קאווע שטיבל

יידל האט געשריבן:אין פרשת וירא ברענגט ער די מדרש אין בראשית רבה אז ביז יצחק איז געבוירן זענען אלע קינדער געבוירן געווארן גרויס. יצחק איז געווען דער ערשטער צו ווערן געבוירן קליין, און ער איז טאקע געווען דאס ערשטער קינד צו ליגן אין א קינדער בעטל. ער ברענגט אבער א אנדערע פשט אין די מדרש פון ספר קרן אור פני משה ווי פאלגענד: אין זוהר שטייט אז דעריבער שאקלען זיך אידן ביים לערנען אבער גויים נישט, ווייל אידן האבן דאך א נשמה, און אויף די נשמה שטייט "נר ה' נשמת אדם", אז די נשמה איז ווי א ליכט, און פונקט ווי א ליכט צאנקעט, שאקלט זיך די נשמה, און דערפאר שאקלט מען זיך ווען מ'לערנט. און אין מסילת ישרים שטייט אז דערפאר שאקלט מען זיך ווייל די אויסערליכע תנועה טוט משפיע זיין אויף די פנימיות. לויט דעם זאגט דער בעל קרן אור פני משה אז פשט אין מדרש איז, אז אברהם אבינו האט ערפינדן א שאקעלדיגע קינדער בעטל און יצחק איז געווען דער ערשטער קינד צו ליגן אין אזא בעטל. די סיבה דערצו איז ווייל אברהם האט געוואלט מחנך זיין יצחק פון זיין יוגנט צו דעם יסוד פון התנועה החיצונית מעורר את הפנימית. לויט דעם וויל ער זאגן אז די גאנצע זאך פון שאקלען קינדער ווען זיי וויינען קומט בעצם פון די אידן, און די אידן האבן דאס געטון ווייל זיי האבן געוואלט מחנך זיין זייער קינדער כנ"ל, און ווען די גויים האבן געזען די אידן שאקלען די קינדער האבן זיי נאכגעמאכט, און די גויים האבן געמיינט אז די אידן טוען דאס צו בארואיגן די קינדער, און צוליב די קישוי הגלות האבן די אידן פארגעסן דעם אריגינעלן טעם, און זיי שאקלען שוין אויך צוליב די טעות'דיגע סיבה וואס די גויים האבן זיך איינגערעדט. כהנה וכהנה איז דער ספר מלא וגדוש מיט אזעלכע סארט תורה'לעך, חידושים און מדרשים.

ספר הכוזרי מאמר ב
[עט]. אמר הכוזרי: אשאל אותך התדע למה מתנועעים היהודים בקריאת העברית.
[פ]. אמר החבר: אמרו, כי בעבור העיר החום הטבעי, ואינני סבור שהוא אלא מצד הענין שאנחנו בו, כי מפני שיכולים לקרוא רבים מהם פה אחד היה אפשר שיתקבצו עשרה מהם או יותר על ספר אחד, ובעבור זה היו ספרינו גדולים, ויצטרך כל אחד מהעשרה שיטה עם העתים לעיין התיבה, וישוב, והוא נוטה ושב תמיד מפני שהספר בארץ, והיה זה הסבה הראשונה, ואחר כן שב מנהג מפני ההסתכלות והראיה ולהדמות כאשר הוא טבע בני אדם. וזולתנו קורא כל אחד בספרו ומקרבו אל עיניו או יקרב הוא אליו כפי רצונו, מבלי שיצר עליו חבירו, ואיננו צריך שיטה וישוב.

יידל האט געשריבן:פארשטייט זיך אז עס קען זיך דעוועלאפן פונקט פארקערט. קודם טוט איינער נאך דעם צווייטן און דערנאך טרעפט מען שוין א סיבה דערויף.

יידל האט געשריבן:ניין, ניין. דאס האסטו דאך געמיינט צו זאגן. איך האב צוגעלייגט א פארקערטע פאל וואו א מנהג הייבט זיך אן אן קיין סיבה, איינער עסט צימעס פרייטאג צו נאכטס ווייל ער גלייכט עס, זיין שכן בארגט זיין רעסעפי, און זייערע קינדער עסן וואס די טאטע האט געגעסן און ביז צוויי דריי דורות האסטו א מנהג. גיב עס נאך צוויי דורות און ס'הייבן אן וואקסן סיבות. א גוטע דוגמא ווי פון א מנהג וואס האט זיך אנגעהויבן אן קיין סיבה און איז זיך שפעטער צואוואקסן צו א פושלטענדיגער מנהג באגלייט מיט טעמים איז דער דריידל שפיל אין חנוכה.

סקעפטיקער האט געשריבן: ↑זונטאג יוני 09, 2024 3:57 pm מילכיגס שבועות
https://schechter.ac.il/article/dairy-shavuot/