קאווע שטיבל

פרויען זאלן ארויסגיין הערן אנדערע פרויען זינגען איז אן הוללות, און בכלל וואס פעלט עס אויס, ס'איז א איבעריגע זאך.

זאלן זיי זיך אנטוהן א שווים-קלייד און צודעקן די גאנצע גוף מראשם עד רגלם, און אזוי גיין הערן נגינה, אפשר דעמאלטס וועט מען דאס מתיר זיין.!

דער פראבלעם פון די רבנים הייבט זיך אן פיל פריער ווי פרויען קאנצערטן. זייער הויפט פראבלעם איז אז דער ציבור האט אנגעהויבן באקומען זעלבסטשטענדיגקייט, און זיי האבן שוין נישט קיין אויסשליסליכע קאנטראל אויף וואס און וויאזוי דער עולם זאל זיך פירן. יעדער רב האט אמאל געוואוסט אז ער קען ארויסגעבן א בריוול מיט א געקאטשקעטע אונטערשריפט, און באלד דערויף וועלן זיין גענוג שוואנצן וואס וועלן אינפארסירן זיין נארוואס פאבריצירטע ׳תקנה׳ וואס ער האט איינגעפירט.

היינט איז נייע צייטן, קענסט ברענגען די גרעסטע רבנים און די שארפסטע חתימות און זיי אונטערשרייבן אויף די גרעסטע עבירות, און דאך וועט עס בכלל נישט האבן קיין אימפאקט אויף קיינעם. אויב וועסטו ברענגען א היתר וועלן די חאניאקעס אפשפעטן, און אויב וועסטו ברענגען אן איסור וועלן די באמעס זיך אויסלאכן.

עס זענען געווען געוויסע רבנים וואס האבן גענומען דעם מהלך פון אראפנידערן צום עולם, און זייערע חתימות זענען טאקע יא עטוואס אנגענומען. א שטייגער ווי ר׳ מענדל שאפראן און נאך, וואס זיי געבן ארויס בריוו וואס האבן אן אפעקט, טאקע צוליב דעם וואס מען ווייסט אז זיי זענען מקיים דעם לא תגורו מפני איש. אבער די אלע אנדערע רבנים, ספעציעל די אייראפעאישע, ווערן געפירט דורך אפאר פינסטערע עסקנים׳לעך און גאסיפער, און דער עולם לאכט פון זיי אין די פויסטן.

אויב וואלטן מיר געהאלטן אז די רבנים פארטרעטן בלויז די תורה הקדושה וואלטן מיר דאך אוודאי געפאלגט, נאר היות עס האלט אין איין ארויסקומען ווי איינזייטיג און נישט אויפריכטיג די חתימות ווערן צאמגענומען, האבן די עסקנים׳לעך גורם געווען אז יעדע חתימה אדער קול קורא ווערט באלד ללעג ולקלס. לאמיר אנהייבן מיט שמואל ניימאן און קידטשאטשקע, וואס יעדער איינער האט דאן געזען אז די רבנים האבן נישט געוואוסט איבער וואס זיי חתמ׳ענען, און אויך לעצטס ביי די זכו שיעורים אדער ביי די פשוטו של מקרא, וואס ביי ביידע פון זיי האבן רוב רבנים צוריקגעצויגן, און ביי פשוטו של מקרא איז אפילו ארויסגעקומען א בריוו פון א חשוב׳ן רב וואס האט געשריבן ״היות עס איז מיר נתברר געווארן אז דער מחבר איז א חשוב׳ער איד וכו׳ צו איך צוריק פון דעם חתימה.״

אנטשולדיגט מעלת כבודו, אבער פארוואס האט איר נישט מברר געווען בעפארן אונטערשרייבן? טוט מען אויך חתמ׳ענען אזוי טשעקס בעפארן קוקן דעם אמאונט?

אלא מאי, דער רב איז א חשוב׳ער איד. ער האט אבער געהאט אן אביוזיוו שלעכטער עסקן וואס האט אים געצווינגען אונטערצושרייבן נאך פאר ער האט געהאט א שאנס צו מברר זיין, און אזוי ארום האט נאך א רב׳ס חתימה פארלוירן די שוויות.

די איינציגסטע פלאץ וואו די רבנים האבן נאך געהאט עטוואס קאנטראל ביז איצט איז געווען איבער די פרויען. אויב זי דרייווט - טראסקעט מען פון די מוסדות, אויב זי האט א סמארטפאון - טראסקעט מען ווידער. אויב זי גייט מיט שטרימפ אן א סיעם אדער מיט א לאנגע שייטל וואס ערלויבט איר אויסצוזען אנדערש ווי די דורכשניטליכע חסידישע קאפקעיק לעידיס - ארויס פון די מוסדות, די מירונ׳ע טראגעדיע? צוליב רויטע געפאסטע קליידער, אן עקסידענט חלילה? זענען די פרויען ווייטער שולדיג, און אזוי ווייטער. (כאילו מען קען נישט זאגן אז די טראגעדיעס קומען ר״ל צוליב די אינגעלייט וואס האלטן זיך נישט די אויגן און קוקן אויף די רויטע געפאסטע קליידער...)

די עסקנים זעען אין דעם געפלאנטן פרויען קאנצערט א שרעקליכער פארלוסט אין זייער קאנטראל, ווייל אויב האט מען אמאל געפרעגט רשות בעפאר מען האט גערופן ליפא שמעלצער צו א חתונה אין לאנדאן, קומט יעצט צו פארן א מאדערנע אמעריקאנע לעידי וואס גייט זינגען אינאיינעם מיט אונזערע היימישע פרויען. שומו שמים! די פרויען גייען האבן א גוד טיים, און אזוי גייט זיך אנפאנגען א נייע עפאכע פון אונטערהאלטונג פאר פרויען, און ווען די פרויען טרעפן סיפוק אינדרויסן פונדערהיים צעפאלן די משפחות! לאמיר דאס זאפארט אפשטעלן, חתימה! קול קורא!

איי, די פרויען גייען דאך ממילא גיין, ווייל זייערע מענער זענען דוקא צופרידן אז זיי גייען האבן א געשמאקע נאכט זיך אויסצוטשוכען, און יא, זיי מעגן אויך ארויסגיין פארברענגען פונקט ווי זייערע מענער וואס פרעסן טשאלנט דאנערשטאג נאכט ביז פארטאגס. זיי מעגן אויך ארויסגיין פארברענגען מיט זייערע חבר׳טעס פונקט ווי דער מאן גייט ארויס ׳דאווענען מעריב׳ יעדע נאכט.

אבער ניין, דאס קען חלילה צוברענגען אז די פרויען זאלן אויך האבן א מיינונג, אז זיי זאלן אויך אנהייבן ארבעטן אויף קאריערעס, זיי זאלן אויך האבן אביסעלע קאנטראל אין שטוב, און דאס איז דאך הירוס הדת. אויב וועט די פרוי קענען זאגן עפעס אנדערש ווי דער מאן, אויטאמאטיש וועט זי שוין נישט פאלגן די רבנים ותוצאותיו מי ישורנה. זאלן זיי וויסן אז זיי פייפן זיך אן אויף די רבנים, זאלן זיי וויסן אז דאס איז היפוך דעת תורה, און זאלן זיי וויסן אז די קומענדיגע טראגעדיע ה״י וועט זיין צוליב דאס גיין צו די אומווערדיגע קאנצערט.

דער קעפל פון דעם אשכול דארף געטוישט ווערן צו ״וואס באדערט די עסקנים?״ און נישט רבנים, ווייל זיי זענען נאר די שיק אינגלעך פון עטליכע הארני אינגעלייט וואס פארגינען נישט אביסל זעלבסטשטענדיגקייט.