דער גרינער יצר-טוב - גלאָסאַר - וועקער #18
נשלח: דינסטאג פעברואר 09, 2021 5:08 pm
[center]דער גרינער יצר-טוב[/center]
[center]גלאָסאַר - ערשטער קאַפּיטל[/center]
[center]וְאֶל הַיְּהוּדִים כִּכְתָבָם וְכִלְשׁוֹנָם [/center]
[center]"רבי הונא בשם בר קפרא אמר, בזכות ארבעה דברים נגאלו ישראל ממצרים: שלא שינו את שמם, ולא שינו את לשונם, וכו'" (שיר השירים רבה פ"ד וכן בויקרא רבה פרשה ל"ב).[/center]
אויס|דריבל|ען (-גע-ט) — fray, unravel
אויס|ריסעווע|ן (-גע-ט) — sketch, draw
אויפגעפּוישט — puffy
אויפ|שנורעווע|ן (-גע-ט) unlace, untie
איינקאַרב|ן (-גע-ט) — carve, notch
אַלמער — closet
אָנגעדרודלט — piqued, in a huff
אָנגעזאׇטענע — seeth|ed/ing (זידן בלשון-עבר = געזאָטן).
אַנומלט — recently
אַסקעטיש — ascetic
אָפּגעבליאַקעוועט — faded, tarnished, discolored
אָפּ|סקריפּע|ן (-גע-ט) squeak, grate, creak
אָקאָרשט — a moment ago, just now
אַרויס|פּירכע|ן (-גע-ט) — snort, pant, gasp
אַרומ|שמייע|ן (-גע-ט) — bustle around
באַדרענגעניש — anxiety
באַוול — cotton
באָמבל|ען (גע-ט) — dangle
בורטשע|ן (גע-ט) — grumble
בורשטין — amber
ביסטרע — swift, agile
ביצעפּס — biceps
בליאַסק — luster, glare, sparkle
ברומבלען (גע-ט) — murmur, hum
גאָלעבּראָדניק|עס — א איד א מְגוּלָּח/ פרייער איד
גומי — (rubber (elastic
גומע-רייף — rubber tire
געבריל — roar
געטאַפּ — (feel (of fabric
גרימפּל|ען (-גע-ט) — strum tunelessly
דלאָניע — palm of hand
דעמב-ן — oaken
דריבנע — minute, fine (פּיצינקע).
הוידע|ן (-גע-ט) — sway, swing
וויע — eyelash
טראַף — syllable
יאָדערדיג — (robust, vigorous (person
כיכעניש — giggling, chuckle
כראָמאַטיש — chromatic
מאַנקעט (מאַנזשעט) — cuff
מרוקע|ן (גע-ט) — grumble, purr
נאַוויגיר-סיסטעם — Navigation, GPS
נעווראָטיש — neurotic
נעפּל-לעמפּ — fog lights
סופיט — ceiling
סליאָטע — slush
פּאַטילניצע — nape of neck
פּוכיג — fluffy, downy
פּיאַטע|ס — heel of foot
פּריזמאַטיש — prismatic
פּריקרע — awkward, embarrassing, disagreeable
פּרישטשיק — pimple
פאַלדעווען (גע-ט) — fold, pleat
פאַסאָן — fashion
פאַרזשמורען (-ט) די אויגן — squint
פאַרכריפּעט — raspy, hoarse
פאַרסמאַרקעט — smeared with snot
פאַרשטאַרט — frozen stiff
פליטער|ן (-גע-ט) — scintillate, sparkle
פראָסטבלומען — fern front (ice flowers on window)
פרענדזעלעך — fringes
צישעדיג — sibilant
צעהאַווקע|ן זיך (-ט) — start barking
צעספּוזשע|ן זיך (-ט) — spook, frighten away, run off
קאָטער — (tomcat (male
קאַלוזשע — puddle
קאָרטשעט — (twist (as in wrinkle
קופּע|ס — pile, heap
קלימפּער|ן (-גע-ט) — jingle, clink
קנאָכיג — bony
ראַנד — rim
ראַפּטעם — abruptly
ריטשע|ן (-גע-ט) — bellow, roar
שאַבלאָן — cliché
שאָדנפרייד — schadenfreude
שלענדער|ן (זיך) — meander
שמאָך — condescending smile
שמאָרגלעכץ — snot
שמייע|ן (-גע-ט) — bustle
שנאָל|ן — buckle
שפּילקע — needle
[center]אַמעריקאַניזם: לשון נכרים הם — וּבְתוֹךְ עַם טְמֵא שְׂפָתַיִם אָנֹכִי יוֹשֵׁב[/center]
אינטש|עס — צאָל|ן — inch
אָל-וויל-דרייוו — דער אַלראָדיגער אָנטרייב — AWD — הָאוֹפַנִּים וּמַעֲשֵׂיהֶם… דְמוּת אֶחָד לְאַרְבַּעְתָּן (יחזקאל, א, טז)
אַסאָרטירט — פאַרשידן, געקליבן —assorted
באַדערן — bother — קאָנטעקסט: בּאַנג-טון
באָמפּער — שיצבלעך — bumper
ווענדינג-מאַשין — פאַרקויף-מאַשין — vending machine
מאָפלער — פאַרדומפּער — muffler
מייל-מאַרקער — mile marker
[center]נעאָלאָגיזם: לשון שבדו להם חכמים[/center]
דער טריפּל-זעראָ — א פּיצינקער שיעור האָר, 0.5 - 0.2 מילימעטער צום סקאַלפּ פון קאָפּ, נישט אריינרעכענענדיג די פּאוֹת. (געווענליך דערגרייכט ביים אָפּגאָלן זיך מיט די #000-#00000 שער-מעסערלעך). איז די עמבלעם פון אידיש-נחת פאַרהייליגט צווישן תּורה-טריי מאַמעס.
טריפּעווע|ן (-גע-ט) — אִתְעָרוּתָא דִּלְעֵלָּא. זיין הויך און גיין נאָך העכער. מלשון 'trippin בלע"ז.
דאָס צדיקוואַרג — רבישע עקסטראַוואַגאַנצן. ספּעציעל אַזוי לוקסוס מיט א קלאַסישן טעם, ווי כֵּלִים-מִכֵּלִים-שׁוֹנִים* און מלבושים פון גאָלד, זילבער, בריליאַנטן, און אפילו קריסטאָל; חיה-פעל, בהמה-הויט, פייגל-פעדערן, שפּּייעכץ פון שרצים, און סְנַפִּיר-וְקַשְׂקֶשֶׂת פון פיש, צווישן אַנדערע. דאָס צדיקוואַרג העלפט אַרויס דעם צדיק אין דער עבודת-הקודש זיינער, און איז אויך מבדיל בין קודש לחול מיטן אַראָפּשטעלן קלאָרע גרעניצן צווישן די סאָציאַלע ראַנגען אינערהאַלב דער געזעלשאַפט.
*כפּשוטו. נישט זיך טועה זיין מיט די געאסרטע טעלעפאָנען און מאַכערייקעס צווישן דעם המון-עם. תַּאֲוַת צַדִּיקִים אַךְ טוֹב תִּקְוַת רְשָׁעִים עֶבְרָה (משלי, יא, כג).
[center]גלאָסאַר - ערשטער קאַפּיטל[/center]
[center]וְאֶל הַיְּהוּדִים כִּכְתָבָם וְכִלְשׁוֹנָם [/center]
[center]"רבי הונא בשם בר קפרא אמר, בזכות ארבעה דברים נגאלו ישראל ממצרים: שלא שינו את שמם, ולא שינו את לשונם, וכו'" (שיר השירים רבה פ"ד וכן בויקרא רבה פרשה ל"ב).[/center]
אויס|דריבל|ען (-גע-ט) — fray, unravel
אויס|ריסעווע|ן (-גע-ט) — sketch, draw
אויפגעפּוישט — puffy
אויפ|שנורעווע|ן (-גע-ט) unlace, untie
איינקאַרב|ן (-גע-ט) — carve, notch
אַלמער — closet
אָנגעדרודלט — piqued, in a huff
אָנגעזאׇטענע — seeth|ed/ing (זידן בלשון-עבר = געזאָטן).
אַנומלט — recently
אַסקעטיש — ascetic
אָפּגעבליאַקעוועט — faded, tarnished, discolored
אָפּ|סקריפּע|ן (-גע-ט) squeak, grate, creak
אָקאָרשט — a moment ago, just now
אַרויס|פּירכע|ן (-גע-ט) — snort, pant, gasp
אַרומ|שמייע|ן (-גע-ט) — bustle around
באַדרענגעניש — anxiety
באַוול — cotton
באָמבל|ען (גע-ט) — dangle
בורטשע|ן (גע-ט) — grumble
בורשטין — amber
ביסטרע — swift, agile
ביצעפּס — biceps
בליאַסק — luster, glare, sparkle
ברומבלען (גע-ט) — murmur, hum
גאָלעבּראָדניק|עס — א איד א מְגוּלָּח/ פרייער איד
גומי — (rubber (elastic
גומע-רייף — rubber tire
געבריל — roar
געטאַפּ — (feel (of fabric
גרימפּל|ען (-גע-ט) — strum tunelessly
דלאָניע — palm of hand
דעמב-ן — oaken
דריבנע — minute, fine (פּיצינקע).
הוידע|ן (-גע-ט) — sway, swing
וויע — eyelash
טראַף — syllable
יאָדערדיג — (robust, vigorous (person
כיכעניש — giggling, chuckle
כראָמאַטיש — chromatic
מאַנקעט (מאַנזשעט) — cuff
מרוקע|ן (גע-ט) — grumble, purr
נאַוויגיר-סיסטעם — Navigation, GPS
נעווראָטיש — neurotic
נעפּל-לעמפּ — fog lights
סופיט — ceiling
סליאָטע — slush
פּאַטילניצע — nape of neck
פּוכיג — fluffy, downy
פּיאַטע|ס — heel of foot
פּריזמאַטיש — prismatic
פּריקרע — awkward, embarrassing, disagreeable
פּרישטשיק — pimple
פאַלדעווען (גע-ט) — fold, pleat
פאַסאָן — fashion
פאַרזשמורען (-ט) די אויגן — squint
פאַרכריפּעט — raspy, hoarse
פאַרסמאַרקעט — smeared with snot
פאַרשטאַרט — frozen stiff
פליטער|ן (-גע-ט) — scintillate, sparkle
פראָסטבלומען — fern front (ice flowers on window)
פרענדזעלעך — fringes
צישעדיג — sibilant
צעהאַווקע|ן זיך (-ט) — start barking
צעספּוזשע|ן זיך (-ט) — spook, frighten away, run off
קאָטער — (tomcat (male
קאַלוזשע — puddle
קאָרטשעט — (twist (as in wrinkle
קופּע|ס — pile, heap
קלימפּער|ן (-גע-ט) — jingle, clink
קנאָכיג — bony
ראַנד — rim
ראַפּטעם — abruptly
ריטשע|ן (-גע-ט) — bellow, roar
שאַבלאָן — cliché
שאָדנפרייד — schadenfreude
שלענדער|ן (זיך) — meander
שמאָך — condescending smile
שמאָרגלעכץ — snot
שמייע|ן (-גע-ט) — bustle
שנאָל|ן — buckle
שפּילקע — needle
[center]אַמעריקאַניזם: לשון נכרים הם — וּבְתוֹךְ עַם טְמֵא שְׂפָתַיִם אָנֹכִי יוֹשֵׁב[/center]
אינטש|עס — צאָל|ן — inch
אָל-וויל-דרייוו — דער אַלראָדיגער אָנטרייב — AWD — הָאוֹפַנִּים וּמַעֲשֵׂיהֶם… דְמוּת אֶחָד לְאַרְבַּעְתָּן (יחזקאל, א, טז)
אַסאָרטירט — פאַרשידן, געקליבן —assorted
באַדערן — bother — קאָנטעקסט: בּאַנג-טון
באָמפּער — שיצבלעך — bumper
ווענדינג-מאַשין — פאַרקויף-מאַשין — vending machine
מאָפלער — פאַרדומפּער — muffler
מייל-מאַרקער — mile marker
[center]נעאָלאָגיזם: לשון שבדו להם חכמים[/center]
דער טריפּל-זעראָ — א פּיצינקער שיעור האָר, 0.5 - 0.2 מילימעטער צום סקאַלפּ פון קאָפּ, נישט אריינרעכענענדיג די פּאוֹת. (געווענליך דערגרייכט ביים אָפּגאָלן זיך מיט די #000-#00000 שער-מעסערלעך). איז די עמבלעם פון אידיש-נחת פאַרהייליגט צווישן תּורה-טריי מאַמעס.
טריפּעווע|ן (-גע-ט) — אִתְעָרוּתָא דִּלְעֵלָּא. זיין הויך און גיין נאָך העכער. מלשון 'trippin בלע"ז.
דאָס צדיקוואַרג — רבישע עקסטראַוואַגאַנצן. ספּעציעל אַזוי לוקסוס מיט א קלאַסישן טעם, ווי כֵּלִים-מִכֵּלִים-שׁוֹנִים* און מלבושים פון גאָלד, זילבער, בריליאַנטן, און אפילו קריסטאָל; חיה-פעל, בהמה-הויט, פייגל-פעדערן, שפּּייעכץ פון שרצים, און סְנַפִּיר-וְקַשְׂקֶשֶׂת פון פיש, צווישן אַנדערע. דאָס צדיקוואַרג העלפט אַרויס דעם צדיק אין דער עבודת-הקודש זיינער, און איז אויך מבדיל בין קודש לחול מיטן אַראָפּשטעלן קלאָרע גרעניצן צווישן די סאָציאַלע ראַנגען אינערהאַלב דער געזעלשאַפט.
*כפּשוטו. נישט זיך טועה זיין מיט די געאסרטע טעלעפאָנען און מאַכערייקעס צווישן דעם המון-עם. תַּאֲוַת צַדִּיקִים אַךְ טוֹב תִּקְוַת רְשָׁעִים עֶבְרָה (משלי, יא, כג).
