר צוריק און די לעצטע פאר חדשים האט עס געמאכט א גאר דראסטישער שינוי
".

זאל דאס זיין אמת וואס ער זאגט, דאן מיינט עס אז די חרדישער דיקטאט פאלט פון אינווייניג, און אפשר גאר האבן די אלע שרייבערייען יא אנגעהויבן שלאגן ווארצלען. און קען גאר זיין אז די אלע מאמרים אין קאווע שטיבל וואס מען האט געמיינט אז זיי ווערן דערטראנקן דורך'ן חרדישן אוקינוס, האבן גאר געהאט א שטארקער עפעקט.

אבטולמוס האט געשריבן:אן געבן לעגיטימאציע פאר דיין שנאה-אנגעפיקעוועטע מערכה, האלט איך אז דיין אנאליז איז גערעכט. דער עולם איז שטארק דיסאילוזשענט פון דעם "סיסטעם", און ס'איז געווארן נארמאל צו רעדן "אויפגעקלערט" צווישן חברים.

איך רעד דא צו חרדיזם האלט ביי אן אפעצעלער ווענדונג פונקט באופן רשמי אויף אן אופן וואס וועט שטארק דערלייכטערן די סבלות החרדיזם. נישט צו עס איז נארמאל צו רעדן אויפגעקלערט דא און דארט.

זיי מיר אגב מסביר, וואס האסטו קעגן מיין שנאה אנגעפיקעוועטע אנטי חרדיזם? וואס שטערט דיר אז איינער עפנט די מויל ווי עס פאסט פאר אזא דורכגעפוילטער סיסטעם.

moshav zekeinim האט געשריבן:זיי מיר אגב מסביר, וואס האסטו קעגן מיין שנאה אנגעפיקעוועטע אנטי חרדיזם? וואס שטערט דיר אז איינער עפנט די מויל ווי עס פאסט פאר אזא דורכגעפוילטער סיסטעם.

ס'קען זיין אז צופיל פון זיי מאכן א סוף צו זייער לעבן (אודאי איז עס צו פארדאנקן דעם סיסטעם)
און פילע פון זיי זעצן אן בגדול,זיי בלייבן בעירום ובחוסר, און זיי זענען אויסגעשפיגן פון משפחה און פון אלטע און נייע סאסייעט"י
קען זיין אז קענען באשטיין צו בלייבן שטיל אז דו בזיונות זאלן זיי נישט פראסקן אין פנים

בדרך אפשר, חס ושלום איך פארטיידיג נישט די סיסטעם קיין איין רגע

וואס איז שלעכט אז מ'איז אפגעהיטן נישט צו רעדן אין שול? דו האסט א פראבלעם מיטן סיסטעם, אדער מיטן באשעפער און זיינע מצוות?

דעת תורה האט געשריבן:וואס איז שלעכט אז מ'איז אפגעהיטן נישט צו רעדן אין שול? דו האסט א פראבלעם מיטן סיסטעם, אדער מיטן באשעפער און זיינע מצוות?

זאג! דו פארופסט דיך דעת תורה, טא זאג מיר זיסקייט נישט רעדן אין שול פאר דעם דארף מען האבן א סיסטעם? אתמהה!

טאמער עימיצער קען מיר מסביר זיין דעם תגובה באקומט ער א טויזענטער. (אסמכתא לא קניא שטייצעך)

קל וחומר: דו דערמאנסט מיך א מעשה. איינער זאגט פאר זיין חבר..."אז דו זאגסט א ליגנט אן טראכטן, געב איך דיר הונדערט דאללער. זאגט איהם זיין חבר...,דו האסט דאך געזאגט אז די וועסט געבן 200 דאללער ...

מושב'ל טייערער, don't take out the champaigne yet-דער סיסטעם איז און עקסעלענט שעיפ. לעצטנס געווען אפאר רעבעס דא אין אמעריקע און זיי האבן געהאט זעהר א שיינער עולם. Just saying.

פאר יעדן אויפגעקלערטער קומען אפיר צען יונגעלייטלעך מיט דריי מו"צ'ן (תרתי משמע)

בד"ו אלס מקום שנהגו, דער עולם דא איז דאך אבסעסט מיט די לייקס, באמערק איך אז דיינע תגובות און לייקס זענען יעצט די זעלבע סכום, ממש דא לדא נקשן.

קל וחומר האט געשריבן:טאמער עימיצער קען מיר מסביר זיין דעם תגובה באקומט ער א טויזענטער. (אסמכתא לא קניא שטייצעך)

אסמכתא לא קניא וועט דיר נישט העלפען. ווען יא, קען יעדער זאגען זיין פועל אסמכתא לא קניא און איך צאל נישט שכר פעולה

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

דעת תורה האט געשריבן:וואס איז שלעכט אז מ'איז אפגעהיטן נישט צו רעדן אין שול? דו האסט א פראבלעם מיטן סיסטעם, אדער מיטן באשעפער און זיינע מצוות?

קעגן חרדיזם! זאת אומרת דער סיסטעם.

ניין מיר באדערט נישט דאס נישט רעדן ביים דאווענען, ואדרבה, איך בין נישט סובל קיין גערעדעכטץ ביים דאווענען. אבער ווען עס קומט פון חרדים איז עס א פעקידזש דיל מיט זייער קאנטראל.

אייז קריעם האט געשריבן:מושב'ל טייערער, don't take out the champaigne yet-דער סיסטעם איז און עקסעלענט שעיפ. לעצטנס געווען אפאר רעבעס דא אין אמעריקע און זיי האבן געהאט זעהר א שיינער עולם. Just saying.

פאר יעדן אויפגעקלערטער קומען אפיר צען יונגעלייטלעך מיט דריי מו"צ'ן (תרתי משמע)

בד"ו אלס מקום שנהגו, דער עולם דא איז דאך אבסעסט מיט די לייקס, באמערק איך אז דיינע תגובות און לייקס זענען יעצט די זעלבע סכום, ממש דא לדא נקשן.

יעצט שוין נישט...

איך ווייס אז חרדיזם וואקסט, די שאלה דא איז אבער צו חרדיזם הייבט נישט אן נשפע צו ווערן פון די אטד אדער אויפגעקלערטע פראפעגאנדע, צו זי הייבט נישט אן איינצוזעהן אז עס לוינט זיך נישט איבערצוציען דאס שטריקל מיט די אויפגעקלערטע און אטד ווייל זיי קענען אויך דערלאנגען קלעפ. און צו זייער שטייפקייט הייבט נישט אן אונטערצוברעכן. לויט מיין פריינד אין ברוקלין ברעכט די אייזענע שטייפקייט אונטער.

מיין מיינונג אז די היימישע חרדיזם גייט אריבער א טראנזישען די תקופה פון רבי-חסידים-הויפן איז מער ווייניגער דערנאך און די עולם איז אפען פאר המצאות א גרויס טייל זעצן זיך לערנען גמ' תוס' אנדערע טוען אין חסידית-חב"ד משפיעים-מגידים שפראצן ארויס ווי קיינמאל ביפאר.
און פארשטייט זיך אז די אויפגעקלערטע מושגים כאפן זיך היבש אריין וזה פשוט, קיין שייכות מיט OTD-אנטי חרדיזם.

פונקט פארקערט ווען האסטו געהערט לעצטענס איינער איז געווארן OTD?? יא איך ווייס וועסט מיר זאגן אז מיט שטריימאל און בעקישע קען מען אויך זיין א כופר פיין גערעכט דאס איז געווען 3 יאר צורעק אויך און דאך האט מען זיך יעדע עטליכע וואכן זיך אויפגעוועקט צו נאך א OTD וואס היינט איז עס שוין אוט אפ סטייל.

איך זעה פארקערט די ציבור איז דורשטיג פאר נארמאלקייט און אמת.

דאס אז מען ווערט נישט אזוי שנעל אטד איז צוליב די חרדישער שטייפקייט. דער נושא דא איז אבער נישט צו עס פארמערן זיך די אטד צו נישט, די נושא איז צו די אנטי חרדיזם מידיא האט אן השפעה אויף די אינערליכער קולטור.

ד.ה. לאמיר שוין זאגן אז אטד מערן זיך נישט, איז די שאלה צו אנשטאט ווערט די גאנצע חרדישע שטייפקייט שוואכער.

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:אסמכתא לא קניא וועט דיר נישט העלפען. ווען יא, קען יעדער זאגען זיין פועל אסמכתא לא קניא און איך צאל נישט שכר פעולה

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

פון וואסארא פועל רעדסטו? נארמאל האט מען א געחתמ'טע קאנטראקט, אדער געבט מען איין ביי די גאווערמענט און ס'וערט דינא דמלכותא.

מ'דארף נישט קיין חתימה. אז מ'זאגט א פועל 'גיי ארבעטען און איך צאל דיר הונדרעט דאללאר א שעה', מוז דער בעה"ב איהם באצאלען. איך געדענק דער ש"ך דאס ברענגען פון א שו"ת הרשב"א און ס'בלייבט גאר א פלא וואס איז דער חידוש. דוכט זיך סי' קפ"ב אין חו"מ, ואין ספרי תח"י כעת

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

נו, אויף דעם קענסטו אפשר זאגן אסמכתא. און סתם אזוי, דו האסט נישט קיין ראיה אז דער פועל זאגט דער אמת..

moshav zekeinim האט געשריבן:זיי מיר אגב מסביר, וואס האסטו קעגן מיין שנאה אנגעפיקעוועטע אנטי חרדיזם? וואס שטערט דיר אז איינער עפנט די מויל ווי עס פאסט פאר אזא דורכגעפוילטער סיסטעם.

מושב זקנים דו זאגסט איין זאך און ראובן זאגט א צווייטע זאך

מושב מאכסט דיך צו דו ביסט ? אוודאי איז די סיסטעם דארעך געפוילט און קיינער דארף עס נישט אבער וואס האט דאס מיט יודישקייט ? ווי קימט אריין פוט סטעפס אין די פיקטשער ?
מען קען ארויסגיין פונעם סיסטעם און בלייבן א יוד!

מיש נישט הודו ביז כיש חרדיזים האט גארנישט מיטן סיסטעם.

וואס דען איז חרדיזם אויב נישט דער סיסטעם. סתם זיין א איד א מדקדק האט גארנישט מיט חרדיזם.

ביי מיר איז דא סיסטעם אדער נישט סיסטעם, אלעס אינצווישן מאכט נישט אויס. איינער וואס באלאנגט אינם סיסטעם איז ביי מיר אויף דער שווארצער ליסט, צו איז ער א מדקדק במצוות צו איז ער מחלל שבת בצנעה, און איינער וואס איז ארויס פונם סיסטעם איז ביי מיר אויף די ווייסע ליסטע, צו איז ער פריי צו דאוונט ער סידור רש"ש.

אז פוטסטעפטס איז אנטי סיסטעם זענען זיי מיט מיר (כאטש איך האלט אז זיי פארשטייען צו אטד ווי א טערק צו שהחיינו), און די חרדישע חזרים וואס האבן מיר צוגערעדט צו זינדיגן מיט זונות אבי נישט ארויס צוגיין פונם סיסטעם זענען ביי מיר אן עקל און א גרויל.

פארוואס בין איך אזוי להשמיד אויף חרדיזם - סיסטעם? ווייל דאס איז ווי א גרויליכער תפיסה פאר אזויפיל מענטשן, ואין מנוס.

בן אדם האט געשריבן:נו, אויף דעם קענסטו אפשר זאגן אסמכתא. און סתם אזוי, דו האסט נישט קיין ראיה אז דער פועל זאגט דער אמת..

סיי ליגעלי און סיי על פי תורה איז א ווארט א קאנטראקט און ביינדינג נאר די שטארקייט און שוואכקייט פון דעם קאנטראקט ווענט זיך לויט די אופנים וואס דער קאנקראקט איז געמאכט געווארן

עפ"י תורה איז א ווארט נישט קיין קאנטראקט. נאר מיט א מעשה על פיו. ווען מ'רופט א פועל צו קומען און איידער ער טוט די ארבעט ציט מען זיך צוריק פון די פרייז, איז מען פטור (אחוץ פאר די הפסד וואס ער האט פון קומען צו דיר וכדו', דף היומי קומט דארט באלד אן דוכט זיך). אסמכתא איז גאר עפעס אנדעריש. סימן ר"ז איז טאקע סודות התורה, מיט א ב"י אזוי לאנג ווי דער גלות.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

א מלחמה קעגן חריידיזים איז אזויווי א מלחמה קעגען שווארציזים, קעגען ציוניזם, קעגען וואסערע איזים עס זאל נאר זיין.

אויב איז דא אסאך קאראפטירטע מנהיגים און קנאקערס ווערט נאך נישט דער דרך החיים פין האלב מיליאן יחידים אנגעפרעגט.

חריידיזים באשטייט פין יסודות וואס דער אלגעמיינער כלל איז מסכים. למשל, דער דקדוק אויף מסורה, וואס גייט אפילו אויף זאכן וואס האבן נישט מיט הלכה, און צומאל אפילו קעגן די הלכה.

אוודאי וועלען קאראפט מענטשן וועלען אז דער חרדי זאל מיינען אז א חלק פין זיין אמונה מיינט צאלן הונדרעטער דאלאר א חודש פאר תהלים כולל. אדער געבן א קוויטל מיט א פדיון ווען ער קויפט א נייער קאר. אבער ס'מיינט נישט אז מיט האקן אויף די נארישקייטן וואס לויזע מענטשן ווארפען ארויף אויף אנדערע מיט הצלחה אז מען ברענגט עפעס אונטער.

די מנהיגים בלייבן, די תהלים כולל בלייבן, און די שטותים קומען בלויז אין א נייער פארמאט. און עס וואקסט אונטער א נייער דור וואס איז שוין אומיאן צו קאווע שטיבל.