משפט אייכמאן

[גיבור]

עס איז מיר זייער אינטרעסאנט געווען קודם כל אז עס איז נאכנישט דא א אשכול אויף דעם און חוץ פון דעם די עצם זאך ,
די מדינה האט פאר א פאר יאר צוריק ארויסגעגעבן פון זייער ארכיון די אויטענטישע אויפגעכאפטע פילם פון די גאנצע משפט וואס האט ווי באקאנט אויפגערידערט די וועלט קודם כל מיט די עצם פארכאפונג פון אייכמאן ימ''ש און בפרט די משפט וואס איז פארגעקומען מיט אפענע טירן פאר די פרעסע און האלאקאוסט איבערלעבער ,
מען קען טרעפן עס אויף יוטויב אבער נישט מסודר ,
ווייסט אפשר איינער ווי מען קען עס טרעפן מיט א סדר צו קענען קוקן די גאנצע זאך פון אנהויב ביזן סוף ?
מען קען אסאך לערנען פון דעם ,
ביטע אויב איינער קען לינקען מיט א דאנק פון פאראויס .

[גיבור]

ספיציעל איז דא געוויסע וועלטס בארימטע שטיקלעך ,
קודם ווי [tag]קופערניקוס[/tag] האט דערמאנט אין א אנדערע אשכול ווי ק צטניק (יחיאל דינור) חלישט אינמיטן זאגן זיין עדות וואס דאס איז געווען די ערשטע מאל וואס ער אלס אנאנימע שרייבער איז ארויסגעקומען אין פאבליק און ער האט קוים עספיעט צו זאגן זיין פאר ווערטער (וואס איז געווארן נאכדעם וועלטס בארימט) און געחלישט , ער האט קיינמאל נישט צוגענדיגט זיין עדות אבער עס איז געווען גענוג פרוף פון אנדערע עדות עם צו הינריכטן ,
די סיבה פון די עקשנות פון די אינסטאנצן אז ער זאל אויפטרעטן איז געווען וועגן ער האט געטראפן אייכמאן ימ''ש פנים אל פנים און די קעלערן פון די עס עס ימ''ש אין קאטאוויטץ ווען ער איז געווען דארטן אויף חקירות באגלייט מיט עינויים קשים ומרים .

[גיבור]

אבער ללא ספק די היט פון די משפט איז געווען די עפענונג פון די משפט דורך די הויפט פראקואר גדעון האוזנער וואס זיינע ווערטער האט אפגעהילכט אין די גאנצע וועלט בכלל און אין דייטשלאנד בפרט ,
"אויף דעם פלאץ ווי איך שטיי פאר ענק שופטי ישראל צו באשילדיגן אדולף אייכמאן - שטיי איך נישט דא אליינס, מיט מיר שטייען דא אין די מינוטן זעקס מיליון קטגורים, אבער זיי קענען זיך נישט אויפשטעלן אויף זייער פיס און שיקן א באשילדונגס פינגער צו די גלאזערנע שטייג און שרייען צו ווער עס זיצט דארט "איך באשילדוג - אני מאשים" ווייל זייער אש פליט ארום דארט צווישן די בערג פון אוישוויץ און די פעלדער פון טרבלינקה עס איז פארשוועמט געווארן אין די וועלדער פון פוילען און זייערע קברים איז פארשפריייט אויף די לענג און די ברייט פון גאנץ איירופה זייער בליט שרייט אבער זייער קול קען מען נישט הערן פארדעם וועל איך רעדן אין זייער נאמען און פארלייגן די שרעקליכע באשילדונגס"
די ווערטער איז באריעכטעט געווארן אין די גאנצע וועלט און איז אריין אין היסטוריע .

[ברוך בערל]

עס איז דא א פילם
the man who captured eichmann
עס איז אינטערעסאנט פאר איינער וואס איז אינטערעסירט אין דעם געשיכטע

[איך אויך]

ווי קען מען פארגעסן פונעם וועלט באקאנטן בוך און פילם Tho house on garibaldi street געשריבן דארך ראש המוסד איסר הראל.

[ונבנתה העיר]

יוסף רעזניק פארציילט וועגן די מוזיק אין זיין עדות ביי משפט אייכמאן, [ער זאגט אז ער קען עברית אבער ער וויל רעדן אויף אידיש].

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=-09xTWnT-hs[/youtube]

אז מען רעדט שוין, דא איז יואל בראנד מעיד ווי אייכמאן האט איהם פארגעשלאגן צו פארקויפן א מיליאן אידן [הייבט זיך אהן ביי 26:00].

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=BH2TnBs7p48[/youtube]

ד”א איז אינטערעסאנט די געמישעכטס פון אידיש מיט עברית, זייענדיג בתחילת קום המדינה.

[מיש-נייעס]

גאר בקרוב קומט נייע אויפדעקונגן נאך דעם וואס דער מוסד גרייט זיך ארויסצוגעבן פולע ארכיוון איבער די אומגעלונגענע פארכאפונג פונ'ם ארכי מערדער דר. מענגעלע ימש"ו און נאך שר"י.

ווי אויך איז יעצט דער פרעימיניסטער פון מדינת ישראל אויף א באזוך אין ארגענטינא, און דער דארטיגער פרעימינסטער האט איהם פארשפראכן ארויסצוגעבן אלע זייערע ארכיוון אין צוזאמענהאנג מיט זייער פארבינדונג צו נאצי דייטשלאנד, עס וועט אריינגעשטעלט ווערן אין יד ושם און ארץ ישראל.

דאס אלעס קען ווארפן א שטארקע ליכט אויף די פארווייטאגטע טעמא ווי די גרעסטע וועלטס רוצחים האבן זיך ארויסגעדרייט פון גערעכטיגקייט.

מיר האפן אז די היסטאריקער וועלן אונז ברענגן דא אין ק"ש די נייעס'ן כשלחן ערוך ומוכן לאכול איינמאל די דאקומענטן ווערן געעפענט.

אבינו מלכינו נקום לעינינו נקמת דם עבדיך השפוך

[ליפא]

שוין געזען לעצטע וואך אינעם טיימס, אז דער מוסד האט געוויסט וואו מענגעלע איז און אפילו געזען דעם רוצח שפאצירן ערגעץ אין אורוגוואי אדער ארגענטינע אבער נישט געווען צופיל אינטערעסירט אים צו פארכאפן. דער שרייבער, א איד, האט נאך געענדיגט זיין טיימס ארטיקל אז די מוסד האט גוט געטון.

[שלמה המלך]

בו בזמן ווען כאפן מענגעלע ימ"ש איז געוועהן אויפ'ן טיש האבען די חברה זיך אפגעגעבען מיט זיכען יוסעלע שוכמאכער! איפה יוסלה איז ייגעוועהן מער וויכטיגער פאר די אייגענע איגוי

[berlbalaguleh]

איינס פון די סיבות וואס איך בין אזוי שטארק אנגעגעסן אויף הרב סענדער דייטש (נישט דויטש, לידיעתך, שמעקעדיג.) זכותו יגון עלינו. איז זיין דעמאגאגישקייט. ברצותו מאריך וברצותו מקצר. אויף א יעדן האט ער טיטלען און צו-נעמען ווי שר"י, ימ"ש, עפ"ל. אבער פונקט אויף דעם עוכר ישראל יואל בראנד, וועלכער איז געווען אן אוכל נבילות וטריפות, ר'האט געוואוינט מיט א גוי'טע און ער איז געווען דער איינציגסטער וועלכער האט גערעדט ביי דעם משפט פן אייכמאן (זיין קאלעגע) אויף די פארשאלטענע דייטשע שפראך. ס'איז געווען ווער ס'האט גערעדט אויף אידיש, ווער אויף ענגליש און ווער אויף עברית. אבער ער האט גערעדט דייטש...! און וויאזוי ר' סענדער לייגט איהם אראפ וואלט מען געקענט מיינען אז ער איז געווען לכה"פ א מזרחי'סט אויב נישט קיין אגודיסט. ער דערמאנט איהם זייער שטארק נייטראל, אויב נישט לשבח. ער דערמאנט אפילו מיט קיין איין ווארט נישט דעם מהות פון דעם שייגעץ...!

[מיש-נייעס]

בערל איך בין מחולק מיט דיר יואל בראנד איז טאקע געווען וואס ער איז געווען, אבער די טיטלן קומט זיך נישט פאר א מענטש ווי אזוי ער פירט זיך אין זיין פריווייטע לעבן, סיידן (אלט אידיש בלע"ז אויסער)... ער האט געמאכט חרבנות צו ברחניות פארפירן אידן פונ'ם אייבערשטן, צו בגשמיות אפשוואכן אדער שטערן די הצלה פון כלל ישראל ביים שואה, אזא איינער איז א רשע א רוצח און נאך ארגער, אבער אז א מענטש טוט עבירות קען מען איהם נישט באטיטלן, דאס איז צווישן איהם און כביכול.

[מיש-נייעס]

שוין געזען לעצטע וואך אינעם טיימס, אז דער מוסד האט געוויסט וואו מענגעלע איז און אפילו געזען דעם רוצח שפאצירן ערגעץ אין אורוגוואי אדער ארגענטינע אבער נישט געווען צופיל אינטערעסירט אים צו פארכאפן. דער שרייבער, א איד, האט נאך געענדיגט זיין טיימס ארטיקל אז די מוסד האט גוט געטון.

א ציטוט פליעז, ער שרייבט סתם זיי האבן גוט געטון אדער ער שרייבט א טעם?

[ליפא]

https://mobile.nytimes.com/2017/09/06/s ... oogle.com/
Read for yourself

[מיש-נייעס]

איך הער.... ער ברענגט שטארקע points אבער עס פעלט אינפארמאציע

איך האף אז מיט'ן אפירקראצן די אלע ארכיוון וועט עס געבן א שטיקל קלארערע בילד פארוואס זיי האבן איהם נישט געכאפט

בפרט אז זיי האבן איהם געהאט ממש ביי די האנט (אויב גלייב מיר די ווערסיע פון די מעשה)

לאמיר האפן אז ימים ידברו

[berlbalaguleh]

בערל איך בין מחולק מיט דיר יואל בראנד איז טאקע געווען וואס ער איז געווען, אבער די טיטלן קומט זיך נישט פאר א מענטש ווי אזוי ער פירט זיך אין זיין פריווייטע לעבן, סיידן (אלט אידיש בלע"ז אויסער)... ער האט געמאכט חרבנות צו ברחניות פארפירן אידן פונ'ם אייבערשטן, צו בגשמיות אפשוואכן אדער שטערן די הצלה פון כלל ישראל ביים שואה, אזא איינער איז א רשע א רוצח און נאך ארגער, אבער אז א מענטש טוט עבירות קען מען איהם נישט באטיטלן, דאס איז צווישן איהם און כביכול.

יא. אבער ער איז אויך געווען איינער פון די ציוניסטישע פיהרערס. העלאו. איך בין נישט אזא קנאי. איך בין נישט בודק די ציצית ביי קיינעם. אבער ר' סענדער האט אייביג גענוצט אלערליי נעמען און טיטלען של גנאי אויף גאנץ וואוילע אידן. נאר זיי זענען געווען געכאפט אין ציונות למחצה לשליש ולרביע. האט ער זיי באוואשן מיט אלערליי לשונות של גנאי וקללה. און פונקט דא ביי דעם פארשוין האט ער (בכוונה) פארהוילן די טונקעלע חלקים פון זיין לעבן. אפילו בדרך אגב דערמאנט ער נישט זיין אפענע און דעמאנסטראטיווע אנטי- רעליגיעזיטעט...!

[מיש-נייעס]

ווייסט איינער צו ס'דא עפעס פריש איבער די אומגעלונגענע פארכאפונג פון מענגעלע ימש"ו

[berlbalaguleh]

בערל איך בין מחולק מיט דיר יואל בראנד איז טאקע געווען וואס ער איז געווען, אבער די טיטלן קומט זיך נישט פאר א מענטש ווי אזוי ער פירט זיך אין זיין פריווייטע לעבן, סיידן (אלט אידיש בלע"ז אויסער)... ער האט געמאכט חרבנות צו ברחניות פארפירן אידן פונ'ם אייבערשטן, צו בגשמיות אפשוואכן אדער שטערן די הצלה פון כלל ישראל ביים שואה, אזא איינער איז א רשע א רוצח און נאך ארגער, אבער אז א מענטש טוט עבירות קען מען איהם נישט באטיטלן, דאס איז צווישן איהם און כביכול.

מיש נייעס: יא.

פארמעקט דורך מיר אליינס. ווייל כ'האב שוין ארויסגעברענגט דעם זעלבן רעיון אין א פריער'דיגע תגובה. (עיין לעיל.)

[פערינא]

Check out "The Eichmann Show" on Netflix
www.netflix.com/title/80042182?source=android

[מפיל קינד]

שוין געזען לעצטע וואך אינעם טיימס, אז דער מוסד האט געוויסט וואו מענגעלע איז און אפילו געזען דעם רוצח שפאצירן ערגעץ אין אורוגוואי אדער ארגענטינע אבער נישט געווען צופיל אינטערעסירט אים צו פארכאפן. דער שרייבער, א איד, האט נאך געענדיגט זיין טיימס ארטיקל אז די מוסד האט גוט געטון.

די סיבה שרייבט ער אויך זייער קלאר, מוסד איז דעמאלטס געווען א קליין ארגאניזאציע וואס האט זיך נישט געקענט אפגעבן מיט צוויי זאכן אויפאמאל, זיי האבן זיך דעמאלטס מער דערשראקן פון די סייענטיסטן וואס האבן געשטעלט דאס לאנד אין געפאר.

אגב, אין טיימס שרייבט ער פאראגוואי, איך בין נישט זיכער אויב דאס איז אורוגוואי, כ'מיין זיי זענען צוויי באזונדערע מקומות אין סאוט אמעריקע.

[ליפא]

Ye it's 2 different countries

[berlbalaguleh]

ליפא: נאר צו צו געבן צום עניין. כאטש אין אורוגוואי (א שכינות'דיגע מדינה פון ארגענטינע און בראזיל) זענען אויכעט דא באהאלטענע נאציס. אבער אין די קלענערע און מער צוריקגעשטאנענע מדינה פאראגוואי האבן זיי (די נאציס) זיך געפיהלט אינדערהיים. ווייל דער פרעזידענט פון יענע מדינה איז אויכעט געווען א דייטשער. (אלפרעדא שטראעססנער) און א שטארקער נאצי סימפאטיקער וועלכער האט אפן געגעבן שוץ פאר די אנטלאפענע נאציס. כאטש די אלע אנדערע סאוט אמעריקאנער מדינות זענען אויכעט פול אנגעשטעקט מיט זיי...!

[מיש-נייעס]

איך זיך נישט פון אייכמאן איך זיך דאקומענטרי איבער דאס (ליידער, נישט-)פארכאפונג פון מענגעלע ימ"ש