קאווע שטיבל

עס איז ברייט באקאנט צו פארענטפערן אסאך טריטען פון רבנים און מנהיגים, אז זיי געבען נאך צו די פרעשור פון עקסטרעמיסטן וואס צווינגען זיי עפעס צו זאגען אדער חתמנ'ן.

איך וויל וויסען צו עס איז בכלל אמת.

מיט פופציג יאר צוריק, האט יעדער רב אין וויליאמסבורג געמוזט מורא האבען פון די שלעגערס. ווען ער זאגט אדער טוט עפעס אנדערש ווי יענער חברה, איז זיין גאנצע טאג אין געפאר פון פאוני קאללס, פיצא דעליוועריס, פייער לעשערס און אנדערע פראבלעמן. וואס איז אבער היינט? למשל, טאמער א רב רעדט תשעה באב אויף אלע גדולי ישראל וואס זענען אוועק, און ער דערמאנט הרב שטיינמן, וואס וואלט אים פאסירט? איבסל קאטשקעריי לעבן זיין הויז? איינער וועט עפעס שרייבען אויף אייוועלט? סך הכל וועט ער נישט קענען בויען זיין מלוכה אין סאטמאר פנימה. קיין עכטע טרור איז דא נישט פארהאנען.
און אזוי איז עס ביי פיל זאכען. ווען א דיין אין סאטמאר רעדט נישט קעגען די עירוב אין ברוקלין, וואס וועט זיין מיט איהם? ער וועט בלייבען אן פרנסה? זיין קינדער וועלען צושלאגען ווערן? סך הכל וועט ער פון היינט און ווייטער נישט זיין קיין גרויסע מ"ד אין סאטמאר. דאס הייסט טרור? דאס איז עפעס א תירוץ? סה"כ מוז ער קלויבען צו וועלכע קרייז ער וויל באלאנגען, ווי וויל ער זיין כבוד. טאמער ער קלויבט אויס א צד אין וואס ער גלויבט נישט, נאר צוליעב דעם אז ער וויל באקומען כבוד אין א געוויסע ארט, איז ער אומארנטליך און ער איז נישט קיין אנוס. ער איז דער וואס מאכט די פרעשור מער ווי דעם וואס ער איז א וויקטים דערפון.

די פרעשור האט לאו דווקא צו טוהן בנוגע ציונות וכדומה. יא אין סאטמאר איז דאס איין שטארקע נקודה, אבער ביי אלע אנדערע קרייזן איז נוגע פארשידענע אנדערע ענינים. ווי שייטלעך, סמארטפאון וכדומה וואס די עקסטרימיסטן פירן דאס רעדל.

גערעכט אז היינט גייט עס נישט מיט פיזישע פעטש, אבער אזוי ווי די זאגסט מאכן זיי די פרעשור.

יא, עס איז דא פרעשור וואס איז נישט פעטש. אבער זאג מיר, דער רצון זיך משדך צו זיין מיט אן עקסטרעמיסט, איז א פרעשור? אדער אן אומארנטליכקייט. נאכ'ן נישט זיין אן עקסטרעמיסט, וועט ער נישט קענען משדך זיין מיט אן עקסטרעמיסט. וואס איז די גרויסע טרור? דאס איז א תירוץ צו לעבן א שקר?

און איך האב נישט געמיינט ציונות. סאטמאר האט עס געטון אן ציונות אויך. סקאליא רבי איז געווען א ציוני? ר' משה פיינשטיין איז געווען א ציוני? עס האט מיט אנדערע שלעכטע מדות. אבער דאס אז פיהל רבנים האבען זיך אונטערגעגעבען איז שוין נישט קיין קשיא, און אלע מימרות פון דער רב צו יענער זענען טאקע גארנישט ווערט.

היינטיגע צייטען גילטען נישט די אלע זאכען. די פרעשור וואס זיי קענען מאכען איז גארנישט מיט נישט. יא, אז דו חתמת'ט נישט קעגען סמארטפאונס, וועסטו נישט זיין א מ"ד צווישען די חברה וואס חתמנ'ן יא. וואס איז דעמאלס? וואס וועט שוין פאסירען? וועסטו נישט קענען חתונה מאכען מיט זיי. הייסט'ס מ'וויילט אויס א סביבה און נאך דעם די שיטה. בסדר, אבער דיין ארנטליכקייט איז שוין נישט דא.

מייסטנס רבנים זענען אליין די עקסטרעמיסטן פאלגענד איז א טיילווייזע ליסטע:

כ'מיין נישט צו באשמוצן נאר כדי להבהיר את הענין

עקסטרעמע רבנים אין פאמיליע קעיסעס

ר' חיים לייב כ"ץ
ר' שרגא האגער
ר' חיים לייבוש ראטענבערג
ר' ישראל דוד שלעזינגער
ר' שמואל ניימאן
ר' ישראל האגער
ר' משה אליעזר בלום

עקסטרעמע אינטערנעט און קדושה אנגעלעגנהייטן

ר' אברהם שארר
ר' אפרים וואקסמאן
ר' חיים פלאהר
ר' יצחק אלעזר מאסקאוויטש
ר' זלמן לייב טייטלבוים

די ליסטע איז נאך פיל גרעסער כ'האב נאר נישט קיין כח יעצט אפירצוקראצן נעמען פון מיין זכרון, די אלע אויסגערעכנטע זענען פון פעלער וואס כ'האב אליין מיטגעהאלטן זייערע איינזייטיגע שטעלונגען.

ווען איינער איז אן עקסטרעמיסט, כל הכבוד. אז ער גלויבט אזוי, זאל ער אזוי זאגען. איך האב נאר א פראבלעם מיט די וואס באהאלטען זיך אונטער די תירוץ פון פרעשור. עס איז נישט פרעשור, עס איז תאוות הכבוד.
איך האב באמת שוין געטראכט דערפון א יאר צוריק ווען ראובן האט מפרסם געווען אז א דרשן אום תשעה באב האט דערמאנט 'גדולי ישראל' וואס זענען געשטארבען אין יענער יאר, כולל אדמו"ר מלב טהור, און אויסגעלאזט הרב שטיינמן. איך דארף נישט הרב שטיינמן'ס נאמען אין יענעמ'ס דרשה, און הרב שטיינמן דארף עס אויך נישט. נאר דער פשטות דעמאלס איז געווען אז אין ווסמב"ג איז איהם שווער צו דערמאנען הרב שטיינמן'ס נאמען, און אויף דעם האב איך געשריבען כנ"ל.

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:.
איך האב באמת שוין געטראכט דערפון א יאר צוריק ווען ראובן האט מפרסם געווען אז א דרשן אום תשעה באב האט דערמאנט 'גדולי ישראל' וואס זענען געשטארבען אין יענער יאר, כולל אדמו"ר מלב טהור, און אויסגעלאזט הרב שטיינמן.

תיקון טעות: ס'געוועהן א ז' אדר דרשה

יהודי פשוט: יא. ביי יענעם רב וואס מ'האט איהם מכתיר געווען אלס אדמו"ר איז עס טאקע נאר געווען פאליטיקל קארעקטנעסס. אן קיין שום פרעשור. ווייל ער ווילל זיין אין די..."אין" קראוד אין ווילי-פעסט...! ביי מיר האט ער טאקע נישט קיין חשיבות...!

כפארשטיי נישט...
נישט קענען זיך משדך מיט וועים מ׳וויל הייסט נישט קיין פרעשור?
א בחור און ישיבה האט פרעשור פאר א שידוך און א רב האט פרעשור אז מען גייט אים אראפקוקען,
סאיז אפשר נישט קיין פיזישע פרעשור באט ס׳איז א עמאשינאל פרעשור


Sent from my iPhone using Tapatalk

א בחור אין ישיבה וואס איז נישט קיין לייט, וועט קיין שום נאאמאלע שידוך נישט קענען מאכען. א רב אין ברוקלין וואס דערמאנט הרב שטיינמן אלס אן אדם גדול וועט קענען א שידוך מאכען. נאר נישט אין די קרייז פון עקסטרעמיסטן. יא, טאמער ער שטייט אויף און לייקענט דער עגזיסטענץ פון חכמת הקבלה וועט ער קיין שידוך נישט קענען טרעפן, אבער דא רעדט זיך אין די ראמען פון חרדישע אידישקייט.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

ליטוואק
עס גייט נישט אזוי. אויב מען רעדט קעגן די נארמע וויל דיך דער נארמאלע מענטש אויף נישט. די רבנים מוטשען זיך אויף שידוכים, ווייל זיי קענען נאר נעמען רבנים זענען זיי לימיטעד, ממילא דארפען זיי וואטשן נישט זיך אויסצושליסן פין קיינעם. און זיי האבן נישט קיין פראבלעם זיך משדך זיין מיט עקסטרימיסטן אויך.

רוב רבנים וואס מען האט אויסגערעכנט דא זענען קליינע שוהל רבנים, זייער עקסטרימיזים ווערט באצווינגן אויף די גרויסע. די גרויסע זענען בדרך כלל מער רעגלמעסיג בטבע, נאר זיי קענען נישט ווידערשטיין דער שווערע פרעשור וואס די רעסקנים מאכן אויף זיי.

איך זאג נישט אז יעדער דארף זיין וואודרידזשע רב צו ניקאלשבורגער רבי. אבער פון דארט ביז חתמנ׳ן יעדער צעטל איז נאך דא א גאנג. איך פארשטיי אז זיי קענען נישט טון ווי קארלינער רבי וועגן סמארטפאונ׳ס, אבער גלאט אזוי נישט חתמנ׳ן שטעלט איהם אפ שידוכים? און אפילו ווען געוויסע שידוכים קענען אפגעשטעלט ווערען, דארף ער גארנישט טון בשם הצדק והיושר? קיין ברעקל נישט אויפגעבן פאר׳ן באשעפער? מ׳רעדט דא נישט פון מסירות נפש, נאר מקצת שבמקצת.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

דער רב וואס טוט שידוך פון נישט אעקסטרעמיסטישע קרייז איז פונקט ווי דע בחור טוט א נישט לייטישע שידוך
יעדער האט זיין דרגה...


Sent from my iPhone using Tapatalk

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:איך זאג נישט אז יעדער דארף זיין וואודרידזשע רב צו ניקאלשבורגער רבי. אבער פון דארט ביז חתמנ׳ן יעדער צעטל איז נאך דא א גאנג. איך פארשטיי אז זיי קענען נישט טון ווי קארלינער רבי וועגן סמארטפאונ׳ס, אבער גלאט אזוי נישט חתמנ׳ן שטעלט איהם אפ שידוכים? און אפילו ווען געוויסע שידוכים קענען אפגעשטעלט ווערען, דארף ער גארנישט טון בשם הצדק והיושר? קיין ברעקל נישט אויפגעבן פאר׳ן באשעפער? מ׳רעדט דא נישט פון מסירות נפש, נאר מקצת שבמקצת.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

מען דארף מען קענען זיך ארויסדרייען פין די חברה. זיי לייגן זיך ארויף און זיי מאכן פילען אז טאמער מען שרייבט נישט אונטער גייען מענטשן מחלל שבת זיין וועגן דיך.

דער איינציגסטער וועג ארויס איז נישט אונטערשרייבן אויף קיין שום קול קורא, און דאס וויל דער נישט עקסטרעמע אויך נישט, ווייל ער האט אויך נישט פיינט קיין כבוד.

my opinion r' zalmen leib is only like that because yitzchok stern as making him crazy and he shiver from him

yerushalmi האט געשריבן:my opinion r' zalmen leib is only like that because yitzchok stern as making him crazy and he shiver from him

ווילסט דוקא שרייבן ענגליש? אקעי, מען קען אפשר פארקוקן, אבער שרייב כאטש ענגליש!

שושן פורים האט געשריבן:

yerushalmi האט געשריבן:my opinion r' zalmen leib is only like that because yitzchok stern as making him crazy and he shiver from him

ווילסט דוקא שרייבן ענגליש? אקעי, מען קען אפשר פארקוקן, אבער שרייב כאטש ענגליש!

אין אידישער איבערזעצונג:

מיין מיינונג ר' זלמן לייב איז נאר אזוי וויבאלד יצחק שטערן ווי מאכן אים צעדרייט און ער ציטער פון אים

נישט אזוי שרייבט מען ברודער.