וואס מיינט עפעס איז מיין?

[שעפטאל]

[המשך פון דעם אשכול https://www.kaveshtiebel.com/viewtopic.php?f=13&t=16182 נאר ס'צו לאנג]

וואס מיינט עפעס איז מיין?
ס'איז א לעיבל אין דעם חפץ אז ס'איז מיין?
ס'איז א דין אין מיך אז כ'האב א חפץ?

ווען מ'האט געפרעגט הגר"ח מבריסק. וואס מיינט מיינ'ס. האט ער גענטפערט: מיין קאפ איז מיינע, דיין קאפ איז דיינע, פארדריי דיין קאפ און נישט מיין.

א לומדישע ראש ישיבה האט געטענה'ט אז דא ליגט די גאנצע יסוד פון בעלות...
מיין קאפ איז מיין – שלו
פארדריי נישט מיין קאפ – רשותו. כ'האב די כוח איבער מיין קאפ ס'זאל נישט פארדרייט ווערען.
בעלות באשטייט פון 2 חלקים. 1. שלו – של לו, ס'געהערט צו אהים. ס'איז זיינ'ס ע"פ הלכה, או ע"פ חוקי השכל. 2. רשותו. ס'איז אין זיין דשאָריסטריקציע.
===

לאמיר עס צונעמען אויף קליין געלט

רעלעטיוועטי

די פשוטע הגדרות איבער א חפץ זענען וואס ס'איז. [במציאות, הארט ווייעך וכדו'. בהלכה, אסור מותר (באיסור חפצא להריטב"א) וכדו'.]
בעלות איז נישט א גדר וואס ס'איז נאר ווי ס'איז, אין וועמען'ס רשות.

[פונקט ווי מלוכה, מלך מולך על עם. אדנות, אדון מושל על עבד. אישות, הבעל קנה האישה, הכניסה לרשותו לשם אישות. ס'אלס אין וועמען'ס רשות דו ביסט]

וואס מיינט רשות
כ'האב באקומען רשות צו טוהן כך וכך. מיינט כ'האב באקומען די רעכט – כוח עס צו טוהן. מיינע חפצים זענען אין מיין רשות – אונטער מיין כח.

שלו וברשותו איז די זעלבע זאך, נאר אין צוויי אנדערע פלעצער.
פונקט ווי רשות איז כח בפועל
אזוי אויך שלו איז כח בדינא.

מכר לעומת גניבה
די מעשה משיכה (– הגבהה וכדו') איז די זעלבע. כ'שלעפ עס ארויס פון זיין רשות אריין אונטער מיין רשות.
די חילוק איז נאר, ביי מכירה איז עס ברצון בעלים ס'ווערט מיין'ס. ביי גניבה איז עס געכאפטערהייט, ס'נישט שלו.
[יעצט פארשטייט מען די ווערטער וואס מ'שטויסט זיך אלעמאל אהן, קנין גניבה. ס'איז אין די גנב'ס רשות]
===

נאך איין קרישקעלע

הפקר לעומת יאוש
הפקר מיינט כ'לייג עס אריין אין א ספעציעלע רשות, רשות פון הפקר. יעדער קען עס נעמען פון דארטן
[רשות הפקר איז 1. א רשות וואס לאזט יעדעם נעמען. אדער. 2. רשות משותף עם הכל (עיין רש"י פר' ויקרא. אדם כי יקריב מכם. אדה"ר שהכל שלו)]

ווען מ'פארלירט עפעס, ס'נישט אין דיין רשות. אבער ס'איז שלו. וואס מיינט יעצט ס'איז מיין? (וועלכע כוח בדין האב איך אויפן חפץ?) כ'האב א תביעה, א רעכט אז מ'דארף עס צוריק געבען. תביעת השבה.
יאוש מיינט כ'לאז אפ [let go] מיין תביעת השבה.

אין אנדערע ווערטער. הפקר איז א חלות אין די חפץ אז ס'גייט ארויס פון מיין רשות אריין אין רשות הפקר.
משא"כ יאוש ווען די חפץ איז סייווי נישט אין מיין רשות. כ'בין נאר מוחל דעם חלק ה'שלו וואס כ'האב געהאט.

פארדעם איז יאוש נאר שייך ווען ס'איז נישט אין מיין רשות. (ווי אבידה. ווייל אויב ס'איז ביי מיך - בלייבט עס ווייטער מיינ'ס). הפקר איז שייך דוקא ווען ס'איז יא אין מיין רשות, ווייל דאן האב איך די כוח צו טוישן רשיות