צו מיינע ברודער די חרדים

[הדד בן בדד]

http://rotter.net/forum/scoops1/28691.s ... mivzakside

http://www.youtube.com/watch?v=URIzVtuaAic

עס דרייט זיך ארום די טעג א בריוו וועלכען יאיר לפיד האט געזאלט האבן געשיקט צו זיינע "ברודער" די חרדים, אין וועלכען ער איז זיי מסביר זיין שטעלונג לגבי זייער דינען אין מיליטער.

איך האב דא געברענגט צוויי לינקס, דאס ערשטע איז צו א סייט ווי מען זעהט דעם בריוו, דאס צווייטע פירט צו א זיסן שטיקל אויף יוטוב אין וועלכן א איד (כ'ווייס נישט צו דאס איז עכט אדער גאר א פרייער אקטיאר) ליינט פאר פאר אלע חרדים דעם בריוו.

איך ווייס נישט צו לפיד האט באמת געשריבן דעם בריוו צו נישט, אבער אויב יא, האט ער געמאכט א גאר נארישן טריט מיט דעם, און דאס ווייזט אז דער מענטש האט נישט די מינדעסטע השגה אין דעם געדאנקען גאנג פון פרומע אידן, און אויך נישט אין זייער היסטאריע. אויב איז דער בריוו אמת ווייזט דאס אויף א שוידערליכן אמעראצעס וואס הערשט ביי די פרייע לגבי פרומע און ווי ווייט די צוויי סאסייעטיס זענען צוויי אנדערע וועלטען וועלכע וועלן זיך קיינמאל נישט צוזאמענלעבן.

דער בריוו האט פונקט אזוי געקענט געשריבן ווערן דורך די גריכישע קעניגרייך ביים תקופת הבית השני אדער דורך זייערע חברים די מתייוונים, אדער דורך די אנדערע גרופעס במשך די דורות, ביז די יעוועסעקן אין די גאר לעצטע דורות, אדער טאקע דורך די היינטיגע, די ציונים. איך גיי אים נישט דא עצה'נען וואס יא צו טוען, אויף דעם זאל ער אויפנעמען א פי אר קאמפאני וועלכע ספעציאליזירט זיך אין חרדים, וואס איך וויל דא, איז פשוט אויסשמועסן אביסל דעיס ענין פון דעם ניי-דורכגעפירטן געזעץ פון גיוס בני הישיבות, און אירע קאנסעקוועצן פון א פראקטישן שטאנדפונקט.

דאס געזעץ פון גיוס בנות גייט שוין אויך אן פאר צענדליגע יארן, אבער די מדינה האט זיך בשיטה נישט זייער וויסנדיג געמאכט דערפון און מען האט נישט גענומען למעשה פרומען מיידלעך אין מיליטער. דא אבער קוקט אויס אז זיי זענען יא ערנסט און זיי ווילן אנהייבן צווינגען ישיבה בחורים גיין אין מיליטער. באמת גלייב איך נישט אז זיי דארפן די חרדים דארט, נישט עס פעלט זיי מענטשן און נישט זיי דארפן די ישיבה מענטאליטי אין מיליטער. מיר קוקט מער אויס אז זיי ווילן דאס נוצן אלס שטעקן קעגן די חרדים.

אויב אבער גייען למעשה זיך נעמען צו דעם ערנסט, גייט געהעריג ווערן א מצב ווי עס איז געווען אינדערהיים, עס גייען זיך אנהייבן דרייען אזעלכע "טמיר ונעלם"ניקעס ווי מען פלעגט זיי רופן, היימישע בחורים וועלכע וועלן פליכטן פון מיליטער. דער מציאות איז אז רוב היימישע בחורים זענען נישט געמאכט פארן מיליטער, עס איז אויך אמת אז רוב היימישע בחורים האלטן נישט ביים לערנען, און עס איז בכלל נישט תורתם אומנתם, אבער אין מיליטער באלאנגען זיי נישט, עכ"פ ווילאנג מען מאכט נישט א אמת'דיג חרד'ישער אפטיילונג אין מיליטער, באלאנגען זיי זיכער נישט דארט. די לופט, די אטמאספערע איז נישט פאר קיין היימישן בחור, און נישט אזוי וועט ער אויסוואקסן א לייטישער אינגערמאן וואס וועט אויפשטעלן א בית נאמן בישראל.

איז אבער מיין שאלה, וואס וועלן פאקטיש די אלע בחורים טוהן? גייען זיי זיך פלעין לאזן איינזעצן אין תפיסה? אויב יא, אויף וואספארא פארנעם וועט דאס זיין? וועט מען איינזעצן מאסן? ווילאנג ווועט דאס אנהאלטן? ווילאנג קען אזאנס אנהאלטן? (כ'מיין, א ישיבה בחור אין תפיסה וועט זיי קאסטן אסאך מער ווי ווען ער איז אין ישיבה) פון די אנדערע זייט קען זיין אז זיי וועלן טאקע נישט איינזעצן מאסן, אבער זיי וועלן איינזעצן צוואנציג דרייסיג, און וועלן זיי האלטן מיט עקשנות ביז זיי וועלן זיך ברעכן און גיין אין מיליטער, נאכדעם וועלן זיי דאס טוהן מיט נאך צוואנציג דרייסיג, אויף אזא אופן וועלן זיי מצליח זיין אנצוזייען א שרעק און א פאניק און עס וועט זיכער זיין אזעלכע וועלכע וועלן זיך צושטעלן, טייל באונס און טייל ברצון.

וואס וועלן אבער אלע אנדערע טוהן. עס איז זייער מעגליך אז בחורים וועלן זיך פשוט מוזן אויסבאהאלטן, למשל בחורים פון ירושלים וועלן גיין לערנען אין אשדוד, אדער ערגעץ אין צפת, אבער אזא זאך איז אויך זייער שווער היינט, מיט טעלעפאן אונטערהער אפאראטן און אנדערע שפיאנאזש מיטלען (וועלכע די ציונים קענען זייער גוט), וועלן זיי שנעל כאפן די טמיר ונעלם'ניקעס. בלייבט איבער די איינציגסטע אויסוועג ארויסצופארן פון לאנד.

אסאך לענדער גיבן ספעציעלע איינטריט רעכט פאר סטודענטן, תלמידים וועלכע וואוינען אין אן אנדערן לאנד אבער וועלן קומען אהין זיך לערנען. איז מעגליך אז עס וועט זיך מאכן צענדליגער ישיבות איבער אייראפע און אמעריקא, ווי בחורים וועלן זיצן און לערנען, אוועק פון די הענט פון זייערע כאפערס, א שטייגער ווי ר' אליעזר בערלאנד טוט יעצט אין מאראקא, און דארט וועט מען פארבלייבן פאר יארן לאנג.

עכ"פ עס קען ברענגען זייער אינטערעסאנטע נאכפאלגן, ווייל רוב פון די בחורים וועלכע וועלן קומען אהער, וועלן די עלטערן זייערע נישט באצאלן שכ"ל, און זיכער נישט די פרייזן וואס מען בעט דא אין אמעריקא, און דאס גאנצע עול פון זיי אויסהאלטן וועט פאלן אויף די יהדות הגולה. עס איז אינגאנצן נישט קיין פשוט'ער ענין.

קען זיין דער ענין ווערט שוין ערגעץ אויסגעשמועסט דא אין שטיבל, אבער אזוי ווי איך האב געזעהן דעם בריוו פון לפיד'ן, האב איך געעפנט אן אשכול דעריבער און צוגעלייגט צו דעם אביסל פון מיינע מחשבות, און איך בין אינטערעסירט צו הערן וואס דער עולם דא האט צוזאגן אויף דעם.