י"א טבת - פורים

[היימישער ליטוואק]

לאמיר אנהייבן מיט דאס (קרעדיט: בן בוזי, אייוועלט)
פורים מעזשבוזש - י"א טבת

דורך בן בוזי » מאנטאג דצמבר 28, 2009 3:20 pm

י"א טבת פלעגט אין דער שטאט מעזשבוזש געפראוועט ווערן אלע יאהר א פורים וואס מען פלעגט ליינען א מגילה און זיך שיקען משלוח מנות איש לרעהו, עכ"כ אז דער אפטער רב פלעגט אפילו גיין בבגדי שבת מיט שטריימל און בעקישע כיום הפורים, אזוי אויך האט מען נישט געזאגט קיין תחנון נישט בו ביום און נישט ביי מנחה פון עשרה בטבת.

גערופען האט מען עס פורים מרדכי, ע"ש דער סיפור הדברים וואס איז געווען מיט א מרדכי ואסתר, ומעשה שהיה כך היה ווי עס האט עס פארציילט ר' חיים יחיאל מיכל ביק ז"ל דער לעצטער רב פון דער שטאט מעזשבוזש.

דאס איז געווען אין די יאהרן פון ת"ח ות"ט ווען כעמליניצקי מיט זיינע באנדעס האבן באראבעוועט גאנצעטע שטעט און אויסגעהרג'ט צענדליגע און הונדערטע טויזנטער אידן איבער גאנץ אוקריינע (דאן אונטער די פוילישע הערשאפט), ווען עס איז כמעט געווען די רייע אויף דער שטאט מעזשבוזש איז געפאלן א פחד אויף די איינוואוינער פון שטאט און זיי זענען געלאפן אין שוהל אריין דאווענען און בעטן צום אייבירשטער ער זאל זיי ראטעווען מיד צר.

איז געווען א איד מיט דער נאמען מרדכי וועלכע האט שטארק איינגעבעטן מיט תפלה ותחנונים און ער האט געבעטן דעם אייבירשטן אז ער זאל קענען מקדש שם שמים זיין ברבים.

נאכן דאווענען איז ער געגאנגען צו די שטאט לייט און זיי געהייסן ארויף גיין אויפן חומה וואס ווי באקאנט איז דער שטאט מעזשעבוזש געווען מוקף חומה, און דארט אויפן חומה זאלן זיי מיט פויקן מאכן א שטארקע גערודער וועלכע זאל פארטייבן די באנדעס, און ער פערזענליך האט באוויזן אן איבער מענשטליכע אקט, ער האט אויף געהויבן א וואגן ווען אויף דעם ליגט א גרויסער פאס וואסער.

ווען די באנדע איז אנגעקומען קיין מעזשבוזש האבן זיי געזעהן די שטארקע גבורה און די קולות וברקים האבן זיי זיך אויסגעדרייט און אפגעטראגן פון דארט.

והעיר מעזשבוזש צהלה ושמחה
[center]- עד כאן מדברי בן בוזי -[/center]

למעשה, אין אנדערע (חב"ד'סקער) מקורות האב איך גטראפן דאס פאלגענדע:
במזבוז היו בכמה דורות לפני הבעש״ט מרדכי שואב מים ואשתו אסתר עוזרת לו באשמורת הבוקר היו יוצאים לשאוב מים מבאר מחוץ לעיר, בדרכם להבאר היו מעוררים בקולם כל בני העיר שיקומו לעבודת ה. פעם בליל כייט טבת התחכמו פורעים ורוצהים מאחורי העיר והתאספו יחד כדי להרוג כל אנשי מזבוז. מרדכי ואסתר הלכו הפעם בחצות הלילה לשאוב מים מן הבאר ושמעו שיחתם של הרוצחים. הם מיהרו העירה והזעיקו את כל בני העיר ותהי צעקה גדולה והפורעים היו מוכרחים לברוח וכל היהודים בעיר מזבוז ניצלו. וכמה דורות היו עושים אנשי מזבוז "פורים*, של בני מזבוז שניצלו על ידי מרדכי ואסתר שואבי מים. כאשר נתקבל הרב מאפטה לרב העיר קרא בפנקס הקהל ומצא נס, זה וחידש יום זה ליום טוב של אנשי מזבוז לדורות.

אין אמת'ן אריין איז דער טאג אויך א פורים פאר אנדערע, ספרד'ישע, קהילות. זעהט דא אין תשובות מהרם אלאשקר
שו"ת מהר"ם אלשקר סימן מט
ליפנטו שאלה אנשי עיר אחת הם ובית דינם תקנו ביניהם בחרמות ובהסכמה גדולה עליהם ועל זרעם ועל כל הבאים אחריהם מעתה ועד עולם לעשות את יום אחד עשר יום לחדש טבת כיו' פורים לכל דבריו כדי לפרסם נס אחד גדול שנעשה להם באותו יום ובכלל תקנתם התקינו שאפילו מי שישנה את מקומו וילך לשכון בעיר אחרת לא יסור מעליו חוק התקנה ההיא עד עולם יורה המורה אם יש כח ביד אנשי עיר אחת לתקן כיוצא בזה או לא. ואם תקנתם תקנה אם יוכלו לגזור אף על הבאים אחריהם או לא. ואם יכולין לגזור אף על כל הבאים אחריהם עתה שגורשו כולם מאותה העיר ונטמעו בעיירות אחרות ובמלכות אחרת אם חלה עליהם ההסכמה בכל מקום שהם או לא. עם הרחבת הביאור בענין המנהגות.

תשובה ודאי יכולין הם בני העיר לתקן ביניהם תקנות ... אלמא אפילו במנהג בעלמא שנהגו האבות לעשות את יום עשרה באב יום טוב וכו' נהגו בו הבנים עד עולם. ואין צריך לומר בנדון שלנו שהחרימו בתקנתן והכניסו את זרעם וזרע זרעם בפירוש שחלה הגזרה עליהם עד עולם...

[געוואלדיג]

היום יום, ווער איז רעדי פאר א גלעזעלע לחיים.

[[NAMELESS]]

איך