ל"ג בעומר מפי ספרים וסופרים

[ארכיוויסט]

[center]ל"ג בעומר מפי ספרים וסופרים[/center]
ווען עס איז געוועהן דער חורבן בית שני איז ר' יוחנן בן זכאי געגאנגען צו דעם רוימישן קיסר און געבעטן אז ער זאל איבערלאזן די שטאדט יבנה און די חכמים וואס לערנען דארט.

דער הייליגער תנא רבי עקיבא איז געוועהן צווישען די תלמידים וואס האבן שפעטער געלערנט אין יבנה. כידוע זאגט די גמרא אז ווען רבי עקיבא האט חתונה געהאט איז ער אלט געוועהן 40 יאר און ער האט גארנישט געקענט קיין תורה. איין טאג האט ער געזעהן ווי וואסער טריפט אויף א שטיין און פון אסאך יארן איז געווארן א גריבל אין דעם שטיין אויף דעם ארט ווי די וואסער האט געטריפט, האט רבי עקיבא זיך געמאכט א קל וחומר מה דאך א שטיין קען נאך אסאך יארן געלעכערט ווערן פון וואסער, אויב אזוי אודאי די הארץ פון א מענטש אפילו ער האט קיינמאהל נישט געלערנט קען נאך אסאך יארן אריינדרינגען די תורה אין זיין הארץ. רבי עקיבא איז אוועק געפאָרן פוך זיין היים און נאך 24 יאר אהיים געקומען מיט 24 טויזענט תלמידים. די 24 טויזענט תלמידים פון רבי עקיבא זענען אלע נפטר געווארן אין א קורצע צייט וואס איז געוועהן אין די טעג צווישען פסח און שבועות, ווייל זיי האבן נישט ריכטיג נוהג כבוד געוועהן איינער דעם צווייטען. די גמרא זאגט אז אין יענע יארן איז די וועלט געוועהן וויסט פון תורה און עס איז כמעט פארגעסען געווארן די תורה פון כלל ישראל ח"ו. איז ר' עקיבא געפאָרן קיין דרום און דארט געטראפען פיהר חכמים און זיי אויסגעלערנט די תורה. די פיהר חכמים זענען געוועהן: רבי מאיר, רבי יהודה, רבי שמעון בן יוחאי, און רבי אלעזר בן שמוע. די חכמים האבן נאכדעם נאכאמאל צושפרייט די תורה צווישען אידן.

די גמרא דערציילט אונז אז נאכדעם ווען רבי עקיבא האט אנגעהויבן לערנען תורה מיט די פיהר תלמידים איז ארויסגעגעבן געווארן שווערע גזירות פון מלכות וועגן לערנען תורה. דאס מלכות האט פארבאטען צו לערנען תורה ברבים און רבי עקיבא איז געכאפט געווארן אז ער לערנט תורה, האט מען אים איינגעשפארט אין תפיסה. אויך האט זיי רבי עקיבא נישט געקענט געבן סמיכה, ווייל דאס מלכות האט גוזר געוועהן אז דער וואס וועט געבן סמיכה אדער נעמען סמיכה וועט גע'הרג'ט ווערן ר"ל, און די שטאדט וואו עס וועט געגעבן ווערן וועט מען חרוב מאכן. ביז עס געקומען רבי יהודה בן בבא און האט צוזאמענגענומען די פיהר חכמים און אויך רבי יוסי און ער האט זיי מסמיך געוועהן אין די בערג וואס זענען צווישען אושא און שפרעם. באלד האט זיך דערוואוסט דערפון די רוימישע רעגירונג און זיי האבן געשיקט זייערע סאלדאטען. ווען רבי יהודה בן בבא האט זיי דערזעהן האט ער געהייסען די חכמים אנטלויפען און ער זייענדיג צו אלט און שוואך צו לויפן איז דארט פארבליבען און די רשעים האבן אים גע'הרג'ט זייער אכזריות'דיג ר"ל.


רבי שמעון בר יוחאי
דער הייליגער תנא רבי שמעון בר יוחאי איז געבוירן געווארן בערך 50 יאר נאכ'ן חורבן בית שני, דאס הייסט, בערך אין די יארן ג' אלפים תת"ע לבריאת העולם, טייל זאגן, אז זיין יום הולדת איז געוועהן אין זעלבן טאג ווי יום פטירתו מן העולם, דאס הייסט, אום "ל"ג בעומר". אזוי ווי עס איז באקאנט פון חז"ל, אז צדיקים זענען ממלא שנותיהם מיום ליום. אבער טייל זאגן, אז ער איז געבוירן געווארן אום יו"ט שבועות, וואס אין דעם דאזיגן טאג איז געגעבן געווארן די הייליגע תורה פאר אידן.

איבער זיין געבוירן ווערן ווערט דערציילט אין ספר "נחלת אבות" (ח"ג) א מורא'דיגע פאסירונג: דער מחבר האט געפונען שטיין אין ספרים, אז יוחאי, דער פאטער פון רבי שמעון, האט געשטאמט פון שבט יהודה, און איז געוועהן פון די גדולי הדור. אויך איז ער געוועהן א גרויסער עושר און א מקורב למלכות. דער קיסר אנדרינוס האט צו אים ארויסגעוויזן א געוואלדיגע חיבה.

די מוטער פון רבי שמעון האט געהייסן שרה. זי האט געשטאמט פון די נשיאים, און געוועהן אן אייניקל פון הלל הזקן.

אין אנהייב נאך איר חתונה איז שרה געוועהן אן עקרה. זי האט לאנגע יארן נישט געהאט קיין קינדער ל"ע. זעענדיג אז עס לויפן פארביי די טעג און יארן און זי ווערט נישט געהאלפן, איז ארויף אויפ'ן געדאנק פון איר מאן, יוחאי, איר מגרש צו זיין און חתונה האבן מיט א צווייטע פרוי. האט ער באפוילן פאר א שדכן צו גיין זוכן פאר אים א צווייטן זיווג, אן אשה צנועה און א בת קדושים.

א צייט דערויף איז די פרוי שרה געוואויר געווארן דערפון אז דער מאן יוחאי וויל איר פטר'ן און אפ'גט'ן, זי האט אים אבער נישט געזאגט קיין שום זאך. נאר זי האט די גאנצע צייט מרבה געוועהן בתפלה ובתחנונים צום רבוש"ע, געגעבן צדקה, און שטארק געוויינט פאר'ן הייליגן באשעפער מיט א צובראכן הארץ, אז ער זאל זי מציל זיין פון דעם. השי"ת האט טאקע צוגעהערט איר בקשה, און זי איז געהאלפן געווארן.

ויהי היום, אויפדערנאכט פון ראש השנה האט יוחאי געזעהן אין זיין חלום ווי ער שטייט עלענד אליין אין א גרויסן וואלד, ארומגענומען פון פילע צענדליגער און טויזנטער ביימער. צווישן זיי הויכע ביימער וועלכע געבן ארויס פיינע און זיסע פירות, און צווישן זיי אויך טרוקענע ביימער וועלכע שטייען פוסט און געבן נישט ארויס גארנישט.

יוחאי האט זיך אנגעלאנט אויף א טרוקענעם בוים. פלוצים הייבט ער אויף זיינע אויגן און זעהט א מורא'דיגן געשטאלט פאר זיך: א הויכער מענטש שפאצירט פארביי טראגענדיג א גרויס קריגל וואסער אויף זיינע פלייצעס, און גייט ארום אנטרונקען די טרוקענע ביימער.

אין דער זעלבער צייט וואס ער טרונקט אן די טרוקענע ביימער, לאזט ער אבער אויך איבער עטליכע ביימער וואס ער טרונקט נישט אהן, נאר ער לאזט זיי ווייטער טרוקענען, ביז ער קומט אהן צו דעם בוים אויף וועלכן יוחאי איז געוועהן אנגעלאנט. ער נעמט ארויס א קליין קריגעלע מיט קוואל-וואסער פון טאש, און גיסט אויס דאם גאנצע וואסער אויף דעם דאזיגן בוים, און ער בענטשט עס...

באלד זעהט טאקע יוחאי ווי די ברכה איז חל אויפ'ן בוים. דער זעלבער בוים וואס איז פריער געשטאנען פוסט און טרוקען האט פלוצים אויפגעבליט, און אנגעהויבן ארויסצוגעבן שיינע דיקע צווייגן און אויך גרויסע און געשמאקע זיסע פירות, מיט גאר א גוטן טעם. דער בוים צעוואקסט זיך ביז גאר, און זיין גערויך טראגט זיך אפ גאר גאר ווייט. יוחאי האט זיך זייער שטארק געפריידט אויף דעם וואס ער האט געזעהן אין זיין חלום, און ער האט זיך דערוועקט מיט גרויס שמחה, זאגענדיג דעם פסוק: "מושיבי עקרת הבית אם הבנים שמחה, הללוי-ה".

ער האט דאן איבערדערציילט דעם גאנצען חלום פאר זיין פרוי שרה, און ער האט צוגעגעבן דערויף, אז לויט ווי ער פארשטייט איז דער פתרון פון דעם חלום ווי פאלגענד: "דער גרויסער וואלד, דאס מיינט מען די וועלט. די ביימער, דאס מיינט די פרויען וואס א טייל ווערן געהאלפן מיט קינדער, און טייל בלייבן ל"ע עקרות. אום ראש השנה ווערן אבער געהאלפן די עקרות. דער בוים אויף וואס איך בין געוועהן אנגעלאנט וואס איז אנגעטרונקן געווארן מיט קוועלעדיג וואסער, דאס ביסטו. דערפאר וועלן ארויסקומען פון דיר קינדער צדיקים און גרויסע חכמים.

אבער איין זאך מוז איך נאך פארשטיין, זאגט יוחאי פאר זיין פרוי שרה, פארוואס זענען אלע ביימער אנגעטרונקען געווארן פון דעם גרויסן קריגל, אבער דוקא דער בוים אויף וואס איך בין געוועהן אנגעלאנט, דאס איז אנגעטרונקען געווארן פון דעם קליינעם קריגל און דאס גאנצע וואסער איז אויסגעגאסן געווארן נאר אויף אים? האט די פרוי געזאגט: "דו פרעגסט טאקע זייער גוט, דעריבער ערלויב מיר צו גיין צו דעם הייליגן תנא רבי עקיבא און אים דערציילן דיין חלום, און ער וועט דיר שוין געבן אלעס פונקטליך צו פארשטיין". האט ער זיך אנגערופן צו איר: "לאמיר ביידע גיין אינאיינעם און אים דערציילן דעם חלום, און ער מיט זיין רוח הקודש וועט אונז שוין זאגן דעם פתרון".

עס איז געוועהן מוצאי ראש השנה, און ביידע זענען געגאנגען צו דעם תנא רבי עקיבא. אנקומענדיג האט יוחאי אים דערציילט דעם חלום וואס ער האט געהאט א נאכט פריער, און ווי אזוי ער האט דאס פותר געוועהן. אבער דאך איז אים געבליבן שווער צו פארשטיין די אויבנדערמאנטע קשיא, פארוואס דוקא דער בוים איז געווארן אנגעטרונקן פון דעם קליינעם קריגל וואסער. האט זיך רבי עקיבא אנגערופן צו אים: זאלסט וויסן יוחאי, אז דו ביסט גערעכט! דיין חלום איז טאקע ריכטיג א משל איבער די עקרות, און דיין פרוי שרה איז אויך געוועהן צווישן די עקרות, וועלכע קענען נישט געהאלפן ווערן בשום אופן מיט קיין קינדער. אבער נאר דורך אירע תפילות און הייסע טרערן וואס זי האט פארגאסן פאר השי"ת האט זי זוכה געוועהן, און זי וועט יא האבן קינדער. דעריבער, דאס קליינע קריגעלע וואס דו האסט געזעהן, דאס איז דאס קריגעלע וואס איז אנגעפילט געווארן פון אירע טרערן וואס האבן זיך דערין איינגעזאמעלט. פון דעם ביסטו געווארן אנגעטרונקען, און דערפאר וועט איר ביידע געהאלפן ווערן מיט קינדער. דעריבער פארשטייט איר שוין פארוואס די אנדערע טרוקענע ביימער זענען נישט אנגעטרונקן געווארן פון דעם זעלבן קריגל, נאר דוקא דער בוים אויף וואס דו ביסט געוועהן אנגעלענט, וואס איז מרמז אויף דיין פרוי.

דאן האט זיך דער תנא רבי עקיבא אנגערופן צו די פרוי שרה: "איך זאג דיר, אז נאך היי-יאר וועסטו געהאלפן ווערן, און דו וועסט האבן א קינד וועלכער וועט באלייכטן די וועלט מיט זיין חכמה און מיט זיינע שיינע מעשים".

יוחאי און זיין פרוי שרה האבן זיך זייער געפריידט צו די בשורה פון דעם הייליגן תנא רבי עקיבא, און זענען אהיימגעגאנגען פיהל מיט האפענונג. דעם פאלגענדן יו"ט שבועות, אין טאג וואס די תורה הקדושה איז געגעבן געווארן פאר אידישע קינדער, איז דאס הויז פון יוחאי און שרה אויפגעלאכטן געווארן פון דעם שיין פון דאס ניי געבוירענע קינד. אלע האבן געזעהן אז דאס איז טאקע אן אויסערגעווענליכער אור וואס איז אראפגעקומען פון הימל, און אז דאס קינד וועט זיין א לייכט-טורעם פאר כלל ישראל.

די עלטערן האבן זיך זייער געפריידט צו זייער קינד. זיי האבן געלויבט דעם הייליגן באשעפער, געטיילט צדקה און געמאכט א סעודה אין טאג פון זיין ברית מילה, און זיי האבן אים א נאמען געגעבן "שמעון" כדי מרמז צו זיין אז "כי שמע השם לקול תפילתם". פון יענעם טאג און ווייטער האבן זיי זיך פארגענומען אפצוהיטן דאס קינד ווי אן אויג אין קאפ, ובפרט אים צו היטן פון יעדע סארט טומאה ח"ו, און צו ערציען אים בלויז מיט קדושה און טהרה.

פון ווען אהן שמעון האט אנגעהויבן צו רעדן דיבורים, האבן זיי אים איינגעוואוינט נאר מיט דברים שבקדושה, ווי פסוקים ומאמרים, און נישט מיט קיין שום פרעמדע זאך.

ווען שמעון איז שוין אלט געווארן פינף יאר, האבן זיי אים אריינגעגעבן אין חדר וואס דער נשיא רבן גמליאל האט אויפגעשטעלט בירושלים עיה"ק. ער איז דארט טאקע געווארן ווי אן אומערשעפליכער קוואל פון וואסער - ואין מים אלא תורה. זייענדיג גאר א יונג קינד האט ער שוין געפרעגט זעלטענע שווערע שאלות אין די דיני התורה.

שפעטער האט ער מקבל געוועהן תורה און געוועהן א באליבטער תלמיד פון די גרעסטע תנאים פון זיין דור, ווי רבי עקיבא און רבי יהושע בן חנניה און רבן גמליאל. צום סוף איז דער דאזיגער יונגער תלמיד - רבי שמעון בר יוחאי - אויסגעוואקסן אליין צו זיין פון די גרויסע הייליגע תנאים וועלכע האבן באלויכטן די וועלט אין סוף פון פערטן דור פון דער תקופת התנאים.

אין צוגאב צו זיינע פילצאליגע חידושים בהלכה ובאגדה וואס געפינען זיך צעשפרייט אין תלמוד בבלי, האט ער אויך מחבר געוועהן די מדרשי ההלכה, "מכילתא דרשב"י" לספר שמות און "ספרי" אויף די ספרים במדבר און דברים. און בפרט האט ער אויפגעשיינט און פארהייליגט די וועלט מיט זיין גרויסן און געטליכן חיבור, דער ספר "הזוהר".

רבי שמעון בן יוחאי איז געווארן דער גרויסער מרביץ תורה ביי אידן און ער האט מרביץ תורה געוועהן יומם ולילה. רשב"י פלעגט אלעמאהל דרש'ענען פאר אידן דאס וויכטיג-קייט פון לימוד התורה. רשב"י האט געזאגט, "דאס קול פון אידישע קינדער וואס לערנען תורה האלט אויף די וועלט". אויך האט ער געזאגט. "אויב מ'זעהט שטעט אין ארץ ישראל וואס ווערן חרוב, איז עס ווייל זיי האבן נישט געשטעלט מלמדים פאר די קינדער". אין זיין הייליגען ספר זוהר הקדוש זאגט ער אסאך מאהל, "וואויל איז פאר די וואס זענען עוסק בתורה". דער וואס איז עוסק בתורה האט נישט מורא פאר קיין שום שלעכטע פאסירונג ווייל ער איז אנגעבינדען אין עץ החיים, וועגן דעם דארף א איד לערנען תורה טאג און נאכט און נישט אפשיידען פון איר אזוי ווי עס שטייט אין פסוק "והגית בו יומם ולילה".

אזוי לאנג האט רבי שמעון בן יוחאי מרביץ תורה געוועהן ביי אידן ביז ער האט געמוזט אנטלויפן אין א הייל זיך באהאלטן צוליב גזירת מלכות. די מעשה איז געוועהן אזוי: עס זענען געזעסען רבי יהודה, רבי יוסי און רבי שמעון און זיי האבן געשמועסט. נעבן זיי איז געזעסען יהודה בן גרים און האט אויסגעהערט וואס זיי שמועסן. האט רבי יהודה אויסגעלויבט די רוימישע רעגירונג וועגן די שיינע זאכן וואס זיי האבן אויסגעשטעלט און אויפגעבויעט פאר זייערע איינוואוינער. האט רבי יוסי געשוויגען. רבי שמעון האט זיך אנגערופען "אלעס וואס זיי האבן געמאכט האבן זיי געמאכט נאר פאר זייער אייגענע אינטערעס". האט יהודה בך גרים דערציילט די רייד פון די תנאים צו אנדערע מענטשן ביז עס איז אנגעקומען צו די רוימישע רעגירונג און זיי האבן ארויסגעגעבן די גזירה. רבי יהודה וואס האט געלויבט די רוימישע רעגירונג זאל דערהויבן ווערן, רבי יוסי וואס האט געשוויגען און נישט געזאגט אז רבי יהודה איז גערעכט זאל גיין אין גלות און רבי שמעון וואס האט געשפעט זאל מען הרג'נען. האט רבי שמעון גענומען זיין זוהן רבי אלעזר און זיך באהאלטן מיט אים אין בית המדרש און געלערנט דארט. נאך א צייט האט זיך רבי שמעון דערוואוסט אז די רוימישע רעגירונג זוכט אים זייער שטרענג האט ער גענומען זיין זוהן און אנטלאפען צו א הייל נעבן די שטאדט פקיעין כדי קיינער זאל נישט וויסן וואו זיי געפונען זיך באלד איז געשעהן דארט א נס אין די הייל אז עס איז אויסגעוואקסען א באקסער בוים און א קוואל וואסער וואס פון דעם האבן זיי געלעבט אלע יארן וואס זיי זענען געוועהן אין די הייל.

דארט אין די הייל האבן זיי געלערנט תורה יומם ולילה. אליהו הנביא איז געקומען צו זיי צוויי מאהל א טאג און מיט זיי געלערנט סודות התורה (תורת הנסתר). 12 יאר זענען זיי געזעסען אין די הייל ביז איין טאג איז אליהו הנביא געקומען און זיי דערציילט אז דער רוימישער קיסר איז געשטארבען און דער נייער קיסר האט מבטל געוועהן אלע גזירות פון אלטען קיסר און אויך די גזירה פון הרג'נען רבי שמעון איז בטל געווארן. זענען רבי שמעון בן יוחאי מיט זיין זוהן רבי אלעזר ארויסגעגאנגען פון די הייל. ארויסגייענדיג פון די הייל האבן זיי געזעהן אז מענטשן אקערען און זייען און טוהן אנדערע ערד ארבייט, האבן זיי פארוואונדערטעהייט געזאגט "מניחין חיי עולם ועוסקין בחיי שעה"? (זיי לאזען איבער די תורה וואס איז לעבן אויף ביידע וועלטן און זיי באשעפטיגען זיך מיט זאכן וואס איז נאר צייטווייליג). און צוליב זייער הקפדה איז וואו זיי האבן געקוקט פארברענט געווארן. איז ארויס א בת קול פון הימל און געזאגט "איר זענט ארויס פון אייער הייל צו חרוב מאכן מיין וועלט? גייט צוריק אין אייער הייל". זענען זיי צוריק אויף נאך איין יאר. נאך א יאר האט א בת קול אויסגערופען "גייט ארויס פון די הייל" און זיי זענען ארויסגעגאנגען.

ווען זיי זענען ארויס פון די הייל דאס צווייטע מאהל האבן זיי געזעהן אז א איד טראגט צוויי בינטלעך הדסים ערב שבת קודש און ער לויפט אהיים. האבן זיי אים געפרעגט פארוואס ער דארף דאס. האט דער איד געענטפערט אז איינס איז כנגד 'זכור' און איינס איז כנגד 'שמור'. האט רבי שמעון געזאגט צו זיין זוהן "די זעהסט אז אידן זענען מחבב די מצות". אזוי האבן זיי זיך בארוהיגט און מער נישט מקפיד געוועהן אויף מענטשן וואס זענען עוסק אין פעלד ארבייט.

ווען רבי שמעון בן יוחאי איז ארויס פון די מערה (הייל) האט ער אנגעהויבן לערנען מיט תלמידים די סודות התורה וואס אליהו הנביא האט אים אויסגעלערנט אין די הייל. די סודות זענען שפעטער נאך די פטירה פון ר' שמעון ב"י צוזאמענגענומען געווארן דארך זיינע תלמידים וואס דאס איז דער ספר זוהר הקדוש וואס אונז האבן היינט.


פטירת רבי שמעון בר יוחאי
"ל"ג בעומר" אין דעם טאג וואס רבי שמעון בן יוחאי איז נפטר געווארן האט ער געלאזט רופען זיין זוהן רבי אלעזר און זיין תלמיד רבי אבא און אויך די אנדערע תנאים פון זיין חבריא און ער האט זיי אנגעפאנגען זאגן צוואה. ווען די מענטשן פון די שטאט האבן געהערט אז רבי שמעון זאגט צוואה זענען זיי זיך אלע צוזאמענגעקומען און אריינגעגאנגען אין זיין הויז. האט רבי שמעון בן יוחאי אויפגעהויבן זיינע אויגן און געזעהן אז די שטוב איז פול מיט מענטשן. האט רבי שמעון געזאגט מיט א געוויין "אלע יארן ביז היינט האט א פייער אונז ארומגענומען און קיינער האט נישט געקענט אריינקומען, היינט זעה איך אז דער פייער איז נישט דא און יעדער קומט אריין". איז אראפגעקומען א פייער פון הימל און זיי ארומגענומען און אלע מענטשן פון די שטאדט האבן געמוזט ארויסגיין. האט רבי שמעון אויפגעהויבן זיינע אויגן און געזעהן אז נאר רבי אלעזר און רבי אבא זענען געבליבען אין הויז, האט ער געפרעגט רבי אלעזר פארוואס די אנדערע תנאים פון די חבריא זענען ארויס, האט זיי רבי אלעזר אריינגערופען. זענען דארט געוועהן רבי אלעזר, רבי אבא, רבי יוסי, רבי יהודה און רבי חייא. האט רבי שמעון אנגעפאנגען זאגן, "יעצט איז א עת רצון אין הימל און איך וועל אייך אנטפלעקען אזעלכע סודות וואס איך האב אייך נאך קיינמאהל נישט מגלה געוועהן, און רבי אבא זאל פארשרייבען אלעס וואס איך זאג".

רבי שמעון האט זיך ארומגעהילט מיט א טלית און א ליכטיגקייט האט אים ארומגענומען און מ'האט נישט געקענט קוקען אויף זיין ארט. רבי שמעון האט אנגעהויבן זאגן די סודות התורה אגאנצען טאג ביז ער איז צוגעקומען צו דעם פסוק "כי שם צוה ה' את הברכה חיים עד העולם" האט רבי אבא דערציילט "ווען רבי שמעון איז צוגעקומען צו דעם ווארט "חיים" איז שטיל געווארן און ער האט עס נישט געזאגט און איך האב נישט געקענט אויפהייבן די אויגן צו זעהן פארוואס עס איז שטיל געווארן צוליב דעם גרויסען ליכטיגקייט וואס איז געוועהן אין שטוב. ווען דאס ליכטיגקייט איז אוועק האב איך אויפגעהויבן מיינע אויגן און געזעהן אז דאס פייער האט זיך אפגעטוהן און דער הייליגער תנא רבי שמעון בן יוחאי איז נפטר געווארן.

וועגן דעם ארט פון קבורה פון רבי שמעון איז באלד געווארן א מחלוקת צווישען די מענטשן פון מירון און די מענטשן פוך ציפורי, ביידע האבן געוואלט האבן די זכי' אז דער גוף פון הייליגען תנא רבי שמעון זאל ליגען ביי זיי. איז געשעהן א נס אז ווען מ'האט ארויסגעטראגען די מטה האט זי זיך אויפגעהויבן אין די הייך און א פייער האט עס ארומגענומען און געפירט די מטה אריין אין א הייל אין מירון. אויף דעס וועג האט מען געהערט א בת קול רופט אויס אז מ'זאל זיך צוזאמענקומען צו די לוי' פון הייליגען תנא רבי שמעון בן יוחאי און אויך דעם פסוק "יבא שלום ינוחו על משכבותם". ווען די מטה איז אריין אין די הייל האט מען נאכאמאל געהערט א בת קול וואס רופט אויס "וואויל איז דיר רבי שמעון אויף די וועלט און אויף יענע וועלט אויף דיר איז געזאגט געווארן דער פסוק (דניאל י"ב) ואתה לך לקץ ותנוח ותעמוד לגורלך לקץ הימין". זכותו יגן עלינו ועל כל ישראל, אמן.



מנהגים און ענינים
א. ל"ג בעומר איז א מנהג ותיקין צו פארן קיין מירון צו דעם ציון פון רבי שמעון בן יוחאי. דער אר"י הקדוש ז"ל איז געפאָרן פיהל יארן צו דעם ציון פון רשב"י אין ל"ג בעומר און איז דארט געזעסן דריי מעת לעת און עוסק געוועהן בתורה. אויך איינע פון די יארן האט ער אפגעשוירן זיין זוהן דארט אין ל"ג בעומר און מחנך געווען מיט מצות פאות הראש.

ב. דער אור החיים הקדוש, רבינו חיים ן' עטר זי"ע איז אויך געפאָרן קיין מירון, און ווען ער איז צוגעקומען צו דעם פיס פון בארג פון ציון פון רשב"י איז ער אראפגעשפרינגען פון דעם אייזעל און געגאנגען אויף די הענט און די פיס און ער האט געשריגען "ווי גיי איך אזא נידעריגער מענטש אויף אזא הייליג פלאץ וואס דער גאנצער פמליא של מעלה איז דא און די נשמות פון אלע צדיקים זענען דא".

ג. אין סידור האריז"ל פון ר' שבתי מראשקוב שרייבט ער, אז עס איז א מצוה צו גיין אויף דעם ציון פון רשב"י און זיין זוהן רבי אלעזר אין ל"ג בעומר.

ד. דער רמ"ק שרייבט אין זיין ספר המסעות וז"ל "מיר זענען געוועהן אין בית המדרש אויף דעם ציון פון רשב"י און מיר האבן דארט מתפלל געוועהן א קורצע תפלה פון טיפען הארץ און נאכדעם איז דער רבי אויפגעשטאנען און געלערנט סתרי תורה פון זוהר און קבלה".

ה. רבינו הגה"ק ר' יוסף קארו בעל מחבר פון שולחן ערוך איז געוועהן אין מירון גאנץ יו"ט סוכות און געמאכט הקפות מיט ד' מינים ארום די קברים פון רשב"י און זיין זוהן רבי אלעזר. שטייט אין זיין ספר מגיד מישרים אז דער מגיד (דער מלאך וואס האט געלערנט תורה מיט דעם בית יוסף) האט געזאגט צו דעם בית יוסף אז דאס וואס עס האט אנגעפאנגען צו רעגענען אין דעם סוכה איז נישט חלילה "כעבד ששפך לו רבו קיתון על פניו" (אזוי ווי די גמרא זאגט ווען עס רעגענט אין סוכות), נאר ווייל איר האט געמאכט הקפות ארום די קברים מיט די ד' מינים וואס זענען מרצה אויף מים, און ווען איך וואלט נאך איין מאהל ארומגעגאנגען איין הקפה מער וואלט אנגעפאנגען רעגענען אזוי שטארק אזוי ווי בימי חוני המעגל (וואס האט געבעהטן אויף רעגן און עס האט אזוי שטארק גערעגענט אז מ'האט געמיינט אז ס'קומט א מבול ביז ער האט געבעהטן אז עס זאל נישט קומען אזוי שטארק האט אנגעהויבן קומען געהעריג רעגען גשמי ברכה, און וויסן זאלט איר אז ווען די אידן וועלן דארפן רחמים זאלט איר קומען אויף די ציונים פון די צדיקים און מאכן הקפות וועט איר געהאלפען ווערן און איר זאלט וויסען אז רשב"י און זיין זוהן האבן א גרויסע שמחה ווען מ'קומט אויף זייער ציון אדער אין דער שטאדט צו לערנען זוהר הקדוש.
(מגיד מישרים פר' אמור)

ו. דער בעל ספר חרדים שרייבט אז דער מנהג איז געוועהן פון די צדיקים אין זיין דור צו גיין צו דעם ציון פון רשב"י צוויי מאהל א יאר און דארט לערנען מאמרים פון זוהר הקדוש, און בעהטן רחמים פאר דעם דור.

ז. אין ספר מצרף לחכמה איז דא א בריוו פון א תלמיד פון האר"י הק' וואס האט געהייסען ר' שלמה שלימעל זי"ע וואס ער שרייבט אז צוויי מאהל א יאר פלעגן די חכמי הקבלה פאָרן צו מירון אויף דעם ציון פון רשב"י און זיין זוהן, און זיי האבן דארט עוסק געוועהן אין ספר הזוהר הק' 10 טעג און 10 נעכט רצופים און זיי האבן געהאט א שמש וואס האט זיי געמאכט צו עסן, און פיהר גוים האבן זיי געדינגען מיט כלי זיין זאלען היטן ביי דעם טויער אז גנבים זאלען זיי נישט אנפאלען, און דעם סדר פלעגען זיי טוהן 10 טעג פאר שבועות און 10 טעג פאר ראש השנה.

ח. רבינו ישעי' הלוי זי"ע אין זיין ספר של"ה הק' שרייבט אז עס איז מסוגל צו גיין אויף דעם ציון פון רשב"י און מ'זאל זיין דארט שטארק בשמחה און פיהל נסים זענען שוין דארט געשעהן און ער שרייבט אז אויך ער איז דארט געווען און עוסק געווען אין ספר הזוה"ק.

ט. רבינו עובדי' מברטנורא שרייבט אז עס איז א מנהג ותיקין צו פאָרן צו דעם ציון פון רשב"י אין "ל"ג בעומר" און דארט צונדט מען אהן גרויסע פאקלען און פייערען כדי מרבה צו זיין שמחה און פיהל עקרות זענען דארט געהאלפען געווארן און פיהל קראנקע זענען געהיילט געווארן דורך דעם וואס זיי האבן דארט מנדב געוועהן צדקה.


די גרויסקייט פון ל"ג בעומר
א) רבינו החיד"א שרייבט אין זיין ספר עבודת הקודש "ל"ג בעומר איז א יום שמחה ווייל עס איז די יומא דהילולא פון רשב"י און מ'דארף מרבה זיין בשמחה לכבודו אזוי ווי עס איז ידוע אז עס איז דער רצון פון רשב"י אז מ'זאל זיין בשמחה אין דעם טאג. עס איז דא א טייל וואס פירן זיך צו לערנען מיט מנין די שבחים פון רשב"י וואס ווערן געברענגט אין זוה"ק און עס איז א מנהג יפה".

ב) הגה"ק רבי צבי אלימלך מדינוב זי"ע שרייבט אין זיין ספר בני יששכר "ל"ג בעומר איז רשב"י נפטר געווארן און מסתמא איז ער אויך אין דעם טאג געבוירען געווארן ווייל הקב"ה איז דאך ממלא די יארן פון צדיקים מיום אל יום און צו די ליכטיגקייט פון זיין הייליגען ספר הזוהר וועלן מיר גיין עד ביאת משיח און וועגן דעם איז די שמחה אין מירון אויף זיין ציון אזוי גרויס אז איך האב געהערט פון אנשי אמת אז די שמחה "ל"ג בעומר" אין מירון איז שלא כדרך הטבע (גרויס)".

ג) אין ספר שו"ת מים חיים פון הגאון ר' חיים כהן ראפאפורט זצ"ל (השני) שרייבט ער א טעם פארוואס אין די יומא דהילולא פון רשב"י איז אזא גרויסער יו"ט און אין די יומא דהילולא פון אנדערע צדיקים אזוי ווי משה רבינו איז גאר א יום תענית (אזוי פירן זיך טייל און אזוי האט מען זיך געפירט בימי הקדמונים), זאגט ער ווייל די גמרא זאגט אז א צדיק ווערט נישט נפטר פון דער וועלט איידער עס ווערט געבוירען אן אנדערער צדיק במקומו אויב אזוי פארוואס זאגט די גמרא "קשה סילוקן של צדיקים" (עס איז זייער שווער דאס אוועקגיין פון א צדיק פון דער וועלט) נאר דער תירץ איז, ווייל אפילו עס ווערט געבוירען אן אנדערער צדיק איז ער נאר אזוי גרויס לויט דעם דור וואס קומט שפעטער אבער פאר דעם אלטען דור איז ער נישט אזוי גרויס ווי דער פריערדיגער צדיק, וועגן דעם זאגט די גמרא "צדיק אבד לדורו אבד", אז פאר זיין דור דאס מיינט דעם אלטען דור איז ער פארלוירען געגאנגען, אבער ביי רשב"י שטייט אז זיין זוהן רבי אלעזר איז געוועהן גענוי אזוי גרויס ווי זיין פאטער ממילא איז באלד נישט געוועהן די אבידה אזוי גרויס ווען רשב"י איז נפטר געווארן און אזוי ווי אין הימל איז דאך א שמחה ווען א צדיק ווערט נפטר ווייל ער קומט ארויף אין עולם העליון און אלע צדיקים פרייען זיך מיט אים, ממילא האט מען שוין קובע געוועהן דא אויך אויף אלע יארן א יו"ט.


סיפורי צדיקים
א) רבינו האר"י הקדוש איז געפאָן אויף דעם ציון פון רשב"י אין מירון און מיט אים איז מיטגעפאָרן זיין תלמיד וואס האט געהייסען רבינו אברהם הלוי ז"ל. ר"א הלוי האט געהאט א מנהג אלעמאל צו זאגן נחם אין די שמונה עשרה אפילו א גאנץ יאר, און ער האט אויך געזאגט נחם אין ל"ג בעומר אויף דעם ציון פון רשב"י. ווען ער האט געענדיגט די שמונה עשרה האט אים דער האר"י הק' צוגערופען און האט אים געזאגט אז רשב"י האט אים געזאגט אז ער איז בייז אויף זיין תלמיד וואס האט געזאגט נחם אין זיין יו"ט און וועגן דעם וועט ער האבן א עונש אז מ'וועט אים מנחם זיין בקרוב. וכך הוה אז ביז א חודש איז נפטר געווארן א זוהן פון דעם ר' אברהם הלוי און ער האט מקבל געוועהן תנחומין אויף אים. פון די מעשה זעהן מיר ווי שטארק עס איז דער רצון פון רשב"י אז מ'זאל נאר זיין בשמחה אין ל"ג בעומר.

ב) הרה"ק משינאווא זי"ע האט דערציילט אז ווען ער איז געוועהן אין ארץ ישראל האט ער געהערט פון אנשי אמת דערציילען אז ווען דער האריז"ל איז געוועהן אין מירון איז אויך געוועהן דער בעל מחבר פון ספר חרדים, וואס איז געוועהן א גרויסער צדיק נאר קיינער האט נישט געוואוסט פון זיין גרויסקייט און ער איז נאך דעמאלסט געוועהן דער שמש פון די שוהל אין צפת עיה"ק (ווי דער האר"י הק' האט געוואוינט). דער אר"י הק' האט זיך גענומען טאנצען מיט זיינע תלמידים מיט גרויס התלהבות לכבוד די שמחה פון ל"ג בעומר. דארט איז אויך געוועהן א אלטער הויכער אומבאקאנטער איד וואס איז געוועהן אנגעטוהן אין ווייסע בגדים און זיין פנים האט געלאכטען און ער האט אויך געטאנצט מיט זיינ'ס א חבריא. פלוצלונג האט דער אר"י הק' אנגעכאפט די הענט פון דעם אומבאקאנטן אלטען איד און די הענט פון בעל ספר חרדים אוך מיט זיי געטאנצט א לאנגע צייט מיט גרויס שמחה ווען זיי זענען אהיים געגאנגען האבן די תלמידים געפרעגט דעם האר"י הק' היתכן ער האט געטאנצט מיט דעם שמש פון די שוהל עס איז דאך נישט קיין כבוד התורה. האט דער האר"י הק' געענטפערט "אויב עס פאסט פאר רבי שמעון בן יוחאי צו טאנצען מיט אים פאסט עס פאר מיר אוודאי" (ווייל דער אלטער איד איז געוועהן רבי שמעון בן יוחאי וואס איז אראפגעקומען אויף די וועלט כדי זיך צו פרייען מיט די צדיקים לכבוד זיין הילולא). פון דעמאלסט אהן און ווייטער האבן שוין אלע מענטשן געוויסט די גרויסקייט פון "שמש" דעם בעל מחבר פון ספר חרדים און האבן אים אפגעגעבן גרויס כבוד.

ג) אין ספר הילולא דרשב"י שטייט א מעשה וואס דער בעל מחבר אליין האט געזעהן. אין שנת תרפ"ג איז ל"ג בעומר אויסגעפאלען ערב שבת און רוב אידן זענען געבליבען אויף שבת אין מירון, שבת אינדערפרי נאך מוסף האט מען געהערט מורא'דיגע קולות ארויסקומען פון דעם אוהל פון ציון דרשב"י. די קולות זענען געוועהן געשרייען פון א מאמע וואס האט געברענגט איר קינד אפצושערין לכבוד ל"ג בעומר כנהוג, און דאס קינד איז פון גרויס געדראנג פארחלש'ט געווארן און באלד געשטארבען ל"ע. ווען די דאקטוירים האבן אלע פעסטגעשטעלט אז דאס קינד איז טויט האט די מאמע אנגעהויבן שרייען און וויינען "הייליגער תנא, איך האב געברענגט מיין קינד אהער לכבוד אייער שמחת הילולא א לעבעדיג קינד, צו פאסט עס דען אז איך זאל אוועק גיין פון אייער ציון מיט א נישט לעבעדיג קינד? הייליגער תנא איך לייג אראפ דאס קינד אויף אייער קבר און איך האף אז איר וועט מיר דאס קינד צוריקגעבען לעבעדיג אזוי ווי איך האב אים געברענגט". זי האט אראפגעלייגט דאס קינד אויף דעם ציון און יעדער איז ארויסגעגאנגען און מען האט פארמאכט די טיר. פלוצלונג הערט מען ווי דאס קינד האט אנגעהויבן וויינען און מ'איז אריינגעגאנגען, און ווי וואונדערלעך איז געוועהן צו זעהן דאס קינד צוריק לעבעדיג. די דאקטוירים וואס האבן פריער באהאנדעלט דאס טויטע קינד זענען צוגעקומען און געזאגט אז דאס איז נאר א נס וואס איז געשעהן, אין זכות פון הייליגען תנא רשב"י.

ד) הרה"ק בעל קדושת ציון מבאבוב זצ"ל הי"ד האט געשריבען א בריוו צו הרב ר' יעקב ישראל שמערלער ז"ל בשנת תרע"ב לפ"ק אז ער זאל שטעלען "ח"י ראטל" משקה לטובת איש אחד אז ער זאל געהאלפען ווערן מיט קינדער ווייל עס איז מקובל אז עס איז א סגולה צו שטעלען ח"י ראטל משקה ביומא דהילולא פון רשב"י אויף זיין ציון צו געהאלפען ווערן מיט קינדער.


טעמי המנהגים לל"ג בעומר
א) דער טעם פארוואס מען זאגט נישט קיין תחנון בל"ג בעומר און מ'איז נוהג א יו"ט, ווייל אין דעם טאג איז נפטר געווארן רבי שמעון בן יוחאי און אין דעם טאג האבן אויפגעהערט צו נפטר ווערן די תלמידים פון רבי עקיבא.
(ספר נופת צופים)

ב) נאך א טעם, ווייל די תלמידים פון רבי עקיבא זענען נישט נפטר געווארן אין די טעג וואס מ'זאגט נישט קיין תחנון וואס זיי זענען די 7 טעג פסח, 2 טעג ר"ח אייר, 1 טאג ר"ח סיון, 7 שבתות, צוזאמען זענען זיי 17 טעג, בלייבט נאר פון די 49 טעג פון ספירה 32 טעג וואס זיי זענען נפטר געווארן, וועגן דעם מאכט מען א יו"ט ביום ל"ג (33) וואם ווייזט אויף די התחלה פון די טעג וואס זיי זענען נישט נפטר געווארן.
(מהרי"ל)

ג) דער טעם פארוואס מ'איז מרבה באור אין ל"ג בעומר, ווייל אין דעם טאג וואס רבי שמעון בן יוחאי איז נפטר געווארן איז ער געזעסען א גאנצען טאג און מגלה געוועהן סודות התורה, און ער האט גוזר געוועהן אז דער זין טאר נישט אונטערגיין ביז ער וועט געבן רשות און ער האט מגלה געוועהן סודות התורה וואס זיי זענען מרמז אויף דעם אור הגנוז (די ליכטיגקייט וואס השי"ת האט באהאלטען פאר צדיקים לעתיד לבא), וועגן דעם איז מען מרבה באור און מ'צינד אהן אסאך ליכט.
(בני יששכר)

ד) נאך א טעם, ווייל די ז' ספירות פון חסד ביז מלכות זענען כנגד די ז' קולות וואס ווערן דערמאנט אין תהלים קפיטעל כ"ט "קול ה' בכח קול ה' בהדר" וכו', און דער פינפטע קול איז "קול ה' חוצב להבות אש" וואס ער איז כנגד די פינפטע ספירה "הוד", און אזוי ווי דער טאג איז דאך ספירת "הוד שבהוד" וועגן דעם איז מען מרבה באור וואס איז מרומז אין "קול ה' חוצב להבות אש".

ה) דער טעם פארוואס מ'איז נוהג צו שיסען ל"ג בעומר מיט א פייל-און-בויגען, ווייל ווי לאנג רשב"י האט געלעבט איז קיינמאהל נישט געוועהן א קשת אין הימל, (און א קשת ווייזט אז דער דור איז ראוי עס זאל קומען א מבול אויף דער וועלט נאר צוליב די שבועה וואס השי"ת האט געשוואוירען בימי נח קומט עס נישט) ווייל זיין זכות האט מגין געוועהן אויף דעם דור, וועגן דעם שיסט מען מיט א קשת אין דעם טאג פון זיין פטירה.
(הרה"ק רבי ר' מענדל'ע מרימנוב זי"ע)

ו) דער טעם פארוואס מ'גייט צו דעם ציון פון רבי שמעון בן יוחאי ביום פטירתו און מ'איז מרבה בשמחה, ווייל רשב"י האט אנגעזאגט קודם פטירתו אז זיינע 8 תלמידים זאלען קומען אויף זיין ציון לאחר פטירתו, און זיין רצון איז אז מ'זאל דארט מרבה זיין בשמחה.

זכותו יגן עלינו ועל כל ישראל, אמן