פארשטייט זיך דאך ס'איז געשריבן מיט'ן גייסט און תורה טרייען וועג וויאזוי דער צייטונג ווערט געפירט.
משה יודא דייטש _ דער איד
[center]דער גלות פון תורה[/center]
אין די לאנגע און פילזייטיגע ביאגראפיע וואס איז ארויסגעקומען נאך די לוויה פון הרב עובדיה יוסף זצ"ל, געוועזענער רב הראשי און ראשון לציון פון מדינת ישראל און שפעטער מייסד און פירער פון די ש"ס פארטיי און פארזיצער פון איר מועצת חכמי התורה, געפינען מיר אז די ערשטע התמנות וואס האט אים באקרוינט פאר א מורה הוראה צו א גאנצע עדה - תיכף נאך זיין חתונה ווען ער איז נאך געווען אן אברך פון פיר און צוואנציג יאר - איז געווען ווי א דיין אין בית דין פון די עדה החרדית הספרדית.
קיין דיין ווערט מען נישט פון היינט אויף מארגן ובפרט אויב רעדט זיך נישט פון דיינות אין א קליינע קהילה און איבער א קליינעם, לאקאלן ציבור. דעריבער איז זעלבסטפארשטענדליך אז מ'קען נישט אנווייזן אויף אזא התמנות ווי ממש אן ערשטער פונקט אין א באשרייבונג פון א לאנגע לעבנס געשיכטע וואס האט זיך פארצויגן דריי און ניינציג יאר און דערגרייכט א רומרייכקייט איבער די גאנצע וועלט, ובפרט די אידישע ספרדישע וועלט. בעפאר דעם מוזן קומען דערציילונגען וועגן די גדלות בתורה און די יגיעה בתורה וואס האט געפירט דערצו, און אויב איז אזא התמנות טאקע געווען אין די אינגע עלטער פון בלויז פיר און צוואנציג יאר, מיינט עס א גאר גרויסע אויסנאמליכקייט אין יגיעת וידיעת התורה וואס האט געפירט צו אזא חשוב'ע פאזיציע.
דער ציל פון אנהייבן מיט אן אנווייזונג אויף די דאזיגע התמנות, איז הויפטזעכליך ארויסצוהייבן דעם מעמד אין וועלכע דער נפטר איז געווען בשעת ער האט צום ערשטן מאל אנגענומען א צענטראלע ציבור ראלע, א תורה'דיגע הנהגה פאסטן. די עדה החרדית הספרדית איז א זעלבסטשטענדיגע ארגאניזאציע און נישט קיין אפיליאירטע מיט'ן שלטון אין מדינת ישראל אדער מיט די ציוניסטישע ארגאנעזאציעס וואס האבן אויפגעשטעלט די 'רבנות' אין די צייטן פון ענגלישן מאנדאט. אדרבה, די עדה החרדית הספרדית קומט כידוע ארויס מיט אן איסור אויף השתתפות בבחירות הטמאות לכנסת המינים, און איז בכלל גערעכנט ווי איינס פון די איינציגע תורה זיילן בארץ הקודש וואס האלט אן מיט א פולקאמע התבדלות פונעם שלטון הרשע בארץ הקודש. היות ביי אחב"י הספרדים איז די חומת ההתבדלות מרשעים נישט געווען אזוי שטארק איינגעפירט ווי ביים אשכנזי'שן אידנטום האט זייער התאמצות אין דעם ענין א ספעציעלן חשיבות. דארט האט הרב יוסף אנגעהויבן זיין הנהגה אין די תורה וועלט.
בעפאר דעם איז הרב יוסף געווען א תלמיד אין די ספרדישע ישיבה פורת יוסף וואו מרן הגאון האדיר רבי דוד יונגרייז זצוק"ל, שפעטער ראב"ד העדה החרדית בעיה"ק ירושלים, האט געזאגט א מוסר שיעור אין לה"ק (נישט אין דעם טמא'נעם לשון שבדו המינים מלבם נאר לה"ק כדי די ספרדי'שע תלמידים זאלן עס פארשטיין), און ער האט טאקע באקומען פון אים א היתר הוראה. עס ווערט דערציילט אז נאך דעם וואס הרב יוסף איז אריבער צו די אפיציעלע 'רבנות' האב הגר"ד יונגרייז זצוק"ל מער נישט געגעבן קיין היתר הוראה.
(אגב, א מוסטער פון פאליטשע דעמאגאגיע קען מען זען אין די בארימעריי, בלויז איין טאג נאך די לוויה, אין "המבשר" פון די פרוש פראקציע - "יצוין כי בבית האבלים וכן במסע ההלוויה ציינו את הזכות שנפלה בידי אגודת ישראל שאחד מראשיה הרב משה פרוש ז"ל, הקים את תלמיד תורה 'בני ציון' בירושלים, אשר מרן הגר"ע זצוק"ל למד בכתליו והיה מבכירי תלמידיו".אגודת ישראל נעמט קרעדיט פאר'ן אויפשטעלן די ת"ת וואו הרב יוסף האט געלערנט...)
די קאריערע פון הרב יוסף האט זיך נאך די ישיבה געצויגן אויף א לאנגע שטרעקע. ער איז געווען עטליכע יאר רב אין עגיפטן און ווען ס'האט זיך ארויסגעשטעלט אז ער האט נישט געקענט באקעמפן און איבערקומען די ארטיגע הפקר ווירטשאפט האט ער פארלאזט די קהילה און זיך ממש ארויסגעשמוגעלט פון דארט ווייל די עגיפטישע רעגירונג האט אים נישט געוואלט ארויסלאזן. עטליכע יאר נאכ'ן צוריקקומען קיין ארץ ישראל איז ער געווארן א מיטגליד פון דעם אפיציעלן בי"ד אין פתח תקוה. שפעטער איז ער אויפגענומען געוואןר צום "בית דין הגדול" פון די רבנות הראשית, דערנאך ערוועלט געווארן ווי ספרדי'שער הויפט רב אין תל אביב, און זיין לעצטע און 'וויכטיגסטע' אפיציעלע פאזיציע איז געווען ווי ספרדיש'ער הויפט רב און ראשון לציון פון מדינת ישראל. נאכ'ן צוריקקומען פון עגיפטן קיין אר"י זענען שוין אלע זיינע פאזיציעס געווען אפיצעלע 'רבנות' פאסטנס.
פון די לעצטע פאזיציע איז הרב יוסף ממש פארטריבן געווארן דורכ'ן דעמאלטיג'ן יוסטיץ מיניסטער וועלכער איז געווען א זון פון א פריערדיגן ספרדיש'ן רב הראשי. אין מדינת ישראל איז שוין אין יענע יארן נישט געווען די רב הראשי פאזיציע א לעבנסלענגליכע אבער מ'האט געקענט ווידערערוועלט ווערן אויף א צווייטן טערמין. היות דער ספרדי'שער רב הראשי יצחק ניסים האט ביים לויפן פאר א צווייטן טערמין פארלוירן זיין פאסטן צו הרב יוסף איז די נקמה פון זיין זון משה ניסים, דער יוסטיץ מיניסטער, געווען דורכצופירן א געזעץ וואס באגרעניצט רבנים ראשיים אויף בלויז איין 10 יאריגן טערמין, און מיט דעם האט ער אפגעהאקט די קאריערע פון הרב יוסף וועלכער האט זייער געוואלט בלייבן אין אמט און שטארק געקעמפט דערויף, אבער אן קיין הצלחה. ס'איז פאראן א דעה אז דאס איז אויך געווען א גורם פאר'ן שאפן א פאליטישע פארטיי מיט וועלכע מ'קען פרובירן צו ווירקן אויך ביים דורכפירן געזעצן.
[center]***[/center]
אזוי צו אזוי איז הרב יוסף געשטאנען - אין זיינע לאנגע פענסיע יארן - אין שפיץ פון א ספרדי'שע רעליגיעזע פארטיי מיט'ן נאמען ש"ס (ספרדים שומרי תורה). לכתחילה איז די דאזיגע פארטיי נישט געווען זיין אייגענע שאפונג ווייל דער אריגינעלער גרינדער איז געווען הגר"מ ש"ך זצ"ל וועלכער האט אויך געגרינדעט די ליטווישער דגל התורה פארטיי און די צוויי מנהיגים האבן שטארק קאאפערירט צווישן זיך. מיט די יארן האבן זיך אבער זייערע וועגן צושייד איבער דעם פאליטיק פון ש"ס, ובפרט נאכדעם וואס די ספרדי'שע ש"ס האט געוואונען אזויפיל ווי 17 בענקלעך און די כנסת המינים בשעת די ליטווישע פארטיי האט היינט א מאקסימום פון בלויז דריי. צום קרעדיט פון הרב יוסף ווערט אויך צוגעשריבן דער חינוך נעץ פון "מעיין החינוך התורתי" וועלכער איז ענדליך צום "חינוך העצמאי" פון אגודת ישראל און דינט עקסקלוסיוו דעם ספרדי'שו ציבור (דער חינוך העצמאי דינט סיי דעם אשכנזי'שן סיי דעם ספרדי'שן ציבור)
אין אלע צייטן און אין אלע אמטן האט זיך הרב יוסף קונה שם געווען ווי דער אולטימאטיווער פוסק פאר'ן ספרדי'שן ציבור איבער דער גארער וועלט, ובפרט אין די תקופה ווען עס איז נישט פארבליבן ביי די ספרדים די אמאליגע הנהגה פון דעם סארט וואס האט זיי באלאכטן אין די גלות ערטער. דעקעגן איז אויך קיין סוד נישט אז צוליב די צענטראלע פאזיציע וואס די ש"ס פארטיי האט גענומען אינעם פאליטיק פון דער מדינה, און וויבאלד אלעס איז געווען לויט'ן באפעל פונעם מנהיג הרב יוסף, האבן אויף זיין טיר אנגעקלאפט אלע ראשי המדינה און זיך דורכגערעדט מיט אים אלע סענסיטיווע מדינה ענינים. אויך אין די גרויסע וועלט האט זיך הרב יוסף קונה שם געווען ווי א צענטראלער פיגור איז דער מדינה'ס פאליטיק, וואס האט קאנטראלירט אין געוויסע צייטן גאר ערנסטע עלעמענטן אין די ווירטשאפט.
ווי א משל איז צו דערמאנען, אז דער דעמאלטיגער פארזיצער פון די ש"ס פארטיי אלי ישי האט געדינט אין די פריערדיגע ממשלה ווי וויצע פרעימיער און מיטגליד פונעם זיכערהייטס קאבינעט וואו מ'שמועסט דורך די געהיימע ענינים וואס קומען ניטאמאל אן צום ממשלה טיש. אלעס וואס ש"ס מיניסטארן טוען איז געווען בהסכמת די רוחניות'דיגע הנהגה און די שייכות פון הרב יוסף צו באשלוסן איבער די געהיימע ענינים פון דער מדינה איז באשיינפערליך.
די לוויה פון הרב עובדי' יוסף האט געצויגן - לויט אפיציעלע אפשאצונגען - א ציבור פון העכער 800,000 מענטשן. ס'איז א ציפער וואס מ'קען נישט באגרייפן און זיכער האט מען ביי אידן אזאנס נישט געזען. עס רעדט זיך פון לכה"פ צוויי און א האלב מאל די צאל שטימעס וואס ש"ס האט געהאט אין די לעטצע וואלן (331,868) און ס'איז קלאר אז מ'קען אזא ציבור נישט פארבינדן מיט'ן פאליטיק וואס האט ליידער ארומגענומען דעם כבוד התורה פונען נפטר. אבער דאקעגן מוז אויך אנגעצייכענט ווערן מיט ווייטאג און בושה, אז בשעת אנדערע גרויסע לוויות פון גדולי ישראל אין ירושלים האט מען די גאנצע זאך אויפגענומען ווי בלויז כבוד התורה, איז דא בהכרח דורכגעלאפן א פאליטישער שטריך, אויב נאר ווייל דער כח פון די באוועגונג אונטער הרב יוסף האט זיך געמאסטן מיט'ן צאל חברי הכנסת וואס זיין פארטיי האט געצויגן און נישט בלויז מיט'ן צאל תשובות וואס ער האט געשריבן, נישט דעם צאל ספרים וואס ער האט מחבר געווען און נישט דעם צאל עגונות וואס ער האט מתיר געווען.
ס'איז נישט איצט די צייט דורכצושמועסן די אלע ענינים מיט מער פרטים ובפרט דאס זיין אריינגעטון אין די מדינה ווירטשאפט, אבער עס איז זיכער דער זמן צו באוויינען דער גלות פון די תורה. ביים ספרדי'שן אידנטום איז אכציג יאר צוריק אויפגעוואקסן א שטערן וואס וואלט טאקע געקענט זיין א חרדי'שער מנהיג אין פולסטן זין פון ווארט, אן די ''זייטיגע'' זאכן וואס האבן פארוואנדעלט די הנהגה אין מדינה פאליטיק און פארוואגלט די תורה צו א מקום און א מצב אין וועלכע אזעלכע עוזבי ועוקרי תורה ווי דער מדינה פרעזידענט און פרעמיער זענען געווען די מספידים אויפן' פארלוסט פון א גאון בתורה און מורה הוראה פאר די וועלט. דאס ווארט "ליצנות" איז אפילו צו אן ערנסטער אויסדרוק אויף אזעלכע הספדים, אבער ס'איז נאך געווען מיאוס'ער פון דעם. ווען מ'האט געזען פאטאגראפיעס וואו דער פרעזידענט פון מדנ"י, דער פרעמיער און דער ראש העיר פון ירושלים שפאנען נעבן דעם מטה, ובפרט ווען מ'האט געהערט פונעם פרעזידענט ווויאזוי ער האט זיך פערזענליך געזעגענט פונעם נפטר, האט מען ערשט געקענט פארשטיין ווי שטארק דער גלות פון די תורה איז געווען.
זיכער איז ריכטיג צו זאגן דערויף תורה תורה חגרו שק והתפלשי באפרים.
דער ארטיקל ציט זיך נאך אבער שוין נישט וואס איז דא נוגע.
