קאווע שטיבל

[justify]איך בין געווען די וואך ביי א היימישע דיין אינדערהיים און איך האב מיטגעהאלטן די פאלגענדע מעשה. א יונגערמאן האט אים געברענגט א שאלה זאגנדיג דערביי מיט א צובראכענע געמיט "זי דארף היינט נאכט גיין אין מקוה". דער דיין קוקט עס איבער פון אלע זייטן פאר עטליכע מינוט, דערנאך זאגט ער פאר דעם יונגערמאן אז ער וועט אים רופן אין אפאר שעה. דער דיין זאגט מיר אז בעצם איז אים קלאר אז ער קען נישט מתיר זיין די שאלה, אבער די פארפאלק האט שוין א לאנגע היסטאריע פון פלאגענישן אין די נושא און ער ווייסט אז אויב באקומט ער א נעגאטיווע ענטפער קען עס נוגע זיין אין שלום בית, חינוך הבנים און אולי אפילו מער ווי דעם רח"ל. פאר דעם האט ער נישט געגעבן דעם יונגערמאן א באלדיגע ענטפער ווייל ער מוז אויפקומען מיט עפעס אן עצה.

דער דיין איז געווארן פארטראכט פאר א פאר מינוט און פלוצלינג האט זיין פנים אויפגעשיינט. ער האט זיך דערמאנט אז אין אן אנדערע שטאט איז דא אן עלטערע רב וואס האט אמאל מתיר געווען אן ענליכע שאלה. ער הייבט אויף די טעלעפאן און רופט אן דעם רב, ער זאגט אים אז ער שיקט אים א שאלה מיט א מעסענדזשער (אויף זיינע אייגענע קאסטן), און ער לייגט צו אז עס איז גאר וויכטיג צו טרעפן א היתר דערויף יהיה מה שיהיה. וכך הוה, אפאר שעה שפעטער האט דער דיין גערופן דעם יונגערמאן און אים געגעבן די גוטע בשורה, צולייגענדיג אז די פרוי זאל בשום אופן נישט קוקן אויף קיין שום זאך וואס רירט צו יענער פלאץ כדי עס זאל נישט זיין נאך א שאלה.

עס איז מיר געווען א פליאה עצומה. קען מען דען אזוי טון מיט די תורה? אויב ער זעהט קלאר אז ס'אסור מעג ער פרעגן א צווייטע און נאך צולייגן א request פאר א היתר? מעג מען הייסן נישט קוקן? אבער בחסדי השם האט מיר דער אייבישטער מזמין געווען פונקט די וואך בתוך הלימודים אנצוטרעפן precedent פון צוויי ענליכע פעלער ביי פריערדיגע צדיקים וגאונים.

די ערשטע איז געווען א פאוסט וואס כ'האב פונקט אנגעטראפן אין די ספר הפנים. עס שטייט דארט אז ס'קומט פון א הספד על הרה"ג רבי אפרים גרינבלאט ז"ל, נדפס בעלון בסוד שיח.

פעם אחת בהיותי אצלו בביתו נאוה קודש במעמפיס, כששוחחנו בנושא אחד חמור באה"ע, בנושא אחד חמור, שאם היה אוסר היו צריכים חלילה זוג עם ילדים להתגרש. ואז אמר לי: כלל זה קיבלתי ממורי ורבי הרה"ג רבי משה פיינשטיין זצ"ל, יהא בידך - יש שאלות בהלכה שקודם כל עונים מותר, ואח"כ על הדיין לחקור ולמצוא היתר. כי אם נאסור, אז בדורנו ובפרט בארה"ב, היו צריכות מאות אלפי משפחות להתפרק. עכת"ד...

די צווייטע איז געווען א הערליכע דרוש פונעם הייליגן חתם סופר אין די דרשות אויף שבת שובה, בתוך הדברים זאגט ער דאס פאלגענדע:

חז"ל זאגן אז די אנשי כנה"ג האבן גע'שחט'ן דעם יצרא דע"ז. האבן זיי דען גענומען א מעסער און פיזיש צושניטן די האלז פון דעם יצרא דע"ז? זאגט דער חת"ס אז ווען די אידישע קינדער זענען אריינגעקומען אין א"י, די איינציגסטע שייכות וואס זיי האבן געהאט מיט די באשעפער איז געווען די שלש פעמים בשנה וואס מען האט עולה רגל געווען. זייערע שכנים די אמוריים האבן אבער געדינט זייערע ע"ז טאג טעגליך. די יודן האבן מקנא געווען די גוים און זיי האבן ליידער אויך אנגעהויבן צו דינען ע"ז.

ביז עס זענען געקומען די אידישע מלכים און האבן איין מאל פאר אלעמאל עוקר געווען אלע ע"ז פון ארץ ישראל. אבער זעהענדיג אז די אידישע קינדער לעכצן נאך א טעגליכע שייכות מיטן באשעפער האבן זיי געלאזט די אידן האבן במות, טראץ דעם וואס עס איז געווען אן איסור כרת פון קדשים בחוץ. די מלכים האבן בוחר געווען את הרע במיעוטו, ענדערש זאלן זיי עובר זיין אן איסור כרת, אבי זיי וועלן נישט דינען ע"ז. ביז עס זענען אנגעקומען די אנשי כנה"ג און זיי האבן מתקן געווען אז די אידן קענען האבן שייכות מיטן באשעפער ג' פעמים ביום דורך תפלה, און אזוי ארום האבן זיי נישט געדארפט מער די במות. עיי"ש באריכות.

גיבט א קוק, דער הייליגער חת"ס, דער לוחם מלחמות השם אז מען טאר נישט משנה זיין קיין זיז כל שהוא פון מנהגי ישראל, האט אבער פארשטאנען אז אמאל קען זיין א פאל וואס מען מעג און מען דארף אפילו מתיר זיין איסורי כריתות פארן באשעפער'ס וועגן.

זענען דא נאך אזעלכע דוגמאות אין די היסטאריע פון כלל ישראל? כ'בין זיכער אז יא. וועלן מיר לאזן אנדערע מוסיף זיין נאך.



.[/justify]

מיין גרעסטע חידוש אין די מעשה איז אז ס'איז נאך דא היינט אזעלכע דיינים

זייער שיין און באלערענדע מעשה. עס פרייט די הארץ אז עס איז נאך דא אזאלכע דיינים בתוכינו.

די מעשה וואס דו ברענגסט בשם הרה"ג רב גרינבלאט זי"ע איז יפה הדברים למי שאמרן וואס ווי באוואוסט איז ער געווען זייער א פראגמאטישער און נישט געזוכט צו באלעסטיגן יודן מיט חומרות ווען עס פעלט נישטאויס.

און די זעלבע מיט די הייליגע חתם סופר, וואס כאטש ס'דא וואס ווילן אים פעינטן אלץ א מחמיר און א תקיף, דער וואס קוקט אבער אריין אין די תשובות קען אמאל נשתומם ווערן פון די כוחא דהתירא וואס ער באנוצט זיך אפילו ביי גאר פארצוויגטע ענינים.

אזא מעשה איז אינטערעסאנט. אבער מ'זעהט אז אפילו גאר ראדיקאלע דיינים, אזעלכע וואס קענען זיך אינדענטפעצירן מיט די יושבי חושך, ווען ס'קומט צו עניני אישות און הלכות טהרה- זוכן זיי היתרים בחורין ובסדקין און קענען זיך פארלאזן אויף שטארקע קילות. ס'איז מיר אלס געוועהן אינטערעסאנט פארוואס.

בחורין ובסדקין...

מיין גרעסטע פלא איז אז דער דיין/יונגערמאן האבן געטון דעם גאנצן סומאטוכע אין פארנט פון הוגה'ס אויגן....

שמעקעדיג האט געשריבן:מיין גרעסטע פלא איז אז דער דיין/יונגערמאן האבן געטון דעם גאנצן סומאטוכע אין פארנט פון הוגה'ס אויגן....

נאך מער אינטערעסאנט איז אז די חתם סופר האט געשריבן דער געוואלדיגע חידוש פאר גאנץ כלל ישראל צו וויסן.

העלאו, תורה היא וללמוד אני צריך.

ס'איז מיר געליגן אין קאפ אז ס'געווען עפעס אזא אשכול און געטראפן
viewtopic.php?f=13&t=1843



.

געווען לעצטענס א שיין ארטיקל אין מעלות איבער דער נודע ביהודה וואס האט מתיר געווען צו שעירן די בארד אום חול המועד ווייל נאך יום טוב וואלט עס שוין געקענט זיין א שיעור וואס איז אסור מדאורייתא.

אין מעלות גאר? דאס איז טאקע א חידוש

בעלזער חסיד האט געשריבן:ס'איז מיר געליגן אין קאפ אז ס'געווען עפעס אזא אשכול און געטראפן
viewtopic.php?f=13&t=1843
.

יישר כח פארן צוצייכענען. גראדע דא גייט מען שוין א שטאפעל ווייטער ווי די שלה"ק. רבי משה זאגט אז בעת הצורך איז מען קודם מתיר און דערנאך איז מען ממציא די היתר מיט לומדות. די חת"ס זאגט אז אמאל קען מען מתיר זיין איסורי כריתות אלץ בוחר את הרע במיעוטו.

הוגה האט געשריבן:

שמעקעדיג האט געשריבן:מיין גרעסטע פלא איז אז דער דיין/יונגערמאן האבן געטון דעם גאנצן סומאטוכע אין פארנט פון הוגה'ס אויגן....

נאך מער אינטערעסאנט איז אז די חתם סופר האט געשריבן דער געוואלדיגע חידוש פאר גאנץ כלל ישראל צו וויסן.

העלאו, תורה היא וללמוד אני צריך.

אודאי אזוי. דאס איז א הפלא'דיגע מעשה. מיט א געוואלדיגע מוסר השכל. איך האב נאר געזאגט א זייטיגע נאטיץ. מיין דיין וואלט מיר פארשיקט אין דער זייט בעפארן הענדלען אזא קעיס. אבער יתכן אז דו ביסט נאנט מיט יענעם און ער טראסט דיר מער.

איך בין באמת זייער נתפעל פון אזא דיין. און פון די סייעתא דשמיא צו אנטרעפן דעם חת"ס.

שמעקעדיג האט געשריבן:מיין גרעסטע פלא איז אז דער דיין/יונגערמאן האבן געטון דעם גאנצן סומאטוכע אין פארנט פון הוגה'ס אויגן....

הוגה נעמט יעצט שימוש.

הוגה,
איז דיין מעשה אמת אדער לא היה ולא נברא אלא משל?
איך קען נישט פארשטיין אזא ציור.
אויב האלט ער אז עס איז אסור, וויאזוי "טרעפט" א צווייטער אין אנדרע שטאט א היתר. אנלעסס ער ווייסט אז יענער צווייטער רב איז מתיר אזא קאליר, נו, איז דאך דאס שוין נישט "גטראפן" א היתר. דאס איז פשוט גשיקט צו א צווייטן רב. (אגב, דאס קען מען נאר טוהן בשעת אפילו דער ערשטער רב איז נישט זיכער אז עס איז אסור,)

ביטע קלעריפיי

משום איזה סיבה זענען די דיינים עפעס אויסען מתיר צו זיין ווען עס קומט צו די סארט שאלות, רוב דיינים וועלן קריכן אויף אלע פיר צו טרעפן היתרים,
איך ווייס נישט פארוואס אפשר האלט מען די שואלים פאר אזעלכע שוואכע נשמות אז טאמער וועט מען אים נישט מתיר זיין יאכלה באיסור? אדער מעג מען טראכטען הויך אז מען וויל ווערן א פאפולערע דיין און דאס איז די וועג [איך מיין נישט הוגה'ס דיין]
על כל פנים איך וואלט געוואלט זעהן די ליבעראליזם אויך אין אנדערע זאכן [ווי למשל בירט קאנטראל וואס איז נאר א השקפה פראבלעם און דארט ווערט מען עפעס פארהאקט און מען קען נישט טרעפן קיין היתר נאר טאמער די פרוי האלט שוין נאך 17 נערווען צוזאמענבראכן]

פשוט ווייל ביי כתמים, בדיקות, און עגונות איז אנגעקומען מיקל צו זיין, ס'איז א קונץ און מ'הייסט נישט קיין קל פארדעם, משא"כ אלע אנדערע מקצועות. די שאלה איז נאר פארוואס ס'געווארן אזוי.

פאר די וואס קענען די דאזיגע עניינים פון דער נאנט, איז דאס מעשים בכל יום.

רוב פון די שאלות אין די שבעה דנחמתא זענען בלויזע דרבנן שאלות. נישט אויף מזלזל צו זיין דערין, נאר אויב ווייסט מען פון א דיין וואס איז מתיר אין אזא פאל, זאגט מען נישט ארויס קיין פסק, כדי עס זאל נישט ווערן א פאל וואס איין דיין האט שוין גע'פסק'ענט און א צווייטער טאר שוין נישט איבערפסק'ענען, און מען שיקט עס אריבער צו יענער דיין וואס האט ברייטערע פלייצעס.

מען דארף וויסן, אז אין אזא פאל איז מען נישט קיין בדיעבד. א פרוי וואס טובל'ט זיך פון אזא מהלך איז לכתחילה שבלכתחילה, און אויב א מאן איז מחליט צו זיין א פרומער אויף זיין ווייב'ס חשבון איז ער עתיד ליתן את הדין סיי אויף די צער פון די קומענדיגע בדיקות פאר נאך 7 טעג, און סיי אויף די מניעת המצוה וואס זיי דארפן.

געווייסע דיינים האבן שוין געראטן טייל נשים אנצוטוהן בגדי צבעונין אפילו בימי ליבונה, כדי זי זאל נישט "זעהן" די כתמים, מראות, און שאלות. דאס איז אין אויסערארדענטליכע פעלער, אבער א דיין האט גענוג פלאץ ווי צו מאניוווערן ווען עס פעלט אויס.

אנדערע דיינים האבן שוין גע'עצה'ט פאר פרויען נאר בודק צו זיין איינמאהל א טאג, אינדערפרי, און נישט צוויי מאהל, כדי נישט מרבה צו זיין מיט שאלות, ספעציעל אויב די שאלות ווערן ווען די מקום הבדיקה איז סענסיטיוו.

--------

גרויסע דיינים זאגן אלץ נאך, אז דאס וואס מען זעהט פארשידענע פוסקים אז זיי האבן מחמיר געוועהן, איז עס ווייל זיי האבן נישט געטראגן דער עול פון פסק למעשה, נאר זענען געוועהן ראשי ישיבות, שיעורים זאגערס, מגידים, אדער תשובה שרייבערס. א דיין וואס פסק'ענט אויף למעשה האט א חוב און אן אחריות צו זוכן דער צד היותר קל.

בין איך דער איינציגסטער וואס טראכט אז דער אשכול באלאנגט נישט מלפני?

זעט אויס אז יא.

שמעקעדיג האט געשריבן:בין איך דער איינציגסטער וואס טראכט אז דער אשכול באלאנגט נישט מלפני?

ניין. עס באלאנגט נישט אין מאחורי. מסכת נדה ליגט אין ספרים שאנק אפענערהייט אין שטיבל. שלחן ערוך אבן העזר, יורה דעה חלק ב', אלעס ליגט אפענערהייט אין שוהל. די חתן שיעורים צעטעלאך, דאס ליגט אין נאכט שענקל. יענץ האלט מען אין מאחורי.

אם אין הבדלה - דעת מנין? מען דארף קענען מבדיל זיין.

המממ..... אזא בלארי ליין צווישן מלפנינו ומאחרינו.
וואו קען איך קויפן דעת? אדער אפשר איז דא אויך גענוג א סעט נייע בעטעריס?

איך טראכט יעצט אזוי, און כ'מיין אז ס'איז אמת. ס'נישט נאר כתמים וואו מ'זעט די כוחא דהיתרא, נאר ביי אלע זאכן וואס מ'זעט שוין אן אויסגעטרויטענע וועג אין די פוסקים און שו"ת, זאל עס זיין מכירת חמץ, תערובות איסור, בשר בחלב, סת"ם, ואטו כי רוכלא, ביי אסאך זאכן זעט מען דיינים מאכן שמות און צירופים כדי מתיר צו זיין, נאר ביי נייע זאכן פון די לעצטע יארהונדערט, וואס די פריערדיגע פוסקים האבן נישט גערעדט דערפון, ביי דעם זעט מען אז היינטיגע דיינים זענען מחמיר, און דאס איז וועגן די נתקטנו הביצים כידוע, (שוין לאנג נישט גענוצט, כ'האב מיך געבענקט). קומט אויס אז די דיינים זענען נישט באמת מקיל, נאר גייען נאך פריערדיגע עסטעבלישט קולות, אבער זעלטן מ'זאל זען א דיין אויפקומען מיט א נייע קולא.

וועגן דעם ביי אלע נייע זאכן וואס מ'טרעפט נישט אין פריערדיגע תשובות, ב"ק, בגדי צניעות, (מ'זעט נישט קיין פריערדיגע תשובות אויסשמועסן וויפיל אינטשעס אונטער די קניען די שעסל ברויך אנקומען, אדער אויב די קראגן ביין דארף זיין צוגעדעקט), אינטערנעט, אלקטרי בשבת, ועוד, ביי דעם גייען די דיינים צו מער לחומרא. אבער אויב קוקט מען אן די זאך מיט די בליק, זעט מען אז די דיינים זענען נישט מחמיר אין ב"ק, נאר זיי האבן נישט קיין פריערדיגע קולות אויף וואס צו בויען, און אויב אזוי, דאס ביסל וואס זיי זענען יא מקיל איז שוין גרויסע קולות מצידם. נאכדערצו וואס אסאך האבן מורא צו באקומען א נאמען פון א קל, אזויווי ס'איז שוין געשען עטליכע מאל מיט דיינים וואס האבן געגעבן "צו גרינג" היתרים דערויף, זענען אפגעסטעמפעלט געווארן אלס קלים. ממילא פון איין זייט ווייסן זיי אז ע"פ הלכה איז קיין פראבלעם פאר א פרוי צו נעמען ב"ק, אבער פון די אנדערע זייט צוליב נתקטנו הביצים האבן זיי מורא פון די גאס צו געבן צו פיל היתרים, דערפאר געבן זיי עס נאר ווען זיי פילן ס'איז א מצב פון פקו"נ (אקעי נישט ממש), ווען זייער הארץ לאזט זיי נישט זאגן ניין.

איך מיין ס'האט עפעס אמת אין זיך, וואס זאגט עטס?

וואס איז אינטרעסאנט דא איז נישט דווקא די כוחא דהיתרא, און פארוואס אין געוויסע נושאים איז מען נוטה להתיר און אנדערע איז מען נוטה להחמיר. נאר די וועג וויאזוי מען איז קודם קובע וואס די פסק דארף זיין און דערנאך וואס איז די מקור דערצו. און זיך באנוצען מיט אזוינע מאדנע טריקס ווי רופען א צווייטער רב וואס איז מתיר אזוינע זאכען. ווען איינער פירט זיך אזוי אין געוויסע הלכות ברבים איז ער א רעפארמער אן אפיקורס וואס איז נישט מקבל אויף זיך עול תורה נאר בייגט די תורה צו זיינע רעיונות. און דערווייל טוהן אלע היימישע פרומסטע רבנים און דיינים פונקט די זעלבער זאך יעדער טאג.