[א באזונדערע פרייד הערשט אז די אלע וואס גייען נישט בדרכו פונעם הייליגען רוזין'ר וממשיכי דרכו אין די גאולה בדרך הטבע וועלן נישט האבן קיין שום שיג ושיח און נישט נהנה זיין פון די מקום קדוש סיי דורך כח הנפעל בפועל און נישט דורך כח הפועל בפיל, דורך זיך איינרעדן מרצונם הטוב אקעגן דאס התחדשות
אוי די ווייטע הייליגע לעכטיגע אויגן פון רביה"ק אור ישראל ותפארתו!!]
שוין א שטיק צייט וואס איך הער רעדן דערוועגן. ביי מיין לעצטן באזוך אין א"י האב איך עס באשטעטיגט אז מען רעדט טאקע גאר ערנסט דערפון און עס גייט לכאורה געשעהן, און יעצט זעה איך באריכטעט אז אט אט גייט מען עס טאקע צוריק אויפבויען.
אין די אלטע אלטשטאט ירושלים, די ירושלים של מעלה, האבן זיך געפונען צוויי גרויסע שוהלן מיט א גרויסן כיפה פון אויבן, וועלכע האבן פארמירט די הערליכע הימלישע פאנאראמע פון די הימלישע שטאט. די צוויי זענען געווען די חורבה שוהל און די תפארת ישראל שוהל וועלכע איז גערופן געווארן די ניסן ב"ק שוהל.
די שוהל האט אונטער זיך א מערקווירדיגע היסטאריע, וועלכע איך האב געלערנט אלס ישיבה בחור אין ירושלים, (ווען איך פלעג גיין באזוכן די איבערבלייבענישן פון דעם שוהל). די שוהל איז געבויעט געווארן אויפן איניציאטיוו פון דעם הייליגן ריזשינער זי"ע, וועלכער האט געשיקט קיין א"י דאס געלט צו קויפן דעם שטח אויף צו בויען דעם שוהל און על שמו נקרא בית הכנסת תפארת ישראל. ער האט געהייסן זיך יאגן מיט קויפן, ווייל ער האט זיך דערוויסט אז די רוסישע מלוכה וויל קויפן דעם שטח אויף צו בויען דארט א קלויסטער פאר די רוסישע קריסטן.
די היסטאריע ביכער פארציילן אז ווען דער צאר איז געוואר געווארן אז דער רוזשינער האט אים ארויסגעכאפט איז ער ארויס פון די כלים פאר כעס.
אויך פלעג איך זעהן אידן קומען אהין דאווענען א תפילה אדער א קאפיטל תהלים, כאטש עס איז היינט אינגאנצן חרוב, ווייל זיי פלעגן נאכזאגן אז דער ריזשינער האט געזאגט אז היינט אז דער בית המקדש איז חרוב גייען אלע תפילות ישראל ארויף אין הימל דורך דעם מקום.
דער רוח החיה פון דעם שוהל, דער גרויסער עסקן וועלכער האט פאקטיש אויסגעפירט דאס בויען, און איז שפעטער געווען דער גבאי פון דעם שוהל עד יום מותו איז געווען דער חסיד מפורסם ר' ניסן ב"ק ע"ה פון ירושלים, וועלכער איז געווען פון די פירער פון די עדת החסידים. עס ווערט דערציילט א מעשה אז דער קייסער פראנץ יאזעף איז געווען באזוכן אין ירושלים איז ער געקומען באזוכן די שוהל, וועלכע איז שוין געווען כמעט פערטיג, מען האט אים שוין אפילו גענוצט אומאפיציעל, אבער די כיפה האט מען נאך נישט געהאט געבויעט, פשוט ווייל מען האט נישט געהאט מער קיין געלט, און דער קייסער האט געפרעגט: פארוואס האט נישט די שוהל א כיפה? אויף וועלכן ר' ניסן האט געענטפערט מיט חכמה: אדוני המלך, דער שוהל האט אויסגעטאהן דעם הוט פארן קייסער.
דער קייסער האט געכאפט אויפן וואונק און באצאלט צו בויען דעם כיפה.
דער שוהל איז געבליבן אין ירושלים "דער" שוהל פאר די חסידישע אידן, פונקט ווי די חורבת ר' יהודה החסיד איז געווען "די" שוהל פאר די אשכנז'יש דאווענענדע אידן, און מען האט איר גענוצט געהעריג ביז שנת תש"ח ווען די ציונים האבן פארלוירן ירושלים אין דעם מלחמת העצמאות, און דאן האבן די אראבער חרוב געמאכט די צוויי שוהלן.
די חורבה שוהל האט מען די לעצטע עטליכע יאר צוריק איבערגעבויעט, כמתכונתו אשר היה מקודם, און יעצט קומט די רייע אויף די ניסן ב"ק שוהל.
זאל דער אויבערשטער העלפן און צוריק בויען דעם בית המקדש, דער בית השלישי, אשר ירד בנוי ומשוכלל מן השמים, דער בית של אש, ונזכה לאכול שם מן הזבחים ומן הפסחים אשר יגיע דמם על קיר מזבחך לרצון, עוד בזו השנה, בב"א.
ישוקם בית הכנסת "תפארת ישראל"
העבודות לשיקום בית הכנסת "תפארת ישראל" ברובע היהודי יחלו כבר מחר. ''אחד הפרויקטים היותר חשובים ומרגשים שנטלתי בהם חלק''.
אלירן אהרון , כ"ג בטבת תשע"ט 31/12/18 19:37שיתוף
אלקין מניח את אבן היסוד
אלקין מניח את אבן היסודצילום: יחצ
אבן היסוד לבית הכנסת "תפארת ישראל" ברובע היהודי בירושלים הונחה היום (שני) במעמד השר לירושלים ומורשת זאב אלקין, שר הבינוי יואב גלנט, סגן שר הבריאות יעקב ליצמן וראש העיר ירושלים משה ליאון.
בית הכנסת ''תפארת ישראל'' הוקם על ידי חסידי רוז'ין שבקרב אנשי היישוב הישן ונהרס בידי הירדנים מיד לאחר כיבוש העיר העתיקה ב-1948.
לפני כארבע שנים החלו במקום עבודות חפירה ארכיאולוגיות שנעשו על ידי רשות העתיקות, בראשות הארכיאולוג אורן גוטפלד, במהלכן התגלו מגוון ממצאים ארכיאולוגיים ובהם משקולת מימי בית שני שהייתה שייכת, ככל הנראה, למשפחת הכהן הגדול המוזכרת בתלמוד קתרוס – ועליה חרוט שם המשפחה בכתב עברי "ברי קתרוס".
בשנה האחרונה ולאחר סיום החפירות הארכיאולוגיות, פונו על ידי החברה לשיקום ופיתוח הרובע היהודי כ- 3,500 טון חומר ואבן באופן ידני בכדי לא לפגוע במקום, וכעת מתחילות עבודות הבניה.
כבר מחר יחלו עבודות השיקום והשחזור של בית הכנסת, שצפוי על פי התכנונים להתנשא לגובה של 25 מטר. העבודות צפויות להתפרס על פני 4 שנים. בשלב הראשון, עבודות הבינוי יתמקדו בשלוש קומות תת קרקעיות בגובה של עשרה מטרים מתחת לאדמה, כאשר המפלס התחתון ישמש לתצוגת העתיקות והמקוואות שהתגלו במקום, המפלס שני לחללים טכניים והשלישי לאולם כינוס. מעל שלושת המפלסים ישוחזר בית הכנסת תפארת ישראל שיתנשא, כאמור, לגובה של 25 מטר. העלות הכוללת של הפרויקט נאמדות בכ-50 מיליון ש''ח.
השר גלנט אמר בטקס "היום כאשר יכולת ההגנה העצמית של ישראל בידיה, אנו נשבעים שאירועים כמו החרבת בית הכנסת לא יחזרו. כיהודי גאה לא אוכל לאפשר מצב שבית כנסת מפואר בקרבת הר הבית ישאר בשמימונו במשך יותר מ-70 שנה".
השר אלקין אמר כי "בית הכנסת תפארת ישראל הוא סמל לכוח האחיזה שלנו בעיר העתיקה. כל סיפורו של בית הכנסת כבר משלב גיוס הכספים לבנייתו הוא סיפור של תעוזה יהודית. לא במקרה גם בית הכנסת הזה וגם בית כנסת החורבה שימשו כעמדות עבור לוחמים שהגנו על ירושלים במלחמת העצמאות, ושני בתי הכנסת האלה נחרבו על ידי הפורעים הערבים. כפי ששיקמנו את בית הכנסת החורבה נשקם גם את תפארת ישראל''.
סגן שר הבריאות ליצמן אמר כי "בנייתו המחודשת של בית הכנסת הגדול תפארת ישראל רוז’ין היא בשורה מרגשת לירושלים ולחסידות רוז’ין בפרט. ביקרתי היום אצל האדמו”ר מבאיאן שליט”א ממשיך שושלת בית רוז’ין, שבירך על המעמד החשוב ושיבח את המהלכים לבניית בית הכנסת מחדש. מברך את השר יואב גלנט על הזכות הגדולה שנפלה בחלקו בגאולת המקום וזהו המשך לפעילותו למען יישוב הארץ ובנייתה".
ראש העיר ירושלים ליאון אמר כי "הנחת אבן הפינה הזו, החלטת המדינה להשיב את 'תפארת ישראל' לתפארתו, היא הבעת כבוד, מחווה, לאהבת ציון במובנה הרחב יותר. כי בית הכנסת הזה הוא הסמל של הצד היותר דתי, אמוני, של חזרתנו לארצנו, מאשר הצד החלוצי והמעשי".
מוטי רינקוב, יו"ר הדירקטוריון בחברה לשיקום ופיתוח הרובע היהודי בירושלים, אמר כי "שחזור ושיקום בית כנסת תפארת ישראל ברובע היהודי הינו אחד הפרויקטים היותר חשובים ומרגשים שנטלתי בהם חלק. בניית בית הכנסת מחדש היא למעשה כהרמת דגל ישראל ברובע היהודי, זוהי באמת עבודה בה מחזירים עטרה ליושנה, והחזרת התפארת לעם ישראל".
מרגש: בית הכנסת העתיק שחרב ייבנה שוב
בית הכנסת השני המפואר של הרובע היהודי בעיר העתיקה - 'תפארת ישראל' שהוקם על ידי חסידי רוז'ין לפני כ-150 שנה, ישוחזר בקרוב. הנחת אבן הפינה תיערך בשבוע הבא (מעניין)
