קאווע שטיבל

איך האב א חבר א גרוש, ער האט זיך אויסגערעדט צו מיר אז די גאס בארעדט אים גאר שטארק, מ'רעדט אים אפ שידוכים אין אלע זייטן (ער איז באמת גאר א פיינע אינגערמאן), ער האט אביסל נאכגעפארשט און נאכגעגאנגען, האט ער געזען אז דאס זענען גאר מענטשן וואס אין בהמ"ד קענען זיי שמייכלען צו עם און זענען אפי' עוסק מיט קאלעקטן געלט פאר צדקה, מענטשן פון די אלע סארט ארג'ס, למשל הצלה, חסד, חברים וכו', און האבן נישט קיין שום פראבלעם איבערצוזאגן שקרים (וואס לכאורה זיי אליין גלייבן עס נישט) נישט נאר אין מקוה נאר אויך ווען די מדוברת אליין פרעגט זיך נאך......

וויאזוי קען זיין אין איין מענטש דבר והיפוכו, מיט א שמייכל פון איין זייט און רשעות פון די צווייטע זייט?

עס איז אן אלטע שאלה, וואס עס איז באמת א גיטער מענטש:

1) דער וואס טוט גיטס?

2) אדער דער וואס טוט נישט קיין שלעכטס?

3) אדער דער וואס וויל זיין גוט?

איך וואלט געפרעגט נאכמער דער זעלביגער וואס טוט עפעס א גוטע זאך אבער די עיקור כוונה איז הנאה צו האבען מחלק האגאסעפ שבו האט די גוטץ עפעס ווערט ?איז ער א גוטער וואס איז אריין געפאלען אין דעם אביסעל שלעכטס ,אדער איז ער שלעכטער וואס דער חסד איז נאר א קאווער אפ? 

איך פארשטיי נישט פונקטליך די קשיא, יעדער מענטש האט אין זיך גוטע חלקים און שלעכטע חלקים, דאס וואס ער זאגט אמאל לשון הרע און מאכט יענעם קאליע א שידוך איז נישט קיין סתירה צו דעם וואס ער העלפט יודען און איז א הצלה מעמבער, דא טוט ער גוט און דא נישט. וואס איז פונקטליך שווער?

עס איז מטבע האנושית אז מ'ווערט צעמישט ווען מ'זעט איינעם מצד אחד זיך זארגן פאר יענעמס וואוילזיין מיט מסירת נפש בעת מצד שני פארגיסט ער יענעמס בלוט בשאט נפש.

וואס עפעס טבע אנושית? טבע אנושית איז אז ווען א מענטש איז גאר יונג (2-12) יאר קוקט ער אן די וועלט ווי א שווארץ\ווייסע זאך. אדער אהין אדער אהער. אדער א גלח אדער א מלאך. ווי עלטער און קלוגער דער מענטש ווערט קוקט ער אן די וועלט מער און מער ווי א צווייפלדיגע פלאץ. ער הייבט אן פארשטיין אמת'ע מאטיוון פון מענטשן. דער וואס טוט גוטס איז נישט אזא גוטע און דער וואס טוט שלעכטס איז נישט אזא שלעכטע.

לעיקוואד האט געשריבן:איך פארשטיי נישט פונקטליך די קשיא, יעדער מענטש האט אין זיך גוטע חלקים און שלעכטע חלקים, דאס וואס ער זאגט אמאל לשון הרע און מאכט יענעם קאליע א שידוך איז נישט קיין סתירה צו דעם וואס ער העלפט יודען און איז א הצלה מעמבער, דא טוט ער גוט און דא נישט. וואס איז פונקטליך שווער?

לאמער רעדן ווען סאיז בעושה מעשה, למשל ער גייט אין האספיטעל מבקר חולה זיין כדי צו פאברענגען מיט די שיינע פרויען וואס זענען יעצט דארט אדער דער חסד מעמבער וואס האפט אז עס וועט קומען א שיינע פרוי אין זיין קאר כדי ער זאל קענען הנאה האבען...... 

אוהב דעת האט געשריבן:

לעיקוואד האט געשריבן:איך פארשטיי נישט פונקטליך די קשיא, יעדער מענטש האט אין זיך גוטע חלקים און שלעכטע חלקים, דאס וואס ער זאגט אמאל לשון הרע און מאכט יענעם קאליע א שידוך איז נישט קיין סתירה צו דעם וואס ער העלפט יודען און איז א הצלה מעמבער, דא טוט ער גוט און דא נישט. וואס איז פונקטליך שווער?

לאמער רעדן ווען סאיז בעושה מעשה, למשל ער גייט אין האספיטעל מבקר חולה זיין כדי צו פאברענגען מיט די שיינע פרויען וואס זענען יעצט דארט אדער דער חסד מעמבער וואס האפט אז עס וועט קומען א שיינע פרוי אין זיין קאר כדי ער זאל קענען הנאה האבען...... 

מאכסט א וויץ. וואסערע הנאה איז דאס? גייסט אמאל אריין אין א בעקערי צו "זעהן" א געשמאקן קאפ קעיק...? אז איך קען נישט עסן וויליך נישט זעהן.

טשי, איך בין נישט אזא טויגליכער

אוהב דעת האט געשריבן:

לעיקוואד האט געשריבן:איך פארשטיי נישט פונקטליך די קשיא, יעדער מענטש האט אין זיך גוטע חלקים און שלעכטע חלקים, דאס וואס ער זאגט אמאל לשון הרע און מאכט יענעם קאליע א שידוך איז נישט קיין סתירה צו דעם וואס ער העלפט יודען און איז א הצלה מעמבער, דא טוט ער גוט און דא נישט. וואס איז פונקטליך שווער?

לאמער רעדן ווען סאיז בעושה מעשה, למשל ער גייט אין האספיטעל מבקר חולה זיין כדי צו פאברענגען מיט די שיינע פרויען וואס זענען יעצט דארט אדער דער חסד מעמבער וואס האפט אז עס וועט קומען א שיינע פרוי אין זיין קאר כדי ער זאל קענען הנאה האבען...... 

יעצט רעדסטו פון גאר א אנדערע נושא.
אבער איך פארשטיי נאכנישט וואס ווילסטו מיט דעם. נניח אז סדא אזעלכע וואס זוכען עפעס אנדערש און מאכן זיך ווי זיי טוהן חסד, איז וואס ווילסטו מיט דעם ארויסברענגען? אז מזאל נישט טראסטן הצלה/שומרים/ביקור חולים/הכנסת כלה/הכנסת אורחים/גבאי צדקה מענטשען?
למאי נפק"מ און אויף וואס פונקטליך רעדסטו זיך אפ? יא סדא אמאל אפשר אזא זאך. קען נאכאלץ זיין אז יענרע וויל באמת טון חסד נאר ער וויל אפאר בענעפיטן אין די זייט אויך.. און קען זיין אז ער מיינט אינגאנצן שלא לשמה. עכ"פ נאכאלץ וייס איך נישט וואס דו ווילסט מיט דעם אונז פארציילן.

מהיכי תיתי אז איינער וואס טוט חסד לדבר אחד, איז א גוט הארץ???

פעלן הצלה מעמבערס וואס האבן שטיינערנע הערצער? וועלן נישט טון קיין טובה פאר קיין צווייטן? אמת, ער שטייט טאקע אויף אינמיטן די נאכט, ראטעווען א איד, ער לאזט איבער זיין שבת סעודה, עפעס וואס גאר אסאך פון אונז וואלטן נישט אזוי שנעל געטון, בפרט באופן תמידי. אבער מצד שני, וועט ער נישט טון קיין טובה פאר קיין צווייטן.

לעומת זה, זענען פארהאן אידן וואס זענען באמת גוטע מענטשן, אפילו זיי זענען נישט קיין מעמבערס אין די אלע ארגענעזאציעס

אוהב, עס קען חלילה געשעהן ביי פומבי'דיגע חסד פראקטעציר'ערס צומאל אזא טעות ה"י, וה"ה ביי סתם געווענליכע ציווילעזירטע פערזאנען, און עס איז זיכער א נאר א שטות לפי שעה. חסד איז א אידישע מידה בכלליות, עס איז אין די נאטור פונעם עם הנבחר פון אבות אבותינו. אבער שלעכטע נערישע רעדענישן\פאררעדענישן איז א פארזעהעניש צומאל פארן רעד'ער.

אלזא, לאמיר נישט אטאקירן דעמאלטס ווען מיר טוען יא גוט.

תכלית פון די מעשה מיט וואס דו האסט אנגעפאנגן נעם איך איין זאך, אז מדארף שטארק מעורר זיין וועגן דעם ענין ווייל מיר האלטן ביי דעם גאר שמאל, וואס דאס איז די נושא פון בארעדן יענעם ביי שידוכים ובפרט ווען סאיז אביסל קאמפלעצירט וכדומה. רוב עולם כאפט גארנישט וואס מען טוט ווען מען פארציילט פשוט א קליינער לשון הרעלע אויף איינער, מען פילט מען טוט זיך אויף אז מוייסט עפעס, מכאפט נישט אז מיט דעם מאכט מען חרבו א מענטש'ס לעבן. אפילו אמתע גוטע פריינד כאפן זיך דאס נישט אסאך מאל ביז ממאכט זיי קלאר אדער דערלעבן זיי אליננס אזא ענין. ובכללות די נושא דארף א געוואלדיגע תיקון ביי אונז [אויך לאידך גיסא, סתם לשוה"רס אדער אנדער דמיונות וואס מאכט נישט אמתדיג אויס נאר מענטשען האבן מורא פאר דעם פארציילט מען, בשעת וואס וויכטיגע נקודות ווי די טבע פון א מענטש וכדו' וואס דאס דארף מען באמת וויסען ווייסט מען נישט ווי צו דערציילען. אלס גייט ביי אונז דארך פארויס באקאנטע טיטלען אזעלכע "או גוטע בחור" או וואוילע יונגערמאן" "א נארמאלער" " נישט אזוי נארמאל", וכו', די אמתדיגע תוכן וייסט מען נישט איבערגעבן] ומן השמים ירחמו.

כמיין אז די זאך דארף צוטיילט ווערען.
סדא זאכען וואס מען קען נישט האבען א טענה אז מען פארציילט, לאידך גיסא, איז שווער צו געלייבען אז מענטשען זאלען זאגען שקרים אויף יענעם.
אמאהל איז דא וואס מען פרעגט אויף א שידוך, און די ווייסט יענעמס מהות, און די פארציילסט, טאמער דער פרעגער טוט עס נישט וועגען ער וויל נישט דער מהות וואס די זאגסט, איז דאך גוט, וואס ווילסטו, עס זאל זאגען פאר דיר שקרים אין די וועלט אריין און יענעם אריין נארען אין זאק אריין פארדיר?

אין הכי נמי, סתם נאך זאגען גאסיפ איז ראנג, אבער אראפלייגען די מהות פין א מענטש איז נישט קיין עוולה, כל זמן מען האלט זיך צום אמת.

דאס איז נאר ע"פ עטיק, אבער על פי הלכה איז דא א וועלט פין שאלות ותשובות אין די לעצטיגע וועגען דעם. אין דער ספרים פין ר' זילבערשטיין האט ער צענדליג אזעלכע שאלות ותשובות לכאן ולכאן, למשל ווען איינער איז קראנק געוועהן אויף א געוויסע מחלה, און איז גענצליך אויסגעהיילט, דארף מען פארציילען? אפשר אלץ ואהבת לריעך דארף מען פארציילען. וואלסטו נישט געוואלט מען זאל דיר זאגען אז יענער האט געהאט אמאהל יענער מחלה? אויב איז גארנישט ראנג מיטדעם אז יענער איז קראנק געוועהן, פארוואס זאגסטו נישט? און די צדדים גייען אזוי ווייטער און ווייטער. עפעס געדענק איך אז עס קומט אויס אז כל זמן מען פרעגט נישט אויף דעם גופא דארף מען נישט זאגען.
און אזוי אנדערע זאכען. אויב די ווייסט אז יענער איז א דייעבעטיק, דארף מען פארציילען?
אז ער שנארכעט ביינאכט?
וואס און ווי איז די גדר?

אויב איז ער כעסן, אבער נאר איינמאל א יובל. אויב ער ווערט משוגע איינמאל אין זיבען יאר.... אופס. איך פארפאהר שוין.

חאצקל האט געשריבן:עס איז מטבע האנושית אז מ'ווערט צעמישט ווען מ'זעט איינעם מצד אחד זיך זארגן פאר יענעמס וואוילזיין מיט מסירת נפש בעת מצד שני פארגיסט ער יענעמס בלוט בשאט נפש.

איך וואלט געזאגט אז דער מענטש ווען ער טוט איינעם גוטס איז פשט ווייל ער וויל זיך גיט פילען ער האט בכלל נישט קיין פראבלעם צו גיין בארעדן די זעלבע מענטש אפאר מינוט נאכדעם כאטש מיט דעם פארגיסט ער יענעמס בלוט

לאמיר טאקע עפענען א אשכול ווי מען קען אויסשמועסן אלעס איבער אינפארמאציע געבן ביי א שידוך, סיי ע"פ הלכה און סיי לגבי מענטשליכקייט.

כ'וויל נאר וויסן צי מיר האבן די נויטיגע צאל שטימען צו עפענען דעם אשכול? איז פאראן איימיצער וואס איז נייגעריג צו שרייבן דארט?
אויב יא, עמיר בעז"ה עפענען איינס, און מ'עמיר דארט אויסשמועסן די ענינים פון אינפארמאציע ביי א שידוך.

און אונזער אשכול זאל פארבלייבן צו דיסקוסירן די מאדנע טבע פון מענטשן וועלכע זענען איינמאל א מלאך און צוויימאל א גלח.

שמעקעדיג האט געשריבן:
כ'וויל נאר וויסן צי מיר האבן די נויטיגע צאל שטימען צו עפענען דעם אשכול? איז פאראן איימיצער וואס איז נייגעריג צו שרייבן דארט?


.

איך בין פאר דעם. איך זאג נאר נישט צו אז איך וועל האבן וואס צוצולייגען צו שמעקעדיג'ס דיבורים..

מענין לענין באותו ענין, די וועלט זאגט אז איינע פון די 3 סיבות פארוואס א מענטש גט זיך איז ווייל ער/זי איז געגאנגען מיט אנדערע, איז מיר שווער אז יעצט ווען ס'איז איגלא מילתא למפרע אז מ'האט געלעבט די אלע יארן מיט איינעם וואס איז נישט זיין באשערטע, וויאזוי איז מעגליך נישט צו גיין מיט אנדערע? ווי אזוי קען א מענטש אויסהאלטן צו לעבן מיט איינעם וואס איז נישט זיין בת זוג? ס'איז דאך יסורים נוראים, וואספארא טענה איז דאס "אה פארדעם האט ער זיך גע'גט ווייל ער איז געגאנגען מיט אנדערע"??? ער איז קיינמאל נישט געווען מיט זיינע אז ער זאל קענען אוועקגיין פין איר!

אין א אנדער אשכול האב איך שוין מאריך געווען, אז אלעס איז באשערט פון הימל. אויב איינער גייט זיך גט'ן קען עס אויסקוקן ווי א חסרון אדער פגם אין אמונה, אבער ס'איז נישט אזוי, אפט מאל איז באשערט אז א מענטש זאל לעבן מיט זיין באשערטע כך וכך יארן, און נאכן מתקן זיין וואס זיי דארפן וויל מען פון הימל זיי זאלן זיך צוטיילן, וזהו סוד הגט. די אלע פאסירונגען וואס מאכט זיי זאלן זיך גט'ן איז נאר דורכן מסבב כל הסיבות וועלכער דרייט שוין אן אז זאכן זאלן פאסירן.

שמעקעדיג האט געשריבן:אין א אנדער אשכול האב איך שוין מאריך געווען, אז אלעס איז באשערט פון הימל. אויב איינער גייט זיך גט'ן קען עס אויסקוקן ווי א חסרון אדער פגם אין אמונה, אבער ס'איז נישט אזוי, אפט מאל איז באשערט אז א מענטש זאל לעבן מיט זיין באשערטע כך וכך יארן, און נאכן מתקן זיין וואס זיי דארפן וויל מען פון הימל זיי זאלן זיך צוטיילן, וזהו סוד הגט. די אלע פאסירונגען וואס מאכט זיי זאלן זיך גט'ן איז נאר דורכן מסבב כל הסיבות וועלכער דרייט שוין אן אז זאכן זאלן פאסירן.

איך זע נישט אז סזאל זיין א פגם אין אמונה, אויב גאט וויל מאיזה סיבתה אז די זאלסט לעבן 10יאר מיט איינעם וואס איז נישט דייןfinal זיוויג 
חוץ מזה דאכט זיך אז סווערט גברענגט אז דו 2טע (לעצטע) איז די ריכטיגע ,פין ווי נעמסטו אז די ערשטע קען אמאל זיין די ריכטיגע? אין אפשר זאגסטו מיר אויס די ״ סוד הגט״ מעולם לא שמעתי מזה
נאך אלץ , מיין עצם קשה איז נאך אלס נישט פארענפערט

יא שמעקעדיג i am in פאר אזא אשכול
לענ״ד איז אוי ווי איחוד זאגט אז די ריכטיגע וועג איז מזאל אראפ לייגען יענעמס מהות אבער אויב די קענסט עם נישט גאר גוט פון דער נאנט, מאך זיכער אז די זאגסט עס פאר יענעם
יאנקעל ביזט גערעכט מטאר נישט געבען פאלשע אינפא. אבער עפי״ר זאגען מענטשן איבער מעשיות וואס מהערט אין גאס וואס איז שקר