בלאט 1 פון 1

היסטאריע פון דעם שטריימל

נשלח: דאנערשטאג אקטאבער 18, 2012 12:45 am
דורך יאיר
עס איז ארויסגעקומען לעצטנס א נייער ספר מיט'ן נאמען "הלבוש היהודי באירופה במהלך הדורות". דער מחבר, הרב מנחם מקובר, טוט א שיינעם ארבעט ביים מלקט זיין די היסטאריע פון אידישע מלבושים און די קאנטראווערסיעס און גזירות בשייכות דערמיט. איך וואלט געראטן יעדן היסטאריע ליבהאבער צו כאפן א בליק דערויף.
אין איינע פון די נספחים איז ער חוקר די היסטאריע פונ'ם שטריימל. עס שטעלט זיך ארויס אז דער שטריימל איז א גוי'אישער מלבוש וואס די רייכע פריצים פלעגן גיין אין מזרח אייראפע, און לכבוד שבת פלעגן די אידן אנטון דער שיינער, פריצי'שער הוט פון עכטן פעל. ער ברענגט פון רבי יצחק ברויער ז"ל אז ער רעדט זיך אפ הלמאי די חסידישע אידן זאגן אז דער יעקישער הויכער צילינדער איז מאדערן. דער שטריימל, שרייבט הרב ברויער, איז פונקט אזא גוי'אישער מלבוש, און די אידן האבן עס אדאפטירט כדי צו מכבד זיין דעם שבת. ער שרייבט אז אדרבה, אידן פלעגן גיין דעם צילינדער אין דייטשלאנד כאטש וואס עס האט אפטמאל געפילט אומבאקוועם, ווייל ווי קומט א פשוט'ער מענטש צו גיין א הוט וואס באלאנגט פאר א חשוב'ער מיניסטער, דאך זענען זיי עס געגאנגען לכבוד שבת.

איך קלער אז לויט דעם איז אפשר כדאי צו מתקן זיין מען זאל אנהייבן גיין לכבוד שבת מיט א שיינער, קורצער אנצוג און א געפרעסטער שניפסל, די מכובד'יגע מלבושים אין אמעריקע, ווי עס פאסט פאר דער הויכגעשעצטער עם הנבחר אין דעם אויסדערוועלטן טאג, כאטש דאס פילט אביסל אומבאקוועם פאר אונז היימישע אידן. מיר זענען דאך נישט שוואכער ווי די יעקישע אידן. און אודאי זאל מען נישט גיין שבת מיט א גרויסן פעלענעם הוט וואס א דורכשניטליכער מענטש היינטיגע צייטן קוקט דאס אן אלס א בזיון און א פחיתות הכבוד. ווער רעדט נאך אויב עס איז זומער, דאן מאכט ער דאך פשוט פורים פון זיך. דאס פאסט נישט פאר דעם הייליגן שבת.