קאווע שטיבל

[center]לרגל מיין 900'סטע תגובה.[/center]

[center]א.[/center]

ט' כסליו תשס"ה.

שמים התקדרו בעבים. די מיטה פון הגה"צ רבי אליעזר געלדצעהלער זצ"ל איז אריינגעפירט געווארן אין ביהמ"ד, צוגעפירט געווארן צום ארון קודש, און איז גלייך בארינגלט געווארן מיט הונדערטער תלמידים. טויזענטער אנדערע האבן זיך געשטופט אין און אינדרויסן פון ביהמ"ד. דאס איז געווען דער שווארצער טאג, ווען דער ראש ישיבת 'אור ישראל' – הגה"צ רבי אליעזר געלדצעהלער, איז אוועק, נאכן זיך מוטשענען מיט יסורים ומכאובים כמעט א יאר, נאך אן עקסידענט אין ארץ ישראל באזוכנדיג זיינע תלמידים.

איך געדענק דעם טאג בעיקר צוליב וואס איז געשען אין ביהמ"ד. ווי אלע אנדערע נייגעריגע אידן, בין איך אויך געקומען צו זיין לויה, לראות מה זה ועל מה זה. צו מיין שאק און וואונדער, האב איך געהערט עפעס וואס כ'האב קיינמאל נישט געזען אין קיין אנדערע פלאץ ביי א לויה: צענדליגע צו הונדערטע מענטשן זענען געשטאנען ארום די מיטה, און געוויינט מיט הארצרייסנדע געוויינען, זיי האבן אמת'דיג געקלאגט ווי קליינע קינדער וואס מ'האט זיי צוגענומען זייער פאטער. דאס זענען אבער נישט געווען זיינע ביאלאגישע קינדער, דאס זענען געווען זיינע תלמידים פון ישיבה. זיי האבן באוויינט דעם פטירה פון זייער ראש ישיבה אזויווי קינדער באוויינען זייערע עלטערן. דער מאמר חז"ל 'כל המלמד את בן חבירו תורה, מעלה עליו הכתוב כאילו ילדו', האט באקומען א נייע באדייט אין מיינע אויגן.

אריינטראכטנדיג טיפער, האב איך מיך נישט געקענט דערמאנען פון קיין איין איינציגסטע אנדערע לויה (זייט רבי מאיר שפירא'ס לויה אין לובלין) פון א גדול בישראל, א ראש ישיבה, וכדומה, וואס זייער פטירה האט אזוי צושאקלט די הערצער פון זייערע תלמידים [חוץ פון געוויסע גדולי הדור. למשל סאטמארער רב, אדער רבי עובדיה יוסף]. האב איך טאקע געהערט אז 'ר' אליעזר' איז געווען מער ווי סתם א ראש ישיבה, אבער כ'האב דאס קיינמאל נישט 'געזען', און כ'וואלט קיינמאל נישט גע'חלומ'ט עד היכן הדברים מגיעים.

אביסל שפעטער איז מיר אויסגעקומען צו כאפן א שמועס מיט א בחור, א תלמיד פון רבי אליעזר געלדצעהלער, און כ'האב אים געפרעגט מיין שאלה: וואס איז אייגענטליך געווען אזוי ספעציעל מיט זיין ראש ישיבה, אז ווען ער איז אוועק האבן זיינע תלמידים אים באוויינט מיט בכיות נוראות. זיין תלמיד האט מיר פארציילט פארשידענע סיפורים ארויסצוברענגען דעם דמות פון זיין ראש ישיבה. און דאן האט ער געזאגט אז אממערסטענס וועט דאס פאלגענדע מעשה ארויסברענגען ווער רבי אליעזר איז געווען.

און אט איז וואס ער האט דערציילט:

[center]ב.[/center]

מחנה אור ישראל, קיץ תשס"ג.

עק צו עק איז געווען פיל מיט בחורים, און א טאפענדע שטילקייט האט געהערשט אינעם שיעור צימער, ווען דער ראש ישיבה האט אנגעהויבן רעדן. יעדער האט געוואוסט אז על פי חשבון האט ער נישט פארוואס צו רעדן יעצט ספעציעל צו דעם כיתה, און אודאי האט דער פלוצלינג'קייט מיט וואס ער האט צאמגערופן דעם כיתה, נאר צוגעלייגט צום מיסטעריעזקייט פון דעם דרשה וואס ער האט יעצט אנגעהויבן.

רבי אליעזר האט אויסגעזען ווי א ריכטיגע שרעקעדיגע מענטש. זיינע פעך שווארצע האר, זיינע בריסקע-שיעור פיאות, זיין לאנגע בארד, און זיין הויכע מאיעסטעטישע געשטאלט, האבן זיך אויסגעמישט מיט זיינע שארפע דורכדרינגליכע אויגן, הויכע שטערן, און היבש-הייזעריג גאר הויכע קול. ווען ער האט געגעבן א מוסר שמועס, האט ער באנומען יעדנס ביינער, אבער ווען ער האט אריינגעגעבן א פארציע פאר איינעם, האט יענער געהאט א פחד פון אים. און אעפ"כ איז ער געווען דער ליבליכער ראש ישיבה. ווייל ער האט געוואוסט וויאזוי מעורר צו זיין א יראת הכבוד, און נאכאלס בלייבן היימיש און צערטליך צו זיינע תלמידים.

דער ראש ישיבה האט אנגעהויבן רעדן איבער די חשיבות פונעם כיתה, וויאזוי דער עולם לערנט בהתמדה, און ווי שטארק ער האט הנאה פון די בחורים. דערנאך איז ער אריבער צו רעדן איבער דעם פאקט, אז צומאל מאכט זיך אז א בחור האט א ירידה, און דאס איז א נארמאלע פארשטענדליכע זאך, און מ'איז זיך מחזק און מ'הייבט אן פון פריש. אבער – האט ער אויסגעפירט – ס'דא געוויסע זאכן וואס דאס ברענגט אראפ דעם בחור אויף אזא אופן, אז נאכדעם איז זייער זייער שווער זיך צו דערהייבן. און פון אזעלכע זאכן דארף מען זיך דערווייטערן כמטחוי הקשת, און אויב איינער פאלט זאל מען ח"ו נישט מיטפאלן מיט אים.

אלס משל האט ער געברענגט די לעבעדיגע 'ווייערס' וואס זענען דא ביי די 'טרעין-טרעקס'. ווען איינער כאפט אן אזא ווייער, שטארבט ער גלייך ה"י, אבער נישט יעדע לעבעדיגע 'ווייער' הרג'עט אפ א מענטש אויפן פלאץ. און ער האט צוגעענדיגט שארפערהייט: נישט יעדע זאך הרג'עט אפ א בחור אויפן פלאץ, אבער ס'דא געוויסע זאכן וואס אויב מ'רירט דאס צו – קען מען זיך אינגאנצן אפ'הרג'ענען רח"ל. און מיט דעם האט זיך געענדיגט דעם מיסטעריעזן דרשה, וואס רוב בחורים האבן נישט פארשטאנען אפילו נאכדעם וואס ער האט געוואלט, וואס ער האט געזאגט און וואס ער האט געמיינט. רוב בחורים, ווייל א מיעוט האבן פארשטאנען. זיי האבן פארשטאנען, ווייל זיי האט מען געמיינט.

אפאר חדשים שפעטער האט מען אנגעהויבן הערן פון די בחורים, וואס רבי אליעזר האט געמיינט, און פארוואס ער האט גערעדט אזוי אומקלאר. געוויסע בחורים, צווישן זיי – חשובה בחורים, האבן אנגעהויבן טון מעשים אשר לא יעשו בעניני קדושה, וד"ל. רבי אליעזר האט זיי אריינגערופן בעפאר די מגיפה וועט פארשפרייט ווערן, און האט זיי מסביר געווען אז פאר זייער טובה זאלן זיי זיך אפשאקלען פון די מעשים מגונים. און נאכדעם האט ער געגעבן דעם דרשה פאר די כיתה, כדי ארויסצוברענגען זיין נקודה במשנה תוקף. ווער ס'האט געדארפט פארשטיין, האט גלייך פארשטאנען וואס די ווערטער וועגן 'אנכאפן' און 'גע'הרג'עט ווערן' מיינען, און ווער ס'האט נישט געדארפט פארשטיין, האט טאקע גארנישט פארשטאנען. דאס האט געוויזן מער אויף די חכמה פון רבי אליעזר, להלך נגד רוחו של כל אחד ואחד.

ס'האט געדויערט א לענגערע צייט צו כאפן, אז רבי אליעזר האט באמת געהאט א טיפערע כוונה מיט זיין דרשה אזוי ברמיזה. וויבאלד די בחורים הנוגעים למעשה וואלטן פארשעמט געווארן בשעת'ן דרשה, איבערהויפט אויב די בחורים וואלטן געכאפט אז 'מ'דארף נאכגיין ווער און וואס פונקטליך', ממילא האט ער געהאט די ריכטיגע שפראך וואס יא צו זאגן און וואס נישט, כדי ח"ו נישט פוגע צו זיין אין די בחורים מער פון די הכרח, דורכן ארויסברענגען די נקודה ברמז.

אט דאס – האט זיין תלמיד אויסגעפירט – באצייכנט דעם דמות פון אונזער ראש ישיבה. ווייל בשעת זאכן פארן נארמאל איז נישט קיין קונץ צו זיין געשמאק און העפליך צו יעדן, נאר דווקא ווען ס'איז יא דא א רעכט צו 'אריינפליקן', דעמאלס ווייזן זיך ארויס די ריכטיגע קאלירן פון א מענטש, און אזויווי חז"ל זאגן אז א מענטש איז ניכר 'בכעסו' און נישט ווען זאכן פארן כהוגן. און רבי אליעזר געלדעצעהלער, אפגעזען פונעם רוחניות'דיגן צושטאנד פון זיינס א תלמיד, איז ער געווען זייער טאטע, און אלס טאטע האט ער נוהג כבוד געווען די מערסטע שייך מיט זיינע קינדער.

[center]ג.[/center]

ז' אדר, ב' אלפים תפ"ח.

עדרי צאן מיט אלטיטשקעס, מענער און פרויען, מיליאנען מענטשן זיצן און וויינען בדמעות שליש. זייער באליבטער מנהיג, איז היינט אוועק פון דער וועלט, נאכן פירן די מיליאנען מענטשן נאך זיין הנהגה שוין איבער פערציג יאר, כולם שוים לטובה. די מיליאנען זענען פון דאס אידישע פאלק, און זייער מנהיג איז 'משה רבינו'. ס'גייט אדורך א טאג נאך א טאג, און די אידן קענען זיך נישט בארואיגן, טייכן טרערן פארלאזן זיי טעג נאכאנאנד, און פון טעג ווערן וואכן. א פחד פון א זאך, איבער פיר וואכן זיצן מיליאנען מענטשן לעבן דאס לענדל מואב, און באוויינען זייער הונדערט-און-צוואנציג יעריגער פירער'ס פטירה! גאנצע דרייסיג [!] טעג האבן די אידן באוויינט משה, ווי דער פסוק זאגט (ומשה כותב בדמע): ויבכו בני ישראל את משה בערבת מואב שלשים יום, ויתמו ימי בכי אבל משה (דברים לד, ח).

ס'זעט אויס ווי דער אידעאל. א מנהיג לרבבות אנשים, א חכם מחוכם, אוהב ואהוב על הבריות, גייט אוועק פון דער וועלט און לאזט איבער א חלל, און דער גאנצער עולם באוויינט דעם 'אבי אבי, רכב ישראל ופרשיו'. ס'קען זיך דאכטן אז כלל ישראל האט בחיי המנהיג אים גאר שטארק אויסגעלויבט און געליבט, געשעצט און געערט. און יעצט אז ער איז אוועק, קענען זיי נישט צו זיך קומען פונעם גרויסן אבידה.

אבער לאמיר נאר דורכגיין געציילטע פרשיות התורה, און זיך איבערצייגן וויפיל כבוד און שעצונג און רום זיי האבן געטיילט פאר זייער איבערגעגעבענעם פירער, משה רבינו. אנגעהויבן פון זייער ערשטער נסיון ביים מדבר, בעפאר דער ים סוף האט זיך געשפאלטן, האבן שוין די ליידיגגייערס בקצה המחנה אנגעהויבן צו בונטעווען (שמות יד, יא): המבלי אין קברים במצרים לקחתנו למות במדבר?! מה זאת עשית לנו להוציאנו ממצרים. א רגע צוריק האט מען אנגע'מקל'ט די מצריים צען מאל, ביז דער פארריקטער עקשן פרעה האט אויך געמוזט נאכגעבן, און דא שרייען שוין די חברה אויף משה! גלייך נאך קריעת ים סוף, ווען די אידן האבן שוין געגלייבט אין זיינע כוחות 'ויאמינו בה' ובמשה עבדו', האבן זיי גלייך פארפירט אין מרה און נאכהער אין מדבר סין פאר וואסער. אבער די נידעריגע שפראך (שם טז, ג): מי יתן מותנו ביד ה' בארץ מצרים בשבתנו על סיר הבשר באכלנו לחם לשבע, כי הוצאתם אתנו אל המדבר הזה להמית את כל הקהל הזה ברעב.

און די סארט שפראך איז אנגעגאנגען א גאנצן צייט, ביים ווארטן אויף עסן, און גלייך נאכדעם אויפן 'לחם הקלוקל', ביים שלאגן דעם שטיין דעם ערשטן מאל, און ביים שלאגן דעם שטיין צום צווייטן מאל, ביים שיקן די מרגלים, און סתם אזוי ווען זיי האבן מחליט געווען צו 'קוועטשן' – 'ויתלוננו העם', און אזוי נאנסטאפ זענען אנגעגאנגען טענות ומענות. אבער אויב דאס אלעס וואלט מען נאך בדוחק געקענט פארענטפערן, אז דאס איז נישט געווען געריכטעט קעגן משה אליינס, נאר קעגן זייער אפיציעלן אומגליקליכן צושטאנד, האב איך נאך אפאר גוטע מעשיות וואו מ'זעט א נעגאטיווע בליק אנטקעגן משה'ן אליינס.

שוין אפגערעדט פון עדת קרח, וואס זענען געקומען מיט איין ציל: צו שרייען 'מדוע תתנשאו על קהל השם' (במדבר טז, ג), און זיין עדה איז נישט נאר באשטאנען פון נוגעים בדבר, ווי די לויים וואס האבן געהאפט צו קענען 'איינקעשן' דערויף, נאר אויך פון סתם מענטשן וואס האבן געקוקט מיט א קרום אויג אויף משה. איז אויך געווען סתם עפעס א מיאוס'ע בליק פון מאנכע, וואס האבן באשולדיגט משה רבינו מיט כל דבר אסור. ווי חז"ל זאגן, זענען געווען מענטשן וואס 'והביטו אחרי משה' און זיי האבן זיך נישט צוריקגעהאלטן פון זאגן אויף אים, אז ער האט געמאכט אן אוהל אינדרויסן פון אידישן לאגער כדי צו קענען מזנה זיין מיט אשת איש ווען ס'נישטא קיין איבעריגע אויגן.

כאטש ס'איז מער מסתבר אז מ'האט נישט ממש געהאלטן אזוי, נאר ס'איז געווען מער אזא חוזק'דיגע בליק אויף משה, כלומר 'וואס זוכט ער אינדרויסן'... זעט מען אבער איין זאך קלאר: שעצונג און ליבשאפט צו משה, האבן זיי נישט געשפירט. וכאן הבן שואל, וואס איז געווען פשט פון זייער געוויינעריי פאר דרייסיג טעג נאכאנאנד איבער משה רבינו'ס פטירה? צו האבן זיי ריכטיג אפגעשאצט זייער פארלוסט? מעיקרא מאי קסבר ולבסוף מאי קסבר? אודאי איז משה רבינו געווען מער א שרעקעדיגע פירער, אזא איש אלקים, בכלל נישט אזא ליבליכע סארט 'רבי אליעזר געלדצעהלער', אבער פארט דארף א הסבר פון וואו קומט אזא טיפער טרויער איבער א העלד וואס מ'האט נישט ריכטיג אפגעשאצט און געשעצט בחייו כבמותו.

[center]ד.[/center]

יגעתי ומצאתי. אין די וואכעדיגע פרשה הייבן מיר אן ספר דברים, בזה הלשון: אלה הדברים אשר דבר משה אל ישראל בעבר הירדן, במדבר, בערבה, מול סוף, בין פארן, ובין תפל ולבן, וחצרת, ודי זהב. די מאדנע שפראך פון אויסרעכענען אכט פלעצער 'וואו' משה האט גערעדט די קומענדיגע דיבורים, דערמאנט אביסל פון דער וואס וויל זיך טרעפן מיט זיין חבר אין ירושלים ביים 'פינת בר אילן, ירמיהו, עלי הכהן, צפניה', און כ'געדענק-שוין-נישט-וואס-נאך... [אדרבה יבואו הזוכרים ויזכירו]. רש"י איז שוין מסביר אז די אלע פלעצער זענען פלעצער וואו די אידן האבן געזינדיגט אין מדבר, און משה האט דאס אלעס דערמאנט אין זיין לעצטע – און שארפסטע – מוסר שמועס פאר כלל ישראל, אין זיין לעבן.

און די סיבה פארוואס דאס שטייט אזוי אומקלאר, איז רש"י מסביר: לפי שהן דברי תוכחות, ומנה כאן כל המקומות שהכעיסו לפני המקום בהן, לפיכך סתם את הדברים, והזכירם ברמז מפני כבודן של ישראל. דהיינו, אז משה רבינו האט רחמנות געהאט אויף די אידן, און ער האט דערמאנט די גאנצע רשימה פון זייערע 'שייגעץ שטיק' אזוי ברמיזה. בדרך כלל ווען מענטשן ליינען דעם רש"י, זוכן זיי – און טרעפן - סך הכל אן ערקלערונג פארוואס ס'שטייט אזא אינטרעסאנטע שפראך אין פסוק. אבער איך האב דא געפינען אן אומאויפגעכאפן יסוד גדול, א געוואלדיגע נקודה, וואס ווארפט א ליכט אויף משה רבינו'ס לעבן און זיין קשר מיט כלל ישראל.

ווילאנג משה רבינו האט געדארפט זיין מנהיג ישראל, איז ניטאמאל געווען שייך ער זאל זיין א 'פריינט' מיט יעדן יחיד. דאס האט אהרן געטון זייענדיג דער 'אוהב את הבריות ומקרבן לתורה'. משה רבינו האט גערעדט מיט גאט אליינס יארן נאכאנאנד, באקומען די תורה, אליינס באשאפן א לוחות, אויסגעלערנט כלל ישראל פסקי דינים, און זיי עמטליך געפירט אין מדבר, און מלחמה געהאלטן מיט עמלק, סיחון, ועוג. ער האט זיך געהאלטן אביסל ווייט, און כלל ישראל האט זיך געהאלטן ווייט פון אים. וואס דארף מען מער פון דעם, אז זיין אייגענע בלוט און פלייש, אהרן און מרים, האבן געהאלטן אז ער פירט זיך אויף צו בגדול'ט, אזש ס'האט זיך אויסגעפעלט אז דער אייבערשטער אליינס זאל מעיד זיין אויף זיין גרויסקייט און אויסדערוועלטקייט, וואס שטערט אים נאכאלס נישט פון זיין דער 'עניו מאוד מכל האדם אשר על פני האדמה'.

אבער ווען ס'האבן זיך דערנענטערט די ימי הפטירה, איז זיין 'דזשאב' געווען מער-ווייניגער 'וועל דאן'. יעצט איז געקומען דער עיקר תפקיד, זיי אנצוגרייטן צום אריבערגאנג פון זיין אייגענע הנהגה צו יהושע'ס הנהגה, און דאס איז געווען פארבינדען מיט קלאר מאכן פאר די אידן וואו זיי זענען אלס פארקראכן די לעצטע פערציג יאר, סיי זיי מעורר צו זיין לתשובה, און סיי זיי זאלן געדענקען וואספארא טעותים נישט צו באגיין ווידעראמאל אין ארץ ישראל. יעצט האט ער געהאט די מעגליכקייט זיך צו דערנענטערן צו יעדן יחיד ויחיד, און רעדן צו זיי אויף זייער שפראך. גלייכצייטיג וועט דאס זיין א שעת המבחן ארויסצוברענגען משה רבינו'ס אייגענע געפילן, געדאנקנסגאנג, און ליבשאפט, צום כלל ישראל.

משה רבינו דארף ענדליך נעמען דעם שטעקן, און אריינגעבן פאר די אידן פאר אלע עגמת נפש וואס זיי האבן אים פאראורזאכט די לעצטע פערציג יאר, אודאי קען מען זיי נישט שוינען, אודאי מוזן זיי חרטה האבן דערויף, און נאר אזוי וועלן זיי קענען זיין גרייט פאר א נייע הנהגה, אין א נייער ארט. אבער משה רבינו ווייזט פאר כלל ישראל זיין טיפע ליבשאפט צו זיי. ער גייט פארשרייבן נאר ברמז וואס זיי האבן געטון, 'מפני כבודן של ישראל'. כאטש ההכרח לא יגונה, שפארט מען איין דאס מערסטע בושות שייך. אודאי פעלט זיך אויס צאמצורופן די גאנצע כיתה, און רעדן וועגן 'וואס מ'טאר נישט טון', אבער אז מ'קען רעדן ברמיזה איינצושפארן אביסל בזיונות פאר די באטרעפנדע, דעמאלס וועט מען רעדן נאר פון 'טרעין טרעקס' און 'תופל ולבן'.

נאכן צוזען אזא אמת'דיגע אהבה, האבן די אידן הערשט יעצט פארשטאנען די ריכטיגע מאס ליבשאפט וואס זייער מנהיג האט געשפירט צו זיי אלע יארן, נאר האט דאס נישט געקענט ארויסברענגען אל הפועל צוליב דעם וואס זיין תפקיד איז געווען אוועקצושטעלן די תורה אלס פונדאמענט פאר כלל ישראל. אבער יעצט, אז די מחיצות זענען אפגעטון געווארן, האבן די אידן געכאפט וויפיל חמלה משה רבינו האט געהאט אין זיך די גאנצע פערציג יאר. וויפיל ער האט זיך באמת מוסר נפש געווען נישט צו פארלענדן כלל ישראל ביים חטא העגל, חטא המרגלים, עדת קרח, און נאך. און דערפאר האבן זיי אים באוויינט דרייסיג טעג נאכאנאנד, פון טיפקייט פון הארץ, באדויערנדיג דעם פארלוסט פון זייער ליבליכן פאטער, רבי, ראש ישיבה, און מנהיג – משה רבינו. א געוואלדיגער נקודה למחשבה וואס מ'לערנט ארויס פון דעם וואכעדיגן סדרה, איבערן דמות הבהיר פון משה רבינו.

[center]ה.[/center]

קאווע שטיבל, מאז ועד עתה.

בעצם האב איך שוין פארענדיגט מיין נקודה אין די פריערדיגע קאפיטלען, און דאס פאלגענדע איז נישט קיין הכרח צו פארשטיין די אויבנדערמאנטע נקודה, און כ'האב עס נישט געשריבן כדי צוצוקומען צו די פאלגענדע ווערטער. אבער מכל מקום עצור במילין לא אוכל, און כ'וועל אויסנוצן דעם באלעמער צו רעדן בשבחו פון אונזער אלעמען באליבטער איש יקר באנשים, אהוב למעלה ונחמד למטה, ריח"ו נודף למרחוק כריח ניחוח אשה לה', ה"ה ידידינו הדגול זקן החבורה [tag]שמעקעדיג[/tag] שליט"א.

ב"ה אז שמעקעדיג לעבט און לאכט, און כ'דארף אים נישט מספיד זיין און ציען א פאלארעל פון משה רבינו און רבי אליעזר געלדעצעהלער ביז אים... זאל ער ווייטער לעבן און לאכן און מהנה זיין דעם כלל מיט זיינע פילפארביגע געדאנקען. אבער וואס איך וויל דא ארויסברענגען איז, אז טאקע דער זקן השבט, דער אומאפיציעלער 'מנהיג' פון קאווע שטיבל, דער וואס באגלייט איר שוין פון וויגל ארויס, און דער וואס איז מקבל יעדן נייעם ניק באהבה רבה, דער וואס האט שוין געשריבן די מערסטע תגובות, געגעבן די מערסטע לייקס, און באקומען די מערסטע לייקס, ער איז אויך א ספעציעלער מוסטער פאר אלע תושבי מדינת 'קאווע שטיבל'.

שמעקעדיג איז נישט קיין נטורי קרתא'ניק, ער איז ווייט פון דעם, אבער ער וועט זיי לאזן אויסרעדן.
שמעקעדיג איז נישט קיין מזרח'יסט, אבער ער וועט זיי נישט פארשרייען.
שמעקעדיג קען זיין פאר'מיאוס'ט פון געוויסע ניקס, אבער ער וועט זיי נאכאלס מכבד זיין.
שמעקעדיג קען זיך עקלען פון א שאנדפולע תגובה, אבער ער וועט – נישט איגנארירן, נאר – מסביר זיין איידעלערהייט פארוואס די פריערדיגע תגובה פאסט נישט.
שמעקעדיג וועט איבעראל אריינרעדן, נישט ווייל ער מוז איבערלאזן זיין חותם איבעראל, נאר ווייל ער קען באשטיין מחיה צו זיין דער וואס האט געעפנט די אשכול.

שמעקעדיג איז א מוסטער פאר יעדן איינעם, אלס איינער וואס איז דער עלסטער מיטגלידער, וויכטיגסטער מיטגלידער, און באוואוסטסטער מיטגלידער אין קאווע שטיבל, אבער גלייכצייטיג דער בא'טעמ'סטער מיטגלידער. איינער וואס ווען ער געט זאפטיגע פסקים, גייט דאס נאכאלס ברמיזה, אז מער פון די הכרח – זאל זיך א צווייטער נישט פארשעמען ח"ו.

ממנו ילמדו וכן יעשו! ותשואת חן חן למורינו הרב שמעקעדיג שליט"א.

אז כ'האב שוין מקדיש געווען מיין מאמר פאר שמעקעדיג, האב איך שוין איבערגעלאזט 'זיין' חותם דערויף דורך די ערשטע צוויי אותיות פון יעדע פון די פיר קאפיטלען [ביזן יעצטיגן קאפיטל, וואס רעדט עמטליך פון שמעקעדיג זעלבסט]. די ערשטע קאפיטל הייבט זיך אן מיט 'שמ', די צווייטע מיט 'עק', די דריטע מיט 'עד', און די פערטע מיט 'יג'. און צוזאמען שטעלט דאס צאם די ווארט 'שמעקעדיג'...!

סימפלי מארוועלעס..

און איך האלט די זעלבע לגבי שמעקעדיג מיין פעיווערעט, מיר אלע שפירן אזוי

אוי גאש, איך רייב מיר מיינע אויגן,
עפעס קוקט מיר אויס ווי א עס קומט באלד א קאלערוואר אויסגעשריי...................

[tag]שמעקעדיג[/tag], פארפאלן. וואס איז אמת איז אמת! חוץ אויב דו גייסט מאכן קאלערוואר און דו גייסט דיך ארויסשטעלן צו זיין יענע באנדיט...

אבער לויט ווי ס'זעט אויס, איז עס א טריקענע פאקט:
שמעקעדיג איז פון די חשוב'סטע - אויב נישט די סאמע חשוב'סטע - ניק ביי אונז אין שטיבל.

מיר אלע שעצן דיר, און מיר דארפן זיך אלע לערנען פון דיר!

[tag]שמעקעדיג[/tag], קלאפ ארויס דעם אשכול פון קאמפיוטער, און 'לערן' עס אדורך מיט דיין ווייב ביים שבת טיש...

להנאת הציבור אדער להנאת היחיד?
(איך בין נישט זיכער אז נאך איינער אויסער מיר האט הנאה דערפון...)

.

זייער שיין ארויס געברענגט מו"ר הרה"י זצ"ל

שוין אדורך א קיילעכיגע יאר, מ'האלט ווידער ביי פרשת דברים.

און יא, די שבחים אויף [tag]שמעקעדיג[/tag] זענען נאכאלס אקטועל...

זייער שטארק ארויסגעברענגט מורינו הגה"צ הראש ישיבה זצ"ל נאר א תלמיד פון די כתה וואלט געקענט קענען די מעשה מיט די "טרעין טרעקס"

אדנירם האט געשריבן:[tag]שמעקעדיג[/tag], קלאפ ארויס דעם אשכול פון קאמפיוטער, און 'לערן' עס אדורך מיט דיין ווייב ביים שבת טיש...

אדנירם: יא. אבער די שאלת השאלות איז, אויב דאס וועט צוהעלפן באצאללן דעם מארגידזש אדער די חודש'ליכע רענט...!
אדער אפשר גאר קענמען קויפן פאר דעם א פאר חלות אויף שבת. אדער א באטל מילך...!

די מאמענט האט די וואך א הערליכע ארטיקל אויף הרה"ג ר' אליעזר געלדצעהלער זצללה"ה ס'וואלט געווען כדאי עפענן אן אייגענעם אשכול פאר דעם

ענדליך . איך ווארט שוין אויף דעם יארן . איך האף אז זיי האבן עים ברייט באשריבן כדבעי און נישט געמאלן וואסער

יא, כ'האב טאקע אויך געקויפט דעם מאמענט וואס באשרייבט הרב געלדצעהלער, און איך פארשטיי שוין איינמאל וואס יענער תלמיד [פון מיין אויבנדערמאנטער סיפור] האט געמיינט ארויסצוברענגען.

עפעס א ספעציעלע 'טאטש' האט ער געמוזט האבן מיט זיינע תלמידים.

יהא זכרו ברוך, און הלוואי זאלן אנדערע ראשי ישיבות ווי סתם רבנים ומנהיגים זיך לערנען וויאזוי צו זיין באליבט ביי די וואס געהערן צו זייער קהילה וכדומה, אנשטאטס שפירן א יאך פון א כבוד נאכלויפער.

ברוך הבא!

זה היום קוינו לו נגילה ונשמחה בו!

ברוך מחיה מתים!

ברוך שחלק מחכמתו ליראיו!

האסט ערשט יעצט געקויפט די יעניגע מאמענט?

נעה, קיין תחיית המתים, סתם מקפיץ געווען זיין אלטע תגובה

ער איז שוין לאנג דא מ'זעהט אים כסדר לייקן