יעצט מיר האלטן שוין ווען כוכב'ס רויזן שטורעם שטילט זיך איין, איז אבער יעדער געבליבן מיט עטוואס מער געפיל פאר פאעזיע ווי פארדעם, איז מיר אויפגעקימן אויפן געדאנק צי מאכן א אשכול מיוחד פארן עולם ארויפצילייגן געלונגענע גוטע שטיקלעך פאעזיע וואס מען האט נאר געזען ערגעצווי וואס איז געפאלן כל אחד לפי הבנתו, אזוי עס זאל זיך מאכן א שיינעם ליקוט מטוב הפאעזיע,
עס איז עקסעפטעד מכל מין ומין ובכל לשון אבי א גוט שטיקל,
ובזה החלי
ליקוטי שושנה
שקעה חמה איז א טיף טרויערדיגער מיאוש'דיגע קינה געשריבן דורך הרב אברהם אליהו קפלן ז''ל ער האט געדינט אלץ ראש בית המדרש לרבנים אין ברלין אין איז געווען א תלמיד פון די ליטווישע ישיבות, דער פיוט וואס רב קפלן האט געשריבן אלץ בחור ברענגט זיין טיפע ווייטוג פין זיינע אינערליכע מלחמות אין זיין אנטוישינג אז ער טוט נישט אויף, עס איז נישט קלאר וואס עס האט אים ציגעברענגט צי אזא שפל המצב אבער מכיריו געבן איבער אז אע''פ די טרויערדיגער בליק פין דעם שיר שפיגעלט דאס נישט אפ זיין געווענליך פרייליכע כאראקטער,
שָׁקְעָה חַמָּה… שָׁקְעָה נַפְשִׁי
בִּתְהוֹם יְגוֹנָהּ הָרַב כַּיָּם
כִּי עוֹמְדָה לִפֹּל הִיא בְּמִלְחַמְתָּהּ
אֶת הַבָּשָׂר וְאֶת הַדָּם…
יָמַי עוֹבְרִים, יָמַי כָּלִים
מִבְּלִי קַחַת, מִבְּלִי תֵת…
אִם לָזֹאת קָרָאתָ "חַיִּים"
אֱמָר-נָא אֵ-לִי, מַה זֶּה "מֵת"?!
חוּסָה אֵ-לִי, כִּי לֹא אֵדַע
אֵיכָה אוּכַל כֹּה לִחְיוֹת?…
הַאִם לִשְׁכֹּחַ כֹּל וּשְׂמֹחַ
אוֹ לִזְכֹּר הַכֹּל וּבְכוֹת?…
הַחֲיֵינִי, אֵ-לִי, נָא לְמָחָר –
אוּלַי אֶפְתֹּר אֶת הַחֲלוֹם…
***
שָׁקְעָה חַמָּה… עָבִים בָּאִים…
לַיְלָה עוֹלֶה מִן הַתְּהוֹם…
דער פיוט ווערט אסאך געזונגען אין די ליטווישע ישיבות מיט ספעציעלע ניגון דערפאר, דא קענט איר הערן ווי ר' אביש בראדט זינגט עס דער ניגון קימט אריגינעל פון אן אנדערע ליד געריפן 'שחקו שחקו' אויך באקאנט אלץ אני מאמין, אינעם נעקסטע תגובה וועל איך ברענגן די טעקסט דערפון אין אויך א אידישע ווערסיע,
שָׁקְעָה חַמָּה… שָׁקְעָה נַפְשִׁי
בִּתְהוֹם יְגוֹנָהּ הָרַב כַּיָּם
כִּי עוֹמְדָה לִפֹּל הִיא בְּמִלְחַמְתָּהּ
אֶת הַבָּשָׂר וְאֶת הַדָּם…
יָמַי עוֹבְרִים, יָמַי כָּלִים
מִבְּלִי קַחַת, מִבְּלִי תֵת…
אִם לָזֹאת קָרָאתָ "חַיִּים"
אֱמָר-נָא אֵ-לִי, מַה זֶּה "מֵת"?!
חוּסָה אֵ-לִי, כִּי לֹא אֵדַע
אֵיכָה אוּכַל כֹּה לִחְיוֹת?…
הַאִם לִשְׁכֹּחַ כֹּל וּשְׂמֹחַ
אוֹ לִזְכֹּר הַכֹּל וּבְכוֹת?…
הַחֲיֵינִי, אֵ-לִי, נָא לְמָחָר –
אוּלַי אֶפְתֹּר אֶת הַחֲלוֹם…
***
שָׁקְעָה חַמָּה… עָבִים בָּאִים…
לַיְלָה עוֹלֶה מִן הַתְּהוֹם…
דער פיוט ווערט אסאך געזונגען אין די ליטווישע ישיבות מיט ספעציעלע ניגון דערפאר, דא קענט איר הערן ווי ר' אביש בראדט זינגט עס דער ניגון קימט אריגינעל פון אן אנדערע ליד געריפן 'שחקו שחקו' אויך באקאנט אלץ אני מאמין, אינעם נעקסטע תגובה וועל איך ברענגן די טעקסט דערפון אין אויך א אידישע ווערסיע,
דער ליד איז געשריבן געווארן דורך שאול טשרניחובסקי עס ברענגט ארויס זיין גלויבן אינעם מענטש ווי אויך סאציאליסטישע רעיונות אז ארבעט ברענגט דאס גליק, אין אויך אידישע נאציאליסטישע רעיונות,
שַׂחֲקִי, שַׂחֲקִי עַל הַחֲלוֹמוֹת,
זוּ אֲנִי הַחוֹלֵם שָׂח.
שַׂחֲקִי כִּי בָאָדָם אַאֲמִין,
כִּי עוֹדֶנִּי מַאֲמִין בָּךְ.
כִּי עוֹד נַפְשִׁי דְּרוֹר שׁוֹאֶפֶת
לֹא מְכַרְתִּיהָ לְעֵגֶל-פָּז,
כִּי עוֹד אַאֲמִין גַּם בָּאָדָם,
גַּם בְּרוּחוֹ, רוּחַ עָז.
רוּחוֹ יַשְׁלִיךְ כַּבְלֵי-הֶבֶל,
יְרוֹמְמֶנּוּ בָּמֳתֵי-עָל;
לֹא בָּרָעָב יָמוּת עֹבֵד,
דְּרוֹר – לַנֶּפֶשׁ, פַּת – לַדָּל.
שַׂחֲקִי כִּי גַּם בְּרֵעוּת אַאֲמִין,
אַאֲמִין, כִּי עוֹד אֶמְצָא לֵב,
לֵב תִּקְוֹתַי גַּם תִּקְוֹתָיו,
יָחוּשׁ אֹשֶׁר, יָבִין כְּאֵב.
אַאֲמִינָה גַּם בֶּעָתִיד,
אַף אִם יִרְחַק זֶה הַיּוֹם,
אַךְ בּוֹא יָבוֹא – יִשְׂאוּ שָׁלוֹם
אָז וּבְרָכָה לְאֹם מִלְּאֹם.
יָשׁוּב יִפְרַח אָז גַּם עַמִּי,
וּבָאָרֶץ יָקוּם דּוֹר,
בַּרְזֶל-כְּבָלָיו יוּסַר מֶנּוּ,
עַיִן-בְּעַיִן יִרְאֶה אוֹר.
יִחְיֶה, יֶאֱהַב, יִפְעַל, יָעַשׂ,
דּוֹר בָּאָרֶץ אָמְנָם חָי
לֹא בֶּעָתִיד – בַּשָּׁמַיִם,
חַיֵּי-רוּחַ לוֹ אֵין דָי.
אָז שִׁיר חָדָשׁ יָשִׁיר מְשׁוֹרֵר,
לְיֹפִי וְנִשְׂגָּב לִבּוֹ עֵר;
לוֹ, לַצָּעִיר, מֵעַל קִבְרִי
פְּרָחִים יִלְקְטוּ לַזֵּר.
שַׂחֲקִי, שַׂחֲקִי עַל הַחֲלוֹמוֹת,
זוּ אֲנִי הַחוֹלֵם שָׂח.
שַׂחֲקִי כִּי בָאָדָם אַאֲמִין,
כִּי עוֹדֶנִּי מַאֲמִין בָּךְ.
כִּי עוֹד נַפְשִׁי דְּרוֹר שׁוֹאֶפֶת
לֹא מְכַרְתִּיהָ לְעֵגֶל-פָּז,
כִּי עוֹד אַאֲמִין גַּם בָּאָדָם,
גַּם בְּרוּחוֹ, רוּחַ עָז.
רוּחוֹ יַשְׁלִיךְ כַּבְלֵי-הֶבֶל,
יְרוֹמְמֶנּוּ בָּמֳתֵי-עָל;
לֹא בָּרָעָב יָמוּת עֹבֵד,
דְּרוֹר – לַנֶּפֶשׁ, פַּת – לַדָּל.
שַׂחֲקִי כִּי גַּם בְּרֵעוּת אַאֲמִין,
אַאֲמִין, כִּי עוֹד אֶמְצָא לֵב,
לֵב תִּקְוֹתַי גַּם תִּקְוֹתָיו,
יָחוּשׁ אֹשֶׁר, יָבִין כְּאֵב.
אַאֲמִינָה גַּם בֶּעָתִיד,
אַף אִם יִרְחַק זֶה הַיּוֹם,
אַךְ בּוֹא יָבוֹא – יִשְׂאוּ שָׁלוֹם
אָז וּבְרָכָה לְאֹם מִלְּאֹם.
יָשׁוּב יִפְרַח אָז גַּם עַמִּי,
וּבָאָרֶץ יָקוּם דּוֹר,
בַּרְזֶל-כְּבָלָיו יוּסַר מֶנּוּ,
עַיִן-בְּעַיִן יִרְאֶה אוֹר.
יִחְיֶה, יֶאֱהַב, יִפְעַל, יָעַשׂ,
דּוֹר בָּאָרֶץ אָמְנָם חָי
לֹא בֶּעָתִיד – בַּשָּׁמַיִם,
חַיֵּי-רוּחַ לוֹ אֵין דָי.
אָז שִׁיר חָדָשׁ יָשִׁיר מְשׁוֹרֵר,
לְיֹפִי וְנִשְׂגָּב לִבּוֹ עֵר;
לוֹ, לַצָּעִיר, מֵעַל קִבְרִי
פְּרָחִים יִלְקְטוּ לַזֵּר.
-
- שריפטשטעלער
- הודעות: 2594
- זיך רעגיסטרירט: מוצ"ש דעצעמבער 07, 2013 6:35 pm
- האט שוין געלייקט: 4455 מאל
- האט שוין באקומען לייקס: 6836 מאל
אויף אייוועלט שרייבט אסותא הערליכע פאעזיעס.
נאדיר א לינק
http://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?f=3&t=22681
נאדיר א לינק
http://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?f=3&t=22681